Ο επικεφαλής της Ρεπουμπλικανικής Φρουράς, της επίλεκτης μονάδας του στρατού της Γκαμπόν, στρατηγός Μπρις Ολγκί Γκεμά, αναλαμβάνει «μεταβατικός πρόεδρος» της χώρας, με απόφαση των πραξικοπηματιών στρατιωτικών, σύμφωνα με μια ανακοίνωση που διαβάστηκε στο τηλεοπτικό κανάλι Gabon 24. «Ο στρατηγός Ολγκί Γκεμά Μπρις διορίστηκε ομόφωνα πρόεδρος της Επιτροπής Μετάβασης και Αποκατάστασης των Θεσμών, μεταβατικός πρόεδρος» ανέφερε ένας αξιωματικός, παρουσία δεκάδων ανώτατων στρατιωτικών που εκπροσωπούσαν όλους τους κλάδους του στρατού της Γκαμπόν.
Η διάρκεια αυτής της «μεταβατικής περιόδου» κατά την οποία θα ασκούν την εξουσία οι στρατιωτικοί δεν διευκρινίστηκε. Η απαγόρευση της κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια των νυχτερινών ωρών θα συνεχιστεί «μέχρι νεωτέρας».
Εξάλλου, σύμφωνα με άλλη ανακοίνωση, οι πραξικοπηματίες αποφάσισαν να αποκαταστήσουν τη λειτουργία των γαλλικών μέσων ενημέρωσης, τα οποία είχαν διακόψει την εκπομπή τους νωρίτερα.
Ομάδα αξιωματικών του Στρατού και των Σωμάτων Ασφαλείας ανακοίνωσε νωρίς σήμερα το πρωί πως κατέλαβε την εξουσία στη χώρα, σε μια εξέλιξη που προσθέτει άλλο ένα πραξικόπημα στην αφρικανική ήπειρο, σε συνθήκες που εντείνονται όλο και περισσότερο οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί και οι ενδοαστικές διαμάχες σε αυτήν.
Υπενθυμίζεται ότι από το 2020 μέχρι σήμερα έχουν εκδηλωθεί πραξικοπήματα στο Μάλι, στην Μπουρκίνα Φάσο, στη Γουινέα, στο Τσαντ, και μόλις τον περασμένο μήνα στον Νίγηρα.
Η ομάδα των αξιωματικών που αποκαλείται «Επιτροπή μετάβασης και αποκατάστασης των θεσμών», αφού διαβεβαίωσε ότι εκπροσωπεί το σύνολο των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, ανακοίνωσε ότι ακυρώνει τα αποτελέσματα των εκλογών της 26ης Αυγούστου και «καταλύει όλους τους θεσμούς της Δημοκρατίας», έχοντας αποφασίσει να βάλει «τέλος σε αυτό το καθεστώς», εννοώντας την επί 56 έτη κυριαρχία της οικογένειας Μπόνγκο στην Γκαμπόν (πρώτα από τον Ομάρ Μπόνγκο, Πρόεδρο της χώρας από το 1967 ως τον θάνατό του το 2009, και στη συνέχεια από τον γιο του, Αλί).
Οι στρατιωτικοί κατήγγειλαν τη διακυβέρνηση του ανατραπέντος Προέδρου, Αλί Μπόνγκο, ως «ανεύθυνη» και «απρόβλεπτη», που οδηγούσε «σε διαρκή επιδείνωση της κοινωνικής συνοχής» και «σε χάος».
Ανακοίνωσαν ακόμα ότι κλείνουν τα σύνορα «μέχρι νεωτέρας διαταγής», ενώ εμφανίστηκαν να διαβεβαιώνουν πως είναι «προσηλωμένοι στην τήρηση των δεσμεύσεων της Γκαμπόν έναντι της διεθνούς κοινότητας».
Επιπλέον, δήλωσαν ότι ο Αλί Μπόνγκο κρατείται στην κατοικία του φρουρούμενος, ενώ συνελήφθησαν και άλλα στελέχη του κυβερνώντος Δημοκρατικού Κόμματος της Γκαμπόν, με κατηγορίες για «εσχάτη προδοσία εναντίον των θεσμών του κράτους, μαζική υπεξαίρεση κρατικών κεφαλαίων, κατάχρηση διεθνούς χρηματοδότησης» κ.ά.
Στην πρωτεύουσα της Γκαμπόν, πάντως, καταγράφηκαν πανηγυρισμοί και μαζικές διαδηλώσεις υπέρ του πραξικοπήματος.
Το στρατιωτικό πραξικόπημα εκδηλώθηκε λίγη ώρα αφού η εκλογική επιτροπή ανακοίνωσε πως ο Αλί Μπόνγκο εξασφάλισε τρίτη θητεία, λαμβάνοντας το 64,27% των ψήφων στις πρόσφατες εκλογές, επικρατώντας του υποψηφίου της αντιπολίτευσης, Αλμπέρ Οντό Οσά, ο οποίος έλαβε 30,77%.
Ο Αλμπέρ Οντό Οσά κατήγγειλε νοθεία δύο ώρες πριν κλείσουν οι κάλπες το περασμένο Σάββατο, ενώ αμέσως μετά την ολοκλήρωση της ψηφοφορίας η κυβέρνηση διέκοψε την πρόσβαση στο διαδίκτυο, απαγόρευσε τη μετάδοση ειδήσεων από τα γαλλικά μέσα ενημέρωσης «France 24», RFI και «TV5 Monde» και επέβαλε νυχτερινή απαγόρευση κυκλοφορίας.
Να σημειωθεί ότι τη δεκαετία του 1970 ανακαλύφθηκαν μεγάλα αποθέματα πετρελαίου στις υπεράκτιες περιοχές της Γκαμπόν και το πετρέλαιο αντιπροσωπεύει το 60% των εσόδων της χώρας, ωστόσο το ένα τρίτο του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.
Οι πρώτες διεθνείς αντιδράσεις
Στην πρώτη αντίδραση για τις εξελίξεις από την ΕΕ, ο επικεφαλής Εξωτερικής Πολιτικής, Ζ. Μπορέλ, δήλωσε χτες ότι «πρόκειται για άλλο ένα πραξικόπημα που αυξάνει την αστάθεια σε όλη την περιοχή».
Από την πλευρά της Γαλλίας, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Ολ. Βεράν, δήλωσε ότι το Παρίσι καταδικάζει το πραξικόπημα και καλεί «να γίνουν σεβαστά τα αποτελέσματα των εκλογών». Η Γκαμπόν ήταν αποικία της Γαλλίας ως το 1960, ενώ τα γαλλικά μονοπώλια διατηρούν μέχρι σήμερα ισχυρά συμφέροντα στη χώρα, στους τομείς της εξόρυξης και του πετρελαίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο γαλλικός μεταλλευτικός όμιλος «Eramet», ο μεγαλύτερος παραγωγός μεταλλεύματος μαγγανίου υψηλής ποιότητας στον κόσμο χάρη στο ορυχείο του Moanda στην Γκαμπόν, ο οποίος ανέστειλε χτες προσωρινά όλες τις δραστηριότητές του στη χώρα, πριν ανακοινώσει τη σταδιακή επανέναρξή τους. Το καθεστώς Μπόνγκο θεωρούνταν από τους στενότερους συμμάχους του Παρισιού στην Αφρική, ενώ επιπλέον η Γαλλία έχει 400 στρατιώτες μόνιμα ανεπτυγμένους στη χώρα.
Στις ΗΠΑ, ο εκπρόσωπος εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Τζον Κίρμπι, δήλωσε ότι η Ουάσιγκτον ανησυχεί βαθιά για τις εξελίξεις, προσθέτοντας ότι «θα παραμείνουμε υποστηρικτές του λαού της Γκαμπόν και του αιτήματός του για δημοκρατική διακυβέρνηση».
Η Κίνα κάλεσε «τις εμπλεκόμενες πλευρές» στην Γκαμπόν να επιστρέψουν «άμεσα» στη «φυσιολογική τάξη» και να «εγγυηθούν την ασφάλεια» του Προέδρου Αλί Μπόνγκο.
Στη Ρωσία, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμ. Πεσκόφ, δήλωσε ότι «οι εξελίξεις στην Γκαμπόν αποτελούν θέμα βαθιάς ανησυχίας και παρακολουθούμε στενά τα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα εκεί», ενώ η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζαχάροβα, επισήμανε ότι η Γκαμπόν είναι «φιλική χώρα» και η Μόσχα αναμένει τη σύντομη σταθεροποίηση της κατάστασης.
Ο δε πρόεδρος της Αφρικανικής Ενωσης, Μούσα Φακί Μαχαμάτ, δήλωσε ότι «καταδικάζει σθεναρά την απόπειρα πραξικοπήματος ως τρόπο επίλυσης της τρέχουσας μετεκλογικής κρίσης».
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP, Reuters