Ενώ ο πόλεμος μαίνεται στην Ουκρανία, έχουν βγει ήδη τα «μαχαιροπίρουνα» για τη μοιρασιά της λείας μεταξύ των ευρωπαϊκών, των αμερικανικών και άλλων μονοπωλιακών ομίλων.
Ιδιαίτερα για την ΕΕ έχουν μεγάλη γεωπολιτική βαρύτητα η ενσωμάτωση της Ουκρανίας αλλά και της Μολδαβίας στις τάξεις της και η σύνδεσή τους με την ενιαία αγορά της, ανεξάρτητα από το αν και πότε θα υπάρξει πλήρης ένταξη.
Από την πλευρά της η κυβέρνηση της ΝΔ επιδιώκει κι αυτή να «εξαργυρώσει» τη στρατιωτική και άλλη στήριξη που έχει προσφέρει τα τελευταία τρία χρόνια στο Κίεβο, διεκδικώντας επενδύσεις για λογαριασμό ελληνικών ομίλων, όπως έδειξαν οι πρόσφατες επισκέψεις του πρωθυπουργού Κυρ. Μητσοτάκη και του υφυπουργού Εξωτερικών Τ. Χατζηβασιλείου στην Οδησσό.
Στα 506 δισ. ευρώ για την επόμενη δεκαετία εκτιμάται ότι θα ανέλθει η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη και επικαιροποιημένη μελέτη, ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου 2,8 φορές το εκτιμώμενο ονομαστικό ΑΕΠ της Ουκρανίας για το 2024.
Η μελέτη Ταχεία Αξιολόγηση Ζημιών και Αναγκών (Rapid Damage and Needs Assessment – RDNA4) εκπονήθηκε από την κυβέρνηση της Ουκρανίας, την Παγκόσμια Τράπεζα, την Κομισιόν και τον ΟΗΕ για το διάστημα Φλεβάρης 2022 – Δεκέμβρης 2024, τονίζοντας πως τρία χρόνια μετά τη ρωσική εισβολή «οι ανάγκες παραμένουν τεράστιες και διαρκώς αυξανόμενες».
Τεράστιες ευκαιρίες για μπίζνες εκεί που ρέει το αίμα των λαών
Στην πραγματικότητα, τεράστιες και διαρκώς αυξανόμενες είναι οι ευκαιρίες για κερδοφόρες επενδύσεις, αφού οι επιχειρηματικοί όμιλοι που θα συμμετάσχουν στην «ανοικοδόμηση» θα έχουν εξασφαλίσει κρατική και ευρωενωσιακή χρηματοδότηση από τον ιδρώτα των λαών, δανεισμό που θα επιβαρύνει ποικιλοτρόπως τους λαούς της Ευρώπης, ενώ θα αποκομίσουν τεράστια κέρδη από την απόδοση των επενδύσεων και άλλα γεωπολιτικά οφέλη εκεί που σήμερα ρέει το αίμα Ουκρανών και Ρώσων στρατιωτών αλλά και αμάχων. Εκεί που σήμερα πέφτουν βόμβες, θα βρουν διέξοδο τα λιμνάζοντα καπιταλιστικά κεφάλαια.
Αυτό άλλωστε υπογραμμίστηκε και στην Επιχειρηματική Σύνοδο Κορυφής ΕΕ – Ουκρανίας που έγινε 10 και 11 Απρίλη στις Βρυξέλλες: «Η Σύνοδος (…) προσφέρει στις επιχειρήσεις την ευκαιρία να εξερευνήσουν τις επενδυτικές ευκαιρίες και να μάθουν για την οικονομική υποστήριξη που παρέχει η ΕΕ, ώστε να βοηθήσει τις ευρωπαϊκές εταιρείες να επενδύσουν στην Ουκρανία».
Στη Σύνοδο παρουσιάστηκαν επίσης «μεταρρυθμίσεις που μπορούν να απελευθερώσουν επενδύσεις και να βελτιώσουν το επιχειρηματικό περιβάλλον».
Είναι ενδεικτικό ότι για το 2025 η ουκρανική κυβέρνηση με τη στήριξη χορηγών έχει προγραμματίσει την κατανομή 7,12 δισ. ευρώ για την κάλυψη βασικών αναγκών σε τομείς και σε μέρος υποδομών που δεν έχουν μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον, αλλά είναι απαραίτητοι και μεγιστοποιούν το καπιταλιστικό κέρδος (στέγαση, Εκπαίδευση, Υγεία, κοινωνική προστασία, μεταφορές, υδροδότηση, αποναρκοθέτηση και Πολιτική Προστασία). Ωστόσο, θα χρειαστούν επενδύσεις ύψους 9,62 δισ. ευρώ, «γεγονός που καθιστά κρίσιμη τη συμβολή του ιδιωτικού τομέα», τονίζει η RDNA4.
Ετσι, η ΕΕ κινητοποιεί ιδιωτικές επενδύσεις και δίνει «κίνητρα» σε ευρωπαϊκούς επιχειρηματικούς ομίλους να επενδύσουν στην «ανασυγκρότηση», αξιοποιώντας το Επενδυτικό Πλαίσιο για την Ουκρανία και ενισχύοντας τη σύνδεσή της με την ενιαία αγορά της ΕΕ.
Η Παγκόσμια Τράπεζα συμφωνεί ότι η στρατηγική αυτή θα αποτελέσει «βασικό πυλώνα ανάκαμψης» και «θα δημιουργήσει νέες ευκαιρίες τόσο για ουκρανικές όσο και για ευρωπαϊκές επιχειρήσεις».
Το Επενδυτικό Πλαίσιο για την Ουκρανία (UIF), σύμφωνα με τις προτεραιότητες της πολιτικής της ΕΕ, διαθέτει συνολικά 7,8 δισ. ευρώ για εγγυήσεις και 1,5 δισ. ευρώ για χορηγήσεις, τεχνική βοήθεια και χρηματοοικονομικά εργαλεία. Αναμένεται να κινητοποιήσει περίπου 40 δισ. ευρώ σε δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με προηγούμενες εκτιμήσεις της IFC (Διεθνής Οικονομική Εταιρεία, μέρος του Ομίλου της Παγκόσμιας Τράπεζας), «ο ιδιωτικός τομέας έχει τη δυνατότητα να καλύψει έως και το 1/3 των συνολικών αναγκών, προσφέροντας συμπληρωματική στήριξη στις δημόσιες επενδύσεις».
Ποιοι κλάδοι προσελκύουν το ενδιαφέρον
Φυσικά, η Ενέργεια προσελκύει μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον, άλλωστε αποτελεί βασικό παράγοντα της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης στην Ουκρανία.
Πολλές επιχειρήσεις «επενδύουν στην αποκατάσταση και στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας», ιδίως στον ενεργειακό τομέα, π.χ. με μονάδες φυσικού αερίου, φωτοβολταϊκά και βιοαέριο.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την RDNA4 οι μεγαλύτερες ανάγκες εντοπίζονται στους τομείς της στέγασης (σχεδόν 81 δισ. ευρώ), των μεταφορών (περίπου 75 δισ. ευρώ), της Ενέργειας και των εξορυκτικών δραστηριοτήτων (66 δισ. ευρώ), του Εμπορίου και της βιομηχανίας (πάνω από 62 δισ. ευρώ), της γεωργίας (άνω των 53 δισ. ευρώ), του καθαρισμού και της διαχείρισης απορριμμάτων (12,6 δισ. ευρώ).
Εκεί αποσκοπούσαν και τα ταξίδια του πρωθυπουργού τις προηγούμενες μέρες στην Οδησσό αλλά και στη Μολδαβία, για την οποία επίσης προωθείται η ένταξη στην ΕΕ.
Συμμετέχοντας στην 4η Σύνοδο Κορυφής Ουκρανίας – Νοτιοανατολικής Ευρώπης (11 Ιούνη) ο Κυρ. Μητσοτάκης δήλωσε το ενδιαφέρον των ελληνικών επιχειρηματικών ομίλων να επενδύσουν στην Οδησσό και «να συμμετάσχουν στα έργα ανοικοδόμησης, ιδιαίτερα στους τομείς των Υποδομών και της Ενέργειας».
Την επίσκεψη Μητσοτάκη είχε προετοιμάσει ο υφυπουργός Εξωτερικών Τ. Χατζηβασιλείου, ο οποίος αρχές Ιούνη μετέβη στην Οδησσό συνοδευόμενος από επιχειρηματική αποστολή 12 ελληνικών επιχειρηματικών ομίλων (σε Ενέργεια, Δίκτυα, Ασφάλεια, Κατασκευές, Υποδομές) και επεσήμανε την «ετοιμότητα της Ελλάδας να συμμετέχει ενεργά στην ανοικοδόμηση των κρίσιμων υποδομών (…) ιδίως στους κλάδους της Υγείας, της Ενέργειας και των Μεταφορών».
Τον Φλεβάρη είχε προηγηθεί το επιχειρηματικό φόρουμ «Επενδύοντας στην Ανασυγκρότηση της Ουκρανίας: Ευκαιρίες για τις Ελληνικές Επιχειρήσεις», που συνδιοργανώθηκε στην Αθήνα από το Ινστιτούτο Tony Blair, τη Σχολή Οικονομικών του Κιέβου, τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών και τη European Business Association (EBA).
Διάδρομος από την Αλεξανδρούπολη μέχρι την Οδησσό
Τα κοντέινερ με τα όπλα, τις σφαίρες και τους πυραύλους που περνούν από την Αλεξανδρούπολη άνοιξαν τον δρόμο για τα ελληνικά κεφάλαια να διεκδικήσουν το μερτικό τους στη μοιρασιά της Ουκρανίας.
Αφού εξέφρασε την «αμέριστη στήριξη» της Ελλάδας στην Ουκρανία, ο πρωθυπουργός ζήτησε ανταλλάγματα για όσα έχει συνεισφέρει η ελληνική κυβέρνηση στην ιμπεριαλιστική σύγκρουση με τη Ρωσία.
«Είναι προφανές ότι όποιος θα ήθελε να έχει πρόσβαση στην ευρωπαϊκή χρηματοδότηση θα χρειαζόταν τουλάχιστον να βρίσκεται σε κάποια ευθυγράμμιση με την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ», υπογράμμισε ο πρωθυπουργός από την Οδησσό.
Ο Μητσοτάκης εστίασε στη «σημασία της Οδησσού ως πόλης που αναδεικνύει τα μελλοντικά έργα ανοικοδόμησης και συνδεσιμότητας», τα οποία άλλωστε «κουμπώνουν» με τη συνολική γεωστρατηγική στόχευση της ΕΕ στην περιοχή.
«Θα οραματιζόμουν την Οδησσό στο ένα άκρο ενός φιλόδοξου συνολικού έργου συνδεσιμότητας που θα ξεκινούσε από το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και θα περνούσε από τη Βάρνα, την Κωστάντζα και τελικά θα έφτανε στην Οδησσό.
Αυτό είναι έργο που θα μπορούσε να προταθεί για χρηματοδότηση από την ΕΕ.
Θα περιλάμβανε μεταφορές, σιδηρόδρομο, ηλεκτρική ενέργεια, φυσικό αέριο, αγωγούς και θα ήταν ένα έργο που θα παρείχε έναν πρόσθετο διάδρομο συνδεσιμότητας για την Ουκρανία, πολύ ταχύτερο από τη θαλάσσια μεταφορά των εμπορευμάτων σας», πρόσθεσε ο Μητσοτάκης, παρουσιάζοντας το ευρωατλαντικό «όραμα» του «Κάθετου Διαδρόμου» που προωθούν ΗΠΑ – ΕΕ – ΝΑΤΟ, στο πλαίσιο της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης με τη Ρωσία για δρόμους Ενέργειας και εμπορευμάτων, για αγορές και πρώτες ύλες.
Η Μολδαβία ενσωματώνεται στην ενεργειακή αγορά της ΕΕ
Στη συνέχεια ο Μητσοτάκης επισκέφτηκε τη Μολδαβία, η οποία σχεδιάζεται να λαμβάνει Ενέργεια μέσω του «Κάθετου Διαδρόμου», που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από την Ελλάδα στη Ουκρανία, για την «απεξάρτηση» από το ρωσικό αέριο.
Στόχος και ταυτόχρονα απόρροια του ιμπεριαλιστικού πολέμου στην Ουκρανία είναι και το «ανακάτεμα της τράπουλας» στην ευρωπαϊκή αγορά Ενέργειας. Μετά τη διακοπή της εισαγωγής και διαμετακόμισης ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας τον Γενάρη του 2025, όταν έληξε το συμβόλαιο της ουκρανικής κυβέρνησης με τον ρωσικό κολοσσό «Gazprom», η Μολδαβία ήταν από τους βασικούς θιγμένους, καθώς προμηθευόταν ρωσικό αέριο μέσω Ουκρανίας.
Η ΕΕ και η Μολδαβία συμφώνησαν σε μια διετή στρατηγική για την πλήρη ενσωμάτωση του Κισινάου στην ενεργειακή αγορά της ΕΕ, ως προϋπόθεση για μια ενδεχόμενη μελλοντική ένταξη.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Κομισιόν, η συμφωνία έχει διπλό στόχο: «Να αποσυνδέσει τη Μολδαβία από την αβεβαιότητα που συνοδεύει τον ρωσικό εφοδιασμό σε Ενέργεια και να την ενσωματώσει πλήρως στην ενεργειακή αγορά της ΕΕ».
Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής, η συνολική στήριξη για τη Μολδαβία θα ανέλθει σε 250 εκατ. ευρώ για το 2025.
Εκτός από αυτήν τη συνολική υποστήριξη, και ως μέρος της ίδιας στρατηγικής, διατίθεται ποσό 60 εκατ. ευρώ για τη «φιλορωσική» αποσχισθείσα περιοχή της Υπερδνειστερίας, υπό (γεωπολιτικές) προϋποθέσεις.
Σε ένα τέτοιο φόντο, «βγάζουν νόημα» και οι συζητήσεις Ουκρανίας – Ελλάδας περί βοήθειας για την «άμυνα της παρευξείνιας περιοχής», ενώ στο τραπέζι έχουν πέσει και προτάσεις για «την ανάπτυξη των δυνατοτήτων του ουκρανικού Ναυτικού, ξεκινώντας από τη διαδικασία αποναρκοθέτησης» και άλλες συνεισφορές για την «εδραίωση του καθεστώτος ασφαλείας» στη Μαύρη Θάλασσα και στην Αζοφική Θάλασσα, με πρόσχημα την «ελεύθερη ναυσιπλοΐα».
Προτάσεις που συνεπάγονται ανάπτυξη μονάδων του στόλου και προσωπικού του Πολεμικού Ναυτικού μια ανάσα από τις ρωσικές βάσεις στην περιοχή, επιβεβαιώνοντας ότι σε τελευταία ανάλυση οι καπιταλιστικές επενδύσεις προχωρούν πάντα, «με φωτιά και με μαχαίρι».
Αναδημοσίευση από το Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου 21-22/06/2025
