Νέοι γύροι του παζαριού στα Ελληνοτουρκικά είναι σε εξέλιξη από χτες, καθώς επιταχύνεται η προσπάθεια διευθετήσεων σε Αιγαίο και Ανατ. Μεσόγειο, με στόχο τη θωράκιση της ΝΑΤΟικής συνοχής, παράλληλα με τα σχέδια των επιχειρηματικών ομίλων που «τρέχουν» στην Ενέργεια, στη διαμετακόμιση κ.α.
Ενδεικτικά, χτες, έγινε στην Αθήνα ο 7ος γύρος «ελληνοτουρκικών συνομιλιών» της λεγόμενης «Θετικής Ατζέντας» (αφορά σε πεδία επιχειρηματικής – οικονομικής συνεργασίας) μεταξύ του υφυπουργού Εξωτερικών, Κώστα Φραγκογιάννη, και του Τούρκου υφυπουργού Εξωτερικών, Mehmet Kemal Bozay.
Σύμφωνα με τις δύο πλευρές, ο όγκος των διμερών συναλλαγών αναμένεται να αγγίξει τα 6 δισ. δολάρια το 2024, με στόχο να φτάσει τα 10 δισ. Κοινός στόχος των κυβερνήσεων Ελλάδας και Τουρκίας είναι να αποτελέσουν οι διμερείς επιχειρηματικές συνέργειες το «υπόστρωμα» μιας μελλοντικής συμφωνίας διευθετήσεων, που θα περιλαμβάνει τις βασικές διεκδικήσεις – αμφισβητήσεις της Τουρκίας σε Αιγαίο και Ανατ. Μεσόγειο.
Διόλου τυχαία, σήμερα, Τρίτη, ακολουθεί η 3η κατά σειρά συνάντηση της διαδικασίας «Πολιτικού Διαλόγου» μεταξύ των ΥΠΕΞ των δύο χωρών, με συνομιλίες μεταξύ της υφυπουργού Εξωτερικών, Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου, και του Τούρκου υφυπουργού Εξωτερικών, Mehmet Kemal Bozay.
Οπως λέγεται, η συνάντηση αυτή αποτελεί τον πιο σημαντικό δίαυλο, καθώς θα δώσει την ευκαιρία στους δύο διπλωμάτες να συζητήσουν επί των πιο σημαντικών ζητημάτων της διμερούς ατζέντας (ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα όπως διατείνεται ότι συζητά η ελληνική κυβέρνηση, και ό,τι βάζει η τουρκική, αναφερόμενη σε «αλληλένδετα» ζητήματα, προωθώντας «λύση – πακέτο» για τα χωρικά ύδατα, τις «γκρίζες ζώνες», την αποστρατικοποίηση κ.λπ.).
«Αναταράξεις» και «αμφισβητούμενα νησιά του Αιγαίου»
Σε μια παράλληλη εξέλιξη, την προηγούμενη Τετάρτη έγινε στην Αγκυρα συνάντηση αντιπροσωπειών του ελληνικού και του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού (ΠΝ), στο πλαίσιο υλοποίησης των συμφωνηθέντων Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) για το έτος 2024.
Την ίδια ώρα βέβαια που παρουσιάζουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις να πλέουν σε «ήρεμα νερά», τα στοιχεία του ΓΕΕΘΑ δείχνουν ότι το δεκάμηνο Γενάρη – Οκτώβρη, το τουρκικό ΠΝ και η τουρκική Ακτοφυλακή προχώρησαν σε 2.196 παραβιάσεις των ελληνικών χωρικών υδάτων, καταγράφοντας κατακόρυφη αύξηση από τα 1.642 περιστατικά ολόκληρο το 2023 και τα 1.581 το 2022. Στο ίδιο φόντο, από χτες αντιπροσωπεία της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας βρίσκεται στην τουρκική Διοίκηση Τακτικής Αεροπορίας και Αεράμυνας, στο Εσκισεχίρ.
Στο μεταξύ, η αγγλόφωνη, φιλοκυβερνητική, τουρκική εφημερίδα «Daily Sabah» ανέφερε χτες ότι «Τουρκία και Ελλάδα έχουν κάνει βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης για μια εύθραυστη εξομάλυνση των σχέσεών τους (…) Ενώ οι αξιωματούχοι και των δύο πλευρών έχουν εκφράσει τη δέσμευσή τους για διατήρηση του θετικού κλίματος, τα ζητήματα είναι μακροχρόνια και βαθιά ριζωμένα, και καμία πλευρά δεν αναμένει ότι η διαδικασία θα είναι χωρίς αναταράξεις, ιδιαίτερα στο Αιγαίο, όπου τουρκικά και ελληνικά μαχητικά συχνά έρχονταν σε συμπλοκή μέχρι πολύ πρόσφατα».
Η εφημερίδα δεν φείδεται …προειδοποιήσεων: «Η Αγκυρα έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει τη γείτονά της να μην εισέλθει σε κούρσα εξοπλισμών, ιδιαίτερα για την οικοδόμηση στρατιωτικής παρουσίας στα αμφισβητούμενα νησιά του Αιγαίου», γράφει και τονίζει παράλληλα τις …υποχρεώσεις προς την «τουρκική», όπως την αποκαλεί, μειονότητα στη Θράκη, αλλά και στη Ρόδο και την Κω! «Η Αγκυρα διατηρεί επίσης την προσδοκία της ότι η τρέχουσα θετική δυναμική στις τουρκο-ελληνικές σχέσεις θα εκφραστεί και στο καθεστώς της τουρκικής μειονότητας», γράφει χαρακτηριστικά.
«Πολλά άλλα θέματα» στο τραπέζι
Πέραν των συναντήσεων διπλωματών και στρατιωτικών, δεν αποκλείεται και συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών. Γεραπετρίτης και Φιντάν βρίσκονται σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες για τη διήμερη Σύνοδο Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ (η ατζέντα περιλαμβάνει τη λεγόμενη Νότια Γειτονία της λυκοσυμμαχίας, τις «πρόσφατες εξελίξεις» στη Μέση Ανατολή, τις σχέσεις ΝΑΤΟ – Ιορδανίας, το Ουκρανικό), οπότε δεν αποκλείεται συνάντησή τους στο περιθώριο της συνόδου.
Εξάλλου, αμφότεροι θα βρίσκονται στη Μάλτα, Τετάρτη ως Παρασκευή, στη σύνοδο του Οργανισμού για την Ανασυγκρότηση και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ). Σε άλλη μια σύμπλευση πάνω σε κοινά συμφέροντα και σχέδια, οι δύο κυβερνήσεις συγκρότησαν ένα είδος κοινής διπλής υποψηφιότητας: Η ελληνική κυβέρνηση στηρίζει τον Τούρκο διπλωμάτη Φεριντούν Σινιρλίογλου για τη θέση του γγ του ΟΑΣΕ, ενώ η Τουρκία την υποψηφιότητα της νομικού Μάνιας Τελαλιάν για τη θέση της επικεφαλής του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Οργανισμού.
Ολα αυτά, ενώ όπως παραδέχτηκε ακόμα και ο ίδιος ο Κυρ. Μητσοτάκης, μιλώντας το Σάββατο στον ΑΝΤ1, «η Τουρκία επιμένει, όπως το κάνει πολλά χρόνια, να βάζει και πολλά άλλα θέματα στο τραπέζι των συζητήσεων».
Βάζοντας δε ψευτοδιλήμματα στον λαό κι επιχειρώντας μια απάντηση σε όσους κάνουν κριτική σε χειρισμούς της κυβέρνησης, χωρίς όμως να αμφισβητούν τους ΝΑΤΟικούς στόχους και τα διακυβεύματα του ελληνοτουρκικού «διαλόγου», είπε: «Δεν καταλαβαίνω τι θέλουν αυτοί. Να πάμε σε πόλεμο με την Τουρκία; Αυτό είναι δικό τους θέμα. Η πλειοψηφία των Ελλήνων αυτό που επιζητεί είναι τα ήρεμα νερά».
Ωστόσο, είναι ακριβώς ο κόσμος του κεφαλαίου, τον οποίο όλοι μαζί υπηρετούν, όπου οι εντάσεις και οι συμβιβασμοί εναλλάσσονται, προετοιμάζοντας τους επόμενους γύρους της αντιπαράθεσης των αστικών τάξεων σε βάρος των λαών.
Τέλος, μιλώντας χτες στο φόρουμ του «Οικονομικού Ταχυδρόμου», ο υπουργός Αμυνας, Ν. Δένδιας, είπε: «Δεν είχα και δεν έχω πειστεί ότι η Τουρκία έχει αποστεί των πάγιων επιδιώξεών της. Η Τουρκία διατυπώνει, και με αυξανόμενο εύρος, τις διεκδικήσεις της απέναντι στη χώρα. Οι μη παραβιάσεις σε έναν βαθμό του FIR Αθηνών έχουν να κάνουν με την ανάγκη της Τουρκίας στην ευρύτερη εικόνα της να φαίνεται ένας καλός παίκτης στο διεθνές γίγνεσθαι».
Προετοιμάζοντας ευρύτερες διευθετήσεις
Στο πλαίσιο της «Θετικής Ατζέντας», οι δύο αντιπροσωπείες ανακοίνωσαν χτες την έναρξη του «Hackathon Turkiye-Greece 2024 – 25». Πρόκειται για διαγωνισμό που επισήμως στοχεύει «στην προώθηση της καινοτομίας, της συνεργασίας και της αμοιβαίας κατανόησης μεταξύ των νέων των δύο εθνών». Απευθύνεται σε νέους ηλικίας 18 – 35 ετών, φοιτητές πανεπιστημίου, νέους επιχειρηματίες και ερευνητές από την Ελλάδα και την Τουρκία.
Το «Hackathon 2024 – 25» επικεντρώνεται στο θέμα των «Εξυπνων Πόλεων» και ειδικότερα σε ζητήματα όπως «η βιώσιμη αστική κινητικότητα, τα έξυπνα κτίρια, οι τεχνολογίες αιχμής και τα συστήματα μεταφορών, η διαχείριση απορριμμάτων, η πρόληψη και η προστασία από καταστροφές».
Τη διοργάνωση έχουν αναλάβει η Bilisim Vadisi, Βάση Τεχνολογίας και Καινοτομίας της Τουρκίας, σε συνεργασία με το υπουργείο Βιομηχανίας και Τεχνολογίας της Τουρκίας, και η Θερμοκοιτίδα Startup Business Athens του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών. Οι ομάδες θα καταθέσουν τις ιδέες τους, θα επιλέξουν τους συνεργάτες τους από την άλλη χώρα με στόχο να διαμορφώσουν από κοινού προτάσεις. Οι τρεις πρώτες ομάδες θα βραβευθούν με χρηματικά ποσά.
«Το Hackathon αντανακλά την κοινή δέσμευση των εθνών μας στην καινοτομία, στην πρόοδο και στη συνεργασία. Μαζί, φιλοδοξούμε να δώσουμε τη δυνατότητα στις νεότερες γενιές της Ελλάδας και της Τουρκίας να διαμορφώσουν ένα καλύτερο και πιο βιώσιμο μέλλον για όλους», αναφέρουν οι δύο πλευρές, με την επιστημονική έρευνα να ευθυγραμμίζεται στις προτεραιότητες των ομίλων, κι αυτές να στρώνουν έδαφος για ευρύτερες «συνεννοήσεις» πάνω στη μοιρασιά της καπιταλιστικής λείας σε Αιγαίο και Ανατ. Μεσόγειο.
