...Όχι με λόγια, μ' έργα τ' Άδικο πολέμα!
Κι όχι μονάχος! Με τα πλήθη συνταιριάσου!
Τ' άδικο μ' αίμα θρέφεται! Πνίξε το με αίμα.
Κι άμα θα σπάσουν οι αλυσίδες τ' αδερφού
η λευτεριά η δικιά του θάναι λευτεριά σου,
κι ανάγκη πια δεν θα 'χεις κανενός Θεού!...
140 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τη μέρα που γεννήθηκε στον Πύργο (Μπουργκάς) της Βουλγαρίας ο Κώστας Βάρναλης. Ο κομμουνιστής ποιητής, πεζογράφος, κριτικός και δημοσιογράφος που στράτευσε το ταλέντο, την τέχνη και τη ζωή του στον αγώνα για τη μόρφωση του λαού και την απελευθέρωσή του από τα δεσμά της ταξικής σκλαβιάς, αφήνοντας πίσω του έργο τεράστιας αισθητικής και νοηματικής αξίας, άρρηκτα συνδεδεμένο με την αταλάντευτη στάση ζωής του.
Το φθινόπωρο του 1902 εισάγεται στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και παίρνει το δίπλωμά του το 1908, οπότε διορίζεται καθηγητής στο Διδασκαλείο Μέσης Εκπαίδευσης. Το 1919 πήγε στο Παρίσι με υποτροφία και παρακολούθησε μαθήματα Φιλοσοφίας, Φιλολογίας και Κοινωνιολογίας. Τότε προσχώρησε στον μαρξισμό και στον διαλεκτικό υλισμό, και αναθεώρησε τις προηγούμενες απόψεις του για την ποίηση, τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο.
Ο Κώστας Βάρναλης έζησε τον διωγμό της σιωπής, της συκοφαντίας, της προκατάληψης για το έργο του, μα δεν λύγισε. Κατηγορήθηκε για αδιαλλαξία, αυτή η μομφή όμως αποτέλεσε γι’ αυτόν τίτλο τιμής, βραβείο και έπαθλο. Η σταθερότητα στις ριζοσπαστικές ιδέες, στις αρχές που διέπουν τον αγώνα κατά της ταξικής εκμετάλλευσης, είναι η συνέπεια, η πίστη, η αφοβία, η αγάπη και συμπάθεια για τον εργαζόμενο λαό, γι’ αυτούς που υποφέρουν.
Διετέλεσε για πολλά χρόνια καθηγητής Μέσης Εκπαίδευσης, ενώ για βιοποριστικούς λόγους εργάστηκε και ως δημοσιογράφος. Υπήρξε κομμουνιστής με διαρκή προσφορά και συμμετοχή στους αγώνες της εργατικής τάξης.
Το 1959 στη Μόσχα τιμήθηκε με το Βραβείο «Λένιν» για την Ειρήνη.
Πέθανε στις 16 Δεκέμβρη 1974, πλήρης ημερών και έργου.
Όσο θα υπάρχουν και θα πυκνώνουν τα κοινωνικά σκοτάδια, η Τέχνη του Βάρναλη όλο και περισσότερο θα φεγγοβολά. Γιατί ο Βάρναλης από τους ελάχιστους στη λογοτεχνία μας φωτίζει με τόση καθαρότητα και αισθητική δύναμη τους ιστορικούς νόμους που πρέπει να ακολουθήσουμε, για να μπορέσουμε κάποτε να χαρούμε τις ομορφάδες της ζωής και της πλάσης. Η πειθαρχία στους αστικούς νόμους, στους νόμους των αδικητών, μας λέει, είναι αδυναμία των αδικημένων. Εκεί που πρέπει πραγματικά να πειθαρχήσουμε δεν είναι στους νόμους που φτιάχνουν για να προστατέψουν το συμφέρον τους οι ισχυροί του πλούτου, αλλά σε αυτούς που λειτουργούν αντικειμενικά και που μόνο μ’ αυτούς μπορεί να προχωρήσει μπροστά η ανθρώπινη κοινωνία. Και ο θεμελιακός ανάμεσά τους νόμος είναι η αναγκαιότητα του σοσιαλισμού, που για να μας πείσει να τον ακολουθήσουμε ο Βάρναλης «ξόδεψε» όλη τη δύναμη της σκέψης και του ταλέντου του.
