Λαζαρέτο Κέρκυρας: Μεγάλη εκδήλωση τιμής και μνήμης την Κυριακή 21 Νοέμβρη

Η ΤΕ Κέρκυρας του ΚΚΕ την Κυριακή 21 Νοέμβρη διοργανώνει μεγάλη εκδήλωση τιμής και μνήμης στο Λαζαρέτο και ομιλητή τον ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δ. Κουτσούμπα
Η ΤΕ Κέρκυρας του ΚΚΕ την Κυριακή 21 Νοέμβρη διοργανώνει μεγάλη εκδήλωση τιμής και μνήμης στο Λαζαρέτο και ομιλητή τον ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δ. Κουτσούμπα

Το παράδειγμα χιλιάδων κομμουνιστών που δεν λύγισαν στα έκτακτα στρατοδικεία και αρνήθηκαν να υπογράψουν «δήλωση μετανοίας», αλλά βρέθηκαν και στάθηκαν παλικαρίσια απέναντι στα εκτελεστικά αποσπάσματα, τιμά η ΤΕ Κέρκυρας του ΚΚΕ την επόμενη Κυριακή 21 Νοέμβρη, με μεγάλη εκδήλωση τιμής και μνήμης στο Λαζαρέτο και ομιλητή τον ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δ. Κουτσούμπα.

Η ώρα αναχώρησης για το νησάκι του Λαζαρέτο είναι 10.30 π.μ. από το λιμάνι της Κέρκυρας.

Οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες, οι άλλοι αγωνιστές που συμπορεύονταν με το ΚΚΕ, ως φυλακισμένοι, εξόριστοι, ισοβίτες, μελλοθάνατοι, στάθηκαν απέναντι στην ωμή βία του αστικού κράτους, αλλά και στις «σειρήνες» που τους έδιναν υποσχέσεις για θέσεις και προνόμια, αν αποκήρυσσαν τις ιδέες και το Κόμμα τους. Η απάντηση «δεν υπογράφω δήλωση», αυτή η αταλάντευτη στάση έχει ανυπολόγιστη διαχρονική αξία, αποτελεί παρακαταθήκη στον αγώνα για την κοινωνική απελευθέρωση από την ταξική σκλαβιά.

Όπως σημειώνει στον «Ριζοσπάστη» ο Γιάννης Μπορμπότης, Γραμματέας της ΤΕ Κέρκυρας και μέλος του ΓΠ Ηπείρου – Κέρκυρας – Λευκάδας του ΚΚΕ: «Στο Λαζαρέτο, στις φυλακές της Κέρκυρας, όπως και στα δεκάδες κολαστήρια που έστησε η αστική τάξη σε όλη τη χώρα, οι σύντροφοί μας έγραψαν τις πιο ένδοξες σελίδες της Ιστορίας του εργατικού και λαϊκού κινήματος, ένδοξες και αιματοβαμμένες σελίδες της Ιστορίας του ΚΚΕ. Με την εκδήλωση αυτή αποτίουμε έναν ελάχιστο φόρο τιμής στους αγωνιστές που “στάθηκαν ολόρθοι στον αγώνα”, εμπνεόμαστε από τη στάση τους, παίρνουμε δύναμη για τη συνέχεια. Παράλληλα, θέλουμε να κρατήσουμε ζωντανή την ιστορική μνήμη, κόντρα στην προσπάθεια να ξαναγραφτεί η Ιστορία. Κι αυτό γιατί η Ιστορία του ΚΚΕ, του εργατικού και λαϊκού κινήματος δεν είναι μουσειακό έκθεμα, αλλά άρρηκτα δεμένη με τους αγώνες του σήμερα.

Η εκδήλωση στο Λαζαρέτο μπορεί να αποτελέσει ένα μάθημα Ιστορίας, μία αφορμή για μελέτη της Ιστορίας αυτού του τόπου και μπορεί να δώσει πλούσια συμπεράσματα για το σήμερα, για να βγει ο λαός νικητής. Οπως και τότε, έτσι και σήμερα, δυο κόσμοι έρχονται σε σύγκρουση. Από τη μια η εργατική τάξη, η νεολαία και τα λαϊκά στρώματα και από την άλλη το σάπιο καπιταλιστικό σύστημα με τους κάθε λογής υποστηρικτές του. Η ιστορική πείρα έδειξε ότι αυτοί οι κόσμοι είναι αδύνατον να συμφιλιωθούν.

Η εκδήλωση στο Λαζαρέτο είναι, επίσης, μία ευκαιρία για να αναδειχθεί η ανάγκη προστασίας και αξιοποίησης αυτού του ιστορικού τόπου, που επί της ουσίας έχει εγκαταλειφθεί με ευθύνες διαχρονικά όλων των κυβερνήσεων και των τοπικών αρχών. Απορρίπτουμε κάθε σκέψη για “ήπια” επιχειρηματική δράση. Διεκδικούμε εργασίες συντήρησης και ανάδειξης των κτιρίων και των μνημείων χωρίς να αλλοιώνεται ο χαρακτήρας τους. Ηπιες παρεμβάσεις στον περιβάλλοντα χώρο για να εξασφαλίζεται η εύκολη πρόσβαση απ’ όλους (π.χ. πρόσδεση στην προβλήτα, πρόσβαση ΑμεΑ κ.ά.).

Με την εκδήλωση τιμής και μνήμης δίνουμε υπόσχεση σε όσους έδωσαν τη ζωή τους για τα μεγάλα μας ιδανικά. Τους λέμε ότι η θυσία τους δεν πήγε χαμένη, ότι ο καλύτερος τρόπος για να τους τιμήσουμε είναι να συνεχίσουμε τον αγώνα που έδωσαν και οι ίδιοι, για την ανατροπή του συστήματος που γεννά κρίσεις, πολέμους, φτώχεια και προσφυγιά, για να ανοίξουν οι δρόμοι για το χτίσιμο μίας νέας κοινωνίας, για τον σοσιαλισμό».

Φυλακές Κέρκυρας, η «Βαστίλη» της Ελλάδας

Οι Φυλακές Κέρκυρας δέχτηκαν πλήθος πολιτικών κρατουμένων της μεταξικής δικτατορίας, του εμφυλίου και της χούντας. Χτίστηκαν από την αγγλική Αρμοστεία το 1836 και μαζί με αυτές του Αβέρωφ και Συγγρού είναι οι μοναδικές στην Ελλάδα που σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν με σκοπό την αυστηρή απομόνωση των κρατουμένων, τόση που να φτάνει μέχρι τη φυσική τους εξόντωση. Το κτίριο είχε σχήμα οκταγώνου με 10 ακτίνες κράτησης, αριθμημένες με τα γράμματα του αλφαβήτου (Α έως Κ). Στο κέντρο της φυλακής όπου κατέληγαν όλες οι ακτίνες υπήρχε το διοικητήριο, το «Κουλούρι». Την φυλακή στοιχειώνουν τα κελιά απομόνωσης αλλά και οι «Γολγοθάδες», όπου πέρναγαν την τελευταία τους νύχτα όσοι το πρωί, πριν βγει για τελευταία φορά γι’ αυτούς ο ήλιος, έπαιρναν το δρόμο για το Λαζαρέτο…

«Η φήμη και η πραγματικότητα της φυλακής αυτής το δικαιολογούσαν. Καθεστώς σκληρό, απάνθρωπο, νηστείες, απαγορεύσεις και το πιο φοβερό απ’ όλα: Τα απομονωτήρια. Ησουν μόνος, μόνος με τα τέσσερα ντουβάρια του κελιού για συντροφιά. Ξημέρωνε, νύχτωνε, περνούσαν οι βδομάδες, οι μήνες, οι εποχές, τα χρόνια βουβά, σκοτεινά, άφιλα γύρω σου…

Και συ μοναχός. Ούτε μία κουβέντα ανθρώπινη, ούτε ένα βιβλίο, ούτε ένα μολύβι, ούτε μία απασχόληση. Τίποτες. Είσαι μονάχος με το χέρι σου, με τα πόδια σου, με τη σκέψη σου, με το κεφάλι σου, να το χτυπήσεις στον τοίχο, αυτή η ελευθερία υπήρχε» (απόσπασμα από ημερολόγιο κρατούμενου στην Κέρκυρα).

Από το 1947 έως το 1949 όλοι οι κρατούμενοι των φυλακών ήταν θανατοποινίτες. Στην ακτίνα θα κρατούνταν οι πολιτικοί κρατούμενοι.

Από τα κελιά των Φυλακών της Κέρκυρας πέρασαν εκατοντάδες στελέχη και μέλη του ΚΚΕ και εκατοντάδες άλλοι αγωνιστές.

Από την Κέρκυρα πέρασε και ο Γενικός Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης, πριν μεταφερθεί στα κρατητήρια της Γενικής Ασφάλειας. Στις Φυλακές της Κέρκυρας δολοφονήθηκε ο Γραμματέας της ΟΚΝΕ Χρήστος Μαλτέζος μετά από φρικτά βασανιστήρια κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά. Αρης Βελουχιώτης, Νίκος Μπελογιάννης, Χαρίλαος Φλωράκης, Αντώνης Αμπατιέλος, Μήτσος Παπαρήγας και μία ατέλειωτη λίστα κομμουνιστών και αγωνιστών.

Λαζαρέτο, το νησί του θανάτου

Η νησίδα Λαζαρέτο βρίσκεται σε απόσταση 2,5 ναυτικών μιλίων βορειοδυτικά από το λιμάνι της Κέρκυρας. Το σημερινό του όνομα το οφείλει στο λοιμοκαθαρτήριο που λειτούργησε εκεί από τα χρόνια της Βενετοκρατίας μέχρι την Ενωση των Επτανήσων με την Ελλάδα.

Την άνοιξη του 1943 οι Ιταλοί δημιούργησαν στο νησί στρατόπεδο συγκέντρωσης, όπου εγκλείστηκαν εξόριστοι Κερκυραίοι, άλλοι Επτανήσιοι, Ηπειρώτες και 198 Ακροναυπλιώτες κομμουνιστές που η δικτατορία του Μεταξά παρέδωσε στους κατακτητές. Συνολικά κρατήθηκαν στο νησί περίπου 600 άτομα. Από αυτούς πολλοί μεταφέρθηκαν πριν την ιταλική συνθηκολόγηση στο Πρίντεζι, ενώ οι υπόλοιποι ελευθερώθηκαν από το ΕΑΜ τον Σεπτέμβρη του 1943, λίγο πριν την πυρπόληση της πόλης της Κέρκυρας από τη γερμανική αεροπορία.

Κατά την περίοδο 1941-1944 στο Λαζαρέτο εκτελέστηκαν περισσότεροι από 118 κομμουνιστές και αγωνιστές της ΕΑΜικής Αντίστασης και του ΔΣΕ. Η μεταφορά των μελλοθανάτων από τις Φυλακές της Κέρκυρας στο νησάκι Λαζαρέτο γινόταν ξημερώματα, πριν ο λαός της Κέρκυρας αρχίσει να κυκλοφορεί στους δρόμους, ώστε να μην αντιληφθεί την εκτέλεση. Οι κρατούμενοι αντιλαμβανόμενοι την κατάσταση είχαν κατασκευάσει χωνιά και με φωνές καλούσαν από τα παράθυρα τον λαό της Κέρκυρας να διαμαρτυρηθεί για το αίμα που χυνόταν.

Ξεκινώντας από τις φυλακές τραγουδούσαν επαναστατικά τραγούδια και ζητωκραύγαζαν υπέρ της ΕΑΜικής Αντίστασης και του ΚΚΕ μέχρι την τελευταία τους πνοή. Τους εκτελεσμένους τους έθαβαν πρόχειρα γύρω από τον τόπο εκτέλεσης.

Ενα πλοιάριο με το όνομα «Αχιλλέας» μετέφερε τους μελλοθάνατους στο Λαζαρέτο.

Ο χώρος του μαρτυρίου περιβάλλονταν από το μοναδικό κτίσμα του ενετικού λοιμοκαθαρτηρίου. Σε αυτό το οποίο διαδραματιζόταν η τελική πράξη του αγώνα και της ανθρωπιάς των μελλοθανάτων.

Σύμφωνα με περιγραφή του Διον. Μοσχόπουλου, καθηγητή στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο: «Οι χωροφύλακες τους έδεναν στα μεγάλα “κρικέλια” που ήταν καρφωμένα στον τοίχο, με τα χέρια απλωμένα και το πρόσωπό τους γυρισμένο προς αυτόν. Χρησιμοποιούσαν για το σκοπό αυτό τις χειροπέδες τους. Τις ίδιες χειροπέδες μετά την εκτέλεση τις ξέπλεναν από τα αίματα στη θάλασσα και τις χρησιμοποιούσαν και πάλι. Η ομοβροντία της εκτέλεσης ακουγόταν στην πόλη και μέχρι σήμερα σφραγίζει τις μνήμες των κατοίκων».

Δείτε ακόμα...