Το αστικό κράτος αποτελεί όργανο της κυριαρχίας της αστικής τάξης, ανεξάρτητα από τις μορφές διακυβέρνησης με τις οποίες εμφανίζεται. Σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο, παρά τις διαφορές που υπάρχουν στη μορφή διακυβέρνησης, εμφανίζονται τα ίδια βασικά χαρακτηριστικά και οι ίδιες τάσεις εξέλιξής του. Ενιαιοποιούνται, σύμφωνα με τον αστικό ταξικό χαρακτήρα του, όλες οι λειτουργίες του, οικονομικές, κατασταλτικές, ιδεολογικές, στρατιωτικές.
Πρόκειται για όλους εκείνους τους μηχανισμούς που θωρακίζουν την εξουσία της αστικής τάξης έναντι της εργατικής και των άλλων καταπιεζόμενων λαϊκών στρωμάτων. Ειδικότερα στις Ενοπλες Δυνάμεις εφαρμόζονται ο Στρατιωτικός Ποινικός Κώδικας (ΣΠΚ) και σε πειθαρχικό πλαίσιο ο Στρατιωτικός Κανονισμός 20-1 καθώς και ο Διακλαδικός Κανονισμός Πειθαρχίας Ενόπλων Δυνάμεων (Π.Δ. 48/2022) και άλλοι κατά κλάδο (Πολεμικό Ναυτικό, Πολεμική Αεροπορία) κανονισμοί.
Οι Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας, αν και η αποστολή τους θα έπρεπε να είναι η άμυνα της χώρας, η διασφάλιση της κυριαρχίας, αλλά και των κυριαρχικών δικαιωμάτων αυτής, με ευθύνη των αστικών κομμάτων που κυβέρνησαν ή και όσων συγκυβέρνησαν με αυτά (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ με λοιπά αστικά κόμματα και «μορφώματα»), συμμετέχουν σε ιμπεριαλιστικές αποστολές στο εξωτερικό. ΗΠΑ – ΝΑΤΟ – ΕΕ διεξάγουν πολεμικές επιχειρήσεις όπου Γης, διασφαλίζοντας με τον σφαγιασμό των λαών τα συμφέροντα των μονοπωλίων τους. Είναι φανερό ότι οι Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας, με τις αποστολές που τους αναθέτουν οι ελληνικές κυβερνήσεις, υπηρετούν ξεκάθαρα τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς. Είναι όμως παρήγορο ότι σημαντικό μέρος του λαού μας στέκεται απέναντι σ’ αυτές τις επιλογές.
Είναι επίσης παρήγορο ότι οι αντιρρήσεις αυτές εκφράζονται και μέσα στο προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη συμμετοχή στρατευμένων σε αντιιμπεριαλιστικές εκδηλώσεις, με τη δημόσια κατάθεση της αντίρρησής τους στις αμερικανοΝΑΤΟικές επιχειρήσεις και την πειθαρχική τιμωρία όσων συμμετείχαν σε αυτές, απαιτώντας να μη συμμετέχει η χώρα μας στα ιμπεριαλιστικά σφαγεία, διατρανώνοντας συνάμα την αλληλεγγύη τους σε κάθε λαό που δοκιμάζεται.
Ολοι αυτοί κατέθεσαν την αντίθεσή τους και ζήτησαν να σταματήσει η εμπλοκή της χώρας μας στους πολέμους, αφού ο λαός μας καμία εξουσιοδότηση δεν έχει δώσει προς την κυβέρνηση της ΝΔ ή και τα λοιπά αστικά κόμματα και «μορφώματα», που κάνουν αυτά τα θέματα «γαργάρα» ή γκρινιάζουν περί «ανταλλαγμάτων».Τα μέτρα που έχει πάρει το αστικό κράτος στις Ενοπλες Δυνάμεις, προκειμένου να σωφρονίζει πειθαρχικά όποιον εναντιώνεται στις επιβουλές του, κατά κανόνα εκφράζονται μέσω Προεδρικών Διαταγμάτων (ΠΔ), που κύρωσαν το πειθαρχικό δίκαιο των στρατιωτικών (μονίμων και στρατευμένων).
Στον Στρατό Ξηράς το ΠΔ (130/1984) τιτλοφορείται «Γενικός Κανονισμός Υπηρεσίας στον Στρατό, ΣΚ 20-1», στο Πολεμικό Ναυτικό το ΠΔ (210/1994) τιτλοφορείται «Διατάξεις του Πολεμικού Ναυτικού», στην Πολεμική Αεροπορία το ΠΔ (60/2009) τιτλοφορείται «Κανονισμός Πειθαρχίας», ενώ από το 2022 υπάρχει και ο Διακλαδικός Κανονισμός Πειθαρχίας Ενόπλων Δυνάμεων (ΠΔ 48/2022).
Το πρώτο πειθαρχικό δίκαιο στις τάξεις των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων εμφανίστηκε το 1822, με την εφαρμογή του στρατιωτικού κώδικα της Γαλλίας, από την Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου. Το 1828, ο Ιωάννης Καποδίστριας δημιούργησε το «πολεμικό συμβούλιο», έφτιαξε τον «οργανισμό των Χιλιαρχών» και συνέστησε στρατιωτικό δικαστήριο. Το 1851 θεσπίζεται νόμος «Περί καταστάσεως των αξιωματικών του Στρατού», ο οποίος διατηρήθηκε με μικρο-τροποποιήσεις μέχρι το 1928 όταν θεσπίστηκε νομοθετικό διάταγμα «περί καταστάσεως Αξ/κών». Το 1936 αντικαταστάθηκε με αναγκαστικό νόμο, που διατηρήθηκε και κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, μέχρι την κατάργησή του από το χουντικό διάταγμα 1400/1973, το οποίο διατηρείται μέχρι και σήμερα.Από την πρώτη μέρα που κάποιος νέος ή νέα κατατάσσεται στις Ενοπλες Δυνάμεις (είτε μέσω παραγωγικής σχολής είτε με διαγωνισμό, είτε για να υπηρετήσει τη θητεία του ως οπλίτης θητείας ή δόκιμος έφεδρος αξιωματικός) το βασικό που μαθαίνει είναι η υπακοή και η πειθαρχία. Υπακοή και πειθαρχία όμως σε ποιον και για ποιον; Οποιος εναντιωθεί, αμφισβητήσει, αντιμιλήσει ή έστω εκφραστεί με τον λόγο του, άμεσα ή έμμεσα, ενάντια σε καθετί προστάζουν τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης, με τον ΣΚ 20-1 (ήδη Π.Δ. 48/2022) τιμωρείται. Τα συμφέροντα της αστικής τάξης είναι ταυτισμένα με τους 2 ιμπεριαλιστικούς πολέμους (Μέση Ανατολή, Ουκρανία). Υπακοή και πειθαρχία σε αυτά. Κάθε αντίθετη φωνή πατάσσεται.
Ο Στρατιωτικός Κανονισμός 20-1 (ΣΚ 20-1) σπεύδει από την αρχή να το ξεκαθαρίσει: Αρθρο 2, «…ο στρατιωτικός πρέπει να είναι προικισμένος με τις αρετές (…) της πειθαρχίας (…)», άρθρο 12, «(…) η επιμονή στην εκτέλεση των (…) εκδιδομένων διαταγών και η τιμωρία καθένα που δεν ακολουθεί την οδό της τιμής, της τάξεως και του καθήκοντος, είναι τα πρώτιστα μέσα για τη συντήρηση της πειθαρχίας (…) Εκείνο που αξίζει για τη διατήρηση της πειθαρχίας δεν είναι η εκδιδόμενη διαταγή αλλά αυτή που εκτελείται (…)».
Στο σύνολό του ο ΣΚ 20-1 αναφέρεται στο τι οφείλει να κάνει ο στρατιωτικός, τι υποχρεούται να κάνει, τι απαγορεύεται να κάνει και σε τι περιορίζεται. Ο ΣΚ 20-1 δεν αναφέρεται σε δικαιώματα και, όπου αναφέρεται, το δικαίωμα αυτό θα πρέπει να ελέγχεται και ενίοτε να λογοκρίνεται. Ενδεικτικό το άρθρο 25, «(…) οι στρατιωτικοί έχουν δικαίωμα να εκφράζουν γραπτά τις απόψεις τους και να δημοσιεύουν κείμενα καθαρά επιστημονικού, πολιτιστικού ή λογοτεχνικού περιεχομένου. Δεν μπορούν όμως να κάνουν το ίδιο για ζητήματα πολιτικού περιεχομένου ούτε να κάνουν δηλώσεις στα μέσα μαζικής ενημερώσεως χωρίς άδεια του υπουργού Εθνικής Αμυνας…».Ο ΣΚ 20-1 ρυθμίζει, μεταξύ των άλλων, και ζητήματα που έχουν να κάνουν με τη στρατιωτική ζωή και συμπεριφορά των στρατιωτικών, θητείας ή μονίμων. Τόσο εντός του στρατεύματος, όσο και εκτός. Μπορεί να ακούγεται παράξενο αλλά αυτή είναι η αλήθεια. Ρυθμίζει ακόμη και τη συμπεριφορά του στρατιωτικού εκτός στρατεύματος. Το άρθρο 24 τιτλοφορείται «Γενικοί κανόνες συμπεριφοράς εκτός υπηρεσίας». Χαρακτηριστικά αναφέρεται σε άρθρο του (άρθρο 63), «(…) πειθαρχικό παράπτωμα θεωρείται και ως τέτοιο τιμωρείται, γενικά κάθε πράξη αντίθετη προς την εντιμότητα, την ευθύτητα, την αξιοπρέπεια, τα χρηστά ήθη ή που έχουν σχέση με τη στρατιωτική τιμή, την ατομική αξιοπρέπεια, το γόητρο του Στρατού (…)». Χρηστά ήθη είναι μια αόριστη έννοια, μια μεταβλητή που παρέχει στον ερμηνευτή τους τη δυνατότητα και την ευελιξία να γίνεται λάστιχο και να προσαρμόζεται στις αντιλήψεις της αστικής κοινωνίας.
Η αοριστία αυτή και η γενικολογία αποτυπώνονται και σε άρθρα του ΣΚ 20-1 που αναφέρονται σε παραπτώματα των στρατιωτικών, που ως τέτοια τιμωρούνται (άρθρα 62 – 78). Εξυπηρετούν ακριβώς τα συμφέροντα και τις ανάγκες της αστικής εξουσίας. Ερμηνεύονται κάθε φορά με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί η αστική εξουσία να δικαιολογεί την τιμωρία τους. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το ότι επαναλαμβάνονται οι λέξεις «κάθε» και «γενικά». Ενδεικτικά: Αρθρο 63, «(…) κάθε πράξη γενικά, που προσβάλλει την πειθαρχία και την υπηρεσιακή τάξη στον Στρατό (…)». Μέσα σε αυτό το «κάθε πράξη γενικά» εμπεριέχονται όλες εκείνες οι πράξεις ή λόγια που έρχονται σε αντίθεση με τα κελεύσματα της αστικής εξουσίας (βλ. τιμωρία στρατευμένων που εναντιώθηκαν στους πολέμους).
Ο ΣΚ 20-1 καθώς και οι άλλοι κανονισμοί είναι καθαρά αντιδραστικά νομικά κείμενα, που καταστρατηγούν βασικά δικαιώματα των στρατιωτικών και στρατευμένων που καλούνται να υπηρετήσουν τη θητεία τους. Θεσπίστηκε επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, πατώντας σε νόμο της προηγούμενης κυβέρνησης της ΝΔ. Διατήρησε, δε, όπως και ο προηγούμενος, τις αντιδραστικές διατάξεις του χουντικού διατάγματος 1400/1973. Ο ίδιος ο αντιδραστικός ΣΚ 20-1 καθώς και οι άλλοι αντιδραστικοί κανονισμοί διατηρήθηκαν από όλες τις μέχρι σήμερα κυβερνήσεις. Δεν φτιασιδώνονται, μόνο καταργούνται!
Οι στρατευμένοι έχουν προβλήματα. Περνώντας την πύλη των στρατοπέδων τα προβλήματα παραμένουν, αφού το αστικό κράτος παραμένει επιλεκτικά ανίκανο να τα επιλύσει. Οι στρατευμένοι έχουν φωνή και άποψη. Με την ένταξή τους στις Ενοπλες Δυνάμεις κανείς δεν έχει το δικαίωμα να τους τα στερήσει.
Ανέστης ΤΣΟΥΚΑΡΑΚΗΣ
Συνταγματάρχης ε.α., πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αποστράτων Στρατιωτικών (ΠΟΜΑΣ) και επίτιμος πρόεδρος της Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Ενώσεων Στρατιωτικών (ΠΟΕΣ)
