«Συμφωνούμε ότι διαφωνούμε στα σημαντικά»…
Αυτό είναι το συμπέρασμα που διοχετεύει η κυβέρνηση μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν, με την υποσημείωση ότι έχουμε τουλάχιστον «ήρεμα νερά» και μπορούμε να συζητάμε για τη «θετική ατζέντα» της οικονομικής και επιχειρηματικής συνεργασίας.
Οσο κι αν προσπαθεί η κυβέρνηση να διαχωρίσει τις διαφωνίες στα «σημαντικά» από τις συμφωνίες στη «θετική ατζέντα» των ελληνοτουρκικών σχέσεων, η αλήθεια είναι ότι αποτελούν μέρος του ίδιου «οδικού χάρτη».
Αυτού που χαράχτηκε στη σύνοδο του ΝΑΤΟ πριν από έναν χρόνο, με στόχο στο τέλος του δρόμου να υπάρξουν διευθετήσεις που θα διασφαλίζουν τη ΝΑΤΟική συνοχή στη νοτιοανατολική πτέρυγα, δίνοντας τα απαραίτητα ανταλλάγματα στην Τουρκία για να αγκιστρωθεί στο δυτικό στρατόπεδο.
Αυτό οδηγεί όμως σε επώδυνους συμβιβασμούς για την ελληνική κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα, ακόμα και σε συνεκμετάλλευση του Αιγαίου και της Ανατ. Μεσογείου.
Κι αν τα «σημαντικά» δεν συζητιούνται ακόμα επισήμως, πολλά απ’ όσα κουβεντιάζονται στη λεγόμενη «θετική ατζέντα» ζεσταίνουν το κλίμα για το επόμενο βήμα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το πρόσφατο ελληνοτουρκικό επιχειρηματικό φόρουμ που έγινε στην Κωνσταντινούπολη, λίγο πριν τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν.
Πάνω από 200 ελληνικές και τουρκικές επιχειρήσεις, οι μεγαλύτερες στις δυο χώρες, συζήτησαν νέες συνεργασίες που τα επόμενα χρόνια θα αυξήσουν στα 10 δισ. ευρώ τις διμερείς εμπορικές σχέσεις, όπως προβλέπει ο «οδικός χάρτης» για τα Ελληνοτουρκικά.
Ρόλο συντονιστή θα παίξει το υπό σύσταση Ελληνοτουρκικό Επιχειρηματικό Συμβούλιο, που θα προωθεί οργανωμένα και σε σταθερή βάση τις συμπράξεις επιχειρήσεων των δύο χωρών.
Οπως διαρρέεται μάλιστα από την τουρκική κυβέρνηση, το ίδιο «μοντέλο» είχε εφαρμοστεί και στην περίπτωση της Σαουδικής Αραβίας πριν από δυο χρόνια, στην προσπάθεια να αποκατασταθούν οι σχέσεις των δύο χωρών.
Στο Συμβούλιο θα συμπροεδρεύουν Ελληνες και Τούρκοι μεγαλοεπιχειρηματίες. Για την πρώτη θητεία επιλέχτηκαν ένας Ελληνας εφοπλιστής και ένας Τούρκος μικροκατασκευαστής.
Στο φόρουμ δεν συζητιούνται μόνο άμεσες επιχειρηματικές ευκαιρίες για την αστική τάξη στη μια και στην άλλη πλευρά του Αιγαίου, αλλά «ζυμώνονται» και μεγαλύτερα project, τεράστιας οικονομικής και γεωπολιτικής σημασίας, που διευρύνουν την ατζέντα του «πολιτικού διαλόγου» για τον καθορισμό υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, ακόμα και για συνεκμετάλλευση.
Για παράδειγμα, στην Κωνσταντινούπολη συζητήθηκαν προτάσεις για αιολικά πάρκα στο Αιγαίο και διασύνδεση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας Ελλάδας – Τουρκίας μέσω των νησιών.
Ταυτόχρονα η Τουρκία επιμένει ότι ο ορυκτός πλούτος της Ανατ. Μεσογείου θα παραμένει ανεκμετάλλευτος, όσο η ίδια μένει εκτός των μεγάλων ενεργειακών σχεδίων που «τρέχουν» στην περιοχή και προτείνει «συμπράξεις» μεταξύ όλων των χωρών.
Πρόσφατα η Τουρκία υπέγραψε με τις ΗΠΑ συμφωνίες για την εισαγωγή μεγάλων ποσοτήτων LNG από τις ΗΠΑ, το οποίο μεταφέρεται σε μεγάλο ποσοστό από τον στόλο των Ελλήνων εφοπλιστών, που είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος στον κόσμο στη μεταφορά LNG.
Γίνεται φανερό λοιπόν ότι τα «ήρεμα νερά» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις αφορούν πρώτα απ’ όλα τη στενότερη συνεργασία ανάμεσα στους επιχειρηματικούς ομίλους των δύο κρατών, που αναζητούν νέες κερδοφόρες επενδύσεις και επεκτείνουν το πλέγμα των οικονομικών συμφερόντων που τις συνδέουν.
Με τον τρόπο αυτό, οι μπίζνες της τουρκικής και της ελληνικής αστικής τάξης τροφοδοτούν με νέα κεφάλαια τον λεγόμενο πολιτικό διάλογο. Κι αυτό γίνεται σχεδιασμένα, ώστε να προχωράει το παζάρι στα σημαντικά και οι όποιες διευθετήσεις να σερβίρονται στο τέλος ως «αναγκαίες» και «αυτονόητες» για την οικονομική συνεργασία των δύο κρατών.
Καθοριστικό ρόλο σε όλα αυτά παίζουν οι ΗΠΑ – ΝΑΤΟ – ΕΕ, που ενθαρρύνουν τα επόμενα βήματα στον «ελληνοτουρκικό διάλογο» υπό την υψηλή εποπτεία τους.
Αυτό βέβαια, κάθε άλλο παρά αποκλείει μια νέα όξυνση στις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας. Το έργο το έχουμε δει πολλές φορές στο παρελθόν, αφού οι αντιθέσεις συνυπάρχουν με την προσπάθεια για συμβιβασμούς. Η ίδια η ΝΑΤΟική ειρήνη με το πιστόλι στον κρόταφο των λαών περιέχει το σπέρμα για νέους ανταγωνισμούς και εντάσεις ανάμεσα στις δυο χώρες.
Αυτός είναι ο ΝΑΤΟικός «οδικός χάρτης» για τα Ελληνοτουρκικά, όπως τον περιγράφουν άλλωστε και οι ίδιοι: Ενα πλέγμα επιχειρηματικών ευκαιριών για τα συμφέροντα των μεγάλων ομίλων σε Ελλάδα και Τουρκία, που αργά αλλά σταθερά θα οδηγούν την ατζέντα του «πολιτικού διαλόγου» σε διευθετήσεις με ευρωατλαντικό καπέλο.
Γι’ αυτό δεν χωράει κανένας εφησυχασμός!
Ο ελληνικός και ο τουρκικός λαός μπορούν να αναπτύξουν αμοιβαία επωφελείς σχέσεις και ταυτόχρονα να ζουν αρμονικά και με συνεργασία σε όλους τους τομείς, όσο τα δικά τους συμφέροντα θα διαμορφώνουν την ατζέντα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, απαλλαγμένα από τους ψυχρούς υπολογισμούς για τα κέρδη μιας χούφτας επιχειρηματικών ομίλων και τους βρώμικους σχεδιασμούς των ιμπεριαλιστικών οργανισμών της ελληνικής και της τουρκικής αστικής τάξης.
Αναδημοσίευση από τη στήλη «Η Άποψή μας» του «Ριζοσπάστη», Τετάρτη 15 Μάη 2024