Οι εντεινόμενες προσπάθειες των ΗΠΑ να αρπάξουν το ορυκτό πλούτο και ιδιαίτερα τις σπάνιες γαίες της Ουκρανίας, εντάσσονται στη μάχη για την πρωτοκαθεδρία με την Κίνα, καθώς στην ασιατική χώρα βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας προμήθειας και παραγωγής αυτών των σπάνιων ορυκτών.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, η Ουκρανία έχει περίπου το 5% των συνολικών αποθεμάτων σπάνιων γαιών στον κόσμο. Η Ουκρανική κυβέρνηση εκτιμά ότι στο υπέδαφος υπάρχουν περισσότερα από 2,6 δισ. τόνοι αυτών των κρίσιμων ορυκτών και ορισμένοι παρατηρητές εκτιμούν ότι το απόθεμα θα μπορούσε να ανέλθει σε 11,5 τρισ. δολάρια. Διαθέτει επίσης σημαντικά αποθέματα άλλων κρίσιμων ορυκτών όπως το τιτάνιο και το λίθιο, έχει επιβεβαιωμένα κοιτάσματα βηρυλλίου, ουρανίου και μαγγανίου. Πριν από τον πόλεμο, η Ουκρανία ήταν ο πέμπτος μεγαλύτερος παραγωγός γαλλίου στον κόσμο και είναι σημαντικός παραγωγός αερίου νέον.
Διαθέτει επίσης μεγάλα αποθέματα μη σιδηρούχων μετάλλων, όπως χαλκός, ψευδάργυρος, ασήμι, μόλυβδος, νικέλιο, κοβάλτιο, καθώς και ένα από τα μεγαλύτερα παγκόσμια αποθέματα γραφίτη.
Στις 11 Μαρτίου 2024, το Πεντάγωνο είχε ανακοινώσει ότι τους τελευταίους -τότε- μήνες είχε προωθήσει το στόχο του να αναπτύξει εγχώριες αλυσίδες εφοδιασμού για να εξασφαλίσει συνεχή πρόσβαση στα υλικά σπάνιων γαιών που απαιτούνται για την κατασκευή των μόνιμων μαγνητών που χρησιμοποιούνται σε σημαντικά στρατιωτικά οπλικά συστήματα των ΗΠΑ.
Συγκεκριμένα, σημείωνε ότι «η συνεχιζόμενη εξάρτηση των ΗΠΑ από ξένες πηγές για προϊόντα σπάνιων γαιών ενέχει κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια. Οι ΗΠΑ και το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου εξαρτώνται από την Κίνα για πολλά στοιχεία σπάνιων γαιών», προσθέτοντας ότι με πρόσθετες επενδύσεις «το Τμήμα θα είναι σε θέση να καλύψει τη μελλοντική του ζήτηση για μαγνήτες χωρίς εξαρτήσεις από το εξωτερικό».
Αντίστοιχα, το 2021 η Ευρωπαϊκή Ένωση υπέγραψε στρατηγική συνεργασία με την Ουκρανία για να συμπεριλάβει «δραστηριότητες σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας τόσο των πρωτογενών όσο και των δευτερογενών κρίσιμων πρώτων υλών και των μπαταριών».
Σημειώνεται, ότι τα περισσότερα ορυκτά και κοιτάσματα, συμπεριλαμβανομένου των κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου, βρίσκονται στις ανατολικές και νότιες περιοχές της Ουκρανίας, οι οποίες επί του παρόντος βρίσκονται είτε υπό τον ρώσικο έλεγχο είτε κοντά στην πρώτη γραμμή του πολέμου.
