Σαν Σήμερα 1/11 – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 1/11

451

Ολοκληρώνεται η Δ’ Οικουμενική Σύνοδος της Χαλκηδόνας. Καθόρισε το ορθόδοξο δόγμα σχετικά με τις δύο φύσεις του Χριστού και καταδίκασε τον Μονοφυσιτισμό.

996

Ο αυτοκράτορας Όθων Γ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας εκδίδει πράξη προς τον επίσκοπο του Φράιζινγκ, η οποία είναι το παλαιότερο γνωστό έγγραφο όπου χρησιμοποιείται το όνομα Ostarrîchi (Αυστρία).

Ο αυτοκράτορας Όθων Γ΄
Ο αυτοκράτορας Όθων Γ΄

1512

Η οροφή της Καπέλα Σιστίνα, ζωγραφισμένη από τον Μιχαήλ Άγγελο, εκτίθεται για πρώτη φορά στο κοινό.

Η οροφή της Καπέλα Σιστίνα
Η οροφή της Καπέλα Σιστίνα

1546

Πεθαίνει ο Ιταλός ζωγράφος και αρχιτέκτονας Τζούλιο Ρομάνο (Giulio Romano, επίσης γνωστός με το πραγματικό του όνομα Τζούλιο Πίππι).

Τζούλιο Ρομάνο
Πορτρέτο του Τζούλιο Ρομάνο

Ήταν πολύπλευρη προσωπικότητα της Αναγέννησης και του Μανιερισμού. Μαθητής του Ραφαήλ, που με τις στυλιστικές του παρεκκλίσεις από τον κλασικισμό της ακμής της Αναγέννησης βοήθησε στον ορισμό του στυλ του 16ου αι. γνωστού ως Μανιερισμού.

Τζούλιο Ρομάνο
Τζούλιο Ρομάνο-Γυναίκα που κάνει την τουαλέτα της, 1520

Τα σχέδιά του για πολύ καιρό εθεωρούντο θησαυρός από τους συλλέκτες.

Τζούλιο Ρομάνο
Τζούλιο Ρομάνο-Η Πυρκαγιά στο Μπόργκο, 1514-17 (τοιχογρ.)

1604

Κάνει πρεμιέρα στο Λονδίνο η τραγωδία Οθέλος του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ.

Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
Πορτρέτο του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ

1755

Ισχυρότατος σεισμός και τσουνάμι καταστρέφουν ολοσχερώς τη Λισαβόνα στην Πορτογαλία, σκοτώνοντας 10.000-90.000 άτομα.

1765

Το βρετανικό κοινοβούλιο επιβάλλει τον νόμο Stamp Act σε 13 αποικίες για να βοηθήσει στην πληρωμή των βρετανικών στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Βόρεια Αμερική

1814

Αρχίζει το Συνέδριο της «Ιεράς Συμμαχίας» στη Βιέννη με αντικείμενο την επαναδιαμόρφωση του πολιτικού χάρτη της Ευρώπης μετά την ήττα της Γαλλικής αστικής επανάστασης και των Ναπολεόντειων Πολέμων.

Το συνέδριο της «Ιεράς Συμμαχίας»
Το συνέδριο της «Ιεράς Συμμαχίας»

1864

Κυρώνονται η ιδρυτική Διακήρυξη και το Καταστατικό της Διεθνούς Ένωσης Εργατών (Α’ Διεθνής). Σκοπός της Διεθνούς ήταν να εκπληρώσει το ιστορικό καθήκον της συσπείρωσης των δυνάμεων του παγκόσμιου προλεταριάτου.

«Η Διεθνής», έγραφε ο Κ. Μαρξ, «ιδρύθηκε για να αντικαταστήσει τα διάφορα σοσιαλιστικά και μισοσοσιαλιστικά τμήματα με μια πραγματικά αγωνιστική οργάνωση της εργατικής τάξης». Τα καθήκοντα αυτά ήταν που προσδιόρισαν και το περιεχόμενο της ιδρυτικής Διακήρυξης και του Καταστατικού της Α’ Διεθνούς.

Η ιδρυτική Διακήρυξη, που ήταν και το πρόγραμμά της Διεθνούς και φέρει την καταλυτική σφραγίδα του Μαρξ, είναι ένα από τα σημαντικότερα ντοκουμέντα στην ιστορία του διεθνούς εργατικού κινήματος. Αναδεικνυόταν ως πρώτιστο καθήκον της εργατικής τάξης η κατάληψη της πολιτικής εξουσίας από την εργατική τάξη μέσα από το δυνάμωμα της ταξικής της οργάνωσης και του ιδεολογικού της εξοπλισμού.

Ο Κ. Μάρξ, μιλά στο Συνέδριο της Α' Διεθνούς
Ο Κ. Μάρξ, μιλά στο Συνέδριο της Α’ Διεθνούς

Επίσης αναφερόταν στη βασική ανάγκη να έχουν οι εργάτες δική τους εξωτερική πολιτική στη βάση του προλεταριακού διεθνισμού. Άλλωστε, η ιδρυτική διακήρυξη κατέληγε με το σύνθημα του Κομμουνιστικού Μανιφέστου «Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε».

Αλλά και στο καταστατικό της Διεθνούς περιλαμβάνονταν σπουδαίες θέσεις, υποθήκες για την οργάνωση του εργατικού κινήματος, βάζοντας στο επίκεντρο το καθήκον της Διεθνούς να καθοδηγήσει την εργατική τάξη για την κοινωνική της απελευθέρωση. Η απελευθέρωση της εργατικής τάξης πρέπει να κατακτηθεί από την ίδια την εργατική τάξη, ανέφερε το προοίμιο του καταστατικού. Η Διεθνής Ένωση των Εργατών βασίστηκε στην αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού. Ανώτατο όργανο ήταν το ετήσιο συνέδριο.

Η Διεθνής καθοδήγησε άμεσα την εξέγερση του Παρισιού και συνέβαλε αποφασιστικά στην ανάπτυξη του εργατικού κινήματος, ωστόσο δεν μπόρεσε να γίνει η οργάνωση που θα καθοδηγούσε αποτελεσματικά την επαναστατική πάλη της εργατικής τάξης, κυρίως επειδή στις γραμμές της υπήρχαν μικροαστικά και αναρχικά ρεύματα που ασκούσαν επίδραση. Η σφοδρή διαπάλη, με επικεφαλής τους Μαρξ – Ένγκελς, για το ξεκαθάρισμα των γραμμών του επαναστατικού κινήματος από αυτές, τις τελικά αντεπαναστατικές επιρροές, είναι μια ακόμα μεγάλη υπηρεσία προς το εργατικό κίνημα.

Η Α’ Διεθνής έπαψε να υπάρχει τυπικά το 1876, έχοντας εκπληρώσει το έργο της στις ιστορικές συνθήκες στις οποίες έδρασε.

1870

Το Γραφείο Μετεωρολογίας των ΗΠΑ (η μετέπειτα Εθνική Υπηρεσία Μετεωρολογίας), κάνει την πρώτη του μετεωρολογική πρόβλεψη.

1884

Υιοθετείται σε όλο τον κόσμο ο «Μέσος Χρόνος» Γκρίνουιτς (GMT) στη διάρκεια του Διεθνούς Συνεδρίου για τους Μεσημβρινούς στην Ουάσινγκτον.

1903

Πεθαίνει ο Γερμανός κλασικιστής ιστορικός Τέοντορ Μόμσεν (Christian Matthias Theodor Mommsen -βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, 1902).

Ο Τέοντορ Μόμσεν
Ο Τέοντορ Μόμσεν

1903

Η «Ορέστεια» του Αισχύλου ανεβαίνει για πρώτη φορά στη Δημοτική στο Βασιλικό Θέατρο Αθηνών. Το γεγονός προκαλεί συμπλοκές, με αποτέλεσμα να υπάρξουν και τρία θύματα –είναι τα λεγόμενα «Ορεστειακά»

Πρωτοσέλιδο που αναφέρεται στις συγκρούσεις μετά την παράσταση
Πρωτοσέλιδο που αναφέρεται στις συγκρούσεις μετά την παράσταση

1907

Πεθαίνει ο Γάλλος θεατρικός συγγραφέας και μυθιστοριογράφος Αλφρέ Ζαρρύ (Alfred Jarry), που επινόησε την Παταφυσική, μια παρωδία της σύγχρονης επιστήμης. Θεωρείται πρόδρομος των Σουρεαλισμού και του Φουτουρισμού. Το γνωστότερο έργο του Ζαρρύ, που παίζεται μέχρι σήμερα είναι «Ο Υμπύ βασιλιάς», του 1896.

Αλφρέ Ζαρρύ
Ο Αλφρέ Ζαρρύ

1911

Κατά τη διάρκεια του Ιταλοτουρκικού Πολέμου, οι Ιταλοί πραγματοποιούν στη Λιβύη την πρώτη παγκοσμίως αεροπορική βομβιστική επίθεση.

1914

Το Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό υφίσταται την πρώτη του ήττα στον πόλεμο με τη Γερμανία, έξω από τις δυτικές ακτές της Χιλής στον Ειρηνικό Ωκεανό.

1920

Εκλογές διεξάγονται στην Ελλάδα, με την Μικρασιατική Εκστρατεία να βρίσκεται στο επίκεντρο της προεκλογικής εκστρατείας και την αντιβενιζελική αστική παράταξη να κάνει σημαία της –προπαγανδιστικά και μόνο όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια- τον τερματισμό του πολέμου.

Το πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη» της 1ης Νοέμβρη 1920
Το πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη» της 1ης Νοέμβρη 1920

Οι εκλογές αυτές ήταν και οι πρώτες στις οποίες έλαβε μέρος το νεαρό ΣΕΚΕ (Κ), συνεχίζοντας την αδιάκοπη πάλη του για την ικανοποίηση των αιτημάτων και των αναγκών των λαϊκών στρωμάτων, σε συνδυασμό με τον αντιπολεμικό-αντιιμπεριαλιστικό αγώνα. Το ΣΕΚΕ (Κ), δίνοντας αυτή την πολιτική μάχη κατά της κυβέρνησης Βενιζέλου, εν μέσω αγρίων διώξεων, προσπάθειας φίμωσης της φωνής του, και συνθηκών νοθείας και εξαπάτησης του λαού, αποκάλυπτε ταυτόχρονα ότι και η αντιβενιζελική αντιπολίτευση είχε σκοπό να ακολουθήσει την ίδια ιμπεριαλιστική πολιτική. Όπως και έγινε.

Η αντιβενιζελική αστική παράταξη κέρδισε τελικά τις εκλογές και -παρά τις σχετικές προεκλογικές της διαβεβαιώσεις- συνέχισε την μικρασιατική εκστρατεία.

1922

Η Οθωμανική Αυτοκρατορία καταργείται και παραιτείται ο τελευταίος σουλτάνος της, Mehmed VI (Μωάμεθ Στ΄)

1923

Γεννιέται η Ισπανίδα οπερατική λυρική σοπράνο και σολίστ Βικτόρια ντελς Άγγελς, επίσης Βικτόρια ντε λος Άνχελες (Victoria de los Ángeles López García).

Βικτόρια ντε λος Άνχελες
Βικτόρια ντε λος Άνχελες

Η καριέρα της ξεκίνησε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και κορυφώθηκε στα χρόνια από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1960.

Ανήκε σε μια γενιά υψιφώνων γεννημένων κατά το μεσοπόλεμο (Μαρία Κάλλας, Τζόαν Σάδερλαντ κ.ά.) που συντέλεσαν τα μέγιστα στην αναβίωση του μπελ κάντο στις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες.

1930

Τριακόσιοι αγρότες, τριών χωριών της περιοχής Καλαμών, δέχονται ένοπλη επίθεση της Αστυνομίας, γιατί επιχειρούν να παρεμποδίσουν τη χάραξη δρόμου που θα κατέστρεφε τις καλλιέργειές τους. Σκοτώνονται δύο αγρότες και πολλοί τραυματίζονται.

Το φύλλο του «Ριζοσπάστη» 1/11/1930, με ρεπορτάζ για την επίθεση
Το φύλλο του «Ριζοσπάστη» 1/11/1930, με ρεπορτάζ για την επίθεση

1931

Δημοσιεύεται στον Ριζοσπάστη (στα φύλλα 1-3/11/1931) Έκκληση της ΕΕ της Κομμουνιστικής Διεθνούς για τη λύση της εσωκομματικής διαπάλης στο ΚΚΕ.

Το πρωτοσέλιδο του «Νέου Ριζοσπάστη» με την έκκληση της Κομμουνιστικής Διεθνούς 1/11/1931
Το πρωτοσέλιδο του «Νέου Ριζοσπάστη» με την έκκληση της Κομμουνιστικής Διεθνούς 1/11/1931

Με παρέμβασή της, επίσης, αντικαθίσταται το ΠΓ της ΚΕ. Νέος Γραμματέας ορίζεται ο Ν. Ζαχαριάδης.

1939

Η 5η Σύνοδος του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ (1-2/11/1939) αποφασίζει την εισδοχή της Δυτικής Ουκρανίας και της Δυτικής Λευκορωσίας (περιοχές που είχε αποσπάσει η Πολωνία την περίοδο της ιμπεριαλιστικής επέμβασης κατά της επανάστασης) στην ΕΣΣΔ και την ενσωμάτωσή τους στις Σοβιετικές Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες της Ουκρανίας και Λευκορωσίας αντίστοιχα.

1940

Ανακαλύπτεται το προϊστορικό σπήλαιο του Λασώ, στη Γαλλία.

Προϊστορική βραχογραφία στο σπήλαιο του Λασώ, στη Γαλλία
Προϊστορική βραχογραφία στο σπήλαιο του Λασώ, στη Γαλλία

1944

Όλη η δύναμη του 7ου Συντάγματος της ΙΧ Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, με τη συνδρομή του εφεδρικού ΕΛΑΣ Φλώρινας, δίνει τη τελευταία μάχη εναντίον των γερμανικών τμημάτων που υποχωρούν από την περιοχή της Φλώρινας.

1944

Δύο μέρες μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τον ΕΛΑΣ, βρετανικά στρατεύματα εισέρχονται στην πόλη.

Βρετανοί παρελαύνουν στην Θεσσαλονίκη
Βρετανοί παρελαύνουν στην Θεσσαλονίκη το 1944

1945

Μετά την παραίτηση της κυβέρνησης Σοφοκλή Βενιζέλου, σχηματίζεται νέα κυβέρνηση υπό τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, η οποία θα διαρκέσει μόλις 3 εβδομάδες.

Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος
Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος

1952

Οι ΗΠΑ πυροδοτούν την πρώτη βόμβα υδρογόνου στα νησιά Μάρσαλ του Ειρηνικού.

Το "μανιτάρι" μετά την έκρηξη της πρώτης βόμβας υδρογόνου στα νησιά Μάρσαλ του Ειρηνικού
Το “μανιτάρι” μετά την έκρηξη της πρώτης βόμβας υδρογόνου στα νησιά Μάρσαλ του Ειρηνικού

1954

Στην Αλγερία ξεσπά εθνικοαπελευθερωτικός πόλεμος κατά των Γάλλων αποικιοκρατών, που θα διαρκέσει έως τις 19 Μαρτίου 1962.

Γαλλικά στρατεύματα κατοχής δολοφονούν Αλγερινούς
Γαλλικά στρατεύματα κατοχής δολοφονούν Αλγερινούς

Στις 5 Ιουλίου 1962 η Γαλλία θα αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Αλγερίας.

1956

Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών καταδικάζει την επίθεση των Αγγλοαμερικανών και του Ισραήλ εναντίον της Αιγύπτου (Κρίση του Σουέζ).

Ο ΟΗΕ καταδικάζει την επίθεση των Αγγλοαμερικανών και του Ισραήλ εναντίον της Αιγύπτου
Ο ΟΗΕ καταδικάζει την επίθεση των Αγγλοαμερικανών και του Ισραήλ εναντίον της Αιγύπτου

1956

Πεθαίνει ο Αμερικανός μπλουζ μουσικός, τραγουδιστής και κιθαρίστας Τόμι Τζόνσον (Tommy Johnson).

Τόμι Τζόνσον
Ο Τόμι Τζόνσον

Είχε σημαντική συμβολή στα μπλουζ του Δέλτα και για περισσότερο από μία εικοσαετία, ήταν ένας από τους σπουδαιότερους μπλουζ συνθέτες του Μισισιπή.

Στη μουσική του συναντώνται πολλά από τα χαρακτηριστικά των μπλουζ του Δέλτα, όπως η δραματική ένταση της φωνής – συχνά φαλτσέτο – και το αλληγορικό περιεχόμενο των συνθέσεων.

Ολοκλήρωσε μόνο δύο σειρές ηχογραφήσεων, το 1928 και το 1930 αντίστοιχα, που περιλαμβάνουν συνολικά 14 συνθέσεις που άσκησαν σημαντική επιρροή και διασκευάστηκαν από πολυάριθμους μπλουζ μουσικούς.

1962

Τίθεται σε ισχύ η συμφωνία σύνδεσης Ελλάδας-Ε.Ο.Κ. (μετέπειτα Ευρωπαϊκή Ένωση) με τα γνωστά ολέθρια αποτελέσματα για τον λαό της Ελλάδας.

1968

Πεθαίνει ο Γεώργιος Παπανδρέου. Υπήρξε από τους σημαντικότερους παράγοντες του αστικού πολιτικού συστήματος στην Ελλάδα, ειδικότερα στην περίοδο μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας και το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου.

Γεώργιος Παπανδρέου
Ο Γεώργιος Παπανδρέου

Ήταν ο βασικός συντελεστής στην επίθεση κατά του κινήματος της Εθνικής Αντίστασης, ακολουθώντας τις εντολές των Βρετανών και της ντόπιας αστικής τάξης. Υπεύθυνος για τη σφαγή του λαού της Αθήνας το Δεκέμβρη του 1944. Ο Γ. Παπανδρέου συνέχισε να προσφέρει τις υπηρεσίες του και μετά την παραίτηση της κυβέρνησής του, το Γενάρη του 1945. Το βασικό χαρακτηριστικό της πολιτικής του ήταν ο έντονος αντικομμουνισμός. Το 1961 και μετά την εντυπωσιακή επιτυχία της ΕΔΑ στις εκλογές του ’58, ο Παπανδρέου αναλαμβάνει να συγκροτήσει πολιτικό φορέα που θα λειτουργήσει ως ανάχωμα στη συνεχώς αυξανόμενη επιρροή της Αριστεράς. Ιδρύει την Ένωση Κέντρου με την οποία κέρδισε τις εκλογές του 1963 και του 1964.

1972

Πεθαίνει ο Αμερικανός ποιητής και δοκιμιογράφος Έζρα Ουέστον Λούμις Πάουντ (Ezra Weston Loomis Pound).

Έζρα Πάουντ
Ο Έζρα Πάουντ

Μαζί με τον Τ.Σ. Έλιοτ θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς ποιητές του αγγλοαμερικανικού λογοτεχνικού ρεύματος του μοντερνισμού. Η συνεισφορά του στην ποίηση ξεκίνησε με την ανάπτυξη του Imagism, ενός ρεύματος που προέρχεται από την κλασική ποίηση της Κίνας και της Ιαπωνίας, την ακρίβεια και την οικονομία της γλώσσας. Τα έργα του περιλαμβάνουν το «Ripostes» (1912), το «Hugh Selwyn Mauberley» (1920) και το ανολοκλήρωτο επικό έργο, «The Cantos» (1917–1969).

1974

Ο προϊστάμενος της εισαγγελίας Εφετών Αθηνών ασκεί ποινική δίωξη εναντίον του Γεώργιου Παπαδόπουλου, του Στυλιανού Παττακού, του Νικόλαου Μακαρέζου και 62 ακόμη πραξικοπηματιών για εσχάτη προδοσία.

1977

Ανακαλύπτεται ο Χείρων, ο μεγαλύτερος από τους πέντε δορυφόρους του Πλούτωνα.

1978

Ο συνταγματάρχης Αλμπέρτο Μπους σχηματίζει τη 200ή χούντα στη Βολιβία, καταλαμβάνοντας την εξουσία με πραξικόπημα.

1987

Πεθαίνει η δεξιοτέχνις του πιάνου Βάσω Δεβετζή (γνωστή στο εξωτερικό ως Vasso Devetzi).

Βάσω Δεβετζή
Η Βάσω Δεβετζή

Συνδέθηκε με δυνατή φιλία με την Μαρία Καλογεροπούλου, που γίνεται μετέπειτα γνωστή ως Μαρία Κάλλας, φιλία που διατηρήθηκε μέχρι τον θάνατο της διάσημης υψιφώνου.

1993

Τίθεται σε ισχύ η Συνθήκη του Μάαστριχτ.

2006

Πεθαίνει ο Αμερικανός συγγραφέας Γουίλιαμ Στάιρον (William Clark Styron).

Γουίλιαμ Στάιρον
Ο Γουίλιαμ Στάιρον τον Αύγουστο του 1989

Το έργο που τον έκανε περισσότερο γνωστό είναι «Η εκλογή της Σόφι» (1979). Γεννήθηκε στο Νιούπορτ Νιους της Βιρτζίνιας και τιμήθηκε με Πούλιτζερ το 1968 για το μυθιστόρημα «Η εξομολόγηση του Νατ Τέρνερ».

Το έργο του «Η εκλογή της Σόφι» μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με πρωταγωνίστρια της Μέριλ Στριπ, στο ρόλο μιας γυναίκας που επέζησε στο Ολοκαύτωμα.

2008

Πεθαίνει η διάσημη Περουβιανή σοπράνο Ίμα Σουμάκ (Yma Sumac).

Ίμα Σουμάκ
Η Ίμα Σουμάκ

Στη δεκαετία του 1950 αποτέλεσε μία από τις κυριότερες ερμηνεύτριες εξωτικής μουσικής (είδος τζαζ με στοιχεία λατινοαμερικάνικης και πολυνησιακής μουσικής).

Σημείωσε παγκόσμια επιτυχία, κυρίως λόγω του ακραίου φωνητικού εύρους της, που ξεπερνούσε τις τέσσερις οκτάβες, καλύπτοντας μια έκταση από το φωνητικό φάσμα ενός βαρύτονου έως και αρκετά πάνω απ’ αυτό μιας συνηθισμένης σοπράνο.

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...