1328 

Με τη Συνθήκη του Εδιμβούργου- Νόρτθαμπτον η Αγγλία αναγνωρίζει τη Σκοτία ως ανεξάρτητο κράτος, μετά τους πολέμους για την ανεξαρτησία της.

1714 

Ο Γεώργιος Α’ του Οίκου του Ανόβερο επιλέγεται ως διάδοχος για το θρόνο της Βρετανίας μετά το θάνατο της βασίλισσας Άννας.

1776 

Ο Γερμανός καθηγητής της Νομικής, Άνταμ Βάισχαουπτ, ιδρύει το «Τάγμα των Πεφωτισμένων», πιο γνωστό με τη λατινική ονομασία «Ιλλουμινάτι».

1811 

Γεννιέται στο Ληξούρι ο σατιρικός συγγραφέας και ποιητής Ανδρέας Λασκαράτος.

Ο μέγιστος της επτανησιακής και «βαρύ πυροβολικό» της νεοελληνικής σάτιρας έζησε πολλά χρόνια με διωγμούς, κατατρεγμούς, εξορίες, φυλακές και αγώνα, υπερασπίζοντας ανυποχώρητα ό,τι ενόμιζε σωστό.

Στις 2 Μαρτίου 1856, ο μητροπολίτης Κεφαλλονιάς Σπυρίδωνας Κοντομίχαλος, στην αγγλοκρατούμενη τότε Κεφαλονιά, αφορίζει τον Ανδρέα Λασκαράτο λόγω του βιβλίου του «Τα μυστήρια της Κεφαλονιάς» και φυσικά το βιβλίο. Καταφεύγει κυνηγημένος στη Ζάκυνθο, αλλά αφορίζεται και εκεί, από τον μητροπολίτη της, Νικόλαο Κοκκίνη.

Αιτία του πολέμου που έζησε από την εκκλησία ήταν οι απόψεις του και η πένα του που κατήγγειλαν και σατίριζαν τη θρησκοληψία, τη θαυματολογία, το εμπόριο των προλήψεων, τη φτώχεια και εξαθλίωση του λαού. Γενικά, στην αγυρτεία και στην απάτη.

Αυτά τα στοιχεία κυριαρχούν στο διήγημά του «Ταξίδι στον πλανήτη Δία», στους «Στοχασμούς», «Τα μυστήρια της Κεφαλλονιάς» που αφορήσθηκαν, «Απόκριση εις τον αφορεσμό» κ.ά.

Πληροφορίες: Βαγγέλη Σακκάτου, ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ (1811 – 1901) Ο φιλόσοφος, ο μεγάλος φιλόνικος, ο μαχητής, εφ. Ριζοσπάστης 22-7-2001

1827 

Η Γ’ Εθνοσυνέλευση στην Τροιζήνα ψηφίζει το «Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος». Το νέο Σύνταγμα στηρίχθηκε κυρίως στο αμερικανικό του 1787.

Ενίσχυε σημαντικά τον αστικοφιλελεύθερο χαρακτήρα του πολιτεύματος, ενώ έπαυε να έχει προσωρινή ισχύ όπως τα προηγούμενα, υποδηλώνοντας τη βούληση των επαναστατών για πλήρη ανεξαρτησία (και όχι καθεστώς υποτέλειας). Στο νέο Σύνταγμα κατοχυρώνονταν η λαϊκή κυριαρχία («η κυριαρχία ενυπάρχει εις το έθνος, πάσα εξουσία πηγάζει εξ αυτού και υπάρχει υπέρ αυτού»), η ισονομία, η ανεξιθρησκία, καταργούνταν οι τίτλοι ευγενείας, ενώ προβλεπόταν άσυλο για τους κατατρεγμένους.

1848 

Στην Αγγλία ορίζεται με νόμο η δεκάωρη εργάσιμη ημέρα για τις γυναίκες και τα ανήλικα παιδιά που εργάζονταν στην υφαντουργική βιομηχανία.

1886 

Κηρύσσεται στις ΗΠΑ γενική απεργία με κεντρικό αίτημα το 8ωρο. Παραμονές της απεργίας ο αστικός Τύπος «προειδοποιούσε» πως το 8ωρο θα επέφερε «μείωση μισθών, φτώχεια και κοινωνική υποβάθμιση του αμερικανικού εργάτη», ενώ θα έσπρωχνε τους εργάτες σε «αλητεία και χαρτοπαιξία, βία, κραιπάλη και αλκοολισμό». Η Νιου Γιορκ Τάιμς, στις 25 του Απρίλη 1886, χαρακτήριζε το κίνημα «αντιαμερικανικό», προσθέτοντας ότι «οι εργατικές αναταραχές προκαλούνται από ξένους»…

Την ημέρα της απεργίας, ωστόσο, χιλιάδες εργάτες αψήφησαν τις «υποδείξεις» των αστών και την τρομοκρατία (από την κινητοποίηση των δυνάμεων καταστολής) και κατέβηκαν στους δρόμους. Σχεδόν 340.000 εργάτες διαδήλωσαν σε όλη τη χώρα, με επίκεντρο το Σικάγο, όπου οι απεργοί ξεπέρασαν τους 80.000. Ήταν δε, τόσο μεγάλη και τόσο επιβλητική η κινητοποίησή τους που οι καπιταλιστές θεώρησαν πως έπρεπε να επιβληθούν δυναμικά. Έτσι, στις 3 Μαΐου η αστυνομία πυροβόλησε εν ψυχρώ εναντίον εργατών που διαδήλωναν- κατά των απεργοσπαστών- έξω από το εργοστάσιο θεριστικών μηχανών Μακ Κόρμικ, δολοφονώντας εν ψυχρώ 4 διαδηλωτές και τραυματίζοντας αρκετούς.

Την επομένη, 4 Μαΐου, όταν η εργατική τάξη του Σικάγο πραγματοποιούσε διαδήλωση διαμαρτυρίας στο Χέιμαρκετ, προβοκάτορας έριξε βόμβα σκοτώνοντας έναν και τραυματίζοντας πάνω από 70 αστυνομικούς. Το αποτέλεσμα ήταν η αστυνομία να στρέψει τα όπλα εναντίον του πλήθους, προκαλώντας πλήθος τραυματιών και τουλάχιστον έναν νεκρό, ενώ τις επόμενες μέρες πέθαναν άλλοι έξι τραυματίες αστυνομικοί που ο θάνατός τους ήταν συνέπεια τραυματισμών που υπέστησαν από τους αδιάκριτους πυροβολισμούς των συναδέλφων τους.

Η, από κάθε άποψη, τραγωδία του Χέιμαρκετ έδωσε την ευκαιρία στο αστικό κράτος να προχωρήσει σε συλλήψεις εργατών ηγετών. Συγκεκριμένα, συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν σε σκηνοθετημένη δίκη οκτώ άνθρωποι που, είτε δε βρίσκονταν στην πλατεία του Χέιμαρκετ όταν ρίχτηκε η βόμβα, είτε δεν ήταν σε θέση έμμεσα ή άμεσα να έχουν την παραμικρή εμπλοκή σ’ αυτή την υπόθεση. Τελικά, από τους 8 οι Πάρσονς, Σπάις, Φίσερ και Ενγκελ απαγχονίστηκαν στις 11 Νοεμβρίου 1887, ο Λιγκ βρέθηκε νεκρός στο κελί του και οι Νημπ, Σουάμπ και Φίλντεν καταδικάστηκαν σε πολλά χρόνια καταναγκαστικά έργα.

Η πρωτομαγιάτικη, όμως, απεργία του 1886 δεν πήγε χαμένη. Είχε ως αποτέλεσμα 185.000 εργάτες να κερδίσουν το 8ωρο και τουλάχιστον 200.000 εργάτες να μειώσουν το χρόνο εργασία τους από τις 12 στις 10 και 9 ώρες. Σε πολλές, επίσης, περιοχές κερδίθηκε η ημιαργία του Σαββάτου, ενώ αρκετές βιομηχανίες σταμάτησαν την κυριακάτικη εργασία. Τρία χρόνια αργότερα, το 1889, η Β΄ Διεθνής στο Παρίσι, καθιέρωσε την 1η του Μάη ως Διεθνή Ημέρα των Εργατών.

1893 

Στη Διεθνή Έκθεση του Σικάγο, ο Γκρόβερ Κλήβελαντ, ο 24ος πρόεδρος των ΗΠΑ, φωταγωγεί την πόλη με λάμπες που λειτουργούν με εναλλασσόμενο ρεύμα.

1904 

Πεθαίνει ο Τσέχος συνθέτης Αντονίν Ντβόρζακ (Antonín Leopold Dvořák). Ανήκει στη ρομαντική περίοδο. Χρησιμοποίησε στο έργο του το μουσικό ιδίωμα και τις μελωδίες της Μοραβίας και της γενέτειράς του, Βοημίας.

Τα έργα του περιλαμβάνουν όπερες, συμφωνική και χορωδιακή μουσική και μουσική δωματίου. Μερικά από τα γνωστότερα έργα του είναι η «Συμφωνία του Νέου Κόσμου», οι «Σλαβονικοί Χοροί», το «Αμερικάνικο Κουαρτέτο Εγχόρδων» και το «Κονσέρτο για τσέλο σε Σι ελάσσονα».

1906 

Στη Γαλλία, στρατιωτικές δυνάμεις συλλαμβάνουν 1.000 διαδηλωτές που συμμετέχουν σε διαμαρτυρία για την Ημέρα της Πρωτομαγιάς. Την ίδια μέρα, στη Γερμανία, απολύονται 6.000 εργάτες.

1908 

Έπειτα από επιθυμία του βασιλιά Γεώργιου Α’, απολύονται όλοι οι ηθοποιοί και το προσωπικό του Βασιλικού Θεάτρου. Ως αφορμή προβάλλεται το γεγονός ότι συχνά οι παραστάσεις δίνονταν προ «κενών εδωλίων».

1909 

Γεννιέται ο κομμουνιστής και μεγάλος ποιητής Γιάννης Ρίτσος.

Ο Γ. Ρίτσος εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή το 1934 με τον τίτλο «Τρακτέρ». Την ίδια χρονιά εντάχθηκε στο ΚΚΕ, ενώ συνεργάστηκε και με τον Ριζοσπάστη, χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο Γ. Σοστίρ, από αναγραμματισμό του ονόματός του.

Τα γεγονότα του Μάη του 1936 στη Θεσσαλονίκη συγκλονίζουν την εργατική τάξη της χώρας μας και τον ίδιο: στις 11 Μάη στέλνει τρία από τα δεκατέσσερα θρηνητικά ποιήματά του στον Ριζοσπάστη και την επόμενη μέρα η εφημερίδα τα δημοσιεύει, με γενικό τίτλο «Μοιρολόι». Ολόκληρο το έργο θα κυκλοφορήσει λίγο αργότερα, στις 8/6/1936, με τον τίτλο «Επιτάφιος». Την περίοδο της Κατοχής ο Γ. Ρίτσος πήρε ενεργό μέρος στην ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση, ενώ μετά την απελευθέρωση, το 1948-1952, εξορίστηκε διαδοχικά στη Λήμνο, στη Μακρόνησο και τον Αϊ Στράτη.

Μετά την απελευθέρωσή του δραστηριοποιείται μέσα από τις γραμμές της ΕΔΑ. Το 1956 τύπωσε τη Σονάτα του σεληνόφωτος, για την οποία τιμήθηκε με το Α’ Κρατικό Βραβείο ποίησης, το 1960 κυκλοφόρησε η μελοποίηση του Επιτάφιου από τον Μίκη Θεοδωράκη, ενώ το 1966 τυπώθηκε αυτοτελώς η Ρωμιοσύνη (πρώτη έκδοση το 1954), η οποία επίσης μελοποιήθηκε από τον Μ. Θεοδωράκη.

Την περίοδο της Χούντας, συνελήφθη και εξορίστηκε και πάλι στη Γυάρο και μετά στη Λέρο. Υπό το βάρος της διεθνούς κατακραυγής, αλλά και λόγω της σοβαρής του ασθένειας, η Χούντα αναγκάστηκε να τον μεταφέρει από την εξορία θέτοντάς τον σε κατ’ οίκον περιορισμό μέχρι το 1970.

• 

• 

Μετά τη μεταπολίτευση έτυχε πλήθους διακρίσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό: προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ το 1975, τιμήθηκε με το βραβείο «Λένιν» το 1977, κ.α.

Ο Γ. Ρίτσος παρέμεινε στρατευμένος στην υπόθεση του σοσιαλισμού μέσα από τις γραμμές του Κομμουνιστικού Κόμματος έως την τελευταία του πνοή.

1916

Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Πραγματοποιείται στο Βερολίνο μαζική αντιπολεμική διαδήλωση με επικεφαλής τον κομμουνιστή ηγέτη Καρλ Λίμπκνεχτ (ηγετικό στέλεχος τότε, μαζί με την Ρόζα Λούξεμπουργκ κ.α., των «Σπαρτακιστών», των σοσιαλιστών δηλαδή που εναντιώθηκαν στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο σε αντιπαράθεση με το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα που στοιχήθηκε πίσω από την αστική τάξη της Γερμανίας).

Ο Λίμπκνεχτ θα συλληφθεί και θα καταδικαστεί για εσχάτη προδοσία σε 2,5 χρόνια φυλάκισης (στη συνέχεια η ποινή του αυξήθηκε σε 4 χρόνια και 1 μήνα).

1917

Η Προσωρινή (αστική) κυβέρνηση της Ρωσίας δηλώνει πως θα συνεχίσει τον πόλεμο «ως την τελική νίκη», παρά τις όποιες προηγούμενες υποσχέσεις της για τερματισμό των εχθροπραξιών. Πρώτη κρίση στην Προσωρινή κυβέρνηση.

1919

Ο Βαυαρικός Κόκκινος Στρατός ηττάται (Γερμανική επανάσταση). Η Βαυαρική Σοβιετική Δημοκρατία ανατρέπεται.

1919

Στην πανελλαδική πανεργατική απεργία της Πρωτομαγιάς, δίπλα στα συνθήματα για αύξηση των μισθών, ασφάλιση και καθιέρωση του 8ώρου, αντηχούν τα συνθήματα για την αναγνώριση της Σοβιετικής εξουσίας στη Ρωσία και την ανάκληση των ελληνικών στρατευμάτων που μετείχαν στην ιμπεριαλιστική επέμβαση για την κατάπνιξη της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης.

Το ΣΕΚΕ, με ανακοίνωσή του στις 6/5, κατήγγειλε τα στρατοκρατικά μέτρα που πήρε η κυβέρνηση Βενιζέλου στην Αθήνα και τον Πειραιά προκειμένου να εμποδιστούν οι πρωτομαγιάτικες εκδηλώσεις των εργαζομένων.

Μαζικές ήταν οι Πρωτομαγιάτικες διαδηλώσεις στη Γαλλία, όπου κυριάρχησαν παρόμοια αιτήματα. Η αστυνομία επιτέθηκε με λύσσα στους Γάλλους απεργούς σκοτώνοντας έναν και τραυματίζοντας 350. Η κηδεία του νεκρού εργάτη μετατράπηκε σε μια ακόμα απεργία, στην οποία πήραν μέρος πάνω από 3.000.000 εργάτες.

1920 

Στην Γαλλία 250.000 σιδηροδρομικοί κατεβαίνουν σε γενική απεργία, που διαρκεί 25 μέρες.

Με τους σιδηροδρομικούς ενώνονται σύντομα οι ανθρακωρύχοι, οι λιμενεργάτες και οι ναυτεργάτες. Έτσι, το σύνολο των απεργών ξεπερνά το 1.000.000. Κύρια αιτήματα της απεργίας ήταν: η εφαρμογή του 8ώρου, η αύξηση των μισθών, η εθνικοποίηση των σιδηροδρόμων και η παραίτηση από τη σχεδιαζόμενη τρίτη αντισοβιετική εκστρατεία.

1924 

Παρά την απαγόρευση από την κυβέρνηση του Αλέξανδρου Παπαναστασίου (του λεγόμενου και «Πατέρα της Δημοκρατίας»), οι εργάτες της Αθήνας και του Πειραιά ανταποκρίνονται στο κάλεσμα του ΣΕΚΕ(Κ) πραγματοποιώντας μεγάλη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση.

Στρατός και αστυνομία επιτίθενται στους απεργούς, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ένας εργάτης και να τραυματιστούν 12.

Ο βουλευτής των Φιλελευθέρων Κώστας Ζαβιτσιάνος κάνει λόγο για «ερυθρό κίνδυνο».

1925 

Η Κύπρος ανακηρύσσεται βρετανική αποικία.

1926

Στην Αγγλία οι ιδιοκτήτες των ανθρακωρυχείων κηρύσσουν λοκ-άουτ. Οι ανθρακωρύχοι απαντούν με κάθοδο σε απεργία, που στις 4 Μαΐου μετεξελίσσεται σε γενική πανεργατική απεργία.

Σ’ αυτή παίρνουν μέρος πάνω από 5.000.000 εργάτες.

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έως τότε απεργία στην ιστορία του αγγλικού εργατικού κινήματος.

Στις 12 Μαΐου η κυβέρνηση με τη βοήθεια των ρεφορμιστών σοσιαλδημοκρατών ηγετών των συνδικάτων πετυχαίνει τη διάσπαση των εργατών και την απομόνωση των ανθρακωρύχων. Εκείνοι όμως θα συνεχίσουν την απεργία τους επί 8 ολόκληρους μήνες, αντιμετωπίζοντας τεράστιες στερήσεις. Τελικά θα υποχρεωθούν να λήξουν την απεργία τους, χωρίς νίκη.

Η κυβέρνηση των Συντηρητικών, βοηθούμενη στην ουσία από τους σοσιαλδημοκράτες ηγέτες των συνδικάτων του Εργατικού Κόμματος, καθώς και από τη ρεφορμιστική συνδικαλιστική διεθνή του Άμστερνταμ, πέτυχε να οδηγήσει σε ήττα την ηρωική αυτή πάλη του αγγλικού προλεταριάτου.

Στον αντίποδα, στο πλευρό των Άγγλων εργατών βρέθηκε από τη πρώτη στιγμή το διεθνές προλεταριάτο.

Οι Γερμανοί, Ολλανδοί και Βέλγοι ναυτεργάτες δεν άφησαν να κινηθεί κανένα αγγλικό πλοίο από τα λιμάνια των χωρών τους. Μεγάλη βοήθεια στους απεργούς, προσέφεραν επίσης οι σοβιετικοί εργάτες, που συγκέντρωσαν για τα ταξικά τους αδέρφια στην Αγγλία πάνω από 11,5 εκατομμύρια ρούβλια.

1929

Η κυβέρνηση Βενιζέλου απαγορεύει κάθε συγκέντρωση για την Πρωτομαγιά, ενώ η αστυνομία από την παραμονή ακόμα ενήργησε στην Αθήνα συλλήψεις 400 εργατικών στελεχών, κατέλαβε τα γραφεία των ταξικών συνδικάτων και κατάσχεσε τον Ριζοσπάστη. Παρά τα τρομοκρατικά αυτά μέτρα οι εργάτες πραγματοποιούν σε πολλά σημεία συγκεντρώσεις όπου γίνονται σύντομες ομιλίες. Η αστυνομία επιτίθεται παντού και διενεργεί νέες συλλήψεις. Πολλοί από τους συλληφθέντες θα σταλούν στη συνέχεια στην εξορία. Ανάμεσά τους και ο οργανωτικός Γραμματέας της ταξικής Ενωτικής ΓΣΕΕ.

Στην πρωτεύουσα της «Δημοκρατίας της Βαϊμάρης», το Βερολίνο, η αστυνομία επιτίθεται κατά των απεργών εργατών, σκοτώνοντας 5 και τραυματίζοντας 100 περίπου. Ακολούθησαν σκληρές συγκρούσεις. Παρά την κήρυξη του στρατιωτικού νόμου η απεργία γενικεύτηκε. Οι εργάτες έστησαν οδοφράγματα και τις επόμενες 2 μέρες εξελίχθηκαν πραγματικές μάχες. Οι νεκροί της εργατικής τάξης έφτασαν τους 23. Σφοδρές συγκρούσεις έγιναν την Πρωτομαγιά και στο Παρίσι, όπου η αστυνομία συνέλαβε 100δες εργάτες.

1931 

Πραγματοποιούνται τα επίσημα εγκαίνια του Εμπάιαρ Στέιτ Μπίλντινγκ (The Empire State Building – «Κτήριο της Αυτοκρατορικής Πολιτείας», δηλαδή της Νέας Υόρκης), του ψηλότερου κτιρίου στον κόσμο την εποχή εκείνη.

1937

Πραγματοποιούνται εκδηλώσεις στην επέτειο της Πρωτομαγιάς με πρωτοβουλία των κομμουνιστών σε πολλά εργοστάσια και εργατογειτονιές της Ελλάδας. Κυριαρχούν τα συνθήματα κατά της μεταξικής δικτατορίας.

1941 

Η ταινία «Πολίτης Κέιν», στην οποία πρωταγωνιστεί και σκηνοθετεί ο Όρσον Ουέλς, κάνει πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη.

1942

Μαζικές αντιπολεμικές διαδηλώσεις των εργατών στο Τορίνο της φασιστικής Ιταλίας.

1944 

Οι δυνάμεις κατοχής, σε αντίποινα για την εκτέλεση από τον ΕΛΑΣ Πελοποννήσου του Γερμανού υποστράτηγου Φρανζ Κρες και του επιτελείου του, εκτελούν στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής 200 κομμουνιστές, που κρατούνταν στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου.

Απ’ αυτούς, περίπου 170 ήταν πρώην Ακροναυπλιώτες και οι υπόλοιποι πρώην εξόριστοι στην Ανάφη. Ανάμεσά τους ήταν ο Ναπολέων Σουκατζίδης, ο οποίος ήταν ο μεταφραστής του Γερμανού αξιωματικού που αρνήθηκε να ανταλλάξει τη θέση του με άλλον συγκρατούμενό του.

Ο Κώστας Βάρναλης εμπνέεται από τη θυσία τους.

ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ ΤΟΥ 1944

Πέσε στα γόνατα, προσκύνα το πανάγιο χώμα
με την ψυχή κατάκορφα στον ουρανό υψωμένη,
όποιος και να σαι, όθε και να σαι κι ό,τι — άνθρωπος να σαι!
Πιότερο, αν είσαι του λαού ξωμάχος, χερομάχος,
φτωχόπαιδο, που αθέλητα σε βάλαν να καρφώσεις
τον αδερφό σου αντίκρα σου — με μάνα εσύ και κείνος!
Ετούτ’ η μάντρ’ αγνάντια σου το σύνορο του κόσμου.
Σ’ αφτήν απάνου βρόντηξεν ο Διγενής το Χάρο.
Είτανε πρώτη του Μαγιού, φως όλα μέσα κ’ έξω
(έξω τα χρυσολούλουδα και μέσα η καλωσύνη)
που αράδειασε πα στο σοβά, πιστάγκωνα δεμένους
και θέρισε με μπαταριές οχτρός ελληνομάχος,
όχι έναν, όχι δυο και τρεις, διακόσια παληκάρια.
Δεν ήρθαν μελλοθάνατοι με κλάμα και λαχτάρα,
μόν’ ήρθανε μελλόγαμπροι με χορό και τραγούδι.
Και πρώτος άρχος του χορού, δυο μπόγια πάνου απ’ όλους
κι από το Χάρο τρεις φορές πιο πάνου ο Ναπολέος.
Κ’ είναι από τότες Μάης εδώ, φως όλα μέσα κ’ έξω.
Κόλλα τ’ αφτί και την καρδιά στο ματωμένο χώμα.
Στον Κάτου Κόσμο τραγουδάνε πάντα και χορεύουν
κι αν κάπου ανάκουστος καημός θολώνει τη λαλιά τους,
δεν είναι που τη μάνα τους τη μάβρη ανανογιούνται
παρά που τους προδώσαν απορίματα δικά μας.
Κι αν πέσανε για το λαό, νικήσαν οι προδότες,
που τώρα εδώ κατάχρυσοι περνούν και μαγαρίζουν,
και τώρα πιο τους μάχονται και τους ξανασκοτώνουν!
Σιχαίνεσαι τους ζωντανούς; Μην κλαις τους σκοτωμένους!
Απ’ τα ιερά τους κόκκαλα, πρώτη του Μάη και πάλι,
θα ξεπηδήσει ο καθαρμός κ’ η λεφτεριά του ανθρώπου.
Κ’ είναι χιλιάδες στην Ελλάδα όμοιοι Πανάγιοι Τάφοι.

1944

Ιδρύεται στη Ρουμανία το Ενιαίο Εργατικό Μέτωπο, μεταξύ του Κομμουνιστικού και του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Ρουμανίας.

1946

Μεγαλειώδης εορτασμός της Πρωτομαγιάς στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και πολλές άλλες πόλεις της Ελλάδας. Χιλιάδες λαού κατακλύζουν το γήπεδο του «Παναθηναϊκού», όπου έγινε και η κεντρική Πρωτομαγιάτικη εκδήλωση στην πρωτεύουσα.

 1946

Η διάσκεψη των Παρισίων αποφασίζει να δοθούν τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα.

1947 

Η Σφαγή της Πορτέλα ντελα Τζινέστρα στη Σικελία. 11 άτομα σκοτώνονται και 33 τραυματίζονται από επίθεση ανδρών του μαυραγορίτη Σαλβατόρε Τζουλιάνo κατά συγκέντρωσης του Κομμουνιστικού Κόμματος για το εορτασμό της Εργατικής Πρωτομαγιάς.

1952

Κηρύσσεται 24ωρη πανελλαδική πανεργατική απεργία.

Πλήθος κόσμου από τις συνοικίες της Αθήνας καταθέτει στεφάνι στον τάφο του Νίκου Μπελογιάννη και στο σκοπευτήριο της Καισαριανής.

Συνθήματα για την εκτέλεση του Μπελογιάννη γράφτηκαν σε τοίχους της πρωτεύουσας.

1955 

Εκτελείται στην Αλικαρνασσό ο 26χρονος Χρήστος Καρανταής, στέλεχος του ΚΚΕ, που είχε έρθει από το εξωτερικό με κομματική αποστολή.

Γραμματέας της ΕΠΟΝ το 1947, πέρασε στη συνέχεια στην παρανομία και εντάχθηκε στον Δημοκρατικό Στρατό. Στο αντάρτικο έγινε και μέλος του ΚΚΕ.

Καταδικάστηκε σε θάνατο με το μεταξικό Α.Ν. 375/36 για κατασκοπία. Ο Χρ. Καρανταής κράτησε παλικαρίσια στάση και παρέμεινε αλύγιστος έως το τέλος. Στην απολογία του στο Στρατοδικείο τόνισε: «Είμαι από τη γενιά των Μπελογιάννηδων. Αρνούμαι την κατηγορία του κατασκόπου. Ηρθα στην πατρίδα να αγωνιστώ για την ανεξαρτησία και την ειρήνη».

Έμεινε πιστός στο Κόμμα και στο λαό.

Έδωσε τη ζωή του για τα μεγάλα ιδανικά του ΚΚΕ, της ΕΠΟΝ, της Εθνικής Αντίστασης.

Λίγες μέρες πριν από την εκτέλεσή του έγραφε στη μικρή κόρη του από το κελί της φυλακής: «Στα γενέθλιά σου η μανούλα σου θα σου δώσει όμορφα δώρα. Ο πατέρας σου δε θα σου χαρίσει τίποτα. Για δώρο σου στέλνω αυτό το γράμμα με πολλά φιλιά. Και όταν μεγαλώσεις θα τα καταλάβεις όλα μικρούλα μου Ειρηνούλα».

 1958 

Πρωτομαγιάτικη παρέλαση στη Λευκωσία με τη συμμετοχή Ελλήνων και Τούρκων εργαζομένων, με πρωτοβουλία του ΑΚΕΛ

1960 

Πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στο θέατρο «Κεντρικόν».

Η αστυνομία επιτίθεται στους απεργούς. Ανάμεσα στους τραυματίες και ο πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών Βασίλης Μεσολογγίτης.

1960 

Ο Αμερικανός πιλότος Φράνσις Γκάρυ Πάουερς συλλαμβάνεται από τις σοβιετικές αρχές.

Ο Πάουερς εκτελούσε κατασκοπευτική πτήση πάνω από τον σοβιετικό εναέριο χώρο, όταν το αεροπλάνο του, τύπου U-2, καταρρίφθηκε.

1961

Μεγάλες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας πραγματοποιούνται από τα ταξικά συνδικάτα που είχαν διαγραφεί από τη ΓΣΕΕ, έξω από τα θέατρα «Σαμαρτζή» και «Παπαϊωάννου», στα οποία η Διοίκηση της ΓΣΕΕ είχε οργανώσει πρωτομαγιάτικες εκδηλώσεις.

Ακολουθούν συγκρούσεις με την αστυνομία, με αποτέλεσμα 20 τραυματίες, εργάτες και αστυνομικοί.

1966 

Ο Νίκος Ζαχαριάδης ξεκινά απεργία πείνας, με αίτημα την κατάργηση των διοικητικών μέτρων εναντίον του, η οποία κρατά 19 μέρες.

Στις 22/5 τον επισκέπτονται στο Σοργκούτ οι Ζήσης Ζωγράφος, μέλος του ΠΓ της ΚΕ και ο Βασίλης Ζάχος, μέλος της ΚΕ, προκειμένου να συζητήσουν.

Την επόμενη χρονιά ο Νίκος Ζαχαριάδης θα ξεκινήσει και νέα απεργία πείνας (1/5/1967) που θα διαρκέσει 22 μέρες.

1968

Μεγάλη πορεία διαμαρτυρίας κατά της στρατιωτικής Χούντας διοργανώνουν χιλιάδες Έλληνες και Γερμανοί εργαζόμενοι στην Φρανκφούρτη της Γερμανίας, με συνθήματα όπως «λευτεριά στους πολιτικούς κρατούμενους», «κάτω η φασιστική Χούντα», κ.α.

1970

Η ΚΝΕ της Αθήνας σκορπίζει χιλιάδες τρικ με τα συνθήματα «Κάτω η αντεργατική Χούντα», «Ζήτω η εργατική Πρωτομαγιά».

Οι οικοδόμοι της ΚΝΕ και του ΠΑΜ γεμίζουν με προκηρύξεις τα γιαπιά.

Επίσης συνεργεία από νέους εργάτες γεμίζουν με τρικ τη βιομηχανική ζώνη του Κηφισού.

1972

Χιλιάδες προκηρύξεις και φυλλάδια μοιράζονται στους δρόμους της Αθήνας κατά της Χούντας.

Στην πλατεία Κοτζιά πραγματοποιείται διαδήλωση. Συλλαμβάνονται 20 φοιτητές.

Σε διάφορα σημεία της πρωτεύουσας αναρτώνται από την ΚΝΕ πρωτομαγιάτικα πανό.

Στη Λιβαδειά, σε κεντρικό σημείο της πόλης, κρεμάται πανό με το σύνθημα «Ζήτω η Κόκκινη Πρωτομαγιά-ΚΝΕ».

1973

Μεγάλη διαδήλωση Ελλήνων και Ισπανών στη Ζυρίχη ενάντια στα δικτατορικά καθεστώτα σε Ελλάδα και Ισπανία.

1976 

Πεθαίνει μετά από αυτοκινητιστικό δυστύχημα ο Αλέκος Παναγούλης, που στις 13 Αυγούστου 1968 επιχείρησε να σκοτώσει τον δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλο, χωρίς ωστόσο να τα καταφέρει.

Συνελήφθη και υποβλήθηκε σε φρικτά βασανιστήρια.

Καταδικάστηκε σε θάνατο, απέδρασε και συνελήφθη εκ νέου.

1978

Πεθαίνει ο Αρμένιος μουσικός Αράμ Χατσατουριάν, ένας από τους κορυφαίους σοβιετικούς μουσικούς του 20ου αιώνα.

Πολυβραβευμένος και παγκοσμίως αναγνωρισμένος μουσουργός, διετέλεσε διευθυντής ορχήστρας, ήταν παιδαγωγός και μουσικο-πολιτικός παράγοντας.

Ο Χατσατουριάν εντάχθηκε δικαίως στο πάνθεον των μεγάλων συνθετών, ανάμεσά τους συμπατριώτες και ομότεχνούς του, «ιερά τέρατα», όπως ο Προκόφιεφ και ο Σοστακόβιτς. Άλλωστε, ο σεβασμός που έτρεφε και για τους δύο τους ήταν μεγάλος. «(…) Όλοι μας προσπαθούμε να σε προφτάσουμε, αν και είναι αδύνατο. Είσαι ο ηγέτης μας και, το θέλεις δεν το θέλεις, μας οδηγείς. Η ιστορική σου αποστολή είναι τεράστια (…)», έγραφε σε γράμμα του στον Σοστακόβιτς. Ενώ στο γράμμα του στον Προκόφιεφ με αφορμή την εκατοστή παράσταση του μπαλέτου «Σταχτοπούτα» του τελευταίου, ο Χατσατουριάν δεν μπορεί να κρύψει το θαυμασμό του: «(…) Είναι δύσκολο να εκφράσω την απόλαυση που νιώθεις ακούγοντας τη μουσική της “Σταχτοπούτας” (…) Είστε εκπληκτικός συνθέτης (…)».

Γεννημένος το 1903 σε μια πόλη κοντά στην Τιφλίδα της Γεωργίας, σε αρμένικη οικογένεια, ο Χατσατουριάν έδειξε ενδιαφέρον για τη μουσική από πολύ μικρός, αλλά μόλις στα 19 του έμαθε να διαβάζει και να γράφει νότες, όταν φτάνει το 1922 στη Μόσχα και φοιτά σε μουσικό σχολείο στην τάξη του βιολοντσέλου. Ταυτόχρονα, ο μελλοντικός συνθέτης σπουδάζει βιολογία στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας!

Το ταλέντο του ανθίζει αμέσως. Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, όχι μόνο κάλυψε το γνωσιολογικό θεωρητικό κενό στη μουσική που είχε με τους συμμαθητές του, αλλά καταφέρνει να ενταχθεί μεταξύ των καλύτερων σπουδαστών, γεγονός που του δίνει τη δυνατότητα να συμμετάσχει στις σπουδαστικές συναυλίες στις αίθουσες του επιβλητικού Ωδείου της Μόσχας. Η «μοίρα» του ως συνθέτη «σφραγίζεται» το 1925 όταν στη σχολή δημιουργείται τάξη σύνθεσης. Εκεί παίρνει τα πρώτα μαθήματα και το 1929 εισάγεται στο Κρατικό Ωδείο της Μόσχας, όπου και «σμιλεύεται» σαν συνθέτης κοντά στον σπουδαίο μουσικό παιδαγωγό Νικολάι Γιακόβλεβιτς Μιασκόβσκι.

Καταλυτική θα είναι η γνωριμία του με τον Προκόφιεφ, το 1935, όταν ο τελευταίος επισκέφθηκε την τάξη του Μιασκόβσκι. Ο νεαρός Χατσατουριάν «αιχμαλωτίζεται» από το έργο του σπουδαίου μουσουργού, αλλά και ο Προκόφιεφ δείχνει ενδιαφέρον για τα έργα του Χατσατουριάν, σε σημείο να τα πάρει μαζί του στο Παρίσι όπου και παίχτηκαν.

Το πρώτο δημοσιευμένο έργο του ήταν ο «Χορός» για βιολί και πιάνο. Σιγά σιγά ο συνθέτης περνά από τις μικρότερες στις μεγαλύτερες φόρμες και το 1932 «γεννιέται» η σουίτα για πιάνο, το πρώτο μέρος της οποίας, η «τοκάτα», γίνεται διάσημο και εντάσσεται στο ρεπερτόριο πολλών πιανιστών. Μέχρι το 1940 θα γράψει την 1η Συμφωνία και τα κονσέρτα με ορχήστρα και πιάνο και για βιολί που αφήνουν έντονο το μουσικό – αισθητικό «αποτύπωμά» τους στη σύγχρονη συμφωνική μουσική.

Στο Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο ο Χατσατουριάν συνθέτει τη 2η Συμφωνία και το μπαλέτο «Γκαγιάνε», έργα που εμπνέονται από τον αγώνα ενάντια στον ναζί εισβολέα. Το 1944 συνθέτει τον κρατικό ύμνο της Σοβιετικής Δημοκρατίας της Αρμενίας. Το 1954 ολοκληρώνει το διάσημο μπαλέτο του «Σπάρτακος». Οι επόμενες δεκαετίες είναι άκρως δημιουργικές, με τον συνθέτη να γράφει μουσική και για το θέατρο («Χορός μεταμφιεσμένων» του Λέρμοντοφ, «Μάκβεθ» και «Βασιλιάς Ληρ» του Σαίξπηρ κ.ά.). Από το 1950 δίνει πολλές συναυλίες στην ΕΣΣΔ και το εξωτερικό ως διευθυντής ορχήστρας και διδάσκει σύνθεση στο Ωδείο της Μόσχας.

Το έργο του βραβεύεται στην πατρίδα του και στο εξωτερικό και γίνεται μέλος πολλών καλλιτεχνικών ακαδημιών διαφόρων χωρών. Μεταξύ άλλων, ο Α. Χατσατουριάν τιμήθηκε δύο φορές με το Βραβείο Στάλιν (Κρατικό Βραβείο της ΕΣΣΔ), 2 επίσης φορές με το Βραβείο Λένιν, ενώ το 1954 του απονεμήθηκε ο τίτλος του «Καλλιτέχνη του Λαού της Σοβιετικής Ένωσης».

1983 

Ο Μίκης Θεοδωράκης τιμάται με το βραβείο Λένιν για την ειρήνη.

1986 

Η Νότια Αφρική παραλύει ολοσχερώς, καθώς 1,5 εκατομμύριο έγχρωμοι κάνουν αποχή από την εργασία τους, σε ένδειξη διαμαρτυρίας κατά της πολιτικής των φυλετικών διακρίσεων που εφαρμόζει η κυβέρνηση. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη διαμαρτυρία κατά του Απαρτχάιντ.

1994 

Σκοτώθηκε σε ατύχημα στο Γκραν Πρι της Ίμολα ο βραζιλιάνος άσος της Φόρμουλα 1, Άιρτον Σένα (Ayrton Senna da Silva).

1997 

Στη Βρετανία διεξάγονται οι κοινοβουλευτικές εκλογές που φέρνουν στην εξουσία τους Εργατικούς του Τόνι Μπλερ, μετά από 18 χρόνια διακυβέρνησης της χώρας από τους Συντηρητικούς. Θα ακολουθήσει την ίδια αντεργατική πολιτική, θα βάψει τα χέρια του με το αίμα του Γιουγκοσλαβικού, Αφγανικού και Ιρακινού λαού.

2004 

Η Κύπρος μαζί με τις Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Μάλτα, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία και Τσεχία εντάσσονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πανηγυρισμοί στη Λευκωσία. Πολύ γρήγορα θα διαψευστούν οι προσδοκίες ότι η ΕΕ θα κρατήσει θετική στάση για τη λύση του Κυπριακού.

2020

Το ταξικό εργατικό κίνημα με μπροστάρηδες το ΚΚΕ και το ΠΑΜΕ σπάνε για άλλη μια φορά την προσπάθεια κυβέρνησης και εργοδοσίας να τρομοκρατήσει και να καταστείλει τους εργαζόμενους για να μην συμμετέχουν στην Απεργιακή συγκέντρωση της Εργατικής Πρωτομαγίας.

Η πανοραμική εικόνα από τη συμβολική συγκέντρωση του ΠΑΜΕ στο Σύνταγμα, με σωματεία και εργαζόμενους από όλους τους κλάδους, τηρώντας όλα τα μέτρα προστασίας της υγείας, να τιμούν την εργατική πρωτομαγιά, είναι πραγματικά εντυπωσιακή, κάνει τον γύρο του κόσμου!

Έδωσε απάντηση στην προσπάθειά της κυβέρνησης που επικαλούμενη προσχηματικούς λόγους επιχείρησε να φιμώσει τη φωνή των εργαζομένων την ίδια ώρα που δίνει πράσινο φως στην εργοδοσία να κλιμακώσει την αντεργατική επίθεση.

Έδωσε απάντηση και έστειλε αποφασιστικό μήνυμα για τη συνέχεια και στο κεφάλαιο που επιχειρεί να φορτώσει τη νέα κρίση στις πλάτες των εργαζομένων και του λαού.

Έδειξε τη δύναμη του οργανωμένου κινήματος της εργατικής τάξης, αποτελεί ως πρωτοβουλία φάρο και παράδειγμα και για τους εργαζόμενους των άλλων χωρών.

Συνεχίζουμε!