Σαν Σήμερα 10/2 – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 10/2

1258

Η Βαγδάτη καταλαμβάνεται από τους Μογγόλους και το Χαλιφάτο των Αββασιδών καταστρέφεται.

1306

Ο Ροβέρτος Μπρους δολοφονεί στο Νταμφρίς τον Ιωάννη Κόμυν πυροδοτώντας την επανάσταση της Σκωτίας για την ανεξαρτησία της.

Σκωτία - Ροβέρτος Α'
Ροβέρτος Α’ της Σκωτίας

1519

Ο Ισπανός κονκισταδόρ Φερνάντο Κορτέζ (Hernán Cortés) αποπλέει από την Κούβα με κατεύθυνση το τότε άγνωστο Μεξικό, με τον πανάρχαιο πολιτισμό των Αζτέκων, που έμελλε να καταστρέψει.

Ισπανία - Αζτέκοι - Εξερεύνηση - Θαλασσοπόροι - κονκισταδόρ - Φερνάντο Κορτέζ
Ο Φερνάντο Κορτέζ

1755

Πεθαίνει ο Γάλλος πολιτικός και φιλόσοφος Σαρλ ντε Μοντεσκιέ (Charles-Louis de Secondat, Baron de La Brède et de Montesquieu), από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του Διαφωτισμού. Δανείζεται ιδέες από τον Τζων Λοκ που έκανε διακρίσεις ανάμεσα στα δικαιώματα του προσώπου (του ατόμου) και του πολίτη και θεωρούσε πως το κράτος δεν μπορεί να αμφισβητήσει τα προσωπικά δικαιώματα.

Επιστήμες - Φιλοσοφία - Πολιτική - Μοντεσκιέ
Ο Σαρλ ντε Μοντεσκιέ

Υπογραμμίζει πως τα δικαιώματα, που ο πολίτης θα παραχωρεί στο κράτος (στην πολιτεία), πρέπει να τα διαφυλάξει. Στο έργο του «Το πνεύμα των νόμων» (1748), εξετάζει τη φύση και τις μορφές των πολιτευμάτων και διακρίνει τρεις μορφές τους: Δημοκρατία, Αριστοκρατία, Μοναρχία. Δε βλέπει τη Δημοκρατία ως το ανώτερο και δικαιότερο πολίτευμα. Καταδικάζει τον δεσποτισμό, επιθυμεί τον περιορισμό των αυθαιρεσιών του απόλυτου μονάρχη, δε ζητά όμως την κατάργηση της μοναρχίας. Σημαντικό στοιχείο στον Μοντεσκιέ είναι ο διαχωρισμός των εξουσιών: Νομοθετική, Εκτελεστική, Δικαστική – θεωρώντας πως αυτές πρέπει να είναι απολύτως ανεξάρτητες η μία από την άλλη. Κατά την άποψή του η Νομοθετική εξουσία πρέπει να εκφράζεται από ένα κοινοβούλιο, η Εκτελεστική από την κυβέρνηση και η Δικαστική από τη Δικαιοσύνη. Είναι στην ουσία βασικές θέσεις της αστικής δημοκρατίας.

1837

Πεθαίνει ο Ρώσος ποιητής, δραματουργός και πεζογράφος Αλεξάντρ Πούσκιν. ο Αλέξανδρος Πούσκιν, Ρώσος συγγραφέας και ποιητής. Στη χώρα του τον αποκαλούν «Ήλιο της ρωσικής ποίησης». Από μικρό παιδί είχε κλίση προς τη λογοτεχνία. Αγαπούσε πάρα πολύ την Ελλάδα. Από τα πολύ νεανικά του χρόνια διάβαζε την ποίηση των αρχαίων Ελλήνων. Στο Κισινιόφ, στην εξορία του, γνώρισε τους αδελφούς Υψηλάντη και με πάθος παρακολουθούσε τη δράση της Φιλικής Εταιρείας και τα μεγάλα πολιτικά γεγονότα στην Ελλάδα. Αφιέρωσε και μερικά ποιήματα στον ελληνικό λαό που πολεμούσε για την απελευθέρωσή του από τους Τούρκους, όπως το «Συ, Ελληνίδα μου, μην κλαις, ο σύζυγός σου έπεσε στη μάχη… και ήταν ήρωας» (1821) και άλλα.

Πολιτισμός - Ποίηση - Αλέξανδρος Πούσκιν
Ο Αλέξανδρος Πούσκιν

Τα κύρια έργα του είναι: «Ρουσλάν και Λιουντμίλα», «Ο δεσμώτης του Καυκάσου», το μυθιστόρημα σε στίχους «Ευγένιος Ονέγκιν», «Οι αδελφοί ληστές», «Η κόρη του λοχαγού», «Η ντάμα Πίκα«, «Μπόρις Γκοντούνοφ«.

Έγραφε για τους μεγάλους, αλλά δεν ξεχνούσε και τα παιδιά. Όλα τα δημιουργήματά του ανήκουν στην παγκόσμια λογοτεχνία και δεν αφήνουν ασυγκίνητο κανέναν άνθρωπο.

1890

Γεννιέται ο Ρώσος συγγραφέας Μπορίς Παστερνάκ. Η ποιητική συλλογή «Αδελφή μου η ζωή», όταν εκδόθηκε το 1921, έφερε επανάσταση στη ρωσική ποίηση. Συγγραφείς διαφορετικών μεταξύ τους προσανατολισμών όπως ο Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι, ο Αντρέι Μπέλυ, η Άννα Αχμάτοβα και ο Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ εκθείασαν τα ποιήματά του ως έργα αγνής, παρθένας, αχαλίνωτης έμπνευσης. Το 1937 συγγράφει το περιβόητο «Δόκτωρ Ζιβάγκο» το οποίο ήταν για τη CIA μια «χρυσή ευκαιρία». Ο χαρακτηρισμός αυτός δεν ανήκει στους Σοβιετικούς, αλλά σε έγγραφα της CIA τα οποία αποχαρακτηρίστηκαν και δημοσιεύθηκαν στην «Ουάσιγκτον Ποστ» και τα οποία φανερώνουν το ιστορικό της «επιχείρησης στο μέτωπο της πνευματικής και πολιτικής μάχης» της Αμερικής εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης.

Πολιτισμός - Λογοτεχνία - Μπορίς Παστερνάκ - ΕΣΣΔ - CIA
O Μπορίς Παστερνάκ στο 1ο Συνέδριο της Ένωσης Σοβιετικών Συγγραφέων

Το μυθιστόρημα, το οποίο είχε απαγορευθεί -όχι τυχαία- στη Σοβιετική Ένωση, τυπώθηκε και διανεμήθηκε σε όλο το δυτικό κόσμο από τη CIA, η οποία το έκρινε και το χρησιμοποίησε ως «ένα ακόμη όπλο» στην υπονόμευση της Σοβιετικής Ένωσης. Αυτό προκύπτει από τα 130 και πλέον σημειώματα, αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της CIA το 2014, που περιέχουν λεπτομέρειες για την εμπλοκή της μυστικής υπηρεσίας στην εκτύπωση του «Δόκτωρ Ζιβάγκο». Το προσωπικό της CIA, λίγο μετά την κυκλοφορία του μυθιστορήματος στην Ιταλία, είχε κυκλοφορήσει ένα εσωτερικό σημείωμα, σύμφωνα με το οποίο το βιβλίο «έπρεπε να τυπωθεί σε όσο περισσότερα αντίγραφα γινόταν σε ξένες εκδόσεις, και να διανεμηθεί στον ελεύθερο κόσμο και να γνωρίσει τέτοια αναγνώριση και τιμή, όπως με ένα βραβείο Νόμπελ». Όπως και έγινε το 1958.

1898

Γεννιέται ο Γερμανός κομμουνιστής ποιητής και δραματουργός Μπέρτολτ Μπρεχτ (Bertolt Brecht). Ήταν γόνος μεγαλοαστικής οικογένειας, μεγάλωσε με μητέρα προτεστάντισσα και πατέρα εργοστασιάρχη.

Πολιτισμός - Θέατρο - Σοσιαλιστικός Ρεαλισμός - Μπέρτολτ Μπρεχτ
Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ

Τον Οκτώβρη του 1918 επιστρατεύεται ως νοσοκόμος και ζει από πρώτο χέρι τη φρίκη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Εκείνη την εποχή γράφει και το πρώτο ποίημα που τον έκανε γνωστό, τον «Θρύλο του Νεκρού Στρατιώτη». Όταν επιστρέφει από το μέτωπο, η μεγάλη Γερμανική Επανάσταση του 1918 έχει ήδη πνιγεί στο αίμα. Η συμμετοχή του στο κίνημα σταδιακά γίνεται όλο και πιο έντονη και λαμβάνει ενεργά μέρος στις λαϊκές διαδηλώσεις για τη δολοφονία της Ρόζας Λούξεμπουργκ και του Καρλ Λίμπκνεχτ. Στα χρόνια αυτά ξεκινά η πρώτη περίοδος της δημιουργίας του Μπρεχτ. Η ποίηση, τα θεατρικά και τα διηγήματα εκείνης της περιόδου θέτουν κατά κύριο λόγο ζητήματα υπαρξιακού χαρακτήρα, ενώ στο πολιτικό επίπεδο εστιάζουν κυρίως στη διαμαρτυρία ενάντια στον πόλεμο και το μιλιταρισμό.

Την πρώτη του «επαφή» με τον Μαρξ ο Μπρεχτ την είχε το 1924. Όταν άρχισαν να φαίνονται ανάγλυφα τα φαινόμενα της τότε κρίσης, που τα μεροκάματα μειώνονταν και το ψωμί γινόταν πιο ακριβό, αποφάσισε να γράψει ένα θεατρικό έργο, το «Τζο Φλαϊσχάκερ από το Σικάγο», για να απαντήσει στο ερώτημα «Γιατί τρώμε το ψωμί πανάκριβο;»… Όμως οι εξηγήσεις των οικονομολόγων δεν τον ικανοποίησαν, καθώς και οι διάφορες θεωρίες της αστικής πολιτικής οικονομίας. Όπως αναφέρει ο ίδιος: «Η κατανομή των σιτηρών στον κόσμο ήταν ακατανόητη. Εκτός από την άποψη μιας χούφτας κερδοσκόπων, από κάθε άλλη άποψη η αγορά αυτή των σιτηρών ήταν ένας βάλτος. Το δράμα που σχεδίαζα, δεν το έγραψα τελικά. Αντί γι’ αυτό άρχισα να διαβάζω Μαρξ. Ναι, μονάχα τότε διάβασα τον Μαρξ. Και μονάχα τότε ζωντάνεψαν ουσιαστικά τα σκόρπια, εμπειρικά, προσωπικά μου βιώματα και οι εντυπώσεις».

Πολιτισμός - Θέατρο - Σοσιαλιστικός Ρεαλισμός - Μπέρτολτ Μπρεχτ
Το Berliner ensemble, το θέατρο του Μπέρτολτ Μπρεχτ

Τα έργα αυτής της εποχής φέρουν ανάγλυφα τα σημάδια αυτής της επίπονης θεωρητικής δουλειάς που έκανε ο Μπρεχτ πάνω στο μαρξισμό, όπως «Η άνοδος και η πτώση της πόλης Μαχαγκόνι» και η «Αγία Ιωάννα των Σφαγείων», με την πασίγνωστη προτροπή της προς τους θεατές λίγο πριν το θάνατό της: «Σιγουρέψου σαν φεύγεις απ’ τον κόσμο, όχι απλά πως ήσουνα καλός, μα πως πίσω σου αφήνεις έναν κόσμο καλό».

Η άνοδος του Χίτλερ σήμανε το τέλος της δημιουργικής αυτής περιόδου στη Γερμανία. Οι παραστάσεις των έργων του διαλύονται από την αστυνομία, ενώ απαγορεύεται το ανέβασμα της «Αγίας Ιωάννας των Σφαγείων». Τα βιβλία του θα καούν δημόσια στη μεγάλη πυρά της 10ης Μάη μπροστά στην όπερα του Βερολίνου. Ο Μπρεχτ παίρνει το δρόμο της δεκαπεντάχρονης εξορίας, «αλλάζοντας χώρες πιο συχνά κι απ’ τα παπούτσια». Μέσω Πράγας και Βιέννης θα βρεθεί στη Δανία, στη Φινλανδία και από κει, μέσω ΕΣΣΔ, στις ΗΠΑ. Σε αυτήν την περίοδο γράφει ορισμένα από τα σπουδαιότερα έργα του («Μάνα κουράγιο», «Η ζωή του Γαλιλαίου», «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν» κ.ά.), καθώς και πολλά ποιήματα, χορικά και κριτικές. Σε πολλά έργα εκείνης της περιόδου, ο ζόφος του Τρίτου Ράιχ αποτυπώθηκε με ξεχωριστή σαφήνεια, που πέρα από τις τραγικές συνέπειες αναδείκνυε και την ταξική – καπιταλιστική προέλευση του φασισμού.

Πολιτισμός - Θέατρο - Σοσιαλιστικός Ρεαλισμός - Μπέρτολτ Μπρεχτ
Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ στο γραφείο του

Κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου οι αγωνιστές τραγουδούσαν μελοποιημένα ποιήματά του σε διαφορετικές γλώσσες την ώρα της μάχης. Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έγραψε πολλά ποιήματα για να μεταδοθούν από τον Ραδιοφωνικό Σταθμό της Μόσχας στους Γερμανούς φαντάρους του Ανατολικού Μετώπου, χωρίς ποτέ να συμπεριλάβει σ’ αυτά ούτε μία λέξη μίσους για τον γερμανικό λαό.

Το 1947 ο Μπρεχτ εγκαταλείπει τις ΗΠΑ, κυνηγημένος από τους ανακριτές του μακαρθισμού, που τον καλούσαν συνεχώς σε δημόσιες ανακρίσεις. Επόμενος σταθμός είναι η Ανατολική Γερμανία, όπου θα ζήσει τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του. Εκεί, μαζί με τη γυναίκα του, Ελένε Βάιγκελ, και υπό την αιγίδα της ΓΛΔ, θα ιδρύσει το θρυλικό θεατρικό σύνολο «Μπερλίνερ Ανσάμπλ».

Αυτά τα χρόνια, έχοντας και τα υλικά μέσα που μπορούσε να παρέχει το σοσιαλιστικό κράτος στους καλλιτέχνες, θα παρουσιάσει παραστάσεις των κλασικών έργων του οι οποίες άφησαν εποχή, εφαρμόζοντας και τελειοποιώντας τεχνικές που είχε ήδη αρχίσει να αναπτύσσει από τη δεκαετία του ’30, όπως αυτή της αποστασιοποίησης. Τιμήθηκε με το Εθνικό Βραβείο της ΓΛΔ το 1951 και με το Βραβείο Στάλιν για την Ειρήνη το 1954. Πεθαίνει τον Αύγουστο του 1956, σε ηλικία 58 ετών, από έμφραγμα. Όπως με το χαρακτηριστικό του χιούμορ είχε γράψει σε ένα ποίημά του: «Δε χρειάζομαι ταφόπετρα, μα εσείς αν χρειάζεστε κάποια για μένα, θα ευχόμουνα πάνω της να έγραφε: Έκανε προτάσεις. Εμείς τις κάναμε δεκτές. Μια τέτοια επιγραφή θα μας τιμούσε όλους».

Πολιτισμός - Θέατρο - Σοσιαλιστικός Ρεαλισμός - Μπέρτολτ Μπρεχτ
Φωτογραφικό πορτραίτο του Μπέρτολτ Μπρεχτ

Είναι κοινή παραδοχή πως το επικό (ή αντι-Αριστοτελικό) θέατρο του Μπρεχτ άλλαξε ριζικά την τέχνη του θεάτρου και της έδωσε τη σύγχρονη μορφή της. Είναι λάθος όμως να συλλάβει κανείς αυτό το θέατρο απλά ως ένα σύνολο νέων τεχνικών, ακριβώς επειδή η ίδια τους η ύπαρξη είναι στενά δεμένη με την κοσμοθεωρία του.

Ας πάρουμε για παράδειγμα την πολυσυζητημένη αποστασιοποίηση. Σύμφωνα με αυτήν, ο ηθοποιός δεν πρέπει να ταυτίζεται με το ρόλο, αλλά πρέπει να κρατά μια απόσταση απ’ αυτόν, να τον «δείχνει», αντί να τον ερμηνεύει. Το ίδιο και ο θεατής, δεν πρέπει να συμπάσχει συμμετέχοντας στα παθήματα των ηρώων, αλλά να βρίσκεται σε απόσταση, έτσι ώστε να μπορεί να τα δει μέσα στο κοινωνικό τους πλαίσιο. Με αυτόν τον τρόπο, καλείται να παραμείνει σε κριτική επαγρύπνηση καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης. Θα ήταν αδύνατο να αναφέρουμε όλες τις μεθόδους που έχουν κατά καιρούς χρησιμοποιηθεί για να επιτευχθεί αυτό. Ενδεικτικά αναφέρουμε: Τη χρήση μεγάλων επιγραφών που προαναγγέλλουν την εξέλιξη της δράσης για να μην αιφνιδιαστεί ο θεατής και καθορίζουν τον ιστορικό τόπο και χρόνο της. Το φωτισμό της σκηνής από πηγές φωτός που είναι ορατές στο θεατή. Τη σχηματικότητα της σκηνογραφίας, που ο ρόλος της είναι να δείχνει και όχι να υποβάλλει. Τη διάσπαση του κειμένου σε πολλά επίπεδα. Ξαφνική διακοπή του παιξίματος από τον ηθοποιό, ο οποίος σταματά την παράσταση για να απευθυνθεί άμεσα στο κοινό.

Στην προσπάθεια αυτή δεν πρέπει να υποτιμηθεί ο ρόλος της μουσικής και των τραγουδιών, που αντί να δημιουργούν ατμόσφαιρα, σχολιάζουν και συμπεραίνουν, καθοδηγώντας τη σκέψη του κοινού στα σωστά συμπεράσματα. Η μουσική των τότε παραστάσεων που έχουν γράψει κορυφαίοι συνεργάτες του Μπρεχτ – κυρίως ο Χανς Αϊσλερ και ο Κουρτ Βάιλ – έχει μείνει στην Ιστορία, μέρος δε αυτής πέρασε και στη μαζική λαϊκή κουλτούρα και ακούγεται μέχρι σήμερα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το «Alabama Song», που είχε γράψει ο Κουρτ Βάιλ για το «Μαχαγκόνι» και το διασκεύασαν αργότερα οι Doors και ο David Bowie μεταξύ άλλων.

Επίσης, ειδικά όσον αφορά την υποκριτική, ο Μπρεχτ ανέδειξε την τεχνική του Gestus, την κοινωνική χειρονομία θα μπορούσαμε να πούμε, όπου με τη γλώσσα του σώματος ο ηθοποιός υποδηλώνει πολύ περισσότερα από ό,τι με τα λόγια για την κοινωνική θέση και στάση του χαρακτήρα που παρουσιάζει.

Το πιο σημαντικό στοιχείο στο θέατρο του Μπρεχτ, βέβαια, δεν είναι αυτά που συμβαίνουν στη σκηνή. Σε αυτήν τίποτα δεν ολοκληρώνεται οριστικά, μένουν όλα εκκρεμή, για να εκπληρωθούν έξω από το θέατρο, στον πραγματικό κόσμο. Γράφει στον επίλογο του έργου «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν»:

«Πώς αυτό το κακό θα τελειώσει, ψάξτε να βρείτε μοναχοί σας… Πήγαινε ψάξε, αγαπητό κοινό, μια κατάλληλη λύση πρέπει να υπάρχει. Πρέπει, πρέπει, πρέπει!».

Πολιτισμός - Θέατρο - Σοσιαλιστικός Ρεαλισμός - Μπέρτολτ Μπρεχτ - ΚΚΕ
Αφίσα του Διήμερου Επιστημονικού Συνεδρίου που διοργάνωσε η ΚΕ του ΚΚΕ

Το 2013  το ΚΚΕ πραγματοποίησε Διήμερο Επιστημονικό Συνέδριο της ΚΕ του ΚΚΕ για τον Μπέρτολτ Μπρεχτ. Κλείνοντας τις εργασίες του η Ελένη Μηλιαρονικολάκη, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνη του Τμήματος Πολιτισμού τόνισε ότι με το συνέδριο αυτό δεν τελειώνει η ενασχόληση του Κόμματος με τον Μπρεχτ, αλλά τώρα αρχίζει. Σημείωσε ότι ο Μπρεχτ είναι ο ποιητής της διαλεκτικής και ανέδειξε την ανάγκη να ασχοληθούμε βαθύτερα μαζί του, πράγμα που αποτελεί έναν από τους στόχους το επόμενο διάστημα.

Ο Μπρεχτ, είπε, πρέπει να φτάσει στους πραγματικούς του αποδέκτες, την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα και γι’ αυτό χρειάζεται να ενεργοποιηθούν οι μαζικοί φορείς, τα εργατικά σωματεία, οι φοιτητικοί σύλλογοι, αλλά και οι καλλιτέχνες δημιουργοί που πρέπει να συμβάλουν καθοριστικά σε αυτήν την προσπάθεια.

1904

Ξεσπά ο ρωσοϊαπωνικός πόλεμος για τις διαφιλονικούμενες περιοχές της Κορέας και της Μαντζουρίας.

1910

Αρχίζει η απεργία των καπνεργατών του Βόλου. Η απεργία, μια από τις μεγαλύτερες του κλάδου, διήρκεσε 20 μέρες και έληξε με τη νίκη των απεργών που πέτυχαν σημαντικές αυξήσεις στο μεροκάματο.

Βόλος - Απεργία καπνεργατών, 1958
Από την απεργιακή συγκέντρωση

1910

Γεννιέται στην Καλλίπολη της Θράκης, η τραγουδίστρια και ηθοποιός, Σοφία Βέμπο.

Πολιτισμός - Μουσική - Σοφία Βέμπο
Η Σοφία Βέμπο

Μετά την Μικρασιατική καταστροφή, πήγε στην Τσαριτσάνη του νομού Λάρισας και κατόπιν στο Βόλο, όπου οι γονείς της εργάστηκαν ως καπνεργάτες. Η πλούσια σε επιτυχίες καλλιτεχνική ζωή της Βέμπο, άρχισε όταν ήταν 17 χρόνων στο θέατρο «Αστόρια» της Θεσσαλονίκης. Το 1933 κατέβηκε στην Αθήνα όπου ο Φ. Σαμαρτζής την παρουσίασε στον «Παπαγάλο».

Από εκείνη τη χρονιά μέχρι το 1938 η Βέμπο θα τραγουδά τσιγγάνικα και δημοτικά τραγούδια με μεγάλη επιτυχία. Ο ελληνοϊταλικός πόλεμος θα σημάνει μια νέα περίοδο επιτυχιών («Βάζει ο Ντούτσε τη στολή του», «κορόιδο Μουσουλίνι», «Παιδιά της Ελλάδας» κά.), το 1942 μαζί με τον μετέπειτα σύζυγό της συγγραφέα Μίμη Τσιφόρο, θα περιοδεύσουν στη Μέση Ανατολή και το 1950 θα δημιουργήσει το Θέατρο ΒΕΜΠΟ όπου έπαιξε και τραγούδησε μέχρι το 1971.

Το 1955 παίζει στην κλασσική «Στέλλα» και το 1959 πρωταγωνιστεί στην ταινία «Στουρνάρα 288». Τη βραδιά της σφαγής του Πολυτεχνείου (αμβλύνοντας τις εντυπώσεις από τη συμμετοχή της σε χουντικές γιορτές στο καλλιμάρμαρο), θα μετατρέψει το διαμέρισμα της στη Στουρνάρη σε καταφύγιο, χειρουργείο και σταθμό πρώτων βοηθειών για τα θύματα των συνταγματαρχών φασιστών.

1913

Πεθαίνει ο τέσσερεις φορές ολυμπιονίκης αθλητής του στίβου Κώστας Τσικλητήρας.

Αθλητισμός - Στίβος - Κωνσταντίνος Τσικλητήρας
Ο Ολυμπιονίκης Κωνσταντίνος Τσικλητήρας

1925

Η κυβέρνηση Μιχαλακοπούλου αποφασίζει να απαγορεύσει με ειδικό νόμο την κομμουνιστική προπαγάνδα.

1930

Συνέρχεται στον Πειραιά η Πρώτη Πανελλαδική Συνδιάσκεψη της Ενωτικής Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας. Η Συνδιάσκεψη απευθύνει πρόσκληση στους εργαζόμενους για την προετοιμασία γενικής πολιτικής απεργίας.

1936

Κατά τον Β΄ Ιταλο-Αιθιοπικό Πόλεμο αρχίζει η μάχη του Άμπα Αραντάμ μεταξύ των ιταλικών στρατευμάτων και των Αιθιόπων υπερασπιστών.

Β' Ιταλοαιθιοπικός πόλεμος, 1936
Στιγμιότυπο από τη μάχη του Άμπα Αραντάμ

1947

Τα Δωδεκάνησα περιέρχονται στην Ελλάδα με τη Συνθήκη των Παρισίων.

1949

Τμήματα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας μπαίνουν στη Στρατονίκη του Κιλκίς.

ΔΣΕ - Κιλκίς
Τμήμα του ΔΣΕ

1956

Πεθαίνει ο Εμμανουήλ Τσουδερός, πολιτευτής του Κόμματος των Φιλελευθέρων στη διάρκεια του Μεσοπολέμου και Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας (1931-1939).

Ελλάδα - Αστική δημοκρατία - Πρωθυπουργία - Εμμανουήλ Τσουδερός
Εμμανουήλ Τσουδερός

Διετέλεσε Πρωθυπουργός από τις 21/4/1941 (στη διάρκεια της Γερμανικής εισβολής) έπειτα από πρόταση του βασιλιά και κατόπιν της κυβέρνησης του Καΐρου. Μετά την απελευθέρωση συνέχισε την πολιτική του δραστηριότητα (Πρόεδρος του Δημοκρατικού Προοδευτικού Κόμματος, συνιδρυτής της ΕΠΕΚ και υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου στη κυβέρνηση Παπάγου).

1964

Εκδίδεται η απογευματινή εφημερίδα «Αλλαγή», που εξέφραζε την πολιτική της ΕΔΑ.

1973

Οι πολιτικοί κρατούμενοι των φυλακών Κορυδαλλού κατεβαίνουν σε 24ωρη αποχή από το συσσίτιο διαμαρτυρόμενοι για τις άθλιες συνθήκες διαβίωσής τους.

1975

Πεθαίνει ο ποιητής και συγγραφέας Νίκος Καββαδίας.

Πολιτισμός - Ποίηση - Νίκος Καββαδίας
Ο Νίκος Καββαδίας

Στη διάρκεια της Κατοχής εντάχθηκε στο ΕΑΜ, αρχικά στο ΕΑΜ Ναυτικών και αργότερα στο ΕΑΜ Λογοτεχνών – Ποιητών.

Την περίοδο αυτή άρχιζε να δημοσιεύει και τα αντιστασιακά του ποιήματα με πρώτο το «Αθήνα 1943», ενώ το 1944 δημοσίευσε το ποίημα «Στον τάφο του ΕΠΟΝίτη». Το 1945 δημοσίευσε το «Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα» και το ποίημα «Αντίσταση».

Πολιτισμός - Ποίηση - Νίκος Καββαδίας
O Νίκος Καββαδίας σε ένα από τα ταξίδια του

Ο Νίκος Καββαδίας ανέλαβε για ένα διάστημα επικεφαλής του ΕΑΜ Λογοτεχνών – Ποιητών μέχρι που μπάρκαρε πάλι, ενώ το 1946, μαζί με άλλους διανοούμενους, υπέγραψε διαμαρτυρία κατά του Γ΄ Ψηφίσματος που ήταν ο «θεμέλιος λίθος» του αντικομμουνιστικού οργίου.

Πολιτισμός - Ποίηση - Νίκος Καββαδίας
O Νίκος Καββαδίας στον ασύρματο του πλοίου

Λίγο πριν το πραξικόπημα της 21ης Απρίλη 1967 έδωσε μια μεγάλη συνέντευξη στο περιοδικό «Πανσπουδαστική», όπου αφιέρωσε και το ποίημά του «Σπουδαστές». Στη διάρκεια της δικτατορίας αξιοποιήθηκε ως σύνδεσμος ανάμεσα σε αντιστασιακές οργανώσεις.

1996

Ο υπερυπολογιστής της IBM, Deep blue, νικά για πρώτη φορά τον Γκάρι Κασπάροφ στο σκάκι.

Αθλητισμός - Σκάκι - Γκάρι Κασπάροφ - Deep blue
Deep blue εναντίον Γκάρι Κασπάροφ

2005

Πεθαίνει σε ηλικία 90 ετών ο μεγάλος προοδευτικός Αμερικανός συγγραφέας Άρθουρ Μίλερ (Arthur Asher Miller), δημιουργός, μεταξύ άλλων, και του κλασικού, πλέον, θεατρικού έργου «Ο θάνατος του εμποράκου». Ο δικός του θάνατος, στο σπίτι του στο Ρόξμπουρι του Κονέκτικατ, προήλθε από ανακοπή καρδιάς.

Ο Μίλερ γεννήθηκε το 1915 στη Νέα Υόρκη, όπου τέλειωσε και το σχολείο, στο Χάρλεμ. Το 1923 έγινε η πρώτη του επαφή με το θέατρο, ως μικρός θεατής, σε ένα μελόδραμα. Το 1949, μόλις στα 33 του, κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ για το έργο του «Ο θάνατος του εμποράκου», το οποίο έγινε δεκτό με διθυραμβικές κριτικές, όταν ανέβηκε στο Μπροντγουέι το Φλεβάρη του 1949, σε σκηνοθεσία Ελία Καζάν. Έγινε και ταινία που γνώρισε τεράστια επιτυχία σε ολόκληρο τον κόσμο.

Πολιτισμός - Θέατρο - Άρθουρ Μίλερ
Ο Άρθουρ Μίλερ

Ο ίδιος είπε το 1988 για το έργο του: «Η δουλιά μου εστιάζει στη ρίζα της ζωής, εάν όντως υπάρχει, γιατί σήμερα η οικογένεια είναι διαλυμένη και οι άνθρωποι δε ζουν πλέον για πολύ καιρό στο ίδιο μέρος. Η μετακίνηση, ίσως, είναι μέρος της ανησυχίας μας. Μας εξοικειώνει με την ιδέα ότι τίποτα δε διαρκεί για πάντα». Ο Μίλερ θα έμπαινε στο επίκεντρο και ενός άλλου είδους διασημότητας όταν παντρεύτηκε τη Μέριλιν Μονρόε το 1956.

Η προοδευτικότητα το έργου του αναγνωρίζεται και στην άλλη δραματουργία του, με την οποία γνώρισε παγκόσμια αναγνώριση, μεταξύ άλλων, με έργα όπως «Ήταν όλοι τους παιδιά μου», «Οι μάγισσες του Σάλεμ», «Ψηλά απ’ τη γέφυρα».

Πολέμιος του μακαρθισμού ο Μίλερ θα κόψει κάθε γέφυρα επικοινωνίας με τον άλλοτε στενό του φίλο Ελία Καζάν, όταν ο τελευταίος θα προσπαθήσει να «δικαιολογηθεί» απέναντί του για τη σειρά καταδόσεων που έκανε στην «Επιτροπή Αντιαμερικανικών Ενεργειών», η οποία «αποψίλωσε» το Χόλιγουντ από κάθε προοδευτικό και αριστερό στοιχείο του τις δεκαετίες ’40-’50. Πιστός μέχρι τέλους στις ιδέες του, ο Μίλερ θα δημοσιεύσει ένα άρθρο-καταπέλτη κατά της Ακαδημίας Κινηματογράφου όταν η τελευταία θα δώσει το «Όσκαρ» στον Καζάν το 1999.

2014

Παθαίνει σε ηλικία 85 ετών η Αμερικανίδα ηθοποιός Σίρλεϊ Τεμπλ (Shirley Temple Black).

Πολιτισμός - Κινηματογράφος - Σίρλεϊ Τεμπλ
Η Σίρλεϊ Τεμπλ

Η καριέρα της άρχισε το 1932 σε ηλικία μόλις τριών ετών και γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Το 1934 έγινε διεθνώς γνωστή με την ταινία «Bright Eyes». Τρία χρόνια μετά, σε ηλικία 6 ετών, τιμήθηκε με βραβείο «Όσκαρ».

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...