Σαν σήμερα 14 Μαρτίου – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 14/3

1489

Η βασίλισσα της Κύπρου, Κατερίνα Κορνάρο, πουλάει το βασίλειό της στους Βενετούς και αναχωρεί από το νησί.

Αρχίζει η περίοδος της Βενετοκρατίας στην Κύπρο, που θα λήξει το 1571 με την κατάληψη της Μεγαλονήσου από τους Οθωμανούς.

Κύπρος - Κατερίνα Κορνάρο
Η Κατερίνα Κορνάρο

1492

Η βασίλισσα Ισαβέλλα της Ισπανίας διατάσσει τους 150.000 Εβραίους του βασιλείου της να γίνουν Χριστιανοί, διαφορετικά θα απελαθούν.

Ισπανία - βασίλισσα Ισαβέλα
Η βασίλισσα Ισαβέλα

1794

Για πρώτη φορά κατοχυρώνεται εκκοκκιστική μηχανή επεξεργασίας βαμβακιού. Δημιουργός της θεωρείται ο Αμερικανός αγρότης Έλι Γουίτνεϊ.

Βιομηχανία - εκκοκκιστική μηχανή επεξεργασίας βαμβακιού - Έλι Γουίτνεϊ
Η πρώτη εκκοκκιστική μηχανή επεξεργασίας βαμβακιού

1879

Γεννιέται ο κορυφαίος Γερμανός φυσικός Άλμπερτ Αϊνστάιν, θεμελιωτής, μεταξύ άλλων της «Θεωρίας της Σχετικότητας». Βραβεύτηκε με το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής (1921) για την εξήγηση του “φωτοηλεκτρικού φαινομένου”.

Επιστήμες - Φυσική - Μαθηματικά - Άλμπερτ Αϊνστάιν
Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν το 1947

Το 1933, με την άνοδο των Ναζί στην εξουσία έφυγε από τη Γερμανία και εγκαταστάθηκε στις ΗΠΑ.

Υπήρξε πολέμιος του ρατσισμού και υπέρμαχος της ειρήνης.

Επιστήμες - Φυσική - Μαθηματικά - Άλμπερτ Αϊνστάιν
Χαρακτηριστική φωτογραφία του Άλμπερτ Αϊνστάιν

Στο δοκίμιο «Why socialism» (γιατί σοσιαλισμός) που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1949 στο περιοδικό «Monthly Revue», ο Αϊνστάιν έγραψε: «Υπάρχει μόνο ένας δρόμος για να απαλλαγεί κανείς απ’ αυτό το κακό, δηλαδή να εγκαθιδρυθεί το σοσιαλιστικό οικονομικό σύστημα, συνοδευόμενο από ένα εκπαιδευτικό σύστημα, προσανατολισμένο σε κοινωνικούς στόχους. Σε μια τέτοια οικονομία, τα παραγωγικά μέσα ανήκουν στην ίδια την κοινωνία και η χρησιμοποίησή τους σχεδιοποιείται. Μια σχεδιασμένη οικονομία, που ρυθμίζει την παραγωγή στην ανάγκη της κοινότητας, θα μοίραζε την εργασία, που πρέπει να πραγματοποιηθεί, ανάμεσα σε όλους που είναι σε θέση να εργαστούν και θα εγγυόταν σε κάθε άνδρα, σε κάθε γυναίκα και σε κάθε παιδί τα μέσα της ζωής. Η μόρφωση θα είχε στόχο, επιπροσθέτως προς την προαγωγή των φυσικών τους ικανοτήτων, τα άτομα να αναπτύξουν ένα αίσθημα ευθύνης για τους συνανθρώπους, αντί για την εξύμνηση της δύναμης και της επιτυχίας στην τωρινή κοινωνία μας».

1883

“Φεύγει” από τη ζωή ο Καρλ Μαρξ.

Επιστήμες - Φιλοσοφία - Πολιτική Οικονομία - Επιστημονικός Κομμουνισμός - Καρλ Μαρξ
Το σπίτι που γεννήθηκε ο Κ. Μάρξ

Αφού τέλειωσε το γυμνάσιο, ο Μαρξ πήγε στο Πανεπιστήμιο, στην αρχή στη Βόννη και έπειτα στο Βερολίνο όπου σπούδασε νομικά, προπαντός όμως ιστορία και φιλοσοφία. Τέλειωσε το Πανεπιστήμιο το 1841 με τη διδακτορική διατριβή για τη φιλοσοφία του Επίκουρου.

Επιστήμες - Φιλοσοφία - Πολιτική Οικονομία - Επιστημονικός Κομμουνισμός - Καρλ Μαρξ
Ο Καρλ Μαρξ

Με τον Φρίντριχ Ένγκελς συνδέθηκε το Σεπτέμβρη του 1844 στο Παρίσι, που από τότε έγινε ο πιο στενός του φίλος. Μαζί πήραν ενεργότατο μέρος στην τοτινή κοχλάζουσα ζωή των επαναστατικών ομάδων του Παρισιού (ιδιαίτερη σημασία είχε η θεωρία του Προυντόν, που ο Μαρξ την καταπολέμησε αποφασιστικά στην Αθλιότητα της Φιλοσοφίας το 1847) και επεξεργάστηκαν -παλεύοντας επίμονα ενάντια στις διάφορες θεωρίες του μικροαστικού σοσιαλισμού- τη θεωρία και την τακτική του επαναστατικού προλεταριακού σοσιαλισμού – κομμουνισμού.

Επιστήμες - Φιλοσοφία - Πολιτική Οικονομία - Επιστημονικός Κομμουνισμός - Καρλ Μαρξ - Φρίντριχ Ένγκελς
Ο Κ. Μάρξ και ο Φρίντριχ Ένγκελς

Το 1845, ύστερα από επιμονή της πρωσικής κυβέρνησης, ο Μαρξ απελάθηκε από το Παρίσι σαν επικίνδυνος επαναστάτης και πήγε στις Βρυξέλλες. Την άνοιξη του 1847, οι Μαρξ και Ένγκελς προσχώρησαν στην «Ένωση των Κομμουνιστών» και πήραν μέρος στο II Συνέδριό της (Νοέμβρης 1847 στο Λονδίνο), όπου έπαιξαν εξέχοντα ρόλο. Με εντολή του Συνεδρίου συνέταξαν και το περίφημο Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος που εκδόθηκε το Φλεβάρη του 1848.

Επιστήμες - Φιλοσοφία - Πολιτική Οικονομία - Επιστημονικός Κομμουνισμός - Καρλ Μαρξ - Φρίντριχ Ένγκελς
Η πρώτη έκδοση του Κομμουνιστικού Μανιφέστου

Στο έργο αυτό εκθέτονταν με μεγαλοφυή σαφήνεια και διαύγεια η νέα κοσμοαντίληψη, ο συνεπής υλισμός που αγκαλιάζει και την περιοχή της κοινωνικής ζωής, η διαλεκτική σαν η πιο ολόπλευρη και η πιο βαθιά διδασκαλία της εξέλιξης, η θεωρία της ταξικής πάλης και ο κοσμοϊστορικός επαναστατικός ρόλος του προλεταριάτου, του δημιουργού της νέας, της κομμουνιστικής κοινωνίας.

Επιστήμες - Φιλοσοφία - Πολιτική Οικονομία - Επιστημονικός Κομμουνισμός - Καρλ Μαρξ
Η πρώτη έκδοση του πρώτου τόμου του Κεφαλαίου

Η νέα θεωρία επιβεβαιώθηκε περίλαμπρα από την πορεία των επαναστατικών γεγονότων του 1848-1849, όπως επιβεβαιώθηκε αργότερα και απ’ όλα τα προλεταριακά και δημοκρατικά κινήματα όλων των χωρών του κόσμου. Με τη νίκη της αντεπανάστασης ο Μαρξ παραπέμφθηκε σε δίκη και κατόπιν απελάθηκε από τη Γερμανία (16 Μάη 1849). Αρχικά πήγε στο Παρίσι. Απελάθηκε όμως και από κει και πήγε στο Λονδίνο, όπου έμεινε ως το τέλος της ζωής του. Από εκεί ο Μαρξ διεξήγε αμείλικτο πόλεμο εναντίον των θεωριών και των ρευμάτων του μικροαστικού και γενικότερα του μη προλεταριακού σοσιαλισμού που κυριαρχούσαν τότε. Σε μια σειρά ιστορικές εργασίες επεξεργάστηκε την υλιστική του θεωρία, αφιερώνοντας τις δυνάμεις του κυρίως στη μελέτη της πολιτικής οικονομίας. Την επιστήμη αυτή ο Μαρξ την επαναστατικοποίησε στα έργα του «Η κριτική της πολιτικής οικονομίας» (1859) και «Το Κεφάλαιο» (τ. 1, 1867).

Επιστήμες - Φιλοσοφία - Πολιτική Οικονομία - Επιστημονικός Κομμουνισμός - Καρλ Μαρξ
Η πρώτη έκδοση του βιβλίου «Η Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας»

Το 1864 ιδρύθηκε στο Λονδίνο η Ι Διεθνής, η «Διεθνής ένωση των εργατών». Ο Μαρξ ήταν η ψυχή αυτής της οργάνωσης, ήταν εκείνος που έγραψε την πρώτη «Διακήρυξή» της, καθώς και μια σειρά αποφάσεις, δηλώσεις και διακηρύξεις της. Ο Μαρξ, συνενώνοντας το εργατικό κίνημα των διαφόρων χωρών, σφυρηλάτησε μια ενιαία τακτική της προλεταριακής πάλης της εργατικής τάξης των διαφόρων χωρών.

Επιστήμες - Φιλοσοφία - Πολιτική Οικονομία - Επιστημονικός Κομμουνισμός - Καρλ Μαρξ - Συνέδριο της Α' Διεθνούς
Ο Κ. Μάρξ, μιλά στο Συνέδριο της Α’ Διεθνούς

Ύστερα από την ήττα της Κομμούνας του Παρισιού («Ο εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία του 1871») και ύστερα από τη διάσπαση της Διεθνούς από τους μπακουνιστές, έγινε αδύνατη η παραμονή της Διεθνούς στην Ευρώπη. Έτσι, μετά το συνέδριο της Διεθνούς στη Χάγη (1872) ο Μαρξ εξασφάλισε τη μεταφορά του Γενικού Συμβουλίου της Διεθνούς στη Νέα Υόρκη.

Η Διεθνής εκπλήρωσε έτσι τη διεθνή της αποστολή και παραχώρησε τη θέση της σε μια εποχή απροσμέτρητα πιο μεγάλης ανόδου του εργατικού κινήματος σε όλες τις χώρες του κόσμου, συγκεκριμένα στην εποχή της ανάπτυξής του σε πλάτος, στην εποχή της δημιουργίας μαζικών σοσιαλιστικών εργατικών κομμάτων στα πλαίσια κάθε εθνικού κράτους. Η εντατική δράση στη Διεθνή και η ακόμη πιο εντατική απασχόληση του Μαρξ υπέσκαψαν οριστικά την υγεία του. (Με βάση το έργο του Β. Ι. Λένιν «Για τον Μαρξ και τον Μαρξισμό», εκδ. Σύγχρονη Εποχή).

1885

Κάνει πρεμιέρα στο Λονδίνο η όπερα “Μικάντο” του Άρθουρ Σάλιβαν (Arthur Seymour Sullivan).

1905

Ιδρύεται η ποδοσφαιρική ομάδα της Τσέλσι.

Αθλητισμός - Ποδόσφαιρο - Τσέλσι
Το έμβλημα της Τσέλσι

1934

Πεθαίνει ο αστρονόμος Δημήτριος Αιγινήτης.

Επιστήμες - Αστρονομία - Δημήτριος Αιγινήτης
Ο Δημήτριος Αιγινήτης

Κατά τη θητεία του στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, ίδρυσε τον τομέα της μετεωρολογίας και της σεισμολογίας. Δημιούργησε τα πρώτα αντίστοιχα δίκτυα στην Ελλάδα.

1954

Πεθαίνει ο Κλέμεντ Γκότβαλντ, Πρόεδρος της Τσεχοσλοβακίας και του Κομμουνιστικού Κόμματος Τσεχοσλοβακίας.

Κομμουνιστικό Κόμμα Τσεχοσλοβακίας - Κλέμεντ Γκόντβαλντ
Κλέμεντ Γκόντβαλντ

1956

Το Στρατοδικείο της Λάρισας καταδικάζει δις σε θάνατο το στέλεχος του ΚΚΕ Ορθόδοξο Τοκαλή.

1961

Κατάληψη εδαφών της από την Κίνα και περαιτέρω εδαφικές βλέψεις του Πεκίνου καταγγέλλει η Ινδία.

Οι διαφορές μεταξύ των δύο χωρών θα εξελιχθούν σε ένοπλη σύγκρουση τον Οκτώβρη του επόμενους έτους, με την Κίνα να πετυχαίνει συντριπτική νίκη.

Ινδία - Κίνα - Εδαφικές διαφορές, 1961
Χάρτης με τις εδαφικές διαφορές Κίνας – Ινδίας

1963

Τρία άτομα χάνουν τη ζωή τους και δύο τραυματίζονται σε σύγκρουση εμπορικών αμαξοστοιχιών στη γραμμή Θεσσαλονίκης-Ειδομένης.

1970

Από τις φυλακές Κορυδαλλού 27 νέοι πολιτικοί κρατούμενοι στέλνουν χαιρετιστήριο στο Κεντρικό Συμβούλιο της ΚΝΕ, με το οποίο εγκρίνουν τη διακήρυξη της Α’ Συνδιάσκεψης της ΚΝΕ και καλούν τη νεολαία να πυκνώσει τις γραμμές της.

1973

Η Χούντα συλλαμβάνει στον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη 42 αγωνιστές αντιπάλους της δικτατορίας, μέλη και στελέχη της ΚΝΕ και της Αντι-ΕΦΕΕ.

1978

Οι Ισραηλινές Δυνάμεις εισβάλλουν και καταλαμβάνουν το νότιο Λίβανο.

Ισραήλ - Πόλεμος - Εισβολή στο Λίβανο, 1978
Συντρίμμια σπιτιών μετά την εισβολή των Ισραηλινών

1984

Αστυνομικές δυνάμεις στο Άμστερνταμ συγκρούονται με χιλιάδες διαδηλωτές, πολλοί από τους οποίους ήταν καταληψίες στέγης.

Αφορμή της διαδήλωσης υπήρξε η απόφαση του δημάρχου της πόλης να εκκενωθεί αποθήκη όπου κατοικούσαν 400 άστεγοι, ώστε να κατεδαφιστεί και στη θέση της να χτιστεί ξενοδοχείο.

Ολλανδία - Άμστερνταμ - Συγκρούσεις με καταληψίες, 1984
Από τις συγκρούσεις στο Άμστερνταμ

2018

«Φεύγει» από τη ζωή, ο επιφανής Βρετανός αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ.

Επιστήμες - Φυσική - Στίβεν Χόκινγκ
Ο Στίβεν Χόκινγκ

Ήταν από τους νεότερους καθηγητές στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, όπου δίδαξε μεταξύ 1979 και 2009, κάνοντας μακροχρόνιες έρευνες για τη σύνδεση της κβαντομηχανικής με τη γενική θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν. Συνεργαζόμενος με τον μαθηματικό Ρότζερ Πένροουζ, ο Χόκινγκ προέβλεψε θεωρητικά ότι οι μαύρες τρύπες εκπέμπουν ακτινοβολία, η οποία στη συνέχεια ονομάστηκε προς τιμήν του «ακτινοβολία Χόκινγκ ».

Είχε γράψει, μεταξύ άλλων, πολλές εργασίες εκλαϊκευμένης επιστήμης, αναδεικνύοντας τις θεωρίες και την κοσμολογία του, με πιο γνωστό το βιβλίο του «Το Σύντομο χρονικό του Χρόνου» (1988). Ηταν επίτιμος συνεργάτης της Βασιλικής Εταιρείας Τεχνών, ισόβιο μέλος στην Επισκοπική Ακαδημία Επιστημών, ενώ είχε βραβευτεί στις ΗΠΑ με το «προεδρικό μετάλλιο της Ελευθερίας».

Δεν ήταν διάσημος μόνο για την επίμονη έρευνά του σε σημαντικά ζητήματα της Κοσμολογίας, αλλά και γιατί είχε καταφέρει να φέρει πιο κοντά τη θεωρητική Φυσική στον πολύ κόσμο. Δεν ζούσε απομονωμένος σε κλειστό ή «αποστειρωμένο» ακαδημαϊκό περιβάλλον. Το 1968, πριν καθηλωθεί σε αναπηρικό αμαξίδιο, συμμετείχε στο Λονδίνο σε πορείες κατά του πολέμου στο Βιετνάμ. Το 2003 είχε αποκαλέσει την ιμπεριαλιστική εισβολή των ΗΠΑ, της Βρετανίας και άλλων συμμάχων τους στο Ιράκ «έγκλημα πολέμου».

Το 2013 είχε απορρίψει την πρόσκληση του Ισραηλινού τότε Προέδρου Σιμόν Πέρες να συμμετάσχει σε διεθνή επιστημονική σύνοδο, συμμετέχοντας στο μποϊκοτάζ επιστημόνων και καλλιτεχνών ενάντια στο Ισραήλ ως κατοχική δύναμη στα Παλαιστινιακά εδάφη. Είχε επίσης συμμετάσχει σε εκστρατεία υπέρ του πυρηνικού αφοπλισμού. Υποστήριζε την έρευνα με χρήση βλαστοκυττάρων, ήταν υπέρ της δημόσιας, ελεύθερης υγειονομικής και φαρμακευτικής περίθαλψης και υποστήριζε δράσεις για την αποτροπή των κλιματικών αλλαγών.

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...