Σαν σήμερα 16 Αυγούστου – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

963

Ο Νικηφόρος Β’ Φωκάς στέφεται αυτοκράτορας και θα παραμείνει στο θρόνο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας έως τις 10 Δεκεμβρίου 969.

Ο Βασίλειος Β’ και ο Κωνσταντίνος Η’ παραμένουν συναυτοκρότορες.

Βυζάντιο - αυτοκράτορας Νικηφόρος Φωκάς
Το πρόσωπο του Βυζαντινού αυτοκράτορα Φωκά σε νόμισμα της περιόδου

1513

Στη Μάχη των Σπιρουνιών, ο βασιλιάς Ερρίκος Η΄ της Αγγλίας και οι αυτοκρατορικοί του σύμμαχοι νικούν τις γαλλικές δυνάμεις, οι οποίες αναγκάζονται να υποχωρήσουν.

1650

Γεννιέται ο Βιντσέντζο Μαρία Κορονέλλι ή Κορονέλι (Vincenzo Maria Coronelli), θεολόγος, Φραγκισκανός μοναχός, κοσμογράφος, χαρτογράφος, εκδότης και εγκυκλοπαιδιστής, κυρίως γνωστός για τους γεωγραφικούς άτλαντες και τις υδρόγειες σφαίρες που κατασκεύαζε.

Επιστήμες - Χαρτογράφηση - Βιντσέντζο Μαρία Κορονέλλι
Ο Βιντσέντζο Μαρία Κορονέλλι
Επιστήμες - Χαρτογράφηση -  Βιντσέντζο Μαρία Κορονέλλι
Χαρτογράφηση του Αιγαίου, 1697

1819

Δεκαπέντε άνθρωποι σκοτώνονται και 600 τραυματίζονται μετά από επίθεση του ιππικού σε διαδήλωση στο Μάντσεστερ.

Έχει μείνει στην ιστορία ως «Η σφαγή του Peterloo».

Εκείνη τη μέρα, πάνω από 60.000 άνθρωποι απαιτούσαν τη μεταρρύθμιση της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης, αφού μόνο το 11% του πληθυσμού είχε δικαίωμα στην ψήφο.

1849

Ένοπλη εξέγερση ξεσπά στην Κεφαλλονιά κατά της βρετανικής κυριαρχίας.

Η εξέγερση καταστέλλεται από το βρετανικό στρατό, ενώ οι ηγέτες της συλλαμβάνονται και εκτελούνται δι’ απαγχονισμού.

Κεφαλονιά - Μ. Βρετανία - αποκλεισμός, 1849
Οι ηγέτες της εξέγερσης

1906

Σεισμός μεγέθους 8,2 βαθμών Ρίχτερ χτυπά το Βαλπαραΐσο στη Χιλή, σκοτώνοντας 3.000 άτομα.

1916

Οι στρατιωτικές μονάδες της περιοχής της Θεσσαλονίκης παύουν να αναγνωρίζουν την κυβέρνηση των Αθηνών, συνιστούν την Επιτροπή Εθνικής Αμύνης και αποφασίζουν να πάρουν μέρος στον πόλεμο στο πλευρό των συμμάχων της Αντάντ.

1918

Αμερικανικά στρατεύματα αποβιβάζονται στο Βλαδιβοστόκ, στα πλαίσια της διεθνούς ιμπεριαλιστικής στρατιωτικής επέμβασης 16 κρατών κατά των επαναστατημένων λαών της Ρωσίας.

Σοβιετική Ρωσία - Ιμπεριαλιστική Επέμβαση, 1920 - ΗΠΑ
Αμερικανικά στρατεύματα στο Βλαδιβοστόκ

1919

Γεννιέται ο συγγραφέας Αντώνης Σαμαράκης.

Σπούδασε Νομικά. Μαθητής στο Βαρβάκειο, ήταν γραμματέας του Μαθητικού Τμήματος της Κοινωνικής Αλληλεγγύης, που είχε δημιουργήσει ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Νίκος Καρβούνης. Το 1933 προσελήφθη στο υπουργείο Εργασίας, από όπου η μεταξική δικτατορία τον ανάγκασε να παραιτηθεί. Στο υπουργείο επέστρεψε μετά την απελευθέρωση. Το 1942 εντάχθηκε στην Εθνική Αλληλεγγύη του ΕΑΜ. Το 1943 συνελήφθη από την Ειδική Ασφάλεια και κλείστηκε στα κρατητήρια της οδού Ελπίδος (πλ. Κυριακού). Τον Ιούνη του 1944 συνελήφθη στα Παλαιοφάρσαλα Θεσσαλίας από τον Εθνικό Αγροτικό Σύνδεσμο Αντικομμουνιστικής Δράσεως. Καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά δραπέτευσε. Αλλά, και αργότερα βρέθηκε αντιμέτωπος με την απριλιανή χούντα, που του αφαίρεσε το διαβατήριο.

Στα Γράμματα ο Αντ. Σαμαράκης εμφανίστηκε με ποίηση. Ακολούθησαν οι συλλογές διηγημάτων «Ζητείται ελπίς» (1954), «Αρνούμαι» (1961), «Το διαβατήριο» (1973), «Η κόντρα» (1992) και τα μυθιστορήματα «Σήμα κινδύνου» (1959), «Το λάθος» (1965), «Εν ονόματι» (1998). Έργα του έχουν μεταφραστεί σε 31 γλώσσες, σε 110 ξενόγλωσσες εκδόσεις σε όλο τον κόσμο.

Για τη συλλογή διηγημάτων «Αρνούμαι», τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος 1962, και για το μυθιστόρημά του «Το λάθος», με δύο λογοτεχνικά βραβεία: στην Ελλάδα με το Βραβείο των «12» (1966) και στη Γαλλία με το Μεγάλο Βραβείο Αστυνομικής Λογοτεχνίας (1970). Επίσης, με το Κρατικό Βραβείο Τεχνών και Λογοτεχνίας 1995 (Γαλλία). Ηταν επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Φιλολογίας των Πανεπιστημίων Αθηνών, Πατρών και Ιωαννίνων. Στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, τα έργα του διδάσκονται στη δημοτική και μέση εκπαίδευση και στα πανεπιστήμια. Ηταν επίτιμος δημότης σε 37 πόλεις στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Του είχε απονεμηθεί το Χρυσό Μετάλλιο Αξίας της πόλης των Αθηνών και ο Μεγαλόσταυρος του Τάγματος Εθνάρχου Μακαρίου Γ΄ (Κύπρος). Το 1989, η UNICEF Ν. Υόρκης τον ονόμασε πρώτο Έλληνα πρεσβευτή καλής θέλησης για τα παιδιά του κόσμου. Υπήρξε πνευματικός πρεσβευτής των «Γιατρών χωρίς Σύνορα» και «ψυχή» της Βουλής των Εφήβων. Του είχε απονεμηθεί Διάκριση Ειρήνης και μετάλλιο από την Έκκληση της Ακρόπολης για την Ειρήνη, τη Ζωή και τον Πολιτισμό.

1920

Γεννιέται ο Νότης Περγιάλης, συγγραφέας, ηθοποιός και στιχουργός.

Πολιτισμός - Θέατρο - Κινηματογράφος - Ποίηση - Νότης Περγιάλης
Ο Νότης Περγιάλης

Ανήσυχος και δραστήριος πάντα, εραστής μέγας της τέχνης του, δεν την εγκατέλειψε ποτέ.

Ανέβαζε παραστάσεις με νέους ανθρώπους στην πόλη όπου ζούσε.

Άνθρωπος πολιτικοποιημένος, κοντά πάντα στους αγώνες του ΚΚΕ και στην πάλη για την ειρήνη, είχε δηλώσει στον «Ριζοσπάστη»: «Εμείς, σαν λαός, δε σκύψαμε το κεφάλι και ούτε πρόκειται να το σκύψουμε. Είμαστε λαός που θυμώνει και δεν ξεχνάει. Είναι ακατανόητο τι κατεργάζονται για τους λαούς. Καινούρια αίματα; Καινούριες περιπέτειες και διώξεις; Δε θα περάσουν αυτά. Υπάρχει τεράστια πείρα στους λαούς. Οι λαοί ξέρουν να αμυνθούν. Υπάρχει ο λόγος που δε σβήστηκε ακόμα ούτε από τα δέντρα, ούτε από τις πολιτείες, ούτε από τα χωριά. Αν έρθει άλλος ένας τρόπος για να καταπιέσουν τους λαούς, δε θα περάσει. Γιατί οι λαοί ξέρουν»

Σπούδασε στο Θεατρικό Σπουδαστήρι του Βασίλη Ρώτα.

Από το 1949 εργάστηκε ως ηθοποιός και συγγραφέας στο θέατρο, τον κινηματογράφο και το ραδιόφωνο.

Έγραψε πολλά θεατρικά έργα όπως «Το κορίτσι με το κορδελλάκι», «Χρυσό χάπι» και «Αντιγόνη της Κατοχής» (Λαϊκό θέατρο Μάνου Κατράκη 1954, 1958 και 1960 αντίστοιχα) κ.ά.

Είναι ο στιχουργός του διάσημου τραγουδιού «Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι», τη μουσική του οποίου έγραψε ο Μάνος Χατζιδάκις. Επίσης στιχουργός των τραγουδιών «Ο λεβέντης», «Τι να την κάνω τη χαρά», «Το μπλόκο της Καισαριανής» που μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης, του τραγουδιού «Γκρεμισμένα σπίτια» με μουσική Γιάννη Μαρκόπουλου, «Νυφιάτικο τραγούδι» κ.ά.

«Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», σε σενάριο των Νότη Περγιάλη και Γεράσιμου Σταύρου, αποτελεί την τηλεοπτική διασκευή του ομώνυμου μυθιστορήματος του Νίκου Καζαντζάκη. Η σειρά προβλήθηκε το 1975 σε 50 σαρανταπεντάλεπτα επεισόδια.

Είναι ο συγγραφέας των βιβλίων «Όταν σηκώθηκαν τα δένδρα» (νουβέλα 1971), «Ο Ατάρ δεν πεθαίνει ποτέ» (1971), «Το κόκκινο πουλί», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή» κ.ά. Επίσης των θεατρικών έργων «Η γειτονιά του Τσέχωφ» (1976) «Μαγική πόλη» (1963), «Άνοιξε την πόρτα» (1986) κ.ά.

1920

Γεννιέται ο Αμερικανός ποιητής και συγγραφέας Χένρι Τσαρλς Μπουκόβσκι (Heinrich Karl Bukowski).

Πολιτισμός - Λογοτεχνία - Ποίηση - Τσαρλς Μπουκόβσκι
Ο Τσαρλς Μπουκόβσκι

Έζησε κυρίως στο Λος Άντζελες. Έγραψε πάνω από 50 βιβλία, καθώς και πολλά μικρότερα κομμάτια. Έχει αναγνωριστεί ως ένας από τους συμβατικότερους στο είδος του, ενώ συχνά αναφέρεται από πολλούς συγγραφείς και ποιητές ως μεγάλη επιρροή.

1936

Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου του Ι. Μεταξά οργανώνει δημόσια καψίματα «ανθελληνικών» βιβλίων σε κεντρικές πλατείες πόλεων, κατά το παράδειγμα των Ναζί.

Ελλάδα - φασισμός - Ι. Μεταξάς - κάψιμο βιβλίων, 1936
Αστική φυλλάδα που πανηγυρίζει για το κάψιμο των βιβλίων

1943

Οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής δολοφονούν στο χωριό Κομμένο Άρτας 317 κατοίκους (μεταξύ αυτών και 97 παιδιά έως 15 ετών), με το πρόσχημα πως στο χωριό εμφανίστηκε ομάδα ανταρτών.

Κατοχή - Κομμένο Άρτας - ολοκαύτωμα, 1943
Οι σοροί των δολοφονηθέντων από τους ναζί εγκληματίες

1945

Το πανεθνικό κογκρέσο των Βιέτ Μιν (Σύνδεσμος για την Ανεξαρτησία του Βιετνάμ, στον οποίο πρωταγωνιστικό ρόλο είχαν οι κομμουνιστές) ιδρύει την Εθνική Επιτροπή Απελευθέρωσης του Βιετνάμ.

Βιετνάμ - Βιετ-Μίν - Εθνική Επιτροπή Απελευθέρωσης
Πίνακας για την δράση της Εθνικής Επιτροπής Απελευθέρωσης

1946

Μαζικές ταραχές ξεσπούν στην Καλκούτα.

Περισσότεροι από 4.000 άνθρωποι σκοτώνονται σε 72 ώρες.

1949

Πεθαίνει η Αμερικανίδα συγγραφέας και δημοσιογράφος Μάργκαρετ Μίτσελ (Margaret Munnerlyn Mitchell).

Πολιτισμός - Λογοτεχνία - Μάργκαρετ Μίτσελ
Η Μάργκαρετ Μίτσελ

Έγινε διάσημη σε όλο τον κόσμο με το βιβλίο της «Όσα παίρνει ο άνεμος» που εκδόθηκε το 1936.

Το βιβλίο κέρδισε το Εθνικό βραβείο Βιβλίου της Αμερικής το έτος 1936 καθώς και το Βραβείο Πούλιτζερ (Μυθοπλασίας) του 1937.

1960

Υπογράφονται στο Λονδίνο οι συμφωνίες με τις οποίες η Κύπρος ανακηρύχθηκε ανεξάρτητο κράτος.

1977

Πεθαίνει στο σπίτι του στο Γκρέισλαντ της Μέμφις ο Αμερικανός τραγουδιστής Έλβις Πρίσλεϊ (Elvis Aaron Presley‎).

Πολιτισμός - Μουσική - Έλβις Πρίσλεϊ
Ο Έλβις Πρίσλεϊ

Το χρονικό διάστημα από το 1956 έως το 1982 -αρκετά χρόνια μετά το θάνατό του- δημιούργησε 151 επιτυχίες στις 45 στροφές ενώ από το 1956 έως το 1994, 97 άλμπουμ του εισχώρησαν στο αμερικανικό hit parade.

Το τελευταίο τραγούδι πριν πεθάνει

Από το 1956 πρωταγωνίστησε σε 31 ταινίες με πιο γνωστές τις: «Αγάπα με τρυφερά», «Ο βασιλιάς του ροκ», «Πάλη μέχρι θανάτου», «Σκόνταψα, γλίστρησα και έπεσα», «Βασανισμένα κορμιά», «Ένας κλέφτης στον παράδεισο», «Χίλια κορίτσια και χίλιες σφαίρες», «Ο κατακτητής με τη γαλάζια κούρσα», «Στάσου πιο πέρα Τζο». Ανάμεσα στα 14 τραγούδια που φιλοξενούνται είναι και τα «Jailhouse rock» (1958), «Teddy bear» (1957), «Love me tender» (1956), «Wooden heart» (1960), «Can’t help falling in love» (1961), «Bossa nova baby» (1963), «Viva Las Vegas» (1963), «Frankie & Johnny» (1966).

Αφιέρωμα της ΕΡΤ στον Έλβις Πρύσλεϋ

1986

Πεθαίνει ο Νίκος Σύλλας, ο μεγαλύτερος Έλληνας δισκοβόλος κατά την προπολεμική και την πρώτη μεταπολεμική περίοδο.

Αθλητισμός - Δισκοβολία - Νίκος Σύλλας
Ο Νίκος Σύλλας

Ήταν πανελληνιονίκης, βαλκανιονίκης, μεσογειονίκης και ολυμπιονίκης. Κατέρριψε δέκα φορές το πανελλήνιο ρεκόρ στη δισκοβολία, με κορυφαία επίδοση 51 μ. το 1939, που παρέμεινε ακατάρριπτη επί 18 χρόνια. Ήταν μέτριου ύψους αλλά είχε νεύρο, εκρηκτικότητα και καταπληκτικό παλμό στην περιστροφή, ίσως τον καλύτερο παγκοσμίως στην εποχή του. Υπήρξε αθλητής του Παγχιακού Γ.Σ. αρχικά και στη συνέχεια του Πανιωνίου Γ.Σ.

2005

Πεθαίνει η μεγάλη λαϊκή τραγουδίστρια Βίκυ Μοσχολιού.

Πολιτισμός - Μουσική - Βίκυ Μοσχολιού
Η Βίκυ Μοσχολιού

Εμφανλιζεται για πρώτη φορά στο λαϊκό πάλκο, στην περίφημη «Τριάνα» του Χειλά, δίπλα στον Γρηγόρη Μπιθικώτση και την Δούκισσα.

Έκανε την πρώτη της ηχογράφηση το 1962, η ουσιαστική δισκογραφική της πορεία ωστόσο, ξεκίνησε το ’64 – ’65, όταν ερμήνευσε το «Χάθηκε το φεγγάρι» του Σταύρου Ξαρχάκου (ταινία «Λόλα»), τα «Δειλινά» και τα «Ξημερώματα» του Γιώργου Ζαμπέτα και το «Πήρα απ’ τη νιότη χρώματα» του Απόστολου Καλδάρα.

Από εκεί και πέρα, όλοι οι μεγάλοι συνθέτες αρχίζουν να δίνουν στη Βίκυ Μοσχολιού τα καλύτερα τραγούδια τους. Σταύρος Ξαρχάκος, Γιώργος Ζαμπέτας, Απόστολος Καλδάρας, Δήμος Μούτσης, Γιάννης Μαρκόπουλος, Μίκης Θεοδωράκης, Γιάννης Σπανός, Γιώργος Κατσαρός, Άκης Πάνου, Μίμης Πλέσσας, Σταύρος Κουγιουμτζής, Γιώργος Χατζηνάσιος, Βασίλης Τσιτσάνης, Μάρκος Βαμβακάρης, Λουκιανός Κηλαηδόνης, Σταμάτης Κραουνάκης.

Οι στίχοι των τραγουδιών της υπογράφονται από μεγάλους ποιητές και στιχουργούς: Γιώργος Σεφέρης, Γιάννης Ρίτσος, Νίκος Γκάτσος, Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, Βαγγέλης Γκούφας, Λευτέρης Παπαδόπουλος, Δημήτρης Χριστοδούλου, Μάνος Ελευθερίου, Πυθαγόρας, Κώστας Βίρβος, Λίνα Νικολακοπούλου, Κώστας Τριπολίτης, κ.ά.

Η καλλιτεχνική της πορεία χαρακτηρίστηκε από την ποιότητα των τραγουδιών της και τις ανεπανάληπτες ερμηνείες της. Η Βίκυ Μοσχολιού για τέσσερις τετραετίες επέλεγε πάντα με αυστηρά κριτήρια τα τραγούδια της, ψάχνοντας πάντα για το γνήσιο λαϊκό ποιοτικό τραγούδι, κερδίζοντας έτσι το σεβασμό και την αγάπη του κόσμου. Ο λιτός δωρικός τρόπος έκφρασής της φώτισε την αρχοντιά του λαϊκού αισθήματος, την ευγένεια του πόνου της αγάπης, την ομορφιά του έρωτα, την τρυφερότητα για τους κατατρεγμένους της ζωής.

«Τα τρένα που φύγαν», «Βάλε κι άλλο πιάτο στο τραπέζι» του Ξαρχάκου, «Πάει, πάει» και «Χωρισμός» του Ζαμπέτα, «Δεν ξέρω πόσο σ’ αγαπώ» και «Ένα αστέρι πέφτει, πέφτει» του Καλδάρα, «Πέρα από τη θάλασσα» του Μαρκόπουλου, «Συνοικισμός» του Μούτση και τόσα άλλα του Σπανού «Άνθρωποι μονάχοι» και «Μαρκίζα», του Άκη Πάνου αλλά και του Θεοδωράκη, του Τσιτσάνη… Και στη συνέχεια η επαναφορά των «Αρχοντορεμπέτικων», αλλά και τα «Σκουριασμένα χείλια», ο δίσκος της γνωριμίας με τον Σταμάτη Κραουνάκη, τον Κώστα Τριπολίτη και την Λίνα Νικολακοπούλου. «Πατάς το κόκκινο κουμπί», «Πώς έφυγες», «Τα παλιοσαραβαλάκια», «Καινούριο πράγμα».

2005

Πεθαίνει ο θρύλος του μπάσκετ Αλεξάντερ Γκομέλσκι.

Γεννημένος στο Λένινγκραντ τον Γενάρη του 1928, ο Γκομέλσκι καθοδήγησε τεχνικά την εθνική ομάδα μπάσκετ της Σοβιετικής Ένωσης σε τέσσερις διοργανώσεις Ολυμπιακών Αγώνων.

Ανέβηκε στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου στη Σεούλ το 1988, το 1964 στο Τόκιο κατέκτησε το ασημένιο μετάλλιο, ενώ κατέλαβε την τρίτη θέση στο Μεξικό το 1968 και στη Μόσχα το 1980.

ΕΣΣΔ - Αθλητισμός - Αλεξάντερ Γκομέλσκι
Ο Αλεξάντερ Γκομέλσκι, πολυνίκης προπονητής με την ομάδα μπάσκετ της ΕΣΣΔ

Υπό την καθοδήγηση της «αλεπούς των πάγκων», το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα της Σοβιετικής Ένωσης κατέκτησε δύο Παγκόσμια Πρωταθλήματα (το 1967 στην Ουρουγουάη και το 1982 στην Κολομβία), το 1978 κατέλαβε τη δεύτερη θέση στο Παγκόσμιο, ενώ οκτώ φορές ανέβηκε στο ψηλότερο σκαλί του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος (1959, 1961, 1963, 1965, 1967, 1969, 1979, 1981). Σε συλλογικό επίπεδο, ο Γκομέλσκι ανέλαβε, μεταξύ άλλων, την τεχνική ηγεσία των ρωσικών Ρίγα (1953-66) και ΤΣΣΚΑ Μόσχας (1966-88), της ισπανικής Τενερίφε (1988-89) και της γαλλικής Λιμόζ (1990-91).

Ένα εξαιρετικό ντοκιμαντέρ για τον Αλεξάντερ Γκομέλσκι ετοίμασε η ΤΣΣΚΑ Μόσχας με αφηγητή τον γιο του θρύλου των Μοσχοβιτών, Βλάντιμιρ Γκομέλσκι.
Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...