Σαν Σήμερα 16/1 – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 16/1

27 π.Χ.

Η Ρωμαϊκή Σύγκλητος απονέμει τον τίτλο του Αυγούστου στον Γάιο Ιούλιο Καίσαρα Οκταβιανό, σηματοδοτώντας την αρχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Οκταβιανός Αύγουστος
Άγαλμα του Οκταβιανού Αύγουστου

929

Ο εμίρης Αμπντ αρ-Ραχμάν Γ΄ ιδρύει το Χαλιφάτο της Κόρδοβας. Ήταν μουσουλμανικό σουνιτικό κράτος που τα εδάφη του επεκτείνονταν από την Ιβηρική Χερσόνησο μέχρι και τμήμα της Βόρειας Αφρικής με πρωτεύουσά την πόλη Κόρδοβα.

Χαλιφάτο της Κόρδοβας, 929
Χάρτης του Χαλιφάτου της Κόρδοβας

1120

Συνεδριάζει το Συμβούλιο της Ναμπλούς, το οποίο καθιερώνει τους πρώτους σωζόμενους γραπτούς νόμους του σταυροφορικού Βασιλείου της Ιερουσαλήμ.

1362

Καταιγίδα στη Βόρεια Θάλασσα προκαλεί τεράστια παλιρροϊκά κύματα που βυθίζουν τη γερμανική πόλη Ρούνγκχολτ στη νήσο Στραντ.

1547

Ο Ιβάν ο Τρομερός στέφεται Τσάρος στη Ρωσία.

1572

Ο Δούκας του Νόρφολκ δικάζεται για προδοσία, λόγω του ρόλου του στο Ridolfi plot (σχέδιο Ριδόλφι –από το όνομα του «εγκέφαλου» τραπεζίτη Roberto Ridolfi). Πρόκειται για τη συνωμοσία του 1571 με σκοπό τη δολοφονία της βασίλισσας Ελισάβετ Α’ της Αγγλίας και αντικατάστασή της με τη βασίλισσα των Σκωτσέζων Mary, με στόχο την αποκατάσταση του κα-θολικισμού στην Αγγλία.

1581

Το Αγγλικό Κοινοβούλιο απαγορεύει τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.

1605

Εκδίδεται στη Μαδρίτη η πρώτη έκδοση του Δον Κιχώτη του Μιγκέλ ντε Θερβάντες.

Μιγκέλ ντε Θερβάντες - Δον Κιχώτης
Το εξώφυλλο του πρωτότυπου του βιβλίου Δον Κιχώτης

1794

Πεθαίνει ο Βρετανός ιστορικός Έντουανρτ Γκίμπον (Edward Gibbon). Έκρινε ιδιαίτερα αρνητικά την περίοδο του Βυζαντίου.

Έντουανρτ Γκίμπον
Ο Έντουανρτ Γκίμπον

1878

Κατά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμος διεξάγεται η Μάχη του Πλόβντιβ (πρώην Φιλιππούπολης). Μία ίλη δραγώνων του ρωσικού αυτοκρατορικού στρατού ελευθερώνει το Πλόβντιβ από την οθωμανική κυριαρχία.

1892

Πεθαίνει ο εμβριθής λόγιος, πρωτοπόρος της αρχαιολογικής επιστήμης Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής. Καυτηρίασε με τα έργα του «Ο τυχοδιώκτης» (1835), «Ο υπάλληλος» (1836), «Ο ευγενής» (1838), «Ο χαρτοπαίκτης» (1839) την προδοσία των λαϊκών οραμάτων του ’21, τη φαυλότητα της βαυαρικής «νέας τάξης», με συνεργούς λογής λογής εγχώρια αρπακτικά, πανούργους τυχοδιώκτες, ψευτοευγενείς, τζογαδόρους «υπηρέτες» του πολιτικού και κρατικού μηχανισμού της.

Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής
Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής σε φωτογραφία του 1869

Το 1845 εξέδωσε την έμμετρη κωμωδία του «Του Κουτρούλη ο γάμος» υπογράφοντας με το εύγλωττο ψευδώνυμο «Χρηστοφάνης Νεολογίδης», στην οποία καυτηριάζει διάφορα κακώς κείμενα του νεοελληνικού κράτους, το δανεισμό, τη διαφθορά, τα «παιχνίδια» της εξουσίας, την ανέλιξη στην κοινωνική κλίμακα λογής λογής πονηρών, αγράμματων, «μωρών» μεσοαστών και μικροαστών, των οποίων τα εξευρωπαϊσμένα καμώματα καυτηριάζει και «τιμωρεί» στο τέλος του έργου του.

1909

Η αποστολή του Έρνεστ Σάκλετον (Ernest Shackleton) εντοπίζει τον Νότιο Μαγνητικό Πόλο.

Έρνεστ Σάκλετον
Ο Έρνεστ Σάκλετον με την ομάδα του

1920

Η Γερουσία των ΗΠΑ καταψηφίζει τη συμμετοχή της χώρας στην Κοινωνία των Εθνών (πρόδρομο του ΟΗΕ). Την ίδια μέρα τίθεται σε ισχύ η ποτοαπαγόρευση.

1921

Η Ρωσική Σοσιαλιστική Ομόσπονδη Σοβιετική Δημοκρατία και η Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Λευκορωσίας υπογράφουν σύμφωνο για τη συνένωσή τους.

1933

Μετά την απώλεια της εμπιστοσύνης της Βουλής από την κυβέρνηση Παναγή Τσαλδάρη, σχηματίζεται νέα κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Η κυβέρνηση αυτή έμεινε στην εξουσία λιγότερο από 2 μήνες (μέχρι της εκλογές του Μάρτη). Ήταν η τελευταία πρωθυπουργία του Ε. Βενιζέλου.

Ελευθέριος Βενιζέλος
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος το 1932

1938

Ο Μπένι Γκούντμαν (Benny Goodman) δίνει μια αξέχαστη συναυλία στο Carnegie Hall, με τον Gene Krupa στα ντραμς.

Μπένι Γκούντμαν
Ο Μπένι Γκούντμαν

Το τελευταίο κομμάτι είναι Sing, sing, sing (γραμμένο από τον Louis Prima), το οποίο θα γίνει Jazz Standard

1945

Ο Κόκκινος Στρατός βρίσκεται προ των πυλών του Βερολίνου. Ο Αδόλφος Χίτλερ μετακινείται στην υπόγεια αποθήκη του, το λεγόμενο Führerbunker.

Ναζιστική Γερμανία - Αδόλφος Χίτλερ
Οι “αποθήκες της Καγκελερίας του Νέου Ράιχ” Wilhelmstraße (το οποίο συμπεριλάμβανε και το Fuhrerbunker)

1947

Οι εργάτες των πετρελαιομηχανών του Πειραιά κατεβαίνουν σε απεργία για τα ζητήματά τους και κατά της τρομοκρατίας.

1957

Πεθαίνει ο μεγάλος Ιταλός συνθέτης και μαέστρος Αρτούρο Τοσκανίνι (Arturo Toscanini).

Αρτούρο Τοσκανίνι
Ο Αρτούρο Τοσκανίνι

Ήταν ιδανικός ερμηνευτής του έργου του Βέρντι και του Βάγκνερ και μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες στον χώρο της μουσικής. Σπούδασε στα ωδεία της Πάρμας και του Μιλάνου με ειδίκευση στο βιολοντσέλο.

Η σταδιοδρομία του ως διευθυντής ορχήστρας ξεκίνησε το 1886. Είχε το σπάνιο ταλέντο να μπορεί να διευθύνει δίχως παρτιτούρα. Το 1898 ανέλαβε τη διεύθυνση της Σκάλας του Μιλάνου. Ανέδειξε πολλούς καλλιτέχνες που έκαναν εν συνεχεία μεγάλη καριέρα.

Ο μαέστρος ήταν ένας ιδιαίτερα ευαίσθητος και ειλικρινής άνθρωπος, του οποίου η υπερηφάνεια, το ταπεραμέντο και η δυναμική προσωπικότητα αλλά και το όραμα για μια δημοκρατική Ιταλία, υποδήλωναν την αποστροφή του προς τον Μουσολίνι και τον Χίτλερ.

Το 1931 εγκατέλειψε τη χώρα του και εγκαταστάθηκε στις ΗΠΑ μέχρι το τέλος της ζωής του. Το 1938 αποχώρησε από φεστιβάλ στο Σάλτσμπουργκ αντιδρώντας στην προσάρτηση της Αυστρίας στο Γ΄ Ράιχ.

Μέσω του περιοδικού «Life» απεύθυνε αντιναζιστικό μήνυμα στις 13 Σεπτεμβρίου 1943 και κάλεσε τον αμερικανικό λαό να πιέσει την κυβέρνηση των ΗΠΑ για γρήγορη επέμβαση στην Ευρώπη, της οποίας οι λαοί, όπως τόνισε, υπέφεραν από το φασισμό και το ναζισμό. Διατέλεσε επί 10 έτη διευθυντής της φιλαρμονικής ορχήστρας της Νέας Υόρκης και της συμφωνικής ορχήστρας του N.B.C. (1937–1954).

1962

Η Ένωση Κέντρου καταθέτει πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης Καραμανλή, κατηγορώντας την ότι αποκρύπτει τα περί βίας και νοθείας στοιχεία κατά τις εκλογές του 1961 που έχει στη διάθεσή της.

Κωνσταντίνος Καραμανλής - Γεώργιος Παπανδρέου
Ο Κ. Καραμανλής με τον Γ. Παπανδρέου

1968

Έρευνες για τον εντοπισμό κοιτασμάτων πετρελαίου στο Αιγαίο ανακοινώνει ότι πρόκειται να πραγματοποιήσει η τουρκική κυβέρνηση, τονίζοντας ότι «είναι αποφασισμένη να υπερασπιστεί τα δικαιώματα της Τουρκίας στο Αιγαίο με θάρρος και αποφασιστικότητα».

1968

Το επίσημο τέλος της βρετανικής αυτοκρατορίας ως παγκόσμιας υπερπόντιας δύναμης κηρύσσει στη Βουλή των Κοινοτήτων ο πρωθυπουργός Χάρολντ Ουίλσον (James Harold Wilson).

Χάρολντ Ουίλσον
Ο Χάρολντ Ουίλσον

1970

Ο αρχιτέκτονας και σχεδιαστής, μηχανικός, μαθηματικός, ποιητής, φιλόσοφος και περιβαλλοντολόγος Ρίτσαρντ Φούλερ (Richard Buckminster Fuller) λαμβάνει το χρυσό μετάλλιο από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτόνων.

Ρίτσαρντ Φούλερ
Ο Ρίτσαρντ Φούλερ

1972

Συρμός του «Ακρόπολις Εξπρές» της γραμμής Αθηνών – Μονάχου συγκρούεται μετωπικά με μεγάλη ταχύτητα με αμαξοστοιχία της γραμμής Αθηνών – Θεσσαλονίκης 40 χιλιόμετρα νοτίως της Λάρισας. Οι δυο συρμοί τυλίγονται στις φλόγες, με αποτέλεσμα 18 άτομα να χάσουν τη ζωή τους και 38 να τραυματιστούν.

Ελλάδα - Το ατύχημα με το τραίνο «Ακρόπολις Εξπρές», 1972
Από τις έρευνες στα συντρίμμια των δύο τρένων

1979

Γκρεμίζεται στο Ιράν το καθεστώς του σάχη, ο οποίος διαφεύγει στην Αίγυπτο.

Ιράν - Σάχης
Η τελευταία δημόσια εμφάνιση του Σάχη

1991

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ανακοινώνει την επιχείρηση «Καταιγίδα της Ερήμου» κατά του Ιράκ (Πόλεμος του Κόλπου).

Ιράκ - «Καταιγίδα της Ερήμου»
Συντρίμμια και αίμα, τα δώρα των ιμπεριαλιστών

Τις πρώτες πρωινές ώρες της επόμενης μέρας θα ξεκινήσουν οι πρώτοι βομβαρδισμοί.

Ιράκ - «Καταιγίδα της Ερήμου»
Τα “ωφελήματα” για τον Ιρακινό λαό

1992

Το Ειδικό Δικαστήριο βγάζει απόφαση σχετικά με το σκάνδαλο της Τράπεζας Κρήτης. Ακολούθως, με ψήφους 7-6, ο Ανδρέας Παπανδρέου κηρύχθηκε αθώος.

ΠΑΣΟΚ - Ειδικό Δικαστήριο, 1992
Ειδικό Δικαστήριο

Αντιθέτως, στον Δημήτρη Τσοβόλα επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης δυόμιση ετών και τριετής στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων, ενώ στον Γεώργιο Πέτσο φυλάκιση 10 μηνών και διετής στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων, ποινές που εξαγοράστηκαν.

1992

Η κυβέρνηση του Ελ Σαλβαδόρ και οι ηγέτες του «Μετώπου Εθνικής Απελευθέρωσης Φαραμπούντο Μαρτί» (FMLN) υπογράφουν στην Πόλη του Μεξικού τη Συμφωνία Ειρήνης του Τσαπουλτεπέκ, τερματίζοντας τον 12ετή εμφύλιο πόλεμο του Ελ Σαλβαδόρ που κόστισε τη ζωή περίπου 80.000 ανθρώπων.

Ελ Σαλβαδόρ - Εμφύλιος, Αντάρτες FMLN
Αντάρτες του “Λαϊκού Επαναστατικού Στρατού” (ERP), συνιστώσας του FMLN

Οι Η.Π.Α. κατά τη διάρκεια της προεδρίας των Κάρτερ και Ρήγκαν ενίσχυσαν την αντιδραστική κυβέρνηση του Ελ Σαλβαδόρ με στρατιωτικούς «συμβούλους» και υλικό που ευθύνονται για μεγάλο αριθμό σφαγών του Σαλβαδοριανού λαού.

1998

Πεθαίνει ο ηθοποιός Δημήτρης Χορν.

Δημήτρης Χορν
Ο Δημήτρης Χορν

Υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους ηθοποιούς του ελληνικού θεάτρου. Ήταν γιος του συγγραφέα Παντελή Χορν. Σπούδασε στη Δραματική Σχολή του τότε Βασιλικού Θεάτρου και είχε δασκάλους δύο από τα σημαντικότερα ονόματα του ελληνικού θεάτρου, τον Δημήτρη Ροντήρη και τον Αιμίλιο Βεάκη.

Η πρώτη σκηνική του εμφάνιση έγινε το 1949, στο Εθνικό Θέατρο, στο έργο «Η νυχτερίδα του Στράους» με τη Μαίρη Αρώνη. Το 1950 πήγε στην Αγγλία όπου σπούδασε με υποτροφία του Βρετανικού Συμβουλίου. Το 1952 ίδρυσε θίασο με τον Γιώργο Παππά και την Έλλη Λαμπέτη και από το 1956 μαζί με τη Λαμπέτη εγκαταστάθηκαν στο «Κεντρικόν». Με την Έλλη Λαμπέτη αποτέλεσαν το δημοφιλέστερο ζευγάρι στο θέατρο και τον κινηματογράφο.

Ο Δημήτρης Χορν διακρίθηκε σε ρόλους του κλασικού και σύγχρονου δραματολογίου, πρωταγωνίστησε σε πολλές κινηματογραφικές ταινίες. Ήταν ο πρώτος διευθυντής της Ελληνικής Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης μετά τη μεταπολίτευση.

Τελευταία του θεατρική εμφάνιση στον «Αρχιμάστορα Σόλνες» του Ίψεν. Με την τελευταία του γυναίκα, την Άννα Γουλανδρή ίδρυσαν, το 1980, το Ίδρυμα «Γουλανδρή – Χορν» με σκοπό τη μελέτη του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού.

2005

«Φεύγει» από τη ζωή η κολυμβήτρια της θρυλικής ομάδας της DDR (πρ. Ανατολική Γερμανία) Γκούντρουν Βέγκνερ (Gudrun Wegner).

Ανατολική Γερμανία, DDR - Αθλητισμός
Η Γκούντρουν Βέγκνερ, 14-7-73 στο Βερολίνο

Μεταξύ άλλων είχε κερδίσει χάλκινο μετάλλιο στους ολυμπιακούς του Μονάχου 1972, ήταν παγκόσμια πρωταθλήτρια στα 400μ ελεύθερο και κέρδισε το χάλκινο στο 800άρι στο Βελιγράδι το 1973 ενώ στους πανευρωπαϊκούς  του 1974  κέρδισε αντίστοιχα το αργυρό και χάλκινο μετάλλιο.

Όπως έγραψε πρόσφατα η gazzetta.it, «30 χρόνια μετά την πτώση του τείχους, παραμένει ζωντανό το “φάντασμα” της DDR στον υγρό στίβο».

Από το 1973 μέχρι το 1989, οι κολυμβήτριες της DDR -με πιο γνωστή σ’ εμάς την Kornelia Ender- έκαναν 110 ατομικά παγκόσμια ρεκόρ και 17 παγκόσμια στη σκυταλοδρομία, ενώ κέρδισαν και 384 ολυμπιακά μετάλλια. Δεν υπήρξε άθλημα που να μην διέπρεψαν.

2008

Πεθαίνει ο φωτογράφος Δημήτρης Λέτσιος.

Δημήτρης Λέτσιος
Ο Δημήτρης Λέτσιος

Στα εξήντα χρόνια της ενασχόλησής του με τη φωτογραφία, κατέγραψε το ελληνικό τοπίο, το λαϊκό πολιτισμό, τον απλό άνθρωπο της υπαίθρου και τον καθημερινό μόχθο του. Το αρχείο του, 40.000 περίπου φωτογραφίες, αποτελεί μια πολύτιμη καλλιτεχνική, ιστορική, κοινωνική και λαογραφική παρακαταθήκη. Ξεκινά από τα τέλη του μεσοπολέμου και επεκτείνεται σε όλη τη μεταπολεμική περίοδο. Παρότι οι φωτογραφίες του διατρέχουν την ελληνική επικράτεια, μεγάλο μέρος του έργου του εστιάζεται στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Θεσσαλία.

Δημήτρης Λέτσιος
«Ψαράδικα οδού Ιάσονος, Βόλος»

Γεννημένος το 1910 στην Ανακασιά, ένα χωριό λίγο έξω από το Βόλο, ο Δ. Λέτσιος παράτησε μικρός το σχολείο και άρχισε να ασχολείται με το αρτοποιείο του πατέρα του. Ξεκίνησε να φωτογραφίζει το 1934 με μια φτηνή μηχανή και σταδιακά διέθεσε όλο τον ελεύθερο χρόνο του, σ’ αυτή του την αγάπη. Στην Κατοχή οργανώθηκε στην ΕΠΟΝ Βόλου και βγήκε στο βουνό στην περιοχή του Πηλίου. Μετά τα Δεκεμβριανά οδηγήθηκε στη φυλακή και την εξορία. Όπως ανέφερε ο Ηρακλής Παπαϊωάννου «Το έργο του άρχισε να αναγνωρίζεται κυρίως μεταπολιτευτικά, όπως και αυτό των Μπαλάφα, Τλούπα, Μελετζή, που αποτελούσαν άτυπη ομάδα με αρκετές κοινές καλλιτεχνικές αρχές. Στην τετρανδρία αυτή χρεώνεται σε ικανό βαθμό το μεγαλύτερο ίσως έργο της μεταπολεμικής τουλάχιστον ελληνικής φωτογραφίας: η βαθιά προσέγγιση του λαϊκού, δημώδους πολιτισμού της υπαίθρου, μέσα από μια αυθεντική βιωματικότητα».

Δημήτρης Λέτσιος
«Παπάς»

2022

Πεθαίνει ο σπουδαίος ζωγράφος Αλέκος Φασιανός, που σφράγισε με το έργο του την εποχή του.

Πολιτισμός - Ζωγραφική - Αλέκος Φασιανός
Ο Αλέκος Φασιανός

Ο Αλέκος Φασιανός γεννήθηκε στην Αθήνα το 1935. Σπούδασε ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών.

Πολιτισμός - Ζωγραφική - Αλέκος Φασιανός
Ο βαρκάρης (1990) του Αλέκη Φασιανού

Λίγο μετά την πρώτη του ατομική έκθεση στην Αθήνα, το 1960, πήγε στο Παρίσι με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης. Εκεί παρακολούθησε μαθήματα λιθογραφίας και τελικά εγκαταστάθηκε μόνιμα στη γαλλική πρωτεύουσα, όπου έζησε επί 35 χρόνια, κρατώντας πάντα μια στενή και τακτική σχέση με την Ελλάδα.

Πολιτισμός - Ζωγραφική - Αλέκος Φασιανός
Σύγχρονος Άγγελος του Αλέκη Φασιανού

Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της τέχνης του διαμορφώθηκαν βαθμιαία, στη διάρκεια της διαμονής του στο Παρίσι, όπου είχε την ευκαιρία να εξοικειωθεί, μεταξύ άλλων, με τις μοντέρνες τάσεις της δεκαετίας του 1960. Ωστόσο, άντλησε την θεματολογία του κυρίως από την Ελλάδα, δίνοντας έμφαση σε έργα με ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα.

Πολιτισμός - Ζωγραφική - Αλέκος Φασιανός
Ζευγάρι του Αλέκη Φασιανού

Εκτός από τους πίνακες ζωγραφικής και τις δεκάδες εκθέσεις, ασχολήθηκε με την εικονογράφηση βιβλίων γνωστών ποιητών και συγγραφέων στην Ελλάδα και τη Γαλλία, σχεδίασε αφίσες και γραμματόσημα και συνεργάστηκε ως σκηνογράφος με το Εθνικό Θέατρο, το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν και άλλους θιάσους, σε παραστάσεις αρχαίου δράματος και σύγχρονων έργων. Επίσης, είχε εκδώσει δικά του κείμενα, πεζά και ποιητικά.

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...