Σαν Σήμερα 16/11 – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 16/11

42 π.Χ.

Γεννιέται ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Τιβέριος (Tiberius Iulius Caesar Augustus).

Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Τιβέριος
Προτομή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Τιβέριου

Ήταν ικανός στρατηγός και οι εκστρατείες του διασφάλισαν τα παραδουνάβια σύνορα του κράτους, ενώ ανακηρύχθηκε Αυτοκράτορας μετά τον θάνατο του Οκταβιανού το 14 μ.Χ..

1532

Ο Ισπανός κονκισταδόρ Φρανθίσκο Πιθάρρο συλλαμβάνει τον αυτοκράτορα των Ίνκας Αταχουάλπα και καταλύει την αυτοκρατορία τους.

Φρανθίσκο Πιθάρρο
Πορτρέτο του Φρανθίσκο Πιθάρρο

1632

Σκοτώνεται στη Μάχη του Λούτσεν ο βασιλιάς της Σουηδίας (1611-1632)  Γουσταύος Β’ Αδόλφος (Gustav II Adolf). Ήταν ο θεμελιωτής της σουηδικής ισχύος και αυτός που καθιέρωσε τη Σουηδία ως μεγάλη ευρωπαϊκή δύναμη κατά τον 17ο αιώνα.

Γουσταύος Β' Αδόλφος
Πορτρέτο του Γουσταύου Β’ Αδόλφου

1672

Πεθαίνει ο Γερμανός συνθέτης και οργανίστας Χάινριχ Συτς (Heinrich Schütz).

Χάινριχ Συτς
Ο Χάινριχ Συτς

Ανάμεσα στα έργα του ξεχωρίζουν οι «7 Λέξεις του Ιησού Χριστού» (1645), το «Ορατόριο των Χριστουγέννων» (1664) και τα «Πάθη, κατά Ματθαίο, Λουκά και Ιωάννη» (1665-1666).

1717

Γεννιέται ο  Γάλλος μαθηματικός, μηχανικός, φυσικός, φιλόσοφος και θεωρητικός της μουσικής Ζαν Μπατίστ λε Ροντ ντ’ Αλαμπέρ (Jean Baptiste le Rond d’Alembert).

Ζαν Μπατίστ λε Ροντ ντ' Αλαμπέρ
Ζαν Μπατίστ λε Ροντ ντ’ Αλαμπέρ

1831

Πεθαίνει ο Πρώσος στρατιωτικός και θεωρητικός του πολέμου Καρλ Φίλιπ Γκότφριντ φον Κλάουζεβιτς (Carl Philipp Gottlieb von Clausewitz), διάσημος για τη ρήση του «ο πόλεμος είναι η συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα».

Καρλ Φίλιπ Γκότφριντ φον Κλάουζεβιτς
Ο Καρλ Φίλιπ Γκότφριντ φον Κλάουζεβιτς

1909

Γεννιέται ο μεγάλος γλύπτης Χρήστος Καπράλος.

Χρήστος Καπράλος
Ο Χρήστος Καπράλος

Υπήρξε ένας από τους κορυφαίους δημιουργούς, όχι απλώς της ελληνικής, αλλά και της διεθνούς γλυπτικής του 20ού αιώνα.

Χρήστος Καπράλος
Λεπτομέρειες από το έργο του Χρήστου Καπράλου «Μνημείο της Πίνδου»

Σεμνός και αθόρυβος «χειρώνακτας», φίλος και αντίπαλος της πέτρας και του ξύλου, του πηλού και του μπρούντζου, δημιούργησε μια γλυπτική που συνδυάζει τα αρχαϊκά χαρακτηριστικά με τις σύγχρονες αναζητήσεις και διακρίνεται για τη μνημειακότητα, την πηγαιότητα, την εκφραστική δύναμη και τον εσωτερικό της πλούτο.

Μια γλυπτική που είναι εικόνα της ίδιας της ζωής.

Με την αρχαγγελική ζωφόρο «Το Μνημείο της Μάχης της Πίνδου», που φιλοτέχνησε ο μέγιστος καλλιτέχνης Χρήστος Καπράλος, στολίζεται το περιστύλιο στη Βουλή. Το «Μνημείο» αποτελεί κορυφαία εικαστική έκφραση για την ελληνική εποποιία του 1940 και την Εθνική μας Αντίσταση.

1917

Ο Ζωρζ Μπενζαμέν Κλεμανσώ (Georges Benjamin Clemenceau) σχηματίζει κυβέρνηση στη Γαλλία.

Ζωρζ Μπενζαμέν Κλεμανσώ
Ο Ζωρζ Μπενζαμέν Κλεμανσώ

1918

Η Ουγγαρία ανακηρύσσεται ανεξάρτητη Δημοκρατία.

Η πρώτη σημαία της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας 1918
Η πρώτη σημαία της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας

1922

Γεννιέται ο Πορτογάλος συγγραφέας Ζοζέ ντε Σόζα Σαραμάγκου ((José de Sousa Saramago). Κέρδισε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1998. Ήταν παιδί ακτήμονων χωρικών, που για να επιβιώσουν μετεγκαταστάθηκαν στη Λισαβόνα.

Το πρώτο του μυθιστόρημα «Γη της Αμαρτίας» εκδόθηκε το 1947. Μετά από 19 χρόνια εξέδωσε την ποιητική ανθολογία «Os Poemas Possiveis». Αυτομόρφωτος, μεταξύ άλλων εργάστηκε ως διοικητικός υπάλληλος, ως υπάλληλος εκδοτικών οίκων και συνεργάτης πολλών εφημερίδων. Το 1964 εντάχθηκε στο Πορτογαλικό Κομμουνιστικό Κόμμα και τον Απρίλη του 1974 συμμετείχε στην «Επανάσταση των Γαριφάλων», που οδήγησε στην πτώση της χούντας του Σαλαζάρ.

Ζοζέ ντε Σόζα Σαραμάγκου
Ο Ζοζέ ντε Σόζα Σαραμάγκου

Το δεύτερο μυθιστόρημά του ήταν το «Εγχειρίδιο ζωγραφικής και καλλιγραφίας» (1977). Ευρέως γνωστός έγινε με το «Χρονικό του μοναστηριού» (1982).

«Σκάνδαλο» θεωρήθηκε, το 1992, το βιβλίο «Το κατά Ιησούν Ευαγγέλιον». Το βιβλίο πολέμησε λυσσαλέα η Εκκλησία. Η πορτογαλική κυβέρνηση απέρριψε την υποψηφιότητά του για το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας και ο συγγραφέας κατηγόρησε την κυβέρνηση για λογοκρισία. Το 1993 ο Σαραμάγκου εγκατέλειψε την Πορτογαλία και από το 1993 ζούσε αυτοεξόριστος στο Λανθαρότ, ενώ το Νοέμβρη του 2009 εξέδωσε το τελευταίο του αλληγορικό μυθιστόρημα «Κάιν». Εξέφραζε πάντα την αλληλεγγύη του στους αγωνιζόμενους λαούς όπου Γης, στη σοσιαλιστική Κούβα απαιτώντας την άρση του βάρβαρου αποκλεισμού από τις ΗΠΑ και μέχρι την τελευταία του πνοή σταθερός στα ιδανικά του πάλευε ενάντια στην καπιταλιστική βαρβαρότητα.

1933

Οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν τη Σοβιετική Ένωση, 16 ολόκληρα χρόνια μετά τη Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση.

1950

Στη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Συνεδρίου των Υπερασπιστών της Ειρήνης που διεξήχθη στη Βαρσοβία (16-22/11/1950) ιδρύεται το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ειρήνης.

Παγκόσμιο Συμβούλιο Ειρήνης
Το έμβλημα του ΠΣΕ που φιλοτέχνησε ο Π. Πικάσο

1951

Εκδίδεται η καταδικαστική σε θάνατο απόφαση του στρατοδικείου για το Νίκο Μπελογιάννη και άλλα 11 στελέχη του ΚΚΕ (Ε. Ιωαννίδου, Στ. Γραμμένο, Δ. Καλοφωλιά, Θ. Γεωργιάδου, Αφρ. Μανιάτη, Αθ. Κανελλόπουλο, Δ. Κανελλόπουλο, Π. Παπανικολάου, Στ. Δρομάζο, Καλ. Παπαδοπούλου και Λ. Κόττου).Άλλοι 15 κατηγορούμενοι καταδικάστηκαν σε ποινές, που κυμαίνονταν από ισόβια δεσμά έως και τριετή φυλάκιση με αναστολή.

Εκδίδεται η καταδικαστική σε θάνατο απόφαση του στρατοδικείου για το Νίκο Μπελογιάννη και άλλα 11 στελέχη του ΚΚΕ 1951
Φωτογραφία του Νίκου Μπελογιάννη από τη δίκη

Οι θανατικές καταδίκες δεν εκτελέστηκαν. Ήταν καταδίκες που στηρίζονταν στον Α.Ν. 509 και αφορούσαν αποκλειστικά στις πολιτικές πεποιθήσεις των καταδικασμένων. Το καθεστώς ήθελε να αποφύγει μια διεθνή καταδίκη για διάπραξη πολιτικών εγκλημάτων. Ήθελε, όμως, να σπείρει και την τρομοκρατία με τις κάνες των όπλων του εκτελεστικού αποσπάσματος. Έτσι, κατασκευάστηκε μια δεύτερη δίκη, όπου ο Μπελογιάννης και 28 ακόμα σύντροφοί του σύρθηκαν να δικαστούν με την αισχρή κατηγορία του κατασκόπου.

1952

Βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα. Πρώτο κόμμα με 49,22% έρχεται ο Ελληνικός Συναγερμός του στρατάρχη Παπάγου, ο οποίος σχηματίζει κυβέρνηση. Η ΕΔΑ λαμβάνει το 9,55%, αλλά δεν εκλέγει βουλευτές λόγω του πλειοψηφικού συστήματος.

1960

Πεθαίνει ο Αμερικανός ηθοποιός του κινηματογράφου Κλαρκ Γκέιμπλ (Clark Gable). Ήταν βραβευμένος με Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου το 1934 για την ταινία του Φρανκ Κάπρα «Συνέβη μια νύχτα» (It Happened One Night).

Κλαρκ Γκέιμπλ
Ο Κλαρκ Γκέιμπλ

Στο κορύφωμα της δόξας του, τη δεκαετία του ’30, ο Κλαρκ Γκέιμπλ αποκαλείτο «Ο Βασιλιάς του Χόλιγουντ» καθώς ήταν ο εμπορικότερος ηθοποιός του Χόλιγουντ.

Ο γνωστότερός του ρόλος είναι εκείνος του Ρετ Μπάτλερ στην επική παραγωγή του 1939, «Όσα παίρνει ο άνεμος» (Gone With The Wind). Είναι γνωστός επίσης για τις ταινίες: «Ναυτική Ανταρσία» (Mutiny On The Bounty, 1935), «Σαν Φρανσίσκο, η πόλη της αμαρτίας» (San Francisco, 1936), «Φλεγόμενοι ουρανοί» (Test-Pilot, 1938), «Μογκάμπο» (Mogambo, 1953) και «Οι αταίριαστοι» (The Misfits, 1961).

1965

Η Σοβιετική Ένωση υλοποιεί το «Πρόγραμμα Βενέρα» και εκτοξεύει το διαστημικό σκάφος Βενέρα 3 προς τον πλανήτη Αφροδίτη και θα είναι το πρώτο διαστημόπλοιο που θα φτάσει στην επιφάνεια άλλου πλανήτη.

Βενέρα 3
Το Σοβιετικό διαστημικό σκάφος Βενέρα 3

1967

Κορυφώνεται μια ακόμη κρίση στην Κύπρο. Δυνάμεις της ελληνοκυπριακής πλευράς, με επικεφαλής τον ίδιο τον Γρίβα, μπαίνουν στο υπό τουρκοκυπριακό έλεγχο χωριό του Αγίου Θεοδώρου. Οι συγκρούσεις γενικεύονται, με τη χρήση τεθωρακισμένων, βαρέων όπλων και πυροβολικού. Το βράδυ της 15ης του Νοέμβρη, οι δυνάμεις του Γρίβα, ο οποίος κινείται βάσει σχεδίου που έχει εγκριθεί προκαταβολικά από τη χούντα της Αθήνας, καταλαμβάνουν τα χωριά Κοφινού και Αγιος Θεόδωρος.

Γεώργιος Γρίβας
Ο πρώην Χίτης Γρίβας κατά την διάρκεια των γεγονότων της Κοφινού

Τα γεγονότα της Κοφινού προκαλούν μείζονα κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, καθώς η Τουρκία προχώρησε σε επιδεικτικές παραβιάσεις του κυπριακού θαλάσσιου και εναέριου χώρου. Στα παρασκήνια έχει ήδη αρχίσει το έγκλημα σε βάρος της Κύπρου, το οποίο ολοκληρώθηκε τον Ιούλη του 1974.

1970

Πεθαίνει ο πολιτικός Κωνσταντίνος Τσαλδάρης, δύο φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας.

Κωνσταντίνος Τσαλδάρης
Ο Κ. Τσαλδάρης (αριστερά) με τον Αμερικανό πρέσβη Λίνκολν Μακ Βη

1971

Πεθαίνει στη Νέα Υόρκη ο ρεμπέτης Στράτος Παγιουμτζής.

Στράτος Παγιουμτζής
Ο Στράτος Παγιουμτζής

Καταγόταν από το Αϊβαλί της Μικράς Ασίας, το 1904 ήρθε στην Ελλάδα με την οικογένειά του και ανάμεσα στο 1914 και το 1918 και εγκαταστάθηκαν στον Πειραιά.

Γύρω στα 1925 θα γνωρίσει τον Μάρκο Βαμβακάρη και θα ξεκινήσει μια φιλία και συνεργασία καθοριστική και για τους δύο.

Στράτος Παγιουμτζής
Η ξακουστή «Τετράς του Πειραιώς», Μάρκος Βαμβακάρης, Στράτος Παγιουμτζής (όρθιοι), Γιώργος Μπάτης, Ανέστης Δελιάς (καθιστοί)

Η φωνή του θα «χτυπηθεί» για πρώτη φορά σε δίσκο των 78 στροφών το 1933, ενώ τον επόμενο χρόνο οι Μάρκος Βαμβακάρης, Στράτος Παγιουμτζής, Ανέστης Δελιάς και Γιώργος Μπάτης, η «τετράς η ξακουστή του Πειραιώς» θα εμφανιστεί στη «Μάντρα» του Σαραντόπουλου στη Δραπετσώνα.

Στράτος Παγιουμτζής
Με τους Μιχάλη Γενίτσαρη, Γιώργο Ζαμπέτα, Βαγγέλη Περπινιάδη (δεύτερος από αριστερά ο Στράτος)

Εκεί ο Στράτος Παγιουμτζής με την «πλανεύτρα» φωνή του θα μαγεύει τον κόσμο, κάτι που θα κάνει ως το τέλος της ζωής του.

1973

Με ανακοίνωσή του το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ «καλεί το λαό μας να εκδηλώσει μαζικά τη συμπαράστασή του στους φοιτητές».

Πολυτεχνείο 1973
Ο λαός πλαισιώνει τους φοιτητές

Η αλληλεγγύη στους αγωνιζόμενους φοιτητές κορυφώνεται. Έξω από το Πολυτεχνείο έχουν συγκεντρωθεί δεκάδες χιλιάδες λαού, ενώ το μεσημέρι ενώθηκαν μαζί τους και αγρότες των Μεγάρων. Την ίδια μέρα οι φοιτητές της Θεσσαλονίκης προχώρησαν επίσης σε κατάληψη του Πολυτεχνείου της πόλης. Έως το βράδυ οι φοιτητές στο Πολυτεχνείο Θεσσαλονίκης είχαν ξεπεράσει τις 2.500. Κινητοποιήσεις έγιναν και στα Ιωάννινα.

Πολυτεχνείο 1973
Από την εξέγερση του Πολυτεχνείου

Από το απόγευμα η κατάσταση οξύνεται. Έξω από το Πολυτεχνείο και στο κέντρο της Αθήνας η αστυνομία επιτίθεται στους διαδηλωτές, κάνοντας χρήση ακόμα και πλαστικών σφαιρών. Οι συμπλοκές γρήγορα γενικεύονται. Πολλοί τραυματίζονται και μεταφέρονται στο Πολυτεχνείο. Ο ραδιοσταθμός των φοιτητών κάνει έκκληση για ιατροφαρμακευτικό υλικό, γιατρούς, κλπ.

Πολυτεχνείο 1973
Τραυματισμένος από τα πυρά της αστυνομίας

Καθώς η επίθεση κατά του Πολυτεχνείου φαίνεται αναπόφευκτη, αρχίζουν να στήνονται οδοφράγματα, καθώς και ένα αυτοσχέδιο νοσοκομείο. Στην περιοχή του Πολυτεχνείου ακούγονται πυροβολισμοί, οι οποίοι σύντομα πυκνώνουν. Οι διαδηλωτές ενισχύουν τα οδοφράγματα και ο ραδιοσταθμός των φοιτητών απευθύνει εκκλήσεις στο λαό για ενεργό συμπαράσταση.

Μεσάνυχτα: Οι πρώτες στρατιωτικές μονάδες εξέρχονται από τους στρατώνες τους στο Γουδί και το Διόνυσο και κατευθύνονται προς το Πολυτεχνείο.

1980

Η πορεία για το γιορτασμό του Πολυτεχνείου δέχεται τη βάρβαρη επίθεση της αστυνομίας.

Πολυτεχνείο 1980
Βιαιότητες από τις δυνάμεις καταστολής

Η 20χρονη εργάτρια Σταματίνα Κανελλοπούλου και ο Κύπριος φοιτητής Ιάκωβος Κουμής χάνουν τη ζωή τους από χτυπήματα κλομπ αστυνομικών, ενώ οι τραυματίες ανέρχονται σε 150.

Πολυτεχνείο 1980
Ακόμα και οι “αύρες” χρησιμοποίησε η κυβέρνηση κατά των διαδηλωτών

1994

Τίθεται σε ισχύ η νέα διεθνής σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, που επιτρέπει την επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια. Η Τουρκία ανακοινώνει ότι θεωρεί αιτία πολέμου την ενδεχόμενη επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 μίλια.

1997

Πεθαίνει ο Ζορζ Μαρσέ (Georges René Louis Marchais), Γενικός Γραμματέας του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος από το 1972 έως το 1994.

Ζορζ Μαρσέ Γ.Γ. του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος (1972-1994)
Ζορζ Μαρσέ Γ.Γ. του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος (1972-1994)

Ήταν από τους κύριους εκφραστές του Ευρωκομμουνισμού που οδήγησαν στον εκφυλισμό των Μαρξιστικών Λενινιστικών χαρακτηριστικών του Κομμουνιστικού Κόμματος. Τον διαδέχτηκε στο 28ο Συνέδριο ο Ρομπέρ Υ ο οποίος ολοκλήρωσε τον οπορτουνιστικό μετασχηματισμό του Κόμματος, οδηγώντας το στην αφάνεια.

2006

Πεθαίνει ο Αμερικανός οικονομολόγος Μίλτον Φρίντμαν, τιμημένος με το Νόμπελ Οικονομίας του 1976 και ηγέτης της Σχολής του Σικάγου.

Μίλτον Φρίντμαν
Ο Μίλτον Φρίντμαν

Το όνομα του Φρίντμαν είναι συνδεδεμένο με μονεταριστικές προσεγγίσεις και κυρίως με την «ελευθερία της αγοράς». Από τα πρώτα του… πειράματα η χούντα του Αουγκούστο Πινοτσέτ.

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...