Σαν σήμερα 16 Μαΐου – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 16/5

218

Ο Μάρκος Αυρήλιος Αντωνίνος Αύγουστος ο Ηλιογάβαλος (Marcus Aurelius Antoninus Heliogabalus ή Elagabalus), ανακηρύσσεται Ρωμαίος αυτοκράτορας.

Αρχαία Ρώμη - Μάρκος Αυρήλιος Αντωνίνος Αύγουστος
Νόμισμα με το πρόσωπο του Μάρκου Αυρήλιου Αντωνίνου Αύγουστου

Έμεινε στην ιστορία για την εκκεντρική και προκλητική συμπεριφορά του καθώς και για την επιβολή στον ρωμαϊκό κόσμο της λατρείας του Θεού Βαλ.

1527 

Οι Φλωρεντινοί διώχνουν για δεύτερη φορά από την εξουσία την οικογένεια των Μεδίκων και αποκαθιστούν τη Δημοκρατία στη Φλωρεντία.

1703 

Πεθαίνει ο Γάλλος παραμυθάς, λαογράφος και συγγραφέας Σαρλ Περό (Charles Perrault). Έγραψε τα παραμύθια η «Κοκκινοσκουφίτσα», η «Σταχτοπούτα», «Ο Παπουτσωμένος Γάτος», «Η Ωραία Κοιμωμένη», «Κυανοπώγων», «Ο Κοντορεβιθούλης» κ. ά.

Σαρλ Περό
Ο Σαρλ Περό

Σπούδασε νομικά και εργάστηκε αρχικά ως υπεύθυνος των βασιλικών κτηρίων. Άρχισε να γίνεται γνωστός ως λογοτέχνης το 1660 περίπου με ερωτικά ποιήματα. Αφιέρωσε την υπόλοιπη ζωή του στη μελέτη της ποίησης και των καλών τεχνών. Το 1671 εκλέχτηκε στη Γαλλική Ακαδημία.

Ο Σαρλ Περώ είναι όμως περισσότερο γνωστός σ’ όλο τον κόσμο από τη συλλογή παραμυθιών για παιδιά, που περιλαμβάνονται στις «Ιστορίες της μαμάς μου της χήνας» (Contes de ma mere l’ oye, 1697), που τα έγραψε για τη διασκέδαση των παιδιών του και που έφεραν στη λογοτεχνία τη μόδα των «παραμυθιών» (contes de fees).

Πληροφορίες: 902.gr, Wikipedia

1717 

Φυλακίζεται στη Βαστίλη ο Βολταίρος για προσβολή του αντιβασιλέα, Φίλιππου Β’ της Ορλεάνης.

1718

Γεννιέται η μαθηματικός και φιλόσοφος Μαρία Γκαετάνα Ανιέζι (Maria Gaetana Agnesi).

Είναι η συγγραφέας που για πρώτη φορά ανέλυσε ταυτόχρονα τόσο τον διαφορικό όσο και τον ολοκληρωτικό λογισμό.

Επίσης, είναι η πρώτη γυναίκα που κατέλαβε έδρα μαθηματικών σε πανεπιστήμιο.

Μαρία Γκαετάνα Ανιέζι
Η Μαρία Γκαετάνα Ανιέζι

1770 

Η 14χρονη Μαρία Αντουανέτα παντρεύεται στις Βερσαλλίες το 15χρονο Λουδοβίκο Αύγουστο, τον μετέπειτα Λουδοβίκο ΙΣΤ’, ο οποίος στη συνέχεια στέφεται βασιλιάς της Γαλλίας. Η νέα βασίλισσα παρουσιάζεται στην γαλλική βασιλική αυλή.

1821

Γεννιέται ο Παφνούτι Τσεμπισιόφ, Ρώσος μαθηματικός.

Είναι μεγάλη η συμβολή του στη θεωρία των πιθανοτήτων, τη μηχανική και την αναλυτική γεωμετρία.

Επιστήμες - Μαθηματικά - Παφνούτι Τσεμπισιόφ
Ο Παφνούτι Τσεμπισιόφ

1830

Πεθαίνει στο Παρίσι ο Γάλλος φυσικός και μαθηματικός Ζαν Μπατίστ Ζοζέφ Φουριέ (Jean Batist Joseph Fourier –γεννήθηκε το 1768).

Πραγματεύτηκε συστηματικά τις μαθηματικές σειρές που έχουν το όνομά του, βασικές στη μελέτη όλων των περιοδικών φαινομένων.

1868 

Κρήτες επαναστάτες, υπό τον Καπετάν Κόρακα, συγκρούονται με τους Τούρκους στο Γάζι Μαλεβιζίου της περιοχής του Ηρακλείου, όπου πετυχαίνουν περίλαμπρη νίκη.

Για πρώτη φορά οι επαναστάτες χρησιμοποιούν εμπρηστικές ύλες.

Κρήτη - Επανάσταση - Καπετάν Κόρακας
Ο Καπετάν Κόρακας

1869

Βουλευτικές εκλογές διεξάγονται στην Ελλάδα. Θα διαρκέσουν έως τις 19 Μαΐου.

Από τις 187 έδρες της Βουλής, ο Θρασύβουλος Ζαΐμης θα λάβει 90, ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος 59 και ο Βούλγαρης 30.

1891

Γεννιέται ο Ρίχαρντ Τάουμπερ (Richard Tauber), Αυστριακός τενόρος.

Του αποδόθηκε το προσωνύμιο “βασιλιάς του μπελ-κάντο” λόγω της αρτιότητας του ήχου της φωνής του.

Πολιτισμός - Μουσική - Ρίχαρντ Τάουμπερ
Ο Ρίχαρντ Τάουμπερ

1898

Γεννιέται ο Ιάπωνας σκηνοθέτης και σεναριογράφος Κένζι Μιζογκούτσι.

Πολιτισμός - Κινηματογράφος - Κένζι Μιζογκούτσι
Ο Κένζι Μιζογκούτσι

Από το συνολικό του έργο ξεχωρίζουν οι ταινίες “Ιστορία του τελευταίου χρυσάνθεμου” (1939), “Η Ζωή της Οχάρου” (1952) και “Ο Επιστάτης Σάνσο” (1954), ενώ με την ταινία του “Ουγκέτσου Μονογκατάρι” (1953) κέρδισε τη διεθνή αναγνώριση.

Θεωρείται ένας από τους κορυφαίους κινηματογραφιστές στην ιστορία του κινηματογράφου.

1905

Γεννιέται ο Αμερικανός ηθοποιός Χένρι Φόντα (Henry Jaynes Fonda).

Χένρι Φόντα
Ο Χένρι Φόντα

Βραβεύτηκε με Όσκαρ για την ταινία «Στη Χρυσή Λίμνη» του 1981.

Είναι γνωστός για τις ταινίες: «Τα Σταφύλια της Οργής» (1940), «Η γυναίκα πειρασμός» (1941), «Η Πόλη του Μίσους» (1943), «Οι 12 ένορκοι» (1957), «Κάποτε στη Δύση» (1968) κλπ.

1912 

Υπογράφεται στη Σόφια η ελληνο – βουλγαρική αμυντική συνθήκη, η οποία αποτελεί το προοίμιο της Ελληνο- βουλγαρικής συμμαχίας κατά της οθωμανικής αυτοκρατορίας στον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο.

Ελλάδα - Βουλγαρία - Αμυντική Συνθήκη, 1912
Από την υπογραφή της Συνθήκης

1915

Γεννιέται ο Μάριο Μονιτσέλι (Mario Monicelli), Ιταλός σκηνοθέτης, σεναριογράφος και συγγραφέας.

Μάριο Μονιτσέλι
Ο Μάριο Μονιτσέλι

Πολλές ταινίες του γνώρισαν διεθνή επιτυχία όπως «Ο Κλέψας του Κλέψαντος», «Οι εντιμότατοι φίλοι μου», «Οι γενναίοι του Μπρανκαλεόνε» και έκαναν γνωστή παγκοσμίως την επονομαζόμενη «κωμωδία αλά ιταλικά».

1916 

Υπογράφεται η μυστική συμφωνία Σάικς – Πικό, που ρυθμίζει τις σφαίρες επιρροής μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας και Γαλλίας στη Μέση Ανατολή.

Προβλέπει ότι η Μ. Βρετανία δεν θα αρχίσει διαπραγματεύσεις για την παραχώρηση της Κύπρου χωρίς την έγκριση της Γαλλίας.

1926

Πέθανε ο τελευταίος Οθωμανός Σουλτάνος, Μεχμέτ ΣΤ’.

1927 

Στην Ελλάδα, αποφασίζεται με συνοπτικές διαδικασίες από τη Βουλή η δίκη του δικτάτορα Θεόδωρου Πάγκαλου.

Ελλάδα - Δικτάτορας - Θεόδωρος Πάγκαλος
Ο δικτάτορας Θεόδωρος Πάγκαλος

1929 

Διοργανώνεται για πρώτη φορά η τελετή απονομής των κινηματογραφικών βραβείων Όσκαρ, στο ξενοδοχείο Ρούσβελτ, στο Λος Άντζελες.

1930

Μέσα σε ατμόσφαιρα αστυνομικής τρομοκρατίας, γίνεται στη Θεσσαλονίκη η δίκη για τη διάλυση του ταξικού Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, της Καπνεργατικής Ομοσπονδίας Ελλάδας (ΚΟΕ) και του καπνεργατικού σωματείου «Πρόοδος», διότι δήθεν «παρεξέκλιναν τους σκοπού τους» (Ιδιώνυμο).

Εργατικό κίνημα - Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης - Διάλυση - δίκη, 1930 - Ριζοσπάστης
Το ρεπορτάζ του «Ριζοσπάστη», για την δίκη, αλλά και τις κινητοποιήσεις

Το δικαστήριο αποφάσισε τη διάλυση του Εργατικού Κέντρου και του σωματείου «Πρόοδος», ενώ η αίτηση του Εισαγγελέα να διαλυθεί και η ΚΟΕ απορρίφθηκε.

Την παραμονή και ημέρα της δίκης έγιναν απεργίες και συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας στην Καβάλα, τη Δράμα, την Ξάνθη, κ.α. καπνεργατικά κέντρα της βορείου Ελλάδας.

Στην Καβάλα και τη Δράμα, οι διαμαρτυρίες μετεξελίχθηκαν σε σφοδρές συγκρούσεις με την αστυνομία.

1934

Πεθαίνει ο Ρώσος αστρονόμος Αρίσταρχος Μπελοπόλσκυ (γεννήθηκε το 1854).

Επιστήμες - Αστρονομία - Αρίσταρχος Μπελοπόλσκυ
Ο Αρίσταρχος Μπελοπόλσκυ

Υπήρξε από τους πρωτοπόρους στην αστρονομική Φασματοσκοπία και ανακάλυψε αρκετούς φασματοσκοπικώς διπλούς αστέρες, όπως τον Κάστορα, του οποίου την περίοδο υπολόγισε σε 2,92 ημέρες.

Επίσης κατασκεύαζε εξαιρετικής ποιότητας αστρονομικά όργανα.

1935

Υπογράφεται Σύμφωνο αμοιβαίας βοήθειας μεταξύ Σοβιετικής Ένωσης και Τσεχοσλοβακίας.

1940 

Καναδοί και Αμερικανοί αρχίζουν την κατασκευή γέφυρας στο Νιαγάρα. Η γέφυρα κατασκευάζεται ταυτόχρονα και από τις δύο πλευρές.

Αρχιτεκτονική - γέφυρα του Νιαγάρα
Η γέφυρα του Νιαγάρα

1941

Δημοσιεύεται άρθρο του Μιλτιάδη Πορφυρογένη (μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ) στην εφημερίδα του Ηρακλείου «Κρητικά Νέα», με το οποίο ο Κρητικός λαός καλείται σε άμυνα του νησιού από τους Γερμανούς εισβολείς.

ΚΚΕ - Μιλτιάδης Πορφυρογένης
Ο Μιλτιάδης Πορφυρογένης

1942

Πεθαίνει ο Πολωνός ανθρωπολόγος Μπρόνισλαβ Μαλινόβσκι.

Επιστήμες - Ανθρωπολογία - Μπρόνισλαβ Μαλινόβσκι
Ο Μπρόνισλαβ Μαλινόβσκι

Θεωρείται ο θεμελιωτής του λειτουργισμού (φανξιοναλισμός) στον τομέα της κοινωνικής ανθρωπολογίας.

1943

Τερματίζεται η εξέγερση του Γκέτο της Βαρσοβίας.

1944 

Οι Γερμανοί εκτελούν 120 κρατούμενους από το στρατόπεδο Χαϊδαρίου, οι 92 εκ των οποίων ήταν ανάπηροι του ελληνοϊταλικού πολέμου.

1945

Ο ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης Ι. Β. Στάλιν απευθύνει μέσω του ΕΑΜ μήνυμα στον ελληνικό λαό: «Σας παρακαλώ να μεταδώσετε το χαιρετισμό μου στον ελληνικό λαό που αγαπά την ελευθερία και που υπέστη μεγάλες θυσίες στον αγώνα εναντίον του φασισμού και των βοηθών του. Ι. Β. Στάλιν.»

ΕΣΣΔ - ΚΚΣΕ - Ιωσήφ Στάλιν
Ο Ι. Β. Στάλιν

1946

Η συμμορία του Μαγγανά μπαίνει στην Πύλο, παίρνει από το αστυνομικό τμήμα 4 πολιτικούς κρατούμενους, τους εκτελεί μπροστά στην χωροφυλακή και κατόπιν φεύγει ανενόχλητη με στρατιωτικά αυτοκίνητα.

Μετεμφυλιακό κράτος - Συμμορία Μαγγανά - Ριζοσπάστης
Το πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη», με το ρεπορτάζ για την δράση της συμμορίας του Μαγγανά στην Πύλο

1948

Εντοπίζεται το πτώμα του δολοφονημένου Αμερικανού δημοσιογράφου Τζορτζ Πολκ. Ο Τζ. Πολκ υπήρξε ανταποκριτής του ραδιοφωνικού δικτύου CBS στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.

ΗΠΑ - Μετεμφυλιακό κράτος - Δολοφονία Πολκ - Τζορτζ Πολκ
Ο Τζόρτζ Πολκ με την γυναίκα του Ρέα

Δολοφονήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 8/5/1948, σύμφωνα με τις τρεις «καταθέσεις» του Γρ. Στακτόπουλου, ο οποίος κατηγορήθηκε ως συνένοχος στη δολοφονία και καταδικάστηκε σε ισόβια δεσμά (αποφυλακίστηκε μετά από 12 χρόνια), μετά από σκηνοθετημένη δίκη.

ΗΠΑ - Μετεμφυλιακό κράτος - Δολοφονία Πόλκ - Γρηγόρης Στακτόπουλος
Ο Γρηγόρης Στακτόπουλος στο εδώλιο

Σύμφωνα με τις «καταθέσεις» του Στακτόπουλου στις ανακρίσεις, που διηύθυναν ο ταγματάρχης Χωροφυλακής Ν. Μουσχουντής στη Θεσσαλονίκη και ο διευθυντής της Αστυνομίας στο υπουργείο Εσωτερικών Ι. Πανόπουλος, στην Αθήνα, τον Πολκ δολοφόνησαν ο Αδάμ Μουζενίδης και ο Βαγγέλης Βασβανάς, μέλη της ΚΕ του ΚΚΕ. Επρόκειτο για προβοκάτσια, όπως αποδείχθηκε πολύ αργότερα. Ο Αδάμ Μουζενίδης είχε σκοτωθεί στο βουνό αρκετές μέρες προτού έρθει στην Ελλάδα ο Πολκ, γεγονός που δεν γνώριζαν οι σκευωροί, όταν σκάρωναν τη προβοκάτσια. Ούτε φυσικά ο Βασβανάς και ο Στακτόπουλος είχαν κάποια σχέση με το έγκλημα.

ΗΠΑ - Μετεμφυλιακό κράτος - Δολοφονία Πόλκ - Βαγγέλης Βασβανάς - Αδάμ Μουζενίδης
Ο Βαγγέλης Βασβανάς (αριστερά) και ο Αδάμ Μουζενίδης (δεξιά)

Ο δικαστικός και αστυνομικός ισχυρισμός για το γεγονός ήταν ότι ο Πολκ επιχείρησε να πάει στο βουνό για να πάρει συνέντευξη από τον Μάρκο Βαφειάδη και δολοφονήθηκε σε μια βάρκα που θα τον μετέφερε από τη Θεσσαλονίκη σε κάποιο σημείο, στο δρόμο προς τον προορισμό του. Η δολοφονία αξιοποιήθηκε για να συκοφαντηθεί το ΚΚΕ, ωστόσο τα πραγματικά της αίτια παραμένουν άγνωστα.

Αξίζει να σημειωθεί πως ο αρχηγός της αντικατασκοπίας των ΗΠΑ και ιδρυτής της CIA, στρατηγός Ουίλιαμ Ντόνοβαν, ήρθε στη Θεσσαλονίκη και παρακολούθησε ανελλιπώς τη δίκη. Ο «φάκελος Πολκ» έχει εξαφανιστεί, ενώ ο Άρειος Πάγος απορρίπτει μέχρι και σήμερα αιτήσεις για αναψηλάφηση της δίκης και την αθώωση και με δικαστική απόφαση του Γρηγόρη Στακτόπουλου, έστω και μετά τον θάνατό του.

1948

Τμήματα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας μπαίνουν στις Φέρες του Έβρου.

Τμήμα του ΔΣΕ - Έβρος
Τμήμα του ΔΣΕ

1953

Πεθαίνει

ο Βέλγος Ρομά κιθαρίστας της τζαζ Τζάνγκο Ράινχαρντ (Django Reinhardt).

Πολιτισμός - Μουσική - Τζάνγκο Ράινχαρντ
Ο Τζάνγκο Ράινχαρντ

Ξεχώρισε για την τεχνική και τη δεξιοτεχνία του, ενώ εφηύρε ένα εντελώς νέο στυλ τεχνικής τζαζ κιθάρας, που πλέον είναι μουσική παράδοση στη γαλλική τσιγγάνικη κουλτούρα.

Ανάμεσα στις δημοφιλέστερες συνθέσεις του οι οποίες θεωρούνται πλέον κλασικά κομμάτια της τζαζ μουσικής, είναι τα “Minor Swing”, “Daphne”,”Belleville”, “Djangology”, “Swing ’42”, “Nuages”.

1961

Ελικοφόρο εκπαιδευτικό αεροσκάφος Χάρβαρντ του αεροπλανοφόρου Φράνκλιν Ρούζβελτ που ναυλοχεί στον φαληρικό όρμο, χάνει τον έλικά του κατά τη διάρκεια επίδειξης πάνω από το Καλαμάκι και συντρίβεται σ’ έναν κήπο της περιοχής πριν προλάβει το πλήρωμα να αντιδράσει. Η μικρή δεξαμενή καυσίμων στο εμπρόσθιο τμήμα της ακράκτου ανατινάζεται λόγω της βιαιότητας της πρόσκρουσης και το αεροπλάνο τυλίγεται αμέσως στις φλόγες. Νεκροί οι δύο πιλότοι.

1965

Είκοσι ένας Αμερικανοί σκοτώνονται, 103 τραυματίζονται και 15 αεροπλάνα καταστρέφονται από έκρηξη βόμβας στο αεροδρόμιο Μπιεν Χόα στο Νότιο Βιετνάμ.

Πόλεμος του Βιετνάμ - βόμβες στο αεροδρόμιο Μπιεν Χόα, 1965
Αεροσκάφη φλέγονται στο αεροδρόμιο Μπιεν Χόα

1966

Απόφαση του ΠΓ της ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας κηρύσσει την έναρξη της «Πολιτιστικής Επανάστασης».

Κίνα - ΚΚ Κίνας - Πολιτιστική Επανάσταση
Αφίσα της «Πολιτιστικής Επανάστασης»

1969

Το σοβιετικό μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο «Βενέρα 5» φτάνει στην Αφροδίτη και ο ειδικός θαλαμίσκος – εργαστήριο στέλνει τις πρώτες πληροφορίες στη Γη. Την επομένη, φθάνει το επίσης σοβιετικό «Βενέρα 6», του οποίου ο θαλαμίσκος προσεδαφίζεται.

ΕΣΣΔ - Διαστημικό πρόγραμμα - Βενέρα 5
Το «Βενέρα 5» πριν την εκτόξευσή του

1970

Συνέρχεται η Εκτελεστική Επιτροπή της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Δημοκρατικών Νεολαιών (ΠΟΔΝ) στην Κατοβίτσε της Πολωνίας (16-21/5/1970), κατά την οποία η ΚΝΕ γίνεται δεκτή ως ισότιμο μέλος.

1979

Υπό τα ενθουσιώδη χειροκροτήματα των συγκεντρωμένων φοιτητών της Παντείου, το Εφετείο Αθηνών αθωώνει τον πρύτανη της σχολής, Κ. Δεσποτόπουλο, ο οποίος είχε κατηγορηθεί για άρνηση όρκου.

Παιδεία - Πάντειο Πανεπιστήμιο - Κ. Δεσποτόπουλος - Πολιτική Ορκωμοσία
Ο Κ. Δεσποτόπουλος

Καθηγητής της Φιλοσοφίας του Δικαίου, ο Κ. Δεσποτόπουλος είχε αρνηθεί να ορκιστεί στο Ευαγγέλιο, προτείνοντας αντ’ αυτού να διαβεβαιώσει επί τω λόγω της τιμής του.

2003

Στο Μαρόκο, 33 πολίτες σκοτώνονται και περισσότεροι από 100 τραυματίζονται από επιθέσεις ένοπλων ομάδων στην Καζαμπλάνκα.

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...