Σαν σήμερα 18 Μαΐου – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 18/5

332

Ο Κωνσταντίνος Α΄ ανακοινώνει τη δωρεάν διανομή σιτηρών στους πολίτες της Κωνσταντινούπολης.

Βυζάντιο - Κωνσταντίνος Α'
Κωνσταντίνος Α’ – λεπτομέρεια μωσαϊκού στην Αγ. Σοφία

526

Πεθαίνει ο Πάπας Ιωάννης Α΄

1048

Γεννιέται ο Γκιιάτ αντ-Ντιν Αμπούλ-Φατχ Ουμάρ ιμπν Ιμπραχίμ αλ-Χαγιάμ Νισαπουρί συνήθως γνωστός ως Ομάρ Καγιάμ ή Χαγιάμ (πέθανε 4 Δεκεμβρίου 1131), πολυμαθής Πέρσης φιλόσοφος μαθηματικός, ποιητής και αστρονόμος.

Πολιτισμός - Ζωγραφική - Τζέι Χάμπιτζ
Στον Τάφο του Ομάρ Καγιάμ, πίνακας του Τζέι Χάμπιτζ

Στο έργο του συμπεριλαμβάνονται πραγματείες για τη μηχανική, τη γεωγραφία, την ορυκτολογία, τη μουσική και την Ισλαμική θεολογία.

Η μελέτη του “Πραγματεία για την απόδειξη αλγεβρικών προβλημάτων”, που περιλαμβάνει μια γεωμετρική μέθοδο για την επίλυση κυβικών εξισώσεων, τέμνοντας υπερβολή με κύκλο, είναι μιας από τις σημαντικότερες μελέτες άλγεβρας που έχουν γραφτεί πριν από τα νεότερα χρόνια.

1499

O Αλόνσο δε Οχέδα σαλπάρει από το Κάδιθ για το ταξίδι του στη σημερινή Βενεζουέλα.

1565

Αρχίζει η πολιορκία της Μάλτας, κατά την οποία οι οθωμανικές δυνάμεις προσπάθησαν και τελικά απέτυχαν να την καταλάβουν.

1616

Γεννιέται ο Γερμανός συνθέτης και μουσικός Γιόχαν Γιάκομπ Φρόμπεργκερ, (Johann Jakob Froberger, πέθανε στο Χέρικορτ, Μοντμπέλιαρντ, 7 Μαΐου 1667).

Πολιτισμός - Μουσική - Γιόχαν Φρόμπεργκερ
Προσωπογραφία του Γιόχαν Γιάκομπ Φρόμπεργκερ

Εκτός από συνθέτης, έπαιζε τσέμπαλο και όργανο.

Τα έργα του είχαν στο επίκεντρο το όργανο και το τσέμπαλο.

1652

Το Ρόουντ Άιλαντ ψηφίζει τον πρώτο νόμο στην αγγλόφωνη Βόρεια Αμερική με τον οποίο κηρύσσεται παράνομη η δουλεία.

1756

Αρχίζει επίσημα ο Επταετής Πόλεμος όταν το Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας κηρύσσει τον πόλεμο στη Γαλλία.

1799

Πεθαίνει ο Γάλλος κωμωδιογράφος, θεατρικός συγγραφέας, ωρολογοποιός, μουσικός, επιχειρηματίας, ποιητής και τυχοδιώκτης Πιερ Ογκιστέν Καρόν Ντε Μπομαρσέ (Pierre Augustin Caron de Beaumarchais).

Πολιτισμός - Μουσική - Πιερ Ογκιστέν Καρόν Ντε Μπομαρσέ
O Πιερ Ογκιστέν Καρόν Ντε Μπομαρσέ

Μεταξύ άλλων, ήταν ο δημιουργός των έργων «Κουρέας της Σεβίλλης», «Οι Γάμοι του Φίγκαρο», κα. (γεννήθηκε το 1732).

1800

Πεθαίνει ο Ρώσος στρατηλάτης Αλεξάντερ Βασίλιεβιτς Σουβόροφ, ο οποίος διακρίθηκε στους ρωσο-τουρκικούς πολέμους και ιδιαίτερα στον πόλεμο 1789-1791.

1803

Ναπολεόντειοι Πόλεμοι: Το Ηνωμένο Βασίλειο ανακαλεί τη Συνθήκη της Αμιένης και κηρύσσει τον πόλεμο στη Γαλλία.

1804

Ο Ναπολέων Α΄ ανακηρύσσεται από τη Γερουσία αυτοκράτορας των Γάλλων.

Πολιτισμός - Ζωγραφική - Ζακ Λουί Νταβίντ - Ναπολέων Α'
Η στέψη του Ναπολέοντα, πίνακας του Ζακ Λουί Νταβίντ, 1804

1810

Γεννιέται ο Φραντσέσκο Μαρία Πιάβε (Francesco Maria Piave), Ιταλός λιμπρετίστας.

Πολιτισμός - Μουσική - Φραντσέσκο Μαρία Πιάβε
Ο Φραντσέσκο Μαρία Πιάβε

Συνεργάστηκε με τον Τζουζέπε Βέρντι στις όπερες “Ernani” (1844), “I due Foscari” (1844), “Attila” (1846), “Macbeth” (1847), “Il corsaro” (1848), “Stiffelio” (1850), “La traviata” (1853), “Simon Boccanegra” (1857) και “La forza del destino” (1862).

1811

Η επανάσταση με ηγέτη τον Χοσέ Χερβάσιο Αρτίγας καταφέρνει την πρώτη μεγάλη στρατιωτική νίκη στη Μάχη του Λας Πιέδρας στην Ουρουγουάη.

1814

Γεννιέται ο Μιχαήλ Μπακούνιν, Ρώσος αναρχικός.

Μιχαήλ Μπακούνιν
Μιχαήλ Μπακούνιν

Εμφανιζόταν ως θεωρητικός του αναρχοκομμουνισμού με ένα κράμα ουτοπικών σοσιαλιστικών ιδεών και προυντονισμού (ο ίδιος θεωρούσε τον Προυντόν δάσκαλό του).

Στην Α’ Διεθνή (Διεθνής Ένωση των Εργατών) ξέσπασε σφοδρή αντιπαράθεση ανάμεσα στον Κ. Μαρξ και στον Μπακούνιν γύρω από σημαντικά θεωρητικά ζητήματα, σε σχέση με το κράτος, την ταξική πάλη κ.λπ. Ο Μπακούνιν και οι οπαδοί του έπειτα από σκληρή διαπάλη διαγράφτηκαν από τη Διεθνή.

Η Παρισινή Κομμούνα ήρθε να επιβεβαιώσει τη μαρξιστική θέση για την επαναστατική εξουσία και τα καθήκοντά της.

Κατόπιν, ο Μπακούνιν συνδέθηκε με τον Νετσάγιεφ, υποστηρίζοντας την ατομική τρομοκρατία και διαμορφώνοντας σχέδια εξέγερσης. Οι οπαδοί του Μπακούνιν έπαιξαν τότε σοβαρό ρόλο στο προβοκάρισμα των ταξικών αγώνων της εποχής.

1821

Ο Νικηταράς, επικεφαλής μόλις 600 επαναστατών, κατατροπώνει δεκαπλάσια Τουρκική δύναμη στα Δολιανά Κυνουρίας.

Από την μάχη αυτή ο Νικηταράς έμεινε στην Ιστορία ως «Τουρκοφάγος».

Ελληνική Επανάσταση 1821 - Νικηταράς
Ο Νικηταράς

1828

Ο Τούρκος διοικητής των Χανίων Μουσταφά Πασάς, με 8.000 πεζούς και 300 ιππείς, προσβάλλει το Φραγκοκάστελλο Χανίων, το οποίο υπερασπίζουν οι Ηπειρώτες οπλαρχηγοί Χατζημιχάλης Νταλιάνης και Κυριακούλης Αργυροκαστρίτης, με 600 Κρήτες επαναστάτες.

Στη μάχη πέφτουν ηρωικώς οι περισσότεροι υπερασπιστές, μεταξύ των οποίων και οι δύο οπλαρχηγοί.

Ελληνική Επανάσταση 1821 - Χανιά, 1828 - Μάχη του Φραγκοκάστελλου
Το Φραγκοκάστελλο Χανίων

1863

Κατά τον Αμερικάνικο Εμφύλιο Πόλεμο αρχίζει η πολιορκία του Βίκσμπουργκ.

1872

Γεννιέται στην Αγγλία ο Μπέρτραντ Ράσελ, μαθηματικός, φιλόσοφος και κοινωνιολόγος.

Επιστήμες - Φιλοσοφία - Κίνημα Ειρήνης - Μπέρτραντ Ράσελ
Ο Μπέρτραντ Ράσελ το 1954

Διατύπωσε τις αρχές της μαθηματικής λογικής (1912), έγραψε σπουδαία μαθηματικά και φιλοσοφικά βιβλία. Βραβεύτηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1950.

Επιστήμες - Φιλοσοφία - Κίνημα Ειρήνης - Μπέρτραντ Ράσελ
Στην κορυφή της πορείας ενάντια στα πυρινικά στο Λονδίνο το 1961

Απολύθηκε από καθηγητής του Τρίνιτι Κόλετζ του Κέμπριτζ και φυλακίστηκε δυο φορές, επειδή ηγήθηκε στον αγώνα για τον πυρηνικό αφοπλισμό και αφιερώθηκε στην ανάπτυξη του φιλειρηνικού κινήματος.

1883

Γεννιέται ο Βάλτερ Γκρόπιους (Walter Gropius), Γερμανός αρχιτέκτονας και ο ιδρυτής του μπαου χάουζ.

Βάλτερ Γκρόπιους
Βάλτερ Γκρόπιους

Το μπάου χάουζ ήταν μια γερμανική σχολή βιομηχανικού σχεδίου και αρχιτεκτονικής. Λειτούργησε από το 1919 μέχρι το 1933 όταν και κλείστηκε από τους ναζί. Για τους εκπροσώπους της σχολής «η τέχνη δεν είναι επιστήμη» αλλά «ο καλλιτέχνης είναι ένας ευνοημένος τεχνίτης».

Αν και ρομαντικοί οι θεωρητικοί προσανατολισμοί του, το μπάου χάουζ αποτέλεσε ένα ανοιχτό σχολειό γνώσης που δεχόταν σπουδαστές χωρίς ταξικές διακρίσεις.

Οι δημιουργίες του χαρακτηρίζονται από τη φετιχοποίηση της χρηστικότητας. Η φιλελεύθερη πνοή του αποτέλεσε το «κόκκινο πανί» για τους ναζί, οι οποίοι το χαρακτήρισαν, μαζί με τον εξπρεσιονισμό, «εκφυλισμένη τέχνη».

(έργα του)

  • Το εργοστάσιο Fagus 1910–1911
  • Το κτήριο Μπαουχάους στο Ντεσσάου 1925–1932
  • Το Harvard Graduate Center
  • Διαμερίσματα Interbau 1957 στο Βερολίνο
  • Το πανεπιστήμιο της Βαγδάτης, 1957–1960
  • Η πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα 1959–1961
  • John F. Kennedy Federal Building 1961

1897

Γεννιέται ο Φρανκ Κάπρα, Ιταλός παραγωγός, σκηνοθέτης και συγγραφέας

Η καριέρα συνεχίστηκε στις Η.Π.Α. όπου βραβεύτηκε με τρία Όσκαρ Σκηνοθεσίας, ενώ προτάθηκε άλλες τρεις φορές.

Γνώρισε την επιτυχία με τις κωμωδίες “Συνέβη μια νύχτα” (It happened one night, 1934), “Ο Πρίγκηψ των Δολλαρίων” (Mr. Deeds goes to town, 1936), “Ο κύριος Σμιθ πάει στην Ουάσινγκτον” (Mr. Smith goes to Washington, 1939) και “Μια Υπέροχη Ζωή” (It’s a wonderful life, 1946).

1909

Πεθαίνει ο Ισπανός πιανίστας και συνθέτης Ισαάκ Αλμπένιθ (Isaac Manuel Francisco Albéniz y Pascual -γεννήθηκε 29 Μαΐου 1860).

Πολιτισμός - Μουσική - Ισαάκ Αλμπένιθ
Ο Ισαάκ Αλμπένιθ

Από τα έργα του ξεχωρίζουν οι Όπερες, Το μαγικό οπάλιο, Henry Clifford, Pepita Jiménez κ.ά.

Επίσης έγραψε έργα για πιάνο όπως Tres suites antiguas – Τρεις αρχαίες σουίτες (1885–1886), Chants d’Espagne, Op. 232, Suite española, Iberia (Σουίτα για πιάνο), La Vega, Rapsodia española (Ισπανική ραψωδία, 1887) κ.ά.

1911

Πεθαίνει ο Αυστριακός συνθέτης Γκούσταβ Μάλερ (Gustav Mahler).

Γκούσταβ Μάλερ
Γκούσταβ Μάλερ

Έχει αναγνωριστεί ως ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους ύστερο – ρομαντικούς συνθέτες, αν και η μουσική του δεν έγινε ποτέ πλήρως αποδεκτή από το μουσικό καθεστώς της Βιέννης κατά τη διάρκεια της ζωής του.

Τα έργα του χαρακτηρίστηκαν αρχικά ως «εκκεντρικά», ενώ κατά άλλους εξέφραζαν το γερμανικό μοντερνισμό, ωστόσο μόνο κατά την τελευταία δεκαετία της ζωής του γνώρισαν ευρύτερη απήχηση.

Ο Μάλερ συνέθεσε κατά κύριο λόγο συμφωνίες και λήντερ (Lieder=τραγούδια), ωστόσο η προσέγγισή του στο τελευταίο αυτό είδος κατέστησε συχνά δυσδιάκριτα τα όρια μεταξύ των ορχηστρικών ειδών του Ληντ, της συμφωνίας και του συμφωνικού ποιήματος.

Πηγή: Wikipedia

1913 

Με τη συνθήκη του Λονδίνου, λήγει ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος. H Ελλάδα προσαρτά τα εδάφη της Ηπείρου, μέρους της Μακεδονίας και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.

Η Αλβανία γίνεται ανεξάρτητο κράτος.

1919

Γεννιέται η Μαργκότ Φοντέιν (Margot Fonteyn –πέθανε το 1991), μία από τις σπουδαιότερες μπαλαρίνες.

Πολιτισμός - Χορός - Μαργκότ Φοντέιν
Η Μαργκότ Φοντέιν το 1968

Η ζωή της είναι η ιστορία ενός μικρού κοριτσιού από τη Σαγκάη, που ονειρευόταν να γίνει η μεγαλύτερη χορεύτρια του κόσμου και που εξακολουθούσε να χορεύει στα εξήντα εφτά της χρόνια.

Μια ιστορία δόξας, εξαπάτησης, προδοσίας και απίστευτης αφοσίωσης στην τέχνη, που άφησε στο τέλος τη Μαργκότ μόνη και πάμφτωχη.

Ο πατέρας της ήταν μηχανικός και η Μαργκότ με την οικογένειά της θα βρεθεί στη Σαγκάη. Το 1933 θα γυρίσει οριστικά στην Αγγλία και θα συνεχίσει να μελετάει το χορό. Μέχρι το 1939 είχε χορέψει τους μεγάλους κλασικούς ρόλους, όπως «Λίμνη των κύκνων», «Ωραία κοιμωμένη».

Με τον χορογράφο Φρέντερικ Άστον δημιούργησε πολλούς καινούριους ρόλους, τους οποίους παρουσίασε σε όλες τις σκηνές της Ευρώπης.

Το 1962 χόρεψε για πρώτη φορά μαζί με τον Νουρέγιεφ στη «Ζιζέλ» και ακολούθησε το μπαλέτο «Μαργαρίτα και Αρμάνδος». Το 1978 εκδόθηκε η αυτοβιογραφία της.

Πηγή: Ριζοσπάστης

1920

Γεννιέται ο Πολωνός Κάρολος Βοϊτίλα που το 1978 -μετά από 455 χρόνια, έγινε ο πρώτος μη Ιταλός πάπας, ως Πάπας Ιωάννης Παύλος ΙΙ. Η επιλογή του δεν ήταν τυχαία αφού έπαιξε σημαντικό ρόλο για την ενίσχυση των αντεπαναστατικών δυνάμεων στην Πολωνία και στα άλλα Σοσιαλιστικά κράτη.

1922 

Ιδρύεται η ΔΟΕ (Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδος).

1932

Κηρύσσεται πανελλαδική απεργία των ΤΤΤ, που διαρκεί τέσσερις μέρες. Από την πρώτη κιόλας ημέρα της απεργίας η Κυβέρνηση Βενιζέλου απαντά με απολύσεις όσων πρωτοστάτησαν στην οργάνωσή της, ενώ δίνει εντολή στο Σύνταγμα Τηλεγραφητών του στρατού να αναλάβει τις θέσεις των απεργών.

Ελλάδα - Εργατικό κίνημα - απεργία των ΤΤΤ, 1932
Το ρεπορτάζ του «Ριζοσπάστη» για την απεργία

Τελικά και παρά την έντονη δράση της «Πανυπαλληλικής» (στην οποία δραστηριοποιούνταν οι ταξικές δυνάμεις), η ρεφορμιστική ηγεσία των ΤΤΤ πρόδωσε την απεργία, που λύθηκε χωρίς αποτέλεσμα.

Σύντομα οι συσχετισμοί θα άλλαζαν και οι «Τριατατικοί» θα αναδεικνύονταν σε ένα από τα πιο ισχυρά και μαχητικά συνδικάτα (μέσα από το οποίο έδρασε και ο κατόπιν ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Χ. Φλωράκης).

1941

Από τη Φολέγανδρο δραπετεύουν περίπου 120 κομμουνιστές εξόριστοι. Ανάμεσά τους, οι Γ. Ερυθριάδης, Γ. Τρικαλινός και Π. Καραγκίτσης (Σίμος).

ΚΚΕ - Εξορία - Φολέγανδρος - δραπέτευση, 1941
Εξόριστοι στη Φολέγανδρο

1947

Το Αρχηγείο Αγράφων του ΔΣΕ καταγγέλλει συγκεκριμένα σειρά από ωμότητες που διαπράχθηκαν από τις κυβερνητικές δυνάμεις σε βάρος του άμαχου πληθυσμού της υπαίθρου.

Ελλάδα - Εμφύλιος - κυβερνητικές δυνάμεις - ωμότητες
Από τις ωμότητες των κυβερνητικών δυνάμεων σε βάρος του άμαχου πληθυσμού της υπαίθρου

1966

Διάσκεψη των χωρών της Ευρώπης και ταυτόχρονη διάλυση του ΝΑΤΟ και του Συμφώνου της Βαρσοβίας, προτείνει η ΕΣΣΔ.

1969

Εκτοξεύεται το διαστημόπλοιο Απόλλων 10.

1972

Μετά από συναυλία λαϊκής μουσικής, που οργάνωσε η Ένωση Κρητών Φοιτητών, 200 περίπου φοιτητές συγκρότησαν αντιχουντική διαδήλωση στην οδό Πατησίων τραγουδώντας «Πότε θα κάνει ξαστεριά». Η αστυνομία συλλαμβάνει 8 φοιτητές.

Χούντα - συναυλία Ένωσης Κρητών Φοιτητών - αντιχουντική διαδήλωση, 1972
Από την αντιχουντική διαδήλωση

1973 

Ο Σοβιετικός ηγέτης, Λεονίντ Μπρέζνιεφ, πραγματοποιεί επίσκεψη στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας. Η επίσκεψη θεωρείται ορόσημο για την αποκατάσταση των σχέσεων των δυο χωρών.

1974 

Η Ινδία ανακοινώνει πως κατέχει πυρηνική βόμβα. Γίνεται η 6η χώρα που εισέρχεται στην ομάδα των πυρηνικών δυνάμεων.

1994 

Διεξάγεται στο Ολυμπιακό στάδιο της Αθήνας ο 37ος τελικός του Champions League μεταξύ των ποδοσφαιρικών ομάδων Μίλαν και Μπαρτσελόνα. Νικήτρια η ομάδα της Μίλαν με 4-0.

1996

Πεθαίνει ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Πότης Παρασκευόπουλος.

Καταγόταν από την Καλαμάτα. Από νεαρή ηλικία πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση από τις γραμμές του ΕΑΜ, ενώ στην περίοδο της στρατιωτικοφασιστικής δικτατορίας των Συνταγματαρχών διώχθηκε και εξορίστηκε.

Εργάστηκε ως δημοσιογράφος στην προδικτατορική “Αυγή”, ενώ, στα 1964, εκλέχτηκε βουλευτής της ΕΔΑ. Επί πολλά χρόνια μεταδικτατορικά και μέχρι το θάνατό του, υπήρξε αρθρογράφος της “Ελευθεροτυπίας”, ενώ σημαντική ήταν η δραστηριότητα του στην βιβλιογραφία (μεταφράσεις κειμένων ξένων εκδόσεων και επιμέλεια άλλων εκδόσεων ελληνικών).

2007

Πεθαίνει ο Γάλλος φυσικός Πιερ-Ζιλ ντε Ζεν (Pierre-Gilles de Gennes). Βραβεύτηκε με Νόμπελ Φυσικής το 1991.

2004

Πεθαίνει ο Αμερικανός ντράμερ της τζαζ Έλβιν Τζόουνς (Elvin Ray Jones), μέλος του θρυλικού κουαρτέτου του σαξοφωνίστα Τζον Κολτρέιν.

Πολιτισμός - Μουσική - Έλβιν Τζόουνς
Ο Έλβιν Τζόουνς
Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...