Σαν σήμερα 19 Μαΐου – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

715

Εκλέγεται ο Πάπας Γρηγόριος Β΄.

1051

Ο Ερρίκος Α΄ της Γαλλίας παντρεύεται την Άννα του Κιέβου.

1499

Η Αικατερίνη της Αραγονίας και ο Αρθούρος της Ουαλίας παντρεύονται δι’ αντιπροσώπου. Η Αικατερίνη είναι 13 ετών και ο Αρθούρος 12.

1535

Ο Γάλλος εξερευνητής Ζακ Καρτιέ ξεκινάει το δεύτερο ταξίδι του για τη Βόρεια Αμερική με τρία πλοία, 110 άνδρες και τους δύο γιους του Ιροκέζου αρχηγού Ντονακόνα (τους οποίους είχε απαγάγει ο Καρτιέ κατά το πρώτο του ταξίδι).

1536 

Αποκεφαλίζεται η βασίλισσα της Αγγλίας,  Άννα Μπολέυν, δεύτερη σύζυγος του Ερρίκου Η’ με την κατηγορία της μοιχείας και αιμομιξίας.

1593

Γεννιέται

ο Φλαμανδός ζωγράφος, χαράκτης και σχεδιαστής ταπισερί Γιάκομπ Γιόρντενς (Jacob Jordaens).

Ήταν γνωστός για τους πίνακες με ιστορικά θέματα, θέματα καθημερινότητας και τις προσωπογραφίες του.

Ήταν από τους πλέον γνωστούς εκπροσώπους στη φλαμανδική ζωγραφική του μπαρόκ της εποχής του.

1643

Κατά τον Τριακονταετή Πόλεμο, οι γαλλικές δυνάμεις με επικεφαλής τον Λουδοβίκο Β΄ των Βουρβόνων-Κοντέ νικούν τις ισπανικές δυνάμεις στη μάχη του Ροκρουά, σηματοδοτώντας το συμβολικό τέλος της Ισπανίας ως κυρίαρχη δύναμη επί της ξηράς.

1649

Η Αγγλία κηρύσσεται Κοινοπολιτεία. Η Αγγλία θα είναι δημοκρατία για τα επόμενα έντεκα χρόνια.

1655

Κατά τη διάρκεια του Αγγλο-Ισπανικού Πολέμου, αρχίζει η εισβολή των Άγγλων στην Τζαμάικα.

1780

Η Σκοτεινή Ημέρα της Νέας Αγγλίας: Παρατηρείται ασυνήθιστη σκίαση του ουρανού στις πολιτείες της Νέας Αγγλίας και σε μέρη του Καναδά.

1797

Γεννιέται η βασίλισσα της Ισπανίας Μαρία Ισαβέλλα της Πορτογαλίας.

1802

Ο Ναπολέων Α΄ ιδρύει το Εθνικό Τάγμα της Λεγεώνας της Τιμής.

1824

Γεννιέται ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης, πολιτικός και πέντε φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας.

1825

Πεθαίνει ο Γάλλος φιλόσοφος, ουτοπικός σοσιαλιστής Ανρί ντε Σαιν-Σιμόν (Claude-Henri de Saint-Simon).

Ο Κλοντ Ανρί ντε Σεν-Σιμόν (Claude-Henri de Saint-Simon) γεννήθηκε στο Παρίσι το 1760, από πατέρα αριστοκράτη. Γεννήθηκε αριστοκράτης, όμως χωρίς τον παραμικρό ενδοιασμό παράτησε την προνομιούχα κοινωνική του θέση. Μόλις δεκατριών χρονών όταν αρνήθηκε να πάρει το χρίσμα της εκκλησίας, κάνοντας δημόσια δήλωση ότι δεν αναγνωρίζει το θεό. Δεκαεννιά ετών πήγε εθελοντής στην Αμερική, όπου έλαβε μέρος στον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας με το μέρος των αποίκων.

Ενώ επέστρεφε στη Γαλλία, πιάστηκε αιχμάλωτος απ’ τους Εγγλέζους και μαζί με άλλους αιχμαλώτους τον έστειλαν στη Τζαμάικα.

Γύρισε στη Γαλλία το 1784 και συνέχισε τη στρατιωτική υπηρεσία στη Γαλλία, μέχρις ότου ξέσπασε η επανάσταση.

Γρήγορα απογοητεύθηκε από την αστική τάξη που πήρε την εξουσία και πρόδωσε τα συνθήματα της Γαλλικής Επανάστασης. Φυλακίσθηκε κι έχασε όλη του την περιουσία (το μεγαλύτερο μέρος της οποίας δαπάνησε για να αγοράσει γη και να την μοιράσει σε ακτήμονες).

Το 1821 δημοσίευσε το άρθρο “Για το βιομηχανικό σύστημα”, στην Εισαγωγή του οποίου τονίζει ότι η κύρια αιτία της κρίσης που δοκιμάζει η κοινωνία, είναι η αλλαγή που γίνεται στο κοινωνικό σύστημα, ότι η ουσία της κρίσης συνίσταται στη μετάβαση από το φεουδαρχικό και θεολογικό σύστημα στο βιομηχανικό και επιστημονικό και ότι η κρίση αυτή θα συνεχίζεται αναπόφευκτα μέχρι την ολοκλήρωση της διαμόρφωσης του νέου συστήματος.

Τη δεκαετία του 1820 το έργο του θα αρχίσει να γίνεται γνωστό και να αποκτάει μαθητές. Μεταξύ αυτών ήταν και ο Ρώσος δεκεμβριστής Λούνιν.

Στα τελευταία έργα αποκρυσταλλώθηκε τελικά η γενική διδασκαλία του Σεν-Σιμόν.

Ο Ένγκελς τον σύγκρινε με τον Χέγκελ: ο Γάλλος κοινωνιολόγος εισήγαγε στη φιλοσοφία τού στοιχεία διαλεκτικής.

Υποπτευόταν ήδη ότι η ιδιοκτησία είχε γίνει το «μήλο της έριδος» στην κοινωνία. Θεωρούσε τη Γαλλική Επανάσταση, επανάσταση των «μη κατεχόντων» εναντίον των «κατεχόντων». «Το να καταλάβεις όμως ότι η Γαλλική Επανάσταση ήταν ταξική πάλη και μάλιστα όχι μονάχα ανάμεσα στους αρχόντους και την αστική τάξη, αλλά ανάμεσα στους αρχόντους, στην αστική τάξη και στους αχτήμονες», έγραψε ο Ένγκελς σχετικά, «αποτελούσε το 1802 μια εξαιρετικά μεγαλοφυή ανακάλυψη».

Ο Σεν-Σιμόν προείπε ότι κάθε νέα ιστορική περίοδος, όντας προοδευτική σε σχέση με την προηγούμενη, πρέπει, μέσα σε ορισμένο χρονικό διάστημα, να παραχωρήσει τη θέση της σ’ ένα ανώτερο κοινωνικό σύστημα.

Ο Ένγκελς τόνισε ότι ο Σεν-Σιμόν έδειχνε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την τύχη της μεγαλύτερης αριθμητικά και φτωχότερης τάξης.

το τέλος της ζωής του θεωρούσε υπέρτατο σκοπό της δραστηριότητας του λαού τη βελτίωση της ηθικής και φυσικής κατάστασης της πιο πολυάριθμης τάξης, και τη δημιουργία ενός κοινωνικού οργανισμού ικανού να διευθύνει καλύτερα αυτή τη δραστηριότητα και να εξασφαλίζει την κυριαρχία του πάνω σ’ όλες τις άλλες δραστηριότητες.

Μ’ άλλα λόγια, ο Σεν-Σιμόν είχε φτάσει πολύ κοντά στην ιδέα του σοσιαλισμού, αλλά ο σοσιαλισμός του ήταν ουτοπικός κι ο ίδιος παρέμεινε ιδεαλιστής.

Πληροφορίες: Ντ. Βαλόβοϊ-Ε. Λάψινα, Πρόδρομοι και Πρωτεργάτες, εκδ. “Σύγχρονη Εποχή”

1828

Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζον Κουίνσι Άνταμς υπογράφει νόμο για την προστασία των κατασκευαστών μαλλιού στις Ηνωμένες Πολιτείες.

1848

Το Μεξικό επικυρώνει τη Συνθήκη Γουαδελούπης Χιντάλγκο τερματίζοντας έτσι τον Αμερικανικό-Μεξικανικό πόλεμο και παραχωρώντας στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής την Καλιφόρνια, τη Νεβάδα, τη Γιούτα και άλλες περιοχές τεσσάρων σημερινών Πολιτειών έναντι 15 εκατομμυρίων δολαρίων.

1864 

Πεθαίνει ο Αμερικανός συγγραφέας Ναθάνιελ Χόθορν (Nathaniel Hawthorne). Διασημότερο έργο του είναι «Το άλικο γράμμα».

1881

Γεννιέται ο Τούρκος στρατιωτικός και πολιτικός Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, πρόεδρος της Τουρκίας από το 1923 έως το 1938.

1890

Γεννιέται  Χο Τσι Μινχ (ψευδώνυμο του Νγκουέν Τατ Τχαν). Επιφανής προσωπικότητα του Βιετναμέζικου και του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος.

Φοίτησε στο Κομμουνιστικό Πανεπιστήμιο των Εργαζομένων της Ανατολής της ΕΣΣΔ (όπου είχε φοιτήσει, μεταξύ άλλων και ο Νίκος Ζαχαριάδης), υπήρξε αντιπρόσωπος στο 5ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς το 1924, ενώ διετέλεσε για χρόνια Α’ Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος του Βιετνάμ.

Ο Χο Τσι Μινχ ηγήθηκε του κινήματος κατά της Γαλλικής αποικιοκρατίας και της Ιαπωνικής κατοχής. Μετά τη νίκη της επανάστασης, τον Αύγουστο του 1945, εκλέχτηκε πρωθυπουργός και στη συνέχεια πρόεδρος της Λαϊκής Δημοκρατίας του Βιετνάμ. Υπό την καθοδήγησή του, ο λαός του Βιετνάμ διεξήγαγε το σκληρό αγώνα κατά της ιμπεριαλιστικής επέμβασης των ΗΠΑ και κατήγαγε περιφανή νίκη.

Δες επίσης: Ο «φωτισμένος» Χο

1895

Πεθαίνει ο Κουβανός επαναστάτης ποιητής Χοσέ Μαρτί (José Julián Marti y Pérez).

Αφιέρωσε τη ζωή του στην πάλη για την ανεξαρτησία της χώρας του και την ενότητα όλων των λαών της Λατινικής Αμερικής κατά του ισπανικού και αμερικανικού ιμπεριαλισμού.

Πήρε μέρος στον ένοπλο αγώνα κατά των Ισπανών. «Έπεσε» κατά τη διάρκεια της μάχης του Dos Rios στις 19 Μαΐου το 1895.

1919

Ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ αποβιβάζεται στη Σαμψούντα, στις μικρασιατικές ακτές της Μαύρης Θάλασσας, αρχίζοντας τον τουρκικό πόλεμο της ανεξαρτησίας.

Εξελίσσεται η 2^η και σκληρότερη φάση της Γενοκτονίας των Ποντίων.

Οι βασικοί παράγοντες που συντέλεσαν στη Γενοκτονία των Ποντίων ήταν α) η άνοδος του τουρκικού αστικού εθνικισμού (η ανερχόμενη τουρκική αστική τάξη διεκδικούσε το έθνος – κράτος της χτυπώντας τους βασικούς ανταγωνιστές της -κύρια της ελληνικής και αρμενικής αστικής τάξης), β) οι επιδιώξεις της αστικής τάξης της Ελλάδας (με τις βλέψεις του ελληνικού κεφαλαίου στραμμένες στην ιδιαίτερα πλούσια περιοχή της Μικράς Ασίας, ο Πόντος ερχόταν σε «δεύτερη μοίρα»), γ) οι επιδιώξεις και επιλογές της ελληνικής άρχουσας τάξης του Πόντου (οι ιδιαίτερες (και καμιά φορά αντικρουόμενες) επιδιώξεις στους κόλπους της ποντιακής πολιτικής – οικονομικής – θρησκευτικής ηγεσίας είχαν ως αποτέλεσμα μια σειρά από κινήσεις, οι οποίες εν τέλει άφησαν έκθετο και ανυπεράσπιστο τον ποντιακό λαό), δ) οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί στην περιοχή (η Γενοκτονία των Ποντίων σχετίζεται άμεσα με τις ενδοϊμπεριαλιστικές συγκρούσεις, που έλαβαν χώρα για τη νομή της κλυδωνιζόμενης οθωμανικής αυτοκρατορίας), ε) η στοίχιση των λαών πίσω από τις «ομόφυλες»/«ομόθρησκες», αλλά με διαμετρικά αντίθετα ταξικά συμφέροντα, «ηγεσίες» τους (η στοίχιση των φτωχών λαϊκών στρωμάτων με τις επιδιώξεις των εκμεταλλευτών τους τους μετέτρεψε σε βόλια για τα όπλα τους).

Γιατί τι είχαν να χωρίσουν οι Πόντιοι, Αρμένιοι ή Τούρκοι εργάτες και χωρικοί μεταξύ τους; Τι είχαν να χωρίσουν εκείνοι που, μέχρι να γίνουν «εχθροί», ζούσαν ειρηνικά αναμεταξύ τους, στενάζοντας εξίσου από την εκμετάλλευση του συχνά ομοεθνούς τους εργοδότη, τοκογλύφου κ.ο.κ.; Τότε όμως, ακόμη, η εργατιά ήταν μικρή αριθμητικά, ενώ μόλις διέγραφε τα πρώτα της συνειδητά πολιτικά βήματα.

Για την Ιστορία, να προσθέσουμε πως όταν οι Πόντιοι (και Μικρασιάτες) πρόσφυγες ήρθαν στην Ελλάδα, βρέθηκαν αντιμέτωποι με την απαξίωση του ελληνικού αστικού κράτους και του πολιτικού του προσωπικού (φιλελεύθερου, κεντρώου και δεξιού), που τους στοίβαξαν όπως – όπως σε συνοικισμούς – γκέτο, τους παρέδωσαν στην άγρια εκμετάλλευση των καπιταλιστών (που «άδραξαν» την ευκαιρία, ρίχνοντας τα μεροκάματα και περιορίζοντας δικαιώματα και κατακτήσεις της εργατικής τάξης συνολικά) κ.λπ.

Ταυτόχρονα, οι πατριδοκάπηλοι φασίστες της εποχής (πολιτικοί πρόγονοι των σημερινών χρυσαυγιτών) τους αποκαλούσαν χυδαία «τουρκόσπορους», κραύγαζαν για τον «εξαγνισμό» των πόλεων από την παρουσία τους και οργάνωναν δολοφονικά πογκρόμ στους συνοικισμούς τους.

Πηγή: Αναστάση Γκίκα, μέλους του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ, 100 χρόνια από τη Γενοκτονία των Ποντίων, 902.gr

1921

Το Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών ψηφίζει νόμο με τον οποίο θεσπίζονται εθνικές ποσοστώσεις για τη μετανάστευση.

1925

Γεννιέται ο Μάλκολμ Χ, (Μάλκολμ Λιτλ το πραγματικό όνομά του, Ελ Χάτζι Μαλίκ Ελ Σαμπάζ το μουσουλμανικό του), ο Αμερικανός μουσουλμάνος ηγέτης και υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που δολοφονήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 1965.

1927

Δημοσιεύονται στον Ριζοσπάστη οι «Θέσεις του αγκίτ-προπ (τμήματος ζύμωσης και προπαγάνδας) για την κινεζική επανάσταση».

Στις θέσεις αυτές γίνεται έκθεση της ανάπτυξης του αντιιμπεριαλιστικού κινήματος στην Κίνα και των σχεδίων του διεθνούς ιμπεριαλισμού να πνίξει το κίνημα αυτό με επέμβασή του.

Το ΚΚΕ εκδηλώνει την αλληλεγγύη του προς τον αγωνιζόμενο κινεζικό λαό και ρίχνει το σύνθημα «Κάτω τα χέρια από την Κίνα! Ζήτω η κινεζική επανάσταση!».

1928

Γεννιέται ο Πολ Ποτ (πραγματικό όνομα Σαλόθ Σαρ), ηγέτης των «Ερυθρών Χμερ» και πρωθυπουργός της Καμπότζης το 1976-1979.

1929

Δημοσιεύεται στον Ριζοσπάστη ανακοίνωση της Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας που καταγγέλλει τη δολοφονία από την αστυνομία του Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος Γιουγκοσλαβίας και μέλους της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κομμουνιστικής Διεθνούς Ντιούρο Ντιάκοβιτς και του Γραμματέα της Εργατικής Βοήθειας Γιουγκοσλαβίας Νικόλα Χετσίμοβιτς.

1932 

Η ιρλανδική Βουλή ψηφίζει νόμο, ο οποίος καταργεί τον όρκο πίστης και αφοσίωσης στο βασιλιά της Αγγλίας.

1934

Εγκαθιδρύεται στη Βουλγαρία με πραξικόπημα στρατιωτική – φασιστική δικτατορία.

1941

Το Κομμουνιστικό Κόμμα του Βιετνάμ και μια σειρά πατριωτικές οργανώσεις συνενώνονται σε Σύνδεσμο Αγώνα (Βιετ-Μιν) για την ανεξαρτησία του Βιετνάμ.

1935 

Πεθαίνει ο «Λόρενς της Αραβίας», Τόμας Έντουαρντ Λόρενς, Άγγλος στρατιωτικός, αρχαιολόγος και συγγραφέας (ηγήθηκε της εξέγερσης των Αράβων εναντίον των Οθωμανών, προασπίζοντας τα συμφέροντα της αστικής τάξης της Αγγλίας).

1944 

Λήγει η μάχη του Μόντε Κασίνο, με νίκη των Συμμάχων που μπαίνουν στη Ρώμη.

1954

Πεθαίνει ο Αμερικανός συνθέτης Τσαρλς Έντουαρντ Άιβς (Charles Edward Ives).

Θεωρείται ως ένας από τους σημαντικότερους πρωτοπόρους της μουσικής του 20ού αιώνα, εκπρόσωπος του μοντερνισμού.

1960

Η κυβέρνηση Καραμανλή στήνει σειρά δικών στα έκτακτα Στρατοδικεία, με κατηγορούμενους στελέχη του ΚΚΕ. Στο εδώλιο του Στρατοδικείου κάθονται στελέχη και μέλη του Κόμματος, με την κατηγορία ότι «δραπετεύσαντες εις το σιδηρούν παραπέτασμα επεδίδοντο εις την συγκέντρωσην πληροφοριών στρατιωτικής φύσεως και την δι’ ασυρμάτων μετάδοσίν τους εις την ηγεσίαν του ΚΚΕ και την βουλγαρικήν υπηρεσίαν πληροφοριών».

Ανάμεσα στους κατηγορούμενους και ο Χαρίλαος Φλωράκης. Τη νύχτα της 19ης προς την 20ή Μάη, το Στρατοδικείο καταδικάζει σε ισόβια τους Χαρίλαο Φλωράκη, Κώστα Λουλέ, Κυριάκο Τσακίρη, Μήτσο Δάλλα, Γιώργο Κουτρούκη και την Πολυξένη Χρυσοχοΐδου.

1960

Η «Γλυκιά ζωή» του Φεντερίκο Φελίνι κερδίζει το Χρυσό Φοίνικα στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών.

Το πρώτο βραβείο καλύτερης γυναικείας ερμηνείας απονέμεται στη Ζαν Μορό («Μοντεράτο Καντάμπιλε») και στη Μελίνα Μερκούρη («Ποτέ την Κυριακή»).

1961

Το διαστημόπλοιο Βενέρα 1 (Διαστημικό Πρόγραμμα Βενέρα) γίνεται η πρώτη ανθρώπινη κατασκευή που περνά κοντά από έναν άλλο πλανήτη, την Αφροδίτη.

Το σκάφος είχε χάσει την επαφή με τη Γη ένα μήνα νωρίτερα και δεν κατάφερε να στείλει δεδομένα.

1969

Πεθαίνει ο Αμερικανός τζαζ μουσικός, βιρτουόζος του σαξοφώνου Κόλμαν Ράντολφ Χόκινς (Coleman Randolph Hawkins -γεννήθηκε το 1904)

Συνεργάστηκε με τη Μέιμι Σμιθ, τον Φλέτσερ Χέντερσον, Τζακ Χίλτον και Τζάνγκο Ράινχαρντ.

Ο δίσκος του “Body and Soul” αποτέλεσε τη μεγαλύτερη του επιτυχία.

Συνέχισε τις εμφανίσεις του με μικρά μουσικά σχήματα, με μουσικούς όπως τους Τελόνιους Μονκ, Μάιλς Ντέηβις, ενώ ηχογράφησε και με τον Ντίζι Γκιλέσπι.

Μετά από μια μικρή περίοδο κάμψης επανήλθε στα μέσα της δεκαετίας του 1950 συνεργαζόμενος με τον Ρόι Έλντριτζ και συμμετέχοντας σε ηχογραφήσεις δίσκων των Τελόνιους Μονκ, Μαξ Ρόουτς, Τζον Κολτρέιν καθώς και άλλων σημαντικών μουσικών.

Το 1962, ηχογράφησε επίσης μαζί με τον Ντιούκ Έλλινγκτον.

1971

Διαστημικό πρόγραμμα Άρης: Η Σοβιετική Ένωση εκτοξεύει το διαστημικό σκάφος Άρης 2.

1974 

Ο Βαλερί Ζισκάρ Ντ’ Εστέν κερδίζει οριακά το σοσιαλιστή Φρανσουά Μιτεράν (με 50,8%, έναντι 49,19%) και γίνεται ο 20ος Πρόεδρος της Γαλλίας

1991

Οι Κροάτες «ψηφίζουν» υπέρ της ανεξαρτησίας σε δημοψήφισμα.

1994

Πεθαίνει η Ζακλίν Μπουβιέ Κένεντι Ωνάση –πρώην «πρώτη κυρία» των ΗΠΑ.

1997 

ΟΗΕ, ΗΠΑ, Νότια Αφρική και Γερμανία αναγκάζονται να αναγνωρίσουν το νέο κράτος-καθεστώς στο Ζαΐρ,  σαν «Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό».

2008

«Φεύγει» από τη Ζωή ο σπουδαίος συγγραφέας και μεταφραστής Μήτσος Αλεξανδρόπουλος.

Ο Μήτσος Αλεξανδρόπουλος γεννήθηκε στην Αμαλιάδα (26/5/1924).

Δεκαοχτάχρονος (1942) εντάχθηκε στο ΕΑΜ Νέων, μετά στην ΕΠΟΝ και αργότερα στο ΚΚΕ.

Φοιτητής της Νομικής Σχολής Αθηνών αφοσιώνεται στον απελευθερωτικό αγώνα και εγκαταλείπει τις σπουδές του, τις οποίες θα συνεχίσει μετά την απελευθέρωση.

Το 1947, φοιτητής επί πτυχίω, στρατεύεται αναγκαστικά, αλλά λιποτακτεί.

Εντάσσεται στο ΔΣΕ και το 1948 περνά ως μαχητής στο Αρχηγείο Ηπείρου, στου οποίου την εφημερίδα «Καθημερινά Νέα», έστελνε χρονογραφήματα για τις μάχες, υπό το ψευδώνυμο «Σφυρής».

Τραυματίζεται βαριά σε μια σκληρή μάχη και στέλνεται σε νοσοκομείο στην Αλβανία. Επιστρέφει στο Αρχηγείο Ηπείρου, αλλά λόγω αναπηρίας ασχολείται αποκλειστικά με τα «Καθημερινά Νέα» σαν πολεμικός ανταποκριτής όλων των τμημάτων του ΓΑ Ηπείρου. Παράλληλα δημοσιεύει και αγωνιστικού περιεχομένου πεζογραφικά κείμενα και ποιήματα σε έντυπα του ΔΣΕ («Εξόρμηση» κ.α.).

Με την υποχώρηση του ΔΣΕ, το 1949 περνά στην αναγκαστική προσφυγιά. Εγκαθίσταται στο Βουκουρέστι (όπου ασχολήθηκε με το εκδοτικό του ΚΚΕ «Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις») και από το 1956 στη Μόσχα, από όπου επαναπατρίστηκε (1975). Το 1953 καταδικάστηκε από το στρατοδικείο Ιωαννίνων τρις εις θάνατον.

Σπούδασε τη Ρωσική Λογοτεχνία στο Λογοτεχνικό Ινστιτούτο Μόσχας.

Το 1957 γνώρισε τη δευτεροετή φοιτήτρια Κλασικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Λομονόσοφ, Σόνια Ιλίνσκαγια (ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών), με την οποία παντρεύτηκε (1959) και απέκτησε τη μοναχοκόρη του Όλγα Αλεξανδροπούλου.

Τα βιώματά του από το διπλό εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του λαού μας, διαμόρφωσαν και την αταλάντευτη ιδεολογία του και την προσφορά του στους αγώνες του λαού, αλλά και το σύνολο του πλούσιου και ποικίλου έργου του. Ο ίδιος έλεγε: «Η στράτευση ενός λογοτέχνη στους αγώνες του λαού είναι η ανώτατη μορφή ελευθερίας γι’αυτόν». Κι όσον αφορά στο έργο του: «Αισθάνομαι πως έγραφα συνέχεια το ίδιο βιβλίο».

Στο έργο του Μήτσου Αλεξανδρόπουλου αναμείχτηκαν δύο λογοτεχνικές και πολιτισμικές παραδόσεις, η ελληνική και η ρωσική. «Δέθηκε» με τον ρωσικό πολιτισμό τόσο που με σπουδαία μελετητικά και μεταφραστικά έργα του, πρόσφερε την πολύτιμη λογοτεχνική, ιδεολογο-αισθητική γνώση και κρίση του στο προοδευτικό ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Το υποδειγματικό μελετητικό έργο του για τη Ρωσική Λογοτεχνία ολοκληρώθηκε με τις δύο τελευταίες μυθιστορηματικές βιογραφίες του: «Ο Τολστόι» (2007) και «Οσιπ Μαντελστάμ. Στην Πετρούπολη θα σμίξουμε πάλι» (2008, «Ελληνικά Γράμματα»).

Ο Μήτσος Αλεξανδρόπουλος άφησε μεγάλο και πολυσχιδές έργο. Διηγήματα: «Αρματωμένα χρόνια» («Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις» (ΠΛΕ) 1954), «Μια πρόσφατη ιστορία» (ΠΛΕ 1962), «Λευκή ακτή» (ΠΛΕ 1966), «Φύλλα φτερά» (1977), «Η ένατη πληγή». «Επιστροφές».Μυθιστορήματα: «Νύχτες και αυγές» (ΠΛΕ 1961-1963, επανεκδόθηκαν από τη «Σύγχρονη Εποχή» 1987). «Σκηνές από το βίο του Μάξιμου Γραικού» («Σύγχρονη Εποχή», 1982). «Τα θαύματα έρχονται στην ώρα τους» («Σύγχρονη Εποχή» 1988). «Μικρό όργανο για τον επαναπατρισμό». «Αυτά που μένουν». «Στο όριο».Βιογραφικές μυθιστορίες: «Το ψωμί και το βιβλίο. Ο Γκόρκι» («Σύγχρονη Εποχή» 1980). «Περισσότερη ελευθερία. Ο Τσέχοφ» («Σύγχρονη Εποχή» 1981). «Ο μεγάλος αμαρτωλός. Ο Ντοστογιέφσκι». «Ενας άνθρωπος, μια εποχή. Ο Αλέξανδρος Γκέρτσεν». «Ο Μαγιακόφσκι. Τα εύκολα και τα δύσκολα». «Ο Τολστόι».Ταξιδιωτικά: «Από τη Μόσχα στη Μόσχα. Ταξίδι στο Βόλγα» (ΠΛΕ 1971). «Οι Αρμένηδες. Ταξίδι στη χώρα τους και στην ιστορία τους» (1982). Μελέτες: «Αντίσταση-Δημοκρατία. Επιλογή άρθρων». «Πέντε Ρώσοι Κλασικοί» («Σύγχρονη Εποχή» 1975,1979). «Η ρωσική λογοτεχνία. Από τον 11ο αιώνα μέχρι την Επανάσταση του 1917». «Μια συνάντηση. Σεφέρης-Μακρυγιάννης». «Ο βασιλιάς που πέθανε». «Δαίμονες και δαιμονισμένοι. Επιστροφές στον Ντοστογιέφσκι». «Ο Τολστόι, ο Σαίξπηρ και οι τρελοί».Μεταφράσεις: Εμμανουήλ Καζακέβιτς «Το γαλάζιο τετράδιο» και «Εχθροί» (ΠΛΕ 1966). «Η εκστρατεία του Ιγκορ». «Ο βίος του Πρωτόπαπα Αββακούμ». «Η πολιορκία και η άλωση της Πόλης από τους Τούρκους». Γιούρι Ολέσα «Οι τρεις χοντροί». Αλέξανδρος Γκριμπογέντοφ «Συμφορά από το πολύ μυαλό». Αλέξανδρος Πούσκιν «Η ντάμα Πίκα» («Σύγχρονη Εποχή»). «Μικρές τραγωδίες». «Ο χάλκινος καβαλάρης». Νικολάι Γκόγκολ «Η μύτη». Αντον Τσέχοφ «Εχθροί». Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι «Μπομπόκ». Αλέξανδρος Πούσκιν «Αλλη, καλύτερη, ζητώ ελευθερία». Αντον Τσέχοφ «Ανιαρή ιστορία».

Έλαβε τις εξής διακρίσεις:

• Πρώτο Βραβείο του Διαγωνισμού Αντιστασιακού Διηγήματος «Κορυσχάδες», του περιοδικού «Επιθεώρηση Τέχνης» (1963).
• Διεθνές Λογοτεχνικό Βραβείο «Γκόρκι» (Μόσχα 1979) για τις μελέτες και μεταφράσεις ρωσικής λογοτεχνίας.
• Κρατικό Βραβείο Μυθιστορηματικής Βιογραφίας (1981, «Το ψωμί και το βιβλίο. Ο Γκόρκι».
• Λογοτεχνικό Βραβείο «Τουμανιάν» (Αρμενία, 1985) για τους «Αρμένηδες».
• Μεγάλο Κρατικό βραβείο Λογοτεχνίας ΥΠΠΟ (2001) για όλο το έργο του. Βραβείο Ελληνικής Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας (2002) για την ελληνική μετάφραση του έργου «Εκστρατεία του Ιγκορ».
• Μετάλλιο «Πούσκιν» (Ρωσική Συνομοσπονδία, 2007).

Πηγή: Ριζοσπάστης