43 π.Χ.
Ο Μάρκος Αντώνιος ηττάται από τον Ίρτιο στη Μόντενα.
753 π.Χ
Σύμφωνα με το μύθο, ο Ρωμύλος και ο Ρέμος ιδρύουν τη Ρώμη.
1506
Τερματίζεται η Σφαγή της Λισαβόνας, η οποία διήρκησε 3 ημέρες και κατά την οποία πάνω από 1.900 Εβραίοι βρήκαν το θάνατο από Πορτογάλους καθολικούς.
1615
Εγκαινιάζεται το υδραγωγείο του Γουινιακούρ στη Μάλτα.
1652
Πεθαίνει στη Ρώμη ο Ιταλός περιηγητής, συγγραφέας, μουσικός, μουσικογράφος – μουσικολόγος και «ανατολικολόγος» Πιέτρο ντελα Βάλλε (Pietro Della Valle -γεννήθηκε το 1586).
Ήταν γνωστός και σαν Pietro Pellegrino. Αφιέρωσε ένα σημαντικό τμήμα των περιηγήσεών του στην Ασία, την Αίγυπτο και πολλές άλλες χώρες.
Κατέγραψε σε εκτενείς σημειώσεις τις εντυπώσεις από τις εμπειρίες του. Τα κείμενά του εκδόθηκαν μετά το θάνατο του από τους γιούς του.
1699
Πεθαίνει στο Παρίσι ο Γάλλος δραματουργός Ρακίνας, ή Ζαν Ρασίν (Jean Racine, γεννήθηκε στο Λα Φερτέ-Μιλόν της Πικαρδίας το 1639).
Θεωρείται ένας από τους τρεις μεγάλους θεατρικούς συγγραφείς στη Γαλλία του 17ου αιώνα. Οι άλλοι δύο ήταν ο Μολιέρος και ο Πιέρ Κορνέιγ.
Έργα του
- La Thébaïde (Η Θηβαΐδα,1664)
- Alexandre le Grand (Μέγας Αλέξανδρος, 1664)
- Andromaque (Ανδρομάχη 1667)
- Les Plaideurs (Οι δικομανείς, 1668)
- Britannicus (Βρεττανικός 1669)
- Bérénice (Βερενίκη 1670)
- Bajazet (Βαγιαζήτ, 1672)
- Mithridate (Μιθριδάτης 1673)
- Iphigénie (Ιφιγένεια 1674)
- Phèdre (Φαίδρα, 1677) ― ελλην.μετάφρ.Στρ.Πασχάλης (“Ίκαρος”)
- Esther (Εσθήρ, 1689) ― ελλην.μετάφρ.Δ.Βικέλας, 1851
- Athalie (Αθαλία, 1691)
1774
Γεννιέται ο Γάλλος φυσικός, αστρονόμος και μαθηματικός Ζαν-Μπατίστ Μπιό, (Jean-Baptiste Biot /bjo/, πέθανε το 1862).
Διατύπωσε την πραγματική διάσταση των μετεωριτών, πραγματοποίησε πτήση με αερόστατο και μελέτησε την πόλωση του φωτός.
Το μέταλλο βιοτίτης ονομάστηκε προς τιμήν του.
1792
Ο Ζουακίμ Ζουζέ ντα Σίλβα Ζαβιέρ (Joaquim José da Silva Xavier, γεννήθηκε το 1746), καταδικάζεται σε θάνατο ως υπεύθυνος εξέγερσης για την ανεξαρτησία της Βραζιλίας. Ηγήθηκε του κινήματος «Συνωμοσία Μίνας Ζεράις» για την ανεξαρτησία της Βραζιλίας από την Πορτογαλία,
Ήταν τέτοιο το μίσος των αποικιοκρατών που, αφού τον απαγχόνισαν, τον τεμάχισαν!
Προκειμένου να τον υποτιμήσουν του προσέδωσαν το παρατσούκλι «Τιραντέντες» (Tiradentes) που σημαίνει τραβοδόντης.
γνωστός ως «Τιραντέντες» (Tiradentes) περιφρονητικό ψευδώνυμο (tira-dentes = «τραβο-δόντης»), χαρακτηρισμός που του έδωσαν κατήγοροί του κατά τη δίκη του που ηγήθηκε κινήματος για την ανεξαρτησία της Βραζιλίας, απαγχονίζεται και τεμαχίζεται.
Από τον 19ο αιώνα θεωρείται ένας από τους εθνικούς ήρωες της Βραζιλίας
1816
Γεννιέται η Αγγλίδα συγγραφέας Σαρλότ Μπροντέ (Charlotte Brontë, πέθανε το 1855) η μεγαλύτερη από τις αδελφές Μπροντέ.
Τα μυθιστορήματα που έγραψε ήταν το αυτοβιογραφικό και πετυχημένο “Τζέιν Έιρ” (Jane Eyre, 1847), “Σίρλεϊ” (Shirley, 1849), “Βιλέτ” (Villette. 1853) και το αισθηματικό “Ο Καθηγητής” (The Professor, 1857) που ήταν εμπνευσμένο από τον έρωτα της για τον Εζέ.
1821
Οι Αθηναίοι υψώνουν τη σημαία της Επανάστασης κατά των Τούρκων.
1864
Γεννιέται ο Γερμανός κοινωνιολόγος Μαξ Βέμπερ (Maximilian Karl Emil Max Weber).
Το 1922 εκδόθηκε στο Τίρμπιγκεν κυριότερο έργο του «Οικονομία και Κοινωνία». Σ’ αυτό συμπυκνώνεται η πολιτική – κοινωνική φιλοσοφία του. Η ανάλυσή του καταλήγει σε τρεις δρόμους της εξουσίας: α) Τη «νόμιμη κυριαρχία», όπως η κοινοβουλευτική δημοκρατία. β) Την κυριαρχία της παλαιάς απολυταρχικής παράδοσης, όπως την ενσάρκωνε ο εστεμμένος βασιλιάς, πριν η εξουσία του «περιοριστεί» από κάποιο Σύνταγμα. γ) Τη θεολογική «χαρισματική», που επιβάλλεται άνευ όρων.
1871
Γεννιέται ο Αμερικανός μηχανικός πρωτοπόρος στο πεδίο της αεροπορίας Έντσον Φέσεντεν Γκάλοντετ (Edson Fessenden Gallaudet.
Ήταν ο πρώτος άνθρωπος που πειραματίστηκε με πτέρυγες σάρωσης το 1896.
1882
Γεννιέται ο Αμερικανός φυσικός Πέρσι Γουίλλιαμς Μπρίντγκμαν, (Percy Williams Bridgman, πέθανε το 1961).
Εφηύρε μια συσκευή παραγωγής εξαιρετικά υψηλών πιέσεων. Για τη συσκευή αυτή και για τις ανακαλύψεις που έκανε στο πεδίο της Φυσικής κέρδισε το αντίστοιχο βραβείο Νόμπελ το 1946.
1898
Ξεκινά ο ισπανοαμερικανικός πόλεμος, ο οποίος έληξε στις 13 Αυγούστου του ίδιου έτους με ήττα της Ισπανίας.
Οι ΗΠΑ ως ανερχόμενη ιμπεριαλιστική δύναμη εκτόπισαν τους Ισπανούς από την Κούβα και το Πουέρτο Ρίκο (στην Καραϊβική), καθώς και στις Φιλιππίνες και τη νήσο Γκουάμ (στον Ειρηνικό Ωκεανό).
Πηγή: Ριζοσπάστης
1904
Ιδρύεται στο Παρίσι η Διεθνής Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (FIFA).
1910
Πεθαίνει ο Αμερικανός συγγραφέας Μαρκ Τουέιν (πραγματικό όνομα Σάμιουελ Λάνγκχορν Κλέμενς – Samuel Langhorne Clemens). Ανάμεσα στα πιο γνωστά βιβλία του είναι οι «Περιπέτειες του Τομ Σόγιερ» και οι «Περιπέτειες του Χάκλμπερι Φιν».
Τα πρώτα κείμενά του δημοσίευε στην εφημερίδα «Hannibal Journal» που έκδιδε ο μεγαλύτερος αδελφός του, Οράιον στις αρχές της δεκαετίας του 1850.
Για περισσότερο από μια δεκαετία έκανε διάφορα επαγγέλματα, μεταξύ των οποίων και οδηγός ποταμόπλοιου όπου και πήρε το ερέθισμα για να χρησιμοποιήσει το ψευδώνυμο «Μαρκ Τουαίην» (έκφραση των βυθομετρητών που συνόδευαν πάντα τα ποταμόπλοια). Το 1864 μετακόμισε στο Σαν Φρανσίσκο, όπου εργάστηκε για αρκετές τοπικές εφημερίδες.
Τον επόμενο χρόνο σημείωσε την πρώτη του λογοτεχνική επιτυχία ολοκληρώνοντας το σατιρικό σύντομο διήγημα «The Celebrated Jumping Frog of Calaveras County». Ακολούθησαν πολλά ταξίδια στο εσωτερικό και εξωτερικό τα οποία συνοδεύτηκαν από πληθώρα ταξιδιωτικών άρθρων που είχαν μεγάλη απήχηση.
Ανάμεσα στα ταξίδια που έκανε στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή επισκέφθηκε και τον Πειραιά, στις 14 Αυγούστου του 1867.
Παρ’ ότι οι ελληνικές αρχές τους ενημέρωσαν πως έπρεπε να μπουν σε καραντίνα 11 ημερών (λόγω του ότι έρχονταν από λιμάνι της Ανατολής), ο Μαρκ Τουαίην μαζί με άλλους τρεις επιβάτες βγήκαν κρυφά στην ακτή με σκοπό να επισκεφθούν την Ακρόπολη. Την περιπέτειά του αυτή στην Αθήνα, ο Μαρκ Τουαίην την περιέγραψε στο βιβλίο του «The Innocents Abroad».
Μέχρι το 1891, ο Τουαίην έζησε στο Χάρτφορντ, όπου ολοκλήρωσε μερικά από τα σημαντικότερα έργα του, μεταξύ των οποίων «Οι περιπέτειες του Τομ Σώγιερ» (1876), «Ο Πρίγκιπας και ο Φτωχός» (1881) και «Ένας Γιάνκης του Κονέκτικατ στην αυλή του βασιλιά Αρθούρου» (1889) και «Οι περιπέτειες του Χάκλμπερι Φιν» (1885) -κατά πολλούς το πιο γνωστό βιβλίο του.
Κατά τον Ισπανο-Αμερικανικό πόλεμο του 1898, είχε ήδη υιοθετήσει σκληρή στάση απέναντι στην αμερικανική κυβέρνηση, πολιτική στάση που διατήρησε και μετά την επιστροφή στην πατρίδα του, ως αντιπρόεδρος της Αμερικανικής Αντι-Ιμπεριαλιστικής Ένωσης (American Anti-Imperialist League).
Οι πολιτικές του απόψεις είχαν ως αποτέλεσμα να χαρακτηριστεί από ορισμένους ως προδότης, αλλά και την μη δημοσίευση ορισμένων κειμένων του σε περιοδικά της εποχής, εξαιτίας του φόβου πολλών εκδοτών για πιθανή δυσφήμιση.
1914
Οι ΗΠΑ επεμβαίνουν στρατιωτικά στο Μεξικό και καταλαμβάνουν τη Βερακρούζ.
Η επέμβαση συγκαταλέγεται στους λεγόμενους «Πολέμους της Μπανάνας», μια σειρά στρατιωτικών επεμβάσεων των ΗΠΑ σε χώρες της Λατινικής Αμερικής το διάστημα 1898–1934 και ακόμη νωρίτερα, με σκοπό την ιμπεριαλιστική διείσδυση και κυριαρχία.
1912
Οι Ιταλοί καταλαμβάνουν τη Ρόδο από τους Οθωμανούς
1915
Γεννιέται ο Άντονι Κουίν (Anthony Quinn), Μεξικανός ηθοποιός. Το κανονικό του όνομα ήταν Αντόνιο Κινόνες. Εμφανίστηκε σε περισσότερες από 150 ταινίες.
Η επιτυχία στον κινηματογράφο φθάνει με την ταινία «Βίβα Ζαπάτα» του Ηλία Καζάν (1952), με πρωταγωνιστή τον Μάρλον Μπράντο, για την οποία ο Κουίν θα τιμηθεί με Όσκαρ δεύτερου ανδρικού ρόλου.
Το 1954 έπαιξε στην ταινία «Λα στράντα» του Φεντερίκο Φελίνι.
Το 1964 ερμήνευσε το ρόλο του Αλέξη Ζορμπά στην ομώνυμη ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη, της οποίας ήταν και παραγωγός.
Η επιτυχία συνεχίζεται με την ταινία «Παθιασμένη ζωή του Βίνσεντ βαν Γκογκ» του Βιτσέντε Μινέλι, για την οποία θα τιμηθεί και πάλι με Όσκαρ για δεύτερο ανδρικό ρόλο.
Άλλες σημαντικές ταινίες του είναι «Ο Λόρενς της Αραβίας», «Ο άνθρωπος με τα χρυσά πιστόλια» και η «25η ώρα».
Έπαιξε στο θέατρο και γνώρισε επιτυχία με την ερμηνεία του στο έργο «Λεωφορείο ο πόθος» του Τένεσι Ουίλιαμς.
1918
Κατά τον Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, καταρρίπτεται και σκοτώνεται στη Γαλλία ο Γερμανός πιλότος Μάνφρεντ φον Ριχτχόφεν, γνωστός ως «Ο Κόκκινος Βαρόνος».
1923
Στην Ιταλία, ο Μπενίτο Μουσολίνι ανακηρύσσει την ημέρα ίδρυσης της Ρώμης εθνική γιορτή, ενώ καταργεί την Πρωτομαγιά.
1929
Διεξάγονται γερουσιαστικές εκλογές (η Γερουσία ανασυστάθηκε το ίδιο έτος από την κυβέρνηση Βενιζέλου – είχε καταργηθεί το 1862). Η βενιζελική παράταξη έλαβε το 70,58% των ψήφων, ενώ η αντιβενιζελική το 26,06%. Το Ενιαίο Μέτωπο Εργατών – Αγροτών (ΚΚΕ) έλαβε 1,7% και δεν εξέλεξε κανέναν Γερουσιαστή.
1941
Τα βουλγαρικά στρατεύματα καταλαμβάνουν την Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη, έπειτα από έγκριση των Γερμανών.
1944
Οι Γαλλίδες αποκτούν δικαίωμα ψήφου
1944
Στην Καισαριανή ο ΕΛΑΣ δίνει σκληρές μάχες ενάντια στη συνδυασμένη επίθεση 1.000 γερμανοτσολιάδων, χαφιέδων της Ειδικής Ασφάλειας και ανδρών της Γκεστάπο.
Την επόμενη μέρα 25.000 δημόσιοι υπάλληλοι κατεβαίνουν σε απεργία με αίτημα την κατάπαυση της τρομοκρατίας αλλά και για τα ειδικότερα ζητήματά τους.
Οι εκδηλώσεις και κινητοποιήσεις για την υπεράσπιση της Καισαριανής πληθαίνουν και η πρωτεύουσα παρουσιάζει απεργιακή όψη. Οι δυνάμεις Κατοχής προχωρούν σε 17 εκτελέσεις.
1945
Ο Κόκκινος Στρατός μπαίνει στα περίχωρα του Βερολίνου.
1945
Υπογράφεται η Σοβιετο – πολωνική Συμφωνία συμμαχίας και αμοιβαίας βοήθειας
1946
Πεθαίνει ο Τζον Μέιναρντ Κέινς, Άγγλος οικονομολόγος, που έκανε γνωστή την έννοια του κρατικού παρεμβατισμού στην οικονομία. Με το έργο του «Γενική θεωρία της απασχόλησης, του τόκου και του χρήματος» (1936), θεώρησε ότι εντόπισε το βασικό πρόβλημα του καπιταλιστικού συστήματος, στην ανεπάρκεια της ζήτησης. Το «φάρμακο διά πάσαν νόσον» ήταν, σύμφωνα με τον Κέυνς, η αύξηση του όγκου της συνολικής ζήτησης στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος. Έτσι διατύπωσε τη λεγόμενη αρχή της «ενεργού ζήτησης», δηλαδή της ζήτησης που θα μπορούσε να αποφέρει το μέγιστο κέρδος για τους καπιταλιστές. Για να επιτευχθεί ο σκοπός αυτός, ο Κέινς επεξεργάστηκε πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής του αστικού κράτους, που εστιάζεται στην αύξηση των κρατικών δαπανών και στην επέκταση των δημοσίων έργων, στην ανοχή του πληθωρισμού, στη ρύθμιση του προβλήματος της ανεργίας και στον περιορισμό των εργατικών μισθών.
Ο κεϋνσιανισμός δεν μπόρεσε ν’ αντιληφθεί την κρίση σαν προϊόν του συνόλου των αντιφάσεων του καπιταλιστικού συστήματος (από τη δράση των οποίων ανατρέπεται βίαια και η ισορροπία της σχέσης παραγωγής – κατανάλωσης). Δεν αποδέχτηκε τη μαρξιστική ανάλυση για τη σημασία του νόμου της πτώσης του ποσοστού κέρδους και της αλλαγής της οργανικής σύνθεσης του κεφαλαίου. Οδηγήθηκε στην αυταπάτη ότι με την κρατική αντιμετώπιση του προβλήματος της ζήτησης, θα μπορούσαν να εξαλειφθούν η κρίση, η ύφεση και τα υψηλά ποσοστά ανεργίας.
Η ίδια η ζωή διέψευσε τον Κέινς , ενώ ακόμα ζούσε, και επέδειξε ότι η βασική οικονομική αντίθεση του καπιταλισμού οξύνεται. Η οικονομική κρίση του ’37 στις ΗΠΑ, την Αγγλία, τη Γαλλία κλπ. ήταν το πρώτο ηχηρό ράπισμα στη δήθεν προοδευτική «αντικυκλική» πολιτική του. Το Μάρτη του 1939 ο Στάλιν, στην έκθεση δράσης στο 18ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ, αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Η νέα κρίση δεν άρχισε ύστερα από μια άνθηση της βιομηχανίας, όπως έγινε το 1929, μα ύστερα από μια ύφεση και μια κάποια αναζωογόνηση, που ωστόσο δεν πέρασε σε άνθηση. Αυτό σημαίνει ότι η νέα κρίση θα είναι πιο βαριά και η καταπολέμησή της πιο δύσκολη από την προηγούμενη κρίση».
Ο Β’ παγκόσμιος πόλεμος ήρθε τελικά να απαντήσει εκεί που δεν μπορούσε ο Κέινς .
Διάφοροι νεοκεϊνσιανοί και ιδιαίτερα λεγόμενοι «αριστεροί» (Ρόμπινσον, Κλάιν, Σράφα κ.ά.) προσπάθησαν, χωρίς επιτυχία, να βελτιώσουν τη συνταγή της αντικυκλικής πολιτικής. Η κρίση στις αρχές της δεκαετίας του ’70, οδήγησε στην ανατολή και εδραίωση στη συνέχεια, της νεοφιλελεύθερης διαχειριστικής πρότασης. «Παιδιά» της πρότασης αυτής στο επίπεδο της ΕΕ ήταν αναμφισβήτητα η Συνθήκη του Μάαστριχτ, η Λευκή Βίβλος για την Εργασία, την Παιδεία κλπ. Από την κεϊνσιανική προβληματική το κεφάλαιο κράτησε το πιο ουσιαστικό στοιχείο της, την αναγκαιότητα του κρατικού σχεδιασμού και ελέγχου της καπιταλιστικής οικονομίας. Στα επόμενα χρόνια ο επιτελικός στρατηγικός χαρακτήρας του αστικού κράτους αναβαθμίστηκε σε εθνικό και διακρατικό επίπεδο.
1947
Ο διάδοχος του ελληνικού θρόνου, Παύλος, ορκίζεται Βασιλιάς των Ελλήνων, και στη συνέχεια απευθύνει μέσω ραδιοφώνου διάγγελμα προς τον ελληνικό λαό. Θα συμβάλει τα μέγιστα για την επιβολή αντιλαϊκών μέτρων και του αντικομμουνισμού.
1949
Ισχυρές δυνάμεις του κυβερνητικού στρατού ξεκινούν επιχείρηση εγκλωβισμού και εξόντωσης της 132 Ταξιαρχίας του ΔΣΕ (επιχείρηση «Άρης»).
Ωστόσο, η 132 Ταξιαρχία δεν βρισκόταν εκεί όπου υπολόγιζε ο αντίπαλος! Τουναντίον, στις 5 Μάη επιτέθηκε και κατέλαβε, μαζί με άλλα τμήματα του ΔΣΕ στο Μπέλες, το στρατηγικής σημασίας Νέο Πετρίτσι. Η επιχείρηση «Άρης» προσαρμόστηκε στα νέα δεδομένα, αλλά και πάλι κατέληξε σε αποτυχία, επιβεβαιώνοντας την ισχύ του ΔΣΕ στην περιοχή των Σερρών.
1960
Η πρωτεύουσα της Βραζιλίας μεταφέρεται από το Ρίο ντε Τζανέιρο στη νεότευκτη Μπραζίλια.
1963
Ξεκινάει η Πρώτη Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης.
Την Πορεία οργανώνουν η Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη (ΕΕΔΥΕ), η Κίνηση Νέων για τον Πυρηνικό Αφοπλισμό «Μπέρτραντ Ράσελ» και άλλοι φορείς.
Η Πορεία απαγορεύτηκε από την κυβέρνηση της ΕΡΕ του Κ. Καραμανλή και δεν πραγματοποιήθηκε, αφού με αστυνομικές διαταγές κηρύχθηκαν παράνομες όλες οι συγκεντρώσεις σε ανοιχτό χώρο.
Ισχυρότατες αστυνομικές δυνάμεις έζωσαν ολόκληρη την περιοχή από τον τύμβο του Μαραθώνα έως το Γηροκομείο.
Περισσότεροι από 3.000 οπλισμένοι χωροφύλακες είχαν αναλάβει τον αποκλεισμό της περιοχής του Μαραθώνα, ενώ ο στρατός βρισκόταν σε ετοιμότητα. Έγιναν 200 συλλήψεις, ενώ 300 άτομα τραυματίστηκαν.
Τελικά την Πορεία πραγματοποίησαν μόνο οι Γρηγόρης Λαμπράκης, Ανδρέας Μαμμωνάς, Μπάμπης Παπαδόπουλος, Παντελής Γούτης, Γιούλια Λιναρδάτου, Βασίλης Παπασταφίδας και Τεύκρος Ανθίας.
Πλησιάζοντας στο Πικέρμι, ο Λαμπράκης μάζεψε λίγα λουλούδια για να τα τοποθετήσει στο μνημείο που είχε στηθεί προς τιμή των απαγχονισμένων από τους Γερμανούς.
1965
Το Πρωτοδικείο Αθηνών ανατρέπει για 3η φορά μέσα σε 5 μήνες την Προσωρινή Διοίκηση της ΓΣΕΕ, ορίζοντας νέα, με ακόμα πιο ενισχυμένη την παρουσία της Δημοκρατικής Συνδικαλιστικής Αλλαγής (της συνδικαλιστικής παράταξης που πρόσκειντο στην Ένωση Κέντρου, η οποία βρισκόταν στην εξουσία από τον Φλεβάρη του 1964).
1965
Πεθαίνει ο Άγγλος φυσικός Έντουαρντ Βίκτορ Άπλετον (Eduard Victor Appleton).
1967
Οι ενδοαστικές αντιθέσεις που βρίσκονταν σε εξέλιξη όλη την προηγούμενη περίοδο κορυφώνονται στη δικτατορική αστική «λύση» της Χούντας.
Σύμφωνα με το «Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, 1949-1968, Β’ Τόμος», «οι βαθύτερες αιτίες που οδήγησαν στη στρατιωτική δικτατορία της 21.4.1967 πρέπει να αναζητηθούν πρωταρχικά στις οξυμένες ενδοαστικές αντιθέσεις σε ολόκληρο το πλέγμα του αστικού κράτους, όπως διαμορφώθηκε μετά από τη Συμφωνία της Βάρκιζας…Μετά από τα ‘Ιουλιανά’ συνεχίστηκε η κρίση του αστικού συστήματος εξαιτίας της οξύτατης σύγκρουσης των κυβερνήσεων με το Παλάτι για τον έλεγχο στο στρατό και γενικότερα για τις αρμοδιότητες του βασιλιά…Ταυτόχρονα σημαντικός παράγοντας που όξυνε την κρίση της αστικής διακυβέρνησης ήταν και το Κυπριακό…Κάτω από την επίδραση τουλάχιστον των πιο πάνω παραγόντων, το τμήμα της αστικής τάξης που είχε δύναμη στον πιο ισχυρό μηχανισμό, το στρατό, έδωσε τη δικτατορική αστική λύση» (σελ.503-505).
Έτσι, τις πρώτες πρωινές ώρες της 21/4/1967 τμήματα του στρατού κινήθηκαν καταλαμβάνοντας στρατηγικά σημεία της πρωτεύουσας, κυβερνητικά κτήρια, το Πεντάγωνο, τη Βουλή, τις τηλεπικοινωνίες, κλπ. Εκτελεστής του πραξικοπήματος υπήρξε μια ηγετική ομάδα αποτελούμενη κυρίως από μεσαία στελέχη του στρατού (συνταγματάρχες και αντισυνταγματάρχες) με επικεφαλής την «τριανδρία» Γ. Παπαδόπουλου, Στ. Παττακού και Ν. Μακαρέζου.
Αμέσως μεταδόθηκε βασιλικό διάταγμα για την αναστολή των άρθρων 5, 6, 8, 10, 11, 12, 14, 18, 20, 95 και 97 του Συντάγματος που αφορούσαν τις ατομικές ελευθερίες και δικαιώματα. Επιβλήθηκε στρατιωτικός νόμος.
Ήδη από τη πρώτη μέρα του πραξικοπήματος συνελήφθησαν πάνω από 1.000 άτομα, κυρίως κομμουνιστές, αριστεροί, αλλά και βασικοί εκπρόσωποι του αστικού πολιτικού κόσμου, ο πρωθυπουργός Π. Κανελλόπουλος, ηγέτες κομμάτων, κυβερνητικά στελέχη, κ.α. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία έως τις 30 του μήνα είχαν συλληφθεί 8.270 άνδρες και γυναίκες, ενώ κόμματα και ξένοι ανταποκριτές κάνουν λόγο ακόμα και για 10-12.000. Το επόμενο διάστημα τα κολαστήρια της Γυάρου, της Λέρου, της Αλικαρνασσού, του Ωρωπού, τα κρατητήρια της διαβόητης ΕΑΤ-ΕΣΑ κ.α. γέμισαν αγωνιστές.
Ανακοίνωση του ΚΚΕ για το στρατιωτικό πραξικόπημα της 21ης Απρίλη 1967
1970
Πραγματοποιείται στη Μόσχα μεγάλη συγκέντρωση για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Β. Ι. Λένιν.
Στη συγκέντρωση παρευρέθηκε και αντιπροσωπεία του ΚΚΕ, ενώ ο κομμουνιστής ποιητής Κώστας Βάρναλης, με αφορμή την επέτειο, έστειλε στην εφημερίδα «Ισβέστια» θερμό χαιρετισμό και αυτόγραφη αφιέρωση μαζί με το γνωστό ποίημα «Οδηγητής», που είχε γράψει για τον μεγάλο ηγέτη του παγκόσμιου προλεταριάτου.
1972
Την ώρα που οι επιτελείς της Χούντας συμμετείχαν σε δοξολογία στο μητροπολιτικό ναό της πρωτεύουσας, περισσότεροι από 200 φοιτητές, αψηφώντας τον στρατιωτικό νόμο και τις ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις, οργάνωσαν στο κέντρο της Αθήνας αντιδικτατορική εκδήλωση και διαδήλωση.
Δυνάμεις της αστυνομίας επιτέθηκαν και διέλυσαν με τη βία τους φοιτητές, ενώ διενεργήθηκαν και πολλές συλλήψεις. Την αγωνιστική εκδήλωση των φοιτητών χαιρέτησε το Γραφείο του Κλιμακίου της ΚΕ του ΚΚΕ.
Στη Θεσσαλονίκη, η οργάνωση της ΚΝΕ έγραψε στους τοίχους αντιδικτατορικά συνθήματα και σκόρπισε χιλιάδες προκηρύξεις.
1980
Πεθαίνει ο Σοβιετικός βιοχημικός Αλεξάντρ Ιβάνοβιτς Οπάριν.
Ήταν πολύ σημαντική η συνεισφορά του στη θεωρία της προέλευσης της ζωής και έγινε γνωστός για το βιβλίο του «η προέλευση της ζωής».
Μελέτησε ακόμα τη βιοχημεία των υλικών διεργασιών των φυτών και τις ενζυμικές αντιδράσεις στα φυτικά κύτταρα.
1986
Καθιερώνεται επισήμως η Σημαία της ιμπεριαλιστικής Ευρωπαϊκής,Ένωσης με δώδεκα χρυσά άστρα που σχηματίζουν κύκλο πάνω σε μπλε φόντο.
1989
Πεθαίνει ο μελετητής κι εκδότης νεοελληνικών έργων, Γ. Βαλέτας (είχε γεννηθεί το 1907 στη λεσβιακή Άργενο).
Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κι εργάστηκε για πολλά χρόνια στη Μέση Εκπαίδευση.
Συνεργάστηκε στην εγκυκλοπαίδεια του «Πυρσού», γράφοντας λήμματα για πρόσωπα και πράγματα της νεότερης γραμματείας μας.
Το 1938 η μεγάλη μελέτη του για τη ζωή και το έργο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών.
Στην Κατοχή εντάχθηκε στο ΕΑΜ Λογοτεχνών.
Μετά τον πόλεμο στράφηκε στις εκδόσεις παλαιών κειμένων, όπως: «Το χρονικό του Γαλαξιδιού» (1944), «Ελληνική Νομαρχία» (1949), «Λόγοι πατριωτικοί του πατριάρχη Σαμουήλ Χαντζερή» (1948), η τρίτομη «Ανθολογία της δημοτικής πεζογραφίας» (1947-1949), έκδοση ενδιαφέρουσα για την εποχή της.
Κύρια κι εντυπωσιακότερη δραστηριότητα του Βαλέτα είναι μια σειρά τόμων με το γενικό τίτλο «Νεοελληνική Βιβλιοθήκη», όπου παρουσιάστηκαν τα «Απαντα» πολλών Νεοελλήνων συγγραφέων. Αρκετοί από τους τόμους αυτούς συγκεντρώνουν το σκόρπιο και δυσεύρετο έργο ποιητών και πεζογράφων μας, που δεν είναι προσιτό από άλλες εκδόσεις.
Πηγή: Ριζοσπάστης
2003
Πεθαίνει η Αμερικανίδα τραγουδίστρια της τζαζ και της σόουλ, Νίνα Σιμόν (Nina Simone, πραγματικό όνομα της Γιουνίς Καθλίν Γουέιμον [Eunice Kathleen Waymon]).
Της άρεσε η κλασική μουσική, ο Μπαχ και υποστήριζε πως τα πραγματικά κορίτσια μιλάνε για τον Μαρξ, το Λένιν και την επανάσταση. H Eunice Waymonή πιο απλά Nina Simone, ήταν μια γυναίκα σκληρή, ανήσυχη, έντονα πολιτικοποιημένη και σίγουρα ένα μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία της παγκόσμιας μουσικής.
Η ταμπέλα της τζαζ δεν την κάλυπτε και ποτέ της δεν την αποδέχτηκε. Και γιατί να το κάνει άλλωστε αφού μπορούσε πολύ εύκολα να περάσει από γκόσπελ ήχους σε μπλουζ, σόουλ και τζαζ με έναν τρόπο πολυδιάστατο, περίεργο και μυστηριώδη.
Όπως είχε δηλώσει η ίδια, βίωσε τον ρατσισμό από μικρή ηλικία όταν απορρίφθηκε από το Curtis Institute λόγω… χρώματος. Το 1959 με τη διασκευή του ”Ι Love(s) you Porgy” έγινε γνωστή στο ευρύτερο κοινό, ενώ ένα χρόνο μετά, άρχισε να δραστηριοποιείται και να είναι ενεργό μέλος στο κίνημα για τα Πολιτικά Δικαιώματα. Κατά την περίοδο αυτή, ηχογράφησε κομμάτια όπως το ”To Be Young, Gifted and Black’‘ και το ”Mississippi Goddam” (για την δολοφονία του αγωνιστή Medgar Evers και τον θάνατο τεσσάρων μαύρων κοριτσιών από έκρηξη βόμβας). Το 1971 συνελήφθη για φοροδιαφυγή και αυτό γιατί διαμαρτυρόμενη για τον πόλεμο στο Βιετνάμ είχε αρνηθεί να καταβάλει φόρους.
Η προσωπική ζωή της Simone, έμοιαζε να είναι βγαλμένη από ταινία με πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή, τη δυστυχία. Η ίδια, στο ημερολόγιο που διατηρούσε, έκανε λόγο για υπνωτικά χάπια, ναρκωτικά, κατάθλιψη άλλα και ξυλοδαρμούς από τον τότε άντρα της Andrew Stroud. Η φωτιά που είχε βάλει στο σπίτι της στη Γαλλία, η μεταφορά στο νοσοκομείο με ζουρλομανδύα, ο τραυματισμός ενός μικρού αγοριού από αεροβόλο άλλα και οι βόλτες που έκανε γυμνή σε διάδρομο ξενοδοχείου κρατώντας ένα μαχαίρι, μαρτυρούσαν το ψυχολογικό αδιέξοδό της.
Ο εκρηκτικός και επαναστατικός της χαρακτήρας ήταν γνωστός. Οι κόντρες της με τις δισκογραφικές εταιρίες δεν έλειπαν και σε συναυλίες της όταν έβλεπε άτομα να μιλάνε συνεχώς, τους ζητούσε να αποχωρήσουν, ενώ πολλές φορές έφευγε η ίδια από τη σκηνή. Σε μια συναυλία της στη Νέα Υόρκη αρνήθηκε να παίξει αν πρώτα δεν έπαιρνε τα χρήματα τα οποία είχαν συμφωνηθεί. Ενημερώθηκε πως τα χρήματα είναι πάνω στο πιάνο και αυτή με τη σειρά της άρχισε να τα μετράει μπροστά στο κοινό. Το 2001 και ενώ είχε διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού, σε περιοδεία της στην Αμερική ή ”United Snakes of America” όπως έλεγε, καλούσε τον κόσμο να αφυπνιστεί και μέσα από διάφορες παραλλαγές των στίχων στο τραγούδι ” Mississippi Goddam”, εξέφρασε τη δυσαρέσκειά της για τον Μπους.
Τον Απρίλιο του 2003 στη Γαλλία και σε ηλικία 70 ετών, έχασε την μάχη της με τον καρκίνο. Το δράμα, το πάθος, ο πόνος, καθώς και η τρεμάμενη φωνή που υπήρχε όταν ερμήνευε το ”Ι Put A Spell On You”, είναι αρκετό για να καταλάβει κανείς το μεγαλείο της Nina Simone. Μιας γυναίκας που έζησε με τον δικό της τρόπο, αλλοπρόσαλλα, επαναστατικά και δίκαια. Μιας γυναίκας που κάτω από τη μάσκα της σκληρού μουσικού και επαγγελματία ήταν απλά ένας άνθρωπος που ζητούσε ελευθερία μακριά από εσωτερικούς δαίμονες.
2017
Πεθαίνει ο ηθοποιός Στάθης Ψάλτης.
Γεννήθηκε στην Κορινθία το 1951 όπου έζησε τα παιδικά του χρόνια μέχρι την ηλικία των 11 ετών όταν η οικογένειά του μετακόμισε στο Αιγάλεω.
Σπούδασε στη Δραματική σχολή του Κωνσταντίνου Μιχαηλίδη.
Έπαιξε σε πολλές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου αλλά και στο θέατρο.
Έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής στη δεκαετία του 1980 με διάφορες εμπορικές ταινίες, τραγούδησε επίσης αρκετά τραγούδια σε ταινίες του και σε επιθεωρήσεις.
2022
«Φεύγει» από τη ζωή σε ηλικία 92 ετών στο Παρίσι, όπου νοσηλευόταν με κορονοϊό, ο σπουδαίος σκηνοθέτης Ροβήρος Μανθούλης.
Γεννήθηκε στην Κομοτηνή και μεγάλωσε στην Αθήνα. Στην Κατοχή συμμετείχε στο ΕΑΜ Νέων και στη συνέχεια στην ΕΠΟΝ. «Από τα τέλη του 1943 μέχρι την Απελευθέρωση, ήταν το “χωνί” των Εξαρχείων και της Νεάπολης, που έφερνε τα βράδια, από κάποια ταράτσα στο λόφο του Στρέφη, τα αντιστασιακά μηνύματα…», αναφέρεται στη βιογραφία του.
Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στην Πάντειο και Κινηματογράφο και Θέατρο στο Πανεπιστήμιο Syracuse της πολιτείας της Νέας Υόρκης. Οταν επέστρεψε από την Αμερική, το 1953, συνεργάστηκε στην αρχή με το «Θέατρο της Τετάρτης» φέρνοντας μια καινούρια ραδιοφωνική τεχνική στις θεατρικές διασκευές, ενώ ανέλαβε και τη διεύθυνση σπουδών σε δυο κινηματογραφικές σχολές, στη Σχολή Σταυράκου και στη Σχολή Ιωαννίδη.
Τον απασχολούσε έντονα η ανάπτυξη και διάδοση του ντοκιμαντέρ στην Ελλάδα. Εγινε ένας από τους πρώτους Ελληνες σκηνοθέτες που αγάπησε αυτό το είδος και το υπηρέτησε πιστά και δημιουργικά. Το 1960 ίδρυσε την «Ομάδα των 5», με τους Ηρακλή Παπαδάκη, Φώτη Μεσθεναίο, Γιάννη Μπακογιαννόπουλο και Ρούσσο Κούνδουρο, που γύριζαν ντοκιμαντέρ.
Τη δεκαετία του ’60 γύρισε και ελληνικές ταινίες με πιο χαρακτηριστική και αγαπημένη έως σήμερα το «Ψηλά τα χέρια Χίτλερ!» (1963) με πρωταγωνιστές τον Θανάση Βέγγο και τον Βασίλη Διαμαντόπουλο, αλλά και την πολυβραβευμένη πολιτική και καυστική ταινία «Πρόσωπο με Πρόσωπο» (1966).
Στα χρόνια της χούντας εγκαταστάθηκε στο Παρίσι. Το έργο του απαγορεύθηκε και το διαβατήριό του ακυρώθηκε. Εκείνα τα χρόνια αφιερώθηκε στο ντοκιμαντέρ. Από την πληθώρα των ντοκιμαντέρ του, κυρίως για τη γαλλική τηλεόραση, ξεχωριστή θέση κατέχει το «Στην Αφίσα του Κόσμου», όπου «σύστησε» στο κοινό πολλούς και διάσημους καλλιτέχνες, όπως τον Ζακ Μπρελ, την Τζόαν Μπαέζ, τους Ρόλινγκ Στόουνς, τον Ζορζ Μουστακί, τον Μίκη Θεοδωράκη και την Μαρία Φαραντούρη, καθώς και το «Μια χώρα, μια μουσική», που έφερε τον Μανθούλη σε πολλές χώρες του κόσμου.
Μετά την πτώση της χούντας επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου ασχολήθηκε με τη δημόσια τηλεόραση από θέσεις ευθύνης αφήνοντας το αποτύπωμά του. Πέρα από την ενασχόλησή του με τον κινηματογράφο εξέδωσε και βιβλία.
