1440
Ο Ιωάννης Γουτεμβέργιος παρουσιάζει την εφεύρεσή του: Την τυπογραφία.
1879
Γεννιέται ο Σοβιετικός ζωγράφος και θεωρητικός της τέχνης Καζιμίρ Μαλέβιτς, δημιουργός των ρευμάτων του Σουπρεματισμού και του Κονστρουκτιβισμού.
1898
Στη Γαλλία, ο Εμίλ Ζολά (Emile Zola) καταδικάζεται σε φυλάκιση μετά τη δημοσίευση του «Κατηγορώ», μίας επιστολής με την οποία κατηγορούσε τη γαλλική κυβέρνηση για αντισημιτισμό και για την άδικη φυλάκιση του λοχαγού Άλφρεντ Ντρέιφους.
1918
Μέρα του Κόκκινου Στρατού. Είχε προηγηθεί Διάταγμά της Προσωρινής Εργατοαγροτικής Κυβέρνησης (Συμβούλιο των Επιτρόπων του Λαού) στις 18/1/1918 για τη δημιουργία του Κόκκινου Στρατού Εργατών – Αγροτών σε εθελοντική βάση.
Οι πρώτες μονάδες του νέου επαναστατικού στρατού διακρίθηκαν αμέσως στη μάχη κατά των Γερμανών στις τοποθεσίες Νάρβα και Πσκοβ. Η ημέρα που δόθηκαν αυτές οι μάχες ορίστηκε τιμητικά ως Μέρα του Κόκκινου Στρατού.
1924
Γεννιέται ο Νοτιοαφρικάνος φυσικός Άλαν Μακλίοντ Κόρμακ (Allan Cormack). Βραβεύτηκε με Νόμπελ Ιατρικής το 1979 για την ανάπτυξη του αξονικού τομογράφου με χρήση υπολογιστή.
1943
Ιδρύεται η Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων (ΕΠΟΝ).
Η θρυλική ΕΠΟΝ, με την καθοριστική συμβολή της ΟΚΝΕ και με σημαία το «Πολεμάμε και τραγουδάμε», συσπείρωσε πάνω από 600.000 περήφανα νιάτα που την περίοδο της Κατοχής εντάχθηκαν στις γραμμές της, πρόσφερε πάνω από 32.000 ως αντάρτες μαχητές στον αγώνα και πάνω από 1.300 παιδιά της έπεσαν στα πεδία των μαχών.
Στην ιδρυτική συνδιάσκεψη της ΕΠΟΝ που έλαβε χώρα στην Αθήνα μετείχαν οι εξής οργανώσεις νέων: η «Αγροτική Νεολαία Ελλάδος», η «Ενιαία Εθνικοαπελευθερωτική Εργατοϋπαλληλική Νεολαία», η «Ενιαία Μαθητική Νεολαία», η «Ένωση Νέων Αγωνιστών Ρούμελης», ο «Θεσσαλικός Ιερός Λόχος», η «Λαϊκή Επαναστατική Νεολαία», η «Λεύτερη Νέα», η «Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδος» (ΟΚΝΕ), η «Σοσιαλιστική Επαναστατική Πρωτοπορία Ελλάδος», και η «Φιλική Εταιρεία Νέων».
1944
Εκτελείται ο Κώστας Γαμβέτας, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ.
1944
Τμήμα του μηχανικού του ΕΛΑΣ Νοτίου Ολύμπου ανατινάζει την ταχεία γερμανική αμαξοστοιχία αρ. 53 με αποτέλεσμα το θάνατο 450 Γερμανών, εκ των οποίων το 1/3 ήταν αξιωματικοί.
1945
Η γερμανική ναζιστική φρουρά στο Πόζναν συνθηκολογεί. Οι σοβιετικές και πολωνικές δυνάμεις απελευθερώνουν την πόλη.
1945
Γεννιέται η ηθοποιός Πίτσα Μπουρνόζου, απόφοιτος του «Θεάτρου Τέχνης», μεταφράστρια, πεζογράφος και ζωγράφος. Σπούδασε στο London School of Dramatic Art και άλλες σχολές κλασικό μπαλέτο και ρυθμική.
Στο θέατρο συνεργάστηκε με αξιόλογους θιάσους σε κλασικό και σύγχρονο ρεπερτόριο. Συνεργάστηκε με τους Ν. Χατζίσκο, Κ. Δανδουλάκη, Γ. Μιχαλακόπουλο, Στ. Ληναίο, Χρ. Τσάγκα, Ν. Τριανταφυλλίδη, Δ. Μπεμπεδέλη (στο θεατρικό Οργανισμό Κύπρου), Γ. Βεάκη, Λ. Τριβιζά, κ.ά. Δούλεψε ως μεταφράστρια σε εκδοτικούς οίκους, ενώ πεζά της δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά. Εικαστικά της έργα εκτέθηκαν σε γκαλερί της Κυψέλης.
1948
Τμήματα του ΔΣΕ Πελοποννήσου μπαίνουν στο Γύθειο και απελευθερώνουν από τις φυλακές 25 πολιτικούς κρατούμενους.
1957
Πεθαίνει σε ηλικία μόλις 38 ετών, η μεγάλη ρεμπέτισσα Μαρίκα Νίνου.
Η Νίνου γεννήθηκε το 1919 στον Καύκασο. Το πραγματικό της όνομα ήταν Ευαγγελία Αταμιάν. Παντρεύτηκε σε μικρή ηλικία και απέκτησε ένα γιο. Αργότερα θα γνωριστεί με τον ακροβάτη Νίκο Νικολαΐδη, που ήταν γνωστός με το ψευδώνυμο «Νίνο». Στα μέσα του 1948 η Μαρίκα Νίνου θα γνωρίσει τον Μανώλη Χιώτη, με τον οποίο έκανε τέσσερα τραγούδια σε δύο δίσκους.
Στο στούντιο της «Κολούμπια» θα έρθει σ’ επαφή με τον τραγουδιστή Στελλάκη Περπινιάδη. Η γνωριμία τους θα είναι και η αρχή για την καλλιτεχνική πορεία της Μαρίκας Νίνου. Θ’ ανέβει πλέον επαγγελματικά στο πάλκο και θ’ αλλάξει τ’ όνομά της και από Ευαγγελία θα γίνει Μαρίκα. Θ’ ακολουθήσει η συνεργασία της με τον Βασίλη Τσιτσάνη, ενώ οι πιο παραγωγικές χρονιές για την Μαρίκα Νίνου στο χώρο της δισκογραφίας ήταν το 1949 και 1950.
Το 1953 θα έχει τα πρώτα προβλήματα με την υγεία της. Η τελευταία φορά που θ’ ανεβεί στο πάλκο θα είναι τον Οκτώβρη του 1955, στο πάλκο του «Τζίμη του Χοντρού». Ο Μάνος Χατζιδάκις αφιέρωσε το δίσκο του «Τα Πέριξ» στη «μνήμη της ανεπανάληπτης Μαρίκας Νίνου, που δίχως να το ξέρει, με το μαχαίρι της φωνής της χάραξε μέσα μας βαθιά τα ονόματα των θεών της ταπεινοσύνης και της βυζαντινής παρακμής».
1965
Πεθαίνει ο Άγγλος κωμικός ηθοποιός, συγγραφέας και σκηνοθέτης Σταν Λόρελ (Stan Laurel).
Μαζί με τον Όλιβερ Χάρντι αποτέλεσαν ένα από τα διασημότερα κωμικά δίδυμα στην ιστορία του κινηματογράφου ως οι Χοντρός και Λιγνός.
1966
Ολοκληρώνεται νέο πραξικόπημα, το 15ο από το 1949, στη Συρία, από τους κόλπους του κόμματος Μπάαθ. Στην εξουσία έρχεται ο Σαλάχ Τζαντίντ.
1966
Πραγματοποιείται η πρώτη δοκιμαστική τηλεοπτική εκπομπή του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (ΕΙΡ) με δίωρο πρόγραμμα, που περιλαμβάνει διεθνές δελτίο ειδήσεων, καλλιτεχνικά νέα, ντοκιμαντέρ και παρακολουθείται από χιλιάδες Αθηναίους, οι οποίοι συνωθούνται μπροστά στις προθήκες των καταστημάτων ηλεκτρικών ειδών, που εκθέτουν δέκτες τηλεοράσεων.
1974
«Φεύγει» από τη ζωή ο λογοτέχνης Κοσμάς Πολίτης (ψευδώνυμο του Παρασκευά Ταβελούδη «για να υπογράφει τα βιβλία του σώζοντας την υπόληψή του», όπως έλεγε χαριτολογώντας).
Εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στη Σμύρνη το 1890, μετά από την οικονομική καταστροφή του πατέρα του και με την καταστροφή -οικογενειάρχης πια- έφυγε για τη Μασσαλία και το Παρίσι, όπου εργάστηκε σε τράπεζα. Ένα χρόνο μετά, το 1923, εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο και το 1924 επέστρεψε στην Ελλάδα ως υποδιευθυντής στο υποκατάστημα της Ιονικής Τράπεζας στην Αθήνα.
Εμφανίστηκε στα Γράμματα -παντελώς άγνωστος μέχρι εκείνη τη στιγμή στους λογοτεχνικούς κύκλους σε ηλικία 42 ετών- με το μυθιστόρημα «Λεμονοδάσος» (το 1978 μεταφέρθηκε στην τηλεοπτική οθόνη από την Τόνια Μαρκετάκη). Το 1938 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος για την «Eroica» (έγινε κινηματογραφική ταινία από τον Μιχάλη Κακογιάννη το 1960)
Υπήρξε μέγας μεταφραστής, με τουλάχιστον 114 διαφορετικούς μεταφρασμένους τίτλους από τα γαλλικά: Henri Barbusse, Jean Cocteau, Colette, Andre Gide, Andre Maurois, Raymond Radiguet, Jean Richepin, Romain Rollan, Francoise Sagan κά. Εξέχουσα θέση στο μεταφραστικό του έργο έχει η συλλογή διηγημάτων «Σκλαβιά και μεγαλείο», του Louis Aragon. Άλλωστε, μεταξύ μεταφραστή και μεταφραζόμενου υπήρχε και πολιτική – ιδεολογική σύμπλευση.
Το 1944, 56 χρόνων και χωρίς προηγούμενη συμμετοχή σε κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες, γίνεται μέλος του ΚΚΕ και αργότερα ιδρυτικό μέλος της ΕΔΑ και υποψήφιος βουλευτής της το 1951.
Το 1960 τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο διηγήματος για την «Κορομηλιά». Το 1961 έγινε επίτιμο μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών (είχε προηγηθεί άρνηση της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών να τον δεχτεί, καθώς αρνήθηκε να υπογράψει δήλωση μετανοίας για τις ιδέες του), ενώ το 1964 πήρε το 1ο Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος για το μυθιστόρημα «Στου Χατζηφράγκου» (πρωταγωνίστρια η Σμύρνη όπου μεγάλωσε)
Την περίοδο της Χούντας συνελήφθη, αλλά τελικά αφέθηκε ελεύθερος.
1981
Στις 6.20 το απόγευμα, μέσα στην αίθουσα της ισπανικής Βουλής εκδηλώνεται το πραξικόπημα – οπερέτα με επικεφαλής τον αντισυνταγματάρχη της Πολιτοφυλακής Αντόνιο Τεχέρο, που ανεβαίνει στο βήμα και κολλά το περίστροφό του στον κρόταφο του προέδρου του Κοινοβουλίου.
Μετά από λίγες ώρες οι πλήρως απομονωμένοι πραξικοπηματίες παραδίδονται.
1983
Το μικρό επιβατηγό οχηματαγωγό «Χρυσή Αυγή», της εταιρείας Πολέμη, ναυαγεί μεταξύ Εύβοιας και Άνδρου. Οι 24 από τους 37 επιβάτες και μέλη του πληρώματος χάνουν τη ζωή τους.
2003
«Φεύγει» από τη ζωή ο κομμουνιστής και σπουδαίος ηθοποιός Τίτος Βανδής. Σπούδασε στο Ωδείο Θεσσαλονίκης και στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Πρωτοεμφανίστηκε στο Εθνικό, το 1934, στον «Ιούδα» του Σπ. Μελά. Τον ίδιο χρόνο έγινε μέλος του ΣΕΗ. Δραστήριο μέλος της εργατικής «Κοινωνικής Αλληλεγγύης» από τα 1934, συνδέθηκε με το ΚΚΕ και έπειτα με το ΕΑΜ Θεάτρου. Μετά την υποχώρηση συμμετείχε στους ΕΑΜίτικους θιάσους που έδιναν παραστάσεις στην επαρχία.
Στο Εθνικό Θέατρο πρωταγωνίστησε από τη δεκαετία του ’30 («Ρωμαίος και Ιουλιέτα»,»Θυσία του Αβραάμ» κ.ά.). Το 1938 συνεργάζεται με τη «Νέα Σκηνή» του Μιχ. Κουνελάκη, και περιοδεύει στην Ελλάδα. Το 1940 συνεργάζεται με το θίασο Μαρίκας Κοτοπούλη («Προανάκριση» και «Το Ξύπνημα» του Αλ. Λιδωρίκη). Από το 1941 μέχρι το 1943 με την Κατερίνα, όπου πρωταγωνίστησε σε κορυφαία έργα («Νόρα» του Ιψεν, «Καίσαρ και Κλεοπάτρα» του Μπέρναρντ Σο, «Σουπιά» του Αιμ. Φαμπρ κ.ά.).
Μετά το θίασο της Κατερίνας, δοκιμάζεται στο μουσικό θέατρο κι έπειτα με τους ΕΑΜίτες «Ενωμένους Καλλιτέχνες» («Θάψτε τους νεκρούς», «Το καλοκαίρι θα θερίσουμε», κ.ά.). Το 1946, με την Αλέκα Παΐζη και τον Δήμο Σταρένιο συγκροτούν θίασο και ανεβάζουν τους «Αδελφούς Καραμαζόφ» του Ντοστογιέφσκι. Επανέρχεται στο θίασο της Κατερίνας και πρωταγωνιστεί στο «Αντώνιος και Κλεοπάτρα» και στην «Εντα Γκάμπλερ». Στο θέατρο «Κοτοπούλη», από το ’51 έως το ’56, εμφανίζεται στη «Μις Μέιμπελ», στο «Μάκμπεθ» κ.ά. Συνεργάζεται με τον Αδαμάντιο Λεμό, το «Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο» του Μάνου Κατράκη, με το θίασο Αλεξανδράκη, με το θίασο της Ελένης Χατζηαργύρη, το θίασο Αλεξανδράκη – Ζαβιτσιάνου, με το ΚΘΒΕ. Το ’64, συγκροτεί δικό του θίασο στο «Μετάλλιον» στο Παγκράτι και ανεβάζει το «Ενας όμηρος» του Ιρλανδού Μπ. Μπίαν, σε μουσική Μ. Θεοδωράκη και το «Ασπρο Ατι» του Κάρολ.
Φεύγει για την Αμερική (1966), όπου σταδιοδρομεί με επιτυχία για 24 περίπου χρόνια, στο θέατρο, στο σινεμά και την τηλεόραση. Στο θέατρο ξεχωρίζει στις παραστάσεις «On a clear day you can see for ever», «Ιλια Ντάρλινγκ», στο Μπρόντγουεϊ, με την Μελίνα Μερκούρη, σε διασκευή της ταινίας «Ποτέ την Κυριακή» από τον Ζυλ Ντασσέν, «The guide», «Ζορμπάς», «The man of la Mancha» (διασκευή του «Δον Κιχώτη», όπου ερμήνευσε τον Σάντσο Πάντσο). Το 1979 πραγματοποιεί μια έκτακτη εμφάνιση στην Αθήνα, με την Ελλη Λαμπέτη, στο έργο του Ντε Φίλιππο «Φιλουμένα Μαρτουράνο». Επιστρέφει στην Αμερική, απ’ όπου επιστέφει οριστικά το ’83.
Στην Αθήνα επανέρχεται με το μιούζικαλ «Μάγκες και Κούκλες» («Παρκ», 1984), ακολουθούν, «Λυσσασμένη Γάτα» του Τενεσί Ουίλιαμς (Εθνικό Θέατρο), «Ρετρό» του Α. Γκάλιν, «Σάββατο, Κυριακή και Δευτέρα» του Ντε Φίλιππο (ΚΘΒΕ). Από το ’93 έως το ’95, ξανασυνεργάζεται με το Εθνικό Θέατρο («Χορεύοντας στη Λουνάσα» κ.ά.), στο «Βέμπο» («Αδελφοί Καραμαζόφ»).
Εξίσου σημαντική είναι η παρουσία του στον κινηματογράφο. Πρωταγωνιστεί στις ταινίες «Μηδέν πέντε» του Γιάννη Πετροπουλάκη (’58), «Παράνομοι», «Το Ποτάμι» του Νίκου Κούνδουρου (’58-’59), «Αστέρω» του Ντίνου Δημόπουλου (’59), «Ποτέ την Κυριακή» του Ζυλ Ντασσέν (’60), «Πολιορκία» του Κλοντ Μπερνάρ Ομπέρ, κ.ά. Οι περισσότερες ταινίες έγιναν στην Αμερική. Αναφέρουμε μερικές: «Young Doctors in love», «The Betsy» (με τον Λόρενς Ολιβιέ), «The other side of midnight», «Gus», «Smile», «The Exorcist», «The dead duck», «Topkapi», «It happened in Athens» κ.ά. Το ’62 βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την ερμηνεία του στην ταινία «Πολιορκία», ενώ το ’83 πήρε το Α` βραβείο ανδρικού ρόλου στην ταινία «Προσοχή κίνδυνος» του Γ. Σταμπουλόπουλου.
Αμέτρητες ήταν οι συμμετοχές του στην αμερικανική τηλεόραση – πολύ περισσότερες απ’ την ελληνική. Αναφέρουμε τις σειρές: «Dallas», «Mary Hartman, Mary Hartman», «Kojak», «Mary Tyler Moore show», «Mannix», «The young and the restless», «Police story», «Genesis ΙΙ», «Mission Impossible», «Hawai Five-0», «The flying nun».
Ασχολήθηκε και με τη μετάφραση θεατρικών έργων και από τις αρχές της δεκαετίας του ’60 με τη διδασκαλία της Υποκριτικής σε δραματικές σχολές. Με τον σκηνοθέτη Γιώργο Θεοδοσιάδη ίδρυσε τη Δραματική Σχολή Αθηνών, όπου και δίδαξε επί χρόνια. Αλλά και στην Αμερική υπήρξε καθηγητής Υποκριτικής (τέλη δεκαετίας ’70, στο Κολέγιο της Σάντα Μόνικα).
Από τη δεκαετία του ’30 ανέπτυξε συνδικαλιστική δράση. Το ’95 ανέλαβε τη διεύθυνση του Φεστιβάλ Ολύμπου, το οποίο καθιέρωσε με σοβαρές πολιτιστικές εκδηλώσεις.
