Σαν σήμερα 23 Μαρτίου – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 23/3

1749

Γεννιέται ο Πιερ Σιμόν Λαπλάς (Pierre-Simon Laplace), Γάλλος μαθηματικός, φυσικός, αστρονόμος και φιλόσοφος.

Επιστήμες - Μαθηματικά - Φυσική - Αστρονομία - Φιλοσοφία - Πιερ Σιμόν Λαπλάς
Ο Πιερ Σιμόν Λαπλάς

Οι μελέτες του πάνω στη μηχανική του αστρονομικού συστήματος έδωσαν τεράστια ώθηση στην έρευνα του διαστήματος.

1821

Το Πατριαρχείο, επιφορτισμένο από το οθωμανικό καθεστώς με το καθήκον του τοποτηρητή της ευταξίας στους υπ’ ευθύνη της πληθυσμούς και εχθρικό προς τα φιλελεύθερα – αστικά ιδεώδη που έφερε η Επανάσταση του 1821, επιστρατεύει το όπλο του αφορισμού (όπως είχε πράξει και στο παρελθόν στα Ορλωφικά, στις εξεγέρσεις του 1807, του 1808, κλπ.).

Ελληνική Επανάσταση 1821 - Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε΄
O Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε΄

Στον αφορισμό του ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε΄ χαρακτήριζε την Επανάσταση ως «αχαριστία […] συνοδευμένη και με πνεύμα κακοποιόν και αποστατικόν εναντίον της κοινής ημών ευεργέτιδος και τροφού, κραταιάς και αηττήτου βασιλείας», που «εμφαίνει και τρόπον αντίθεον»! Τους δε «ασεβείς πρωταίτιους», Μ. Σούτσο και Α. Υψηλάντη, τους καταδίκαζε ως «συμπράκτορες φιλελεύθερους», οι οποίοι, «επιχείρησαν έργον μιαρόν, θεοστεγές και ασύνετον» και καλούσε τους πιστούς «να τους μισήτε και να τους αποστρέφεσθε».

Το κείμενο διαβάστηκε από άμβωνος σε όλους τους χριστιανικούς πληθυσμούς, κάνοντας μεγάλη ζημιά στην υπόθεση του Αγώνα (ιδιαίτερα μεταξύ των αγροτικών πληθυσμών). Την ίδια στιγμή προκάλεσε την κατακραυγή σημαντικού μέρους των καταπιεζόμενων λαών, που μέσα τους έκαιγε η φλόγα της Επανάστασης.

1842

Πεθαίνει ο Γάλλος συγγραφέας Μαρί Ανρί Μπέιλ (Marie-Henri Beyle) γνωστός ως Στεντάλ (Stendhal).

Πολιτισμός - Λογοτεχνία - Στεντάλ
Ο Μαρί Ανρί Μπέιλ – Στεντάλ

Τα πιο γνωστά του έργα είναι τα μυθιστορήματα «Το Κόκκινο και το Μαύρο» και «Το μοναστήρι της Πάρμας».

1903

Οι αδερφοί Ράιτ καταθέτουν αίτηση ευρεσιτεχνίας για την εφεύρεσή τους «Ιπτάμενη Μηχανή», δηλαδή το αεροπλάνο.

Αεροναυπηγική - Αεροπλάνα - αδερφοί Ράιτ
Οι αδερφοί Ράιτ

1910

Γεννιέται το 1910 στο Τόκιο ο Ακίρα Κουροσάβα, ένας από τους σπουδαιότερους σκηνοθέτες στην ιστορία του κινηματογράφου.

Πολιτισμός - Κινηματογράφος - Ακίρα Κουροσάβα
Ο Ακίρα Κουροσάβα

Σπούδασε ζωγράφος, αλλά η ζωή του άλλαξε όταν έγινε βοηθός του Ιάπωνα σκηνοθέτη Γιαμαμότο.

Από το 1943 αρχίζει να σκηνοθετεί, δείχνοντας από την αρχή τα σημάδια του κινηματογραφικού του χαρακτήρα.

Ψυχολογική εμβάθυνση στους ήρωες, ποίηση, ουμανισμός, συμβολισμοί, βαθιές ματιές στη γιαπωνέζικη κοινωνία και στη μοίρα του ανθρώπου, μα πάνω απ’ όλα αναζήτηση της αλήθειας.

Ο ίδιος έλεγε: “πάντα ψάχνω την αλήθεια και θέλω να περνάω το μεγαλύτερό της μέρος στις ταινίες μου, αλλά ομολογώ ότι είναι δύσκολο να παίρνεις χρήματα, μιλώντας για την αλήθεια και λέγοντας την αλήθεια”.

Γι’ αυτή την αλήθεια, όμως, ο Ακίρα Κουροσάβα απέσπασε όλα τα μεγάλα κινηματογραφικά βραβεία.

Το 1951 πήρε για πρώτη φορά το Χρυσό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ Βενετίας για την ταινία “Ρασομόν” και για την ίδια ταινία το Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας.

Στο Φεστιβάλ Βενετίας για άλλη μια φορά, το 1954, πήρε το Ειδικό Βραβείο για την ταινία οι “Επτά Σαμουράι”, ενώ το 1959 στο Φεστιβάλ Βερολίνου του απονέμεται το βραβείο σκηνοθεσίας για την ταινία “Το μυστικό φρούριο”.

Το δεύτερο Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας έρχεται το 1974 για το έργο “Ουζαλά” και το 1980 κερδίζει το Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών για την ταινία “Καγκεμούσα”.

Η Ακαδημία των Όσκαρ τον τιμά το 1990 για την προσφορά του στον κινηματογράφο. Την ίδια χρονιά ο Ακίρα Κουροσάβα σκηνοθετεί “Τα όνειρα” και καταφέρνει να κάνει τη ζωγραφική κινηματογράφο ή το αντίστροφο.

1915

Γεννιέται ο Βασίλι Ζάιτσεφ, Σοβιετικός στρατιωτικός.

Βασίλι Ζάιτσεφ
Ο Βασίλι Ζάιτσεφ

Είναι ο πιο διάσημος ελεύθερος σκοπευτής, ο οποίος εξόντωσε εκατοντάδες φασίστες στη μάχη του Στάλινγραντ.

1918

Το γερμανικό κανόνι «Βέρθα», τελευταίο επίτευγμα του μονοπωλιακού κολοσσού «Κρουπ», αρχίζει να βομβαρδίζει το Παρίσι από απόσταση 75 μιλίων (Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος).

Α'ΠΠ - Γερμανία - κανόνι «Βέρθα»
Το γερμανικό κανόνι «Βέρθα»

Ο πόλεμος μπορεί να στοίχισε εκατομμύρια ζωές από κάθε ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο, εξασφάλισε όμως ταυτόχρονα και τεράστια κέρδη για τα αντίστοιχα μονοπώλια.

1919

Συγκροτείται στο Μιλάνο της Ιταλίας το φασιστικό κόμμα του Μπενίτο Μουσολίνι, που αρχικά φέρει την ονομασία «Πυρήνες του Αγώνα» (Fasci de Combattimento).

Ιταλία - Φασισμός - Μουσολίνι
Ο Μουσολίνι, με τα ιδρυτικά μέλη του κόμματός του

Στην πρώτη του απόπειρα να εκλεγεί στο Κοινοβούλιο, το κόμμα του Μουσολίνι αποτυγχάνει παταγωδώς. Ωστόσο η δράση του στη διάρκεια των μεγάλων απεργιακών αγώνων στην Ιταλία το 1920-1921 ενάντια στους εργάτες (με την οργάνωση εκστρατειών «τιμωρίας» κατά απεργών, συνδικαλιστών, κλπ.) κέρδισε την εύνοια και την ενεργό στήριξη των βιομηχάνων.

Έτσι, το 1921 το κόμμα μετονομάζεται σε Εθνικό Φασιστικό Κόμμα και τον Οκτώβρη του 1922 στον απόηχο της περιβόητης «Πορείας προς τη Ρώμη» 100.000 μελανοχιτώνων, ο βασιλιάς Βίκτωρ Εμμανουήλ Γ’ ορίζει τον Μουσολίνι Πρωθυπουργό, παραδίδοντας έτσι την εξουσία στην ανοιχτή δικτατορία του κεφαλαίου.

1929

Δημοσιεύεται στον Ριζοσπάστη τηλεγράφημα του Αλβέρτου Αϊνστάιν προς την κυβέρνηση Βενιζέλου.

Ελλάδα - Ελευθέριος Βενιζέλος - Φοιτητικό κίνημα - Άλμπερτ Άινστάιν
Tο δημοσίευμα του «Ριζοσπάστη» με το τηλεγράφημα του Άινστάιν

Ο μεγάλος επιστήμονας, που ήταν και μέλος της Επιτροπής Αμύνης των Θυμάτων της Λευκής (αστικής) Τρομοκρατίας στα Βαλκάνια, διαμαρτύρονταν για την αποβολή φοιτητών από το Πανεπιστήμιο για πολιτικούς λόγους, απαιτώντας την ελευθερία της σκέψης των φοιτητών.

1934

Γεννιέται η Κάκια Αναλυτή, ηθοποιός .

Πολιτισμός - Θέατρο - Κάκια Αναλυτή
Η Κάκια Αναλυτή

Στις αρχές της δεκαετίας του ’50 αποφοίτησε από τη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών, όπου δίδασκε ο Δημήτρης Ροντήρης.

Πρωτόπαιξε με το θίασο του Διονύση Παγουλάτου, στο «Φιόρε του λεβάντε» του Ξενόπουλου και στον «Εβδομο ουρανό». Ακολούθησε συνεργασία με το θίασο του Αδαμάντιου Λεμού στον «Αγαπητικό της βοσκοπούλας» και με το «Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο» του Μάνου Κατράκη στο έργο «Βαθιές είναι οι ρίζες». Συνεργάστηκε με το θίασο της Κατερίνας Ανδρεάδη. Ακολούθησαν συνεργασίες με τη «Νέα Σκηνή» του Κωστή Λειβαδέα, του Ντίνου Ηλιόπουλου, της Κατερίνας Ανδρεάδη, του Νίκου Χατζίσκου (1962, στην «Όπερα της πεντάρας» του Μπρεχτ).

Το χειμώνα του 1963 δημιουργείται ο θίασος Ρηγόπουλου – Αναλυτή και το θέατρο (χειμερινό και καλοκαιρινό) «Αναλυτή », όπου μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του ’90 το ζεύγος ανέβασε πολλά έργα, κυρίως μπουλβάρ. Η μεγάλη επιτυχία (1967) και επί χρόνια επαναλαμβανόμενη, του θιασαρχικού ζεύγους, με υποκριτικά κυρίαρχη την Κάκια Αναλυτή, ήταν η κωμωδία «Αγάπη μου Ουάουα».

1937

Έπειτα από 15 μέρες σκληρών μαχών οι δυνάμεις της Δημοκρατικής Ισπανίας συντρίβουν τις υπέρτερες δυνάμεις του στρατηγού Φράνκο και της φασιστικής Ιταλίας στη Γκουανταλαχάρα (Ισπανικός Εμφύλιος).

Ισπανικός Εμφύλιος - Διεθνείς Ταξιαρχίες
Μέλη των Διεθνών Ταξιαρχιών στην Γκουανταλαχάρα

Ο Λαϊκός Στρατός της Δημοκρατικής Ισπανίας μετρούσε μόλις 20.000 μαχητές έναντι 50.000 του αντιπάλου (εκ των οποίων οι 35.000 Ιταλοί). Ακόμα μεγαλύτερη ήταν η διαφορά σε πολεμικό υλικό. Σημαντική ωστόσο υπήρξε η συνδρομή των σοβιετικών αρμάτων μάχης, που παρά το εμπάργκο των αγγλογάλλων, οι Σοβιετικοί κατάφεραν να περάσουν στη Δημοκρατική Ισπανία.

Ισπανικός Εμφύλιος - λόχος "Νίκος Ζαχαριάδης" - Πολιτισμός - Ζωγραφική
Πίνακας που αναπαριστά τον λόχο “Νίκος Ζαχαριάδης” του Λαϊκού Ισπανικού Στρατού

Σημαντική υπήρξε επίσης η συμβολή των Διεθνών Ταξιαρχιών, στις οποίες πολέμησαν και πολλοί Έλληνες εθελοντές (λόχος «Νίκος Ζαχαριάδης»).

1948

Η Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση αποφασίζει να πάρει μέτρα για την προστασία των παιδιών. Οι συνθήκες που επικρατούσαν στις εμπόλεμες περιοχές υπήρξαν ιδιαίτερα σκληρές για τα παιδιά, όπου πέρα από το θάνατο εξαιτίας των συγκρούσεων, απειλούνταν από την πείνα, τις αρρώστιες, αλλά και τα γκέτο της Φρειδερίκης.

ΚΚΕ - ΕΑΜ - ΔΣΕ - Πέτρος Κόκκαλης
Ο Πέτρος Κόκκαλης

Ακολούθως, η ΠΔΚ απευθύνθηκε για τη διάσωσή τους στις Λαϊκές Δημοκρατίες, οι οποίες δέχτηκαν και φιλοξένησαν περίπου 25.000 παιδιά, όλα με τη συγκατάθεση των γονιών τους. Το Μάη του 1948 συστάθηκε και ειδική Επιτροπή Βοήθειας στο Παιδί (ΕΒΟΠ) με επικεφαλής τον Πέτρο Κόκκαλη και μέλη της την Έλλη Αλεξίου, τον Γιώργη Αθανασιάδη, τον Γιώργη Ζωίδη κ.ά.

Πολιτισμός - Λογοτεχνία - Έλλη Αλεξίου - ΚΚΕ
Η Έλλη Αλεξίου

Η διάσωση τόσων χιλιάδων παιδιών και η φροντίδα για τη ζωή και τη μόρφωσή τους, που επέδειξαν τα κράτη της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, αποτελούσε έμπρακτη εφαρμογή των αρχών του προλεταριακού διεθνισμού και ανιδιοτελή διεθνιστική αλληλεγγύη προς τον δοκιμαζόμενο ελληνικό λαό.

ΔΣΕ - Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση - μέτρα για την προστασία των παιδιών
Παιδιά αναχωρούν για τις Λαϊκές Δημοκρατίες

Το αστικό στρατόπεδο, από τη μεριά του, φρόντισε να εκμεταλλευτεί προπαγανδιστικά το γεγονός, συκοφαντώντας, διαστρεβλώνοντας και αντιστρέφοντας την πραγματικότητα. Τα περί «παιδομαζώματος» αποτελούν τμήμα της αντικομμουνιστικής προπαγάνδας μέχρι τις μέρες μας.

1956

Το Πακιστάν ανακηρύσσεται η πρώτη Ισλαμική Δημοκρατία.

Πακιστάν
Η σημαία του Πακιστάν

1980

Πεθαίνει ο ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου Αλέκος Λειβαδίτης.

Πολιτισμός - Κινηματογράφος - Αλέκος Λειβαδίτης
Ο Αλέκος Λειβαδίτης

Ήταν αδερφός του ποιητή Τάσου Λειβαδίτη.

Έπαιξε σε πολλές ελληνικές ταινίες και θεατρικές παραστάσεις και συνεργάστηκε με πολλούς θιάσους, όπως με τον θίασο Χριστοφόρου Νέζερ – Άννας Λώρη, τον θίασο Καλουτά – Κρεββατά – Ρένας Ντορ (1949), με τον θίασο Καλουτά (1950) και αργότερα με αυτούς των Ο. Μακρή, Β. Αυλωνίτη, Ν. Σταυρίδη, Ρ. Βλαχοπούλου, Κ. Χατζηχρήστου, Κ. Ντιριντάουα και Σ. Βέμπο, σε πολλές μουσικές επιθεωρήσεις και κωμωδίες.

Πραγματοποίησε περιοδείες στο εξωτερικό, στην Αίγυπτο, Κύπρο και Κωνσταντινούπολη.

Εκτός των άλλων δοκίμασε και από τη θέση του σκηνοθέτη στην ταινίας “Εκατό χιλιάδες λίρες” (1948).

Υπήρξε μέλος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών (ΣΕΗ) και Πρόεδρος του Ταμείου Αλληλοβοηθείας του ΣΕΗ.

1983

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ρόναλντ Ρήγκαν προτείνει για πρώτη φορά την ανάπτυξη τεχνολογίας για την ενίσχυση του πυραυλικού συστήματος των ΗΠΑ κατά της ΕΣΣΔ και των άλλων Σοσιαλιστικών κρατών.

ΗΠΑ - Ρόναλντ Ρήγκαν - Πόλεμος των Άστρων - Ριζοσπάστης
Σκίτσο που δημοσιεύτηκε στον Ριζοσπάστη και σατιρίζει τον Ρ. Ρήγκαν

2011

Πεθαίνει η ηθοποιός Ελίζαμπεθ Τέιλορ.

Πολιτισμός - Κινηματογράφος - Ελίζαμπεθ Τέιλορ
Η Ελίζαμπεθ Τέιλορ

Ξεκίνησε την καριέρα της ως παιδί – θαύμα το 1943 με την ταινία «Σιωπηλός κατήγορος», ενώ τη δεκαετία του ’50 αποτέλεσε τη μεγαλύτερη σταρ του αμερικανικού κινηματογράφου. Είχε πρωταγωνιστήσει σε πολύ γνωστές ταινίες του Χόλιγουντ, όπως η «Κλεοπάτρα», η «Λυσσασμένη Γάτα», «Ποιος Φοβάται την Βιρτζίνια Γουλφ».

Η πρώτη της εμφάνιση στο σινεμά ήταν το 1943 με την ταινία «Σιωπηλός κατήγορος». Τη δεκαετία του 1950 αναδείχθηκε σε μεγάλη «σταρ», με τη συμμετοχή της σε πλήθος ταινιών. Προτάθηκε για «Οσκαρ» πέντε φορές και το κέρδισε δύο («Butterfiled 8» το 1960 και «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ» το 1966). Είχε παντρευτεί οχτώ φορές, τις δύο από αυτές με τον επίσης διάσημο ηθοποιό Ρίτσαρντ Μπάρτον.

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...