Σαν σήμερα 24 Μαΐου – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 24/5

1543

Πεθαίνει ο Νικόλαος Κοπέρνικος (Nikolaus Kopernikus), ο Πολωνός αστρονόμος, που εισηγήθηκε τη θεωρία του ηλιοκεντρικού συστήματος.

Επιστήμες - Αστρονομία - Νικόλαος Κοπέρνικος
Ο Νικόλαος Κοπέρνικος

1686

Γεννιέται ο Ολλανδός φυσικός και εφευρέτης Ντάνιελ Γκαμπριέλ Φαρενάιτ (Daniel Gabriel Fahrenheit), που δημιούργησε την ομώνυμη κλίμακα για τη μέτρηση της θερμοκρασίας.

Επιστήμες - Φυσική - Ντάνιελ Γκαμπριέλ Φαρενάιτ
Ο Ντάνιελ Γκαμπριέλ Φαρενάιτ

1844

O Σάμιουελ Μορς  (Samuel Finley Breese Morse) στέλνει το μήνυμα “What hath God wrought” («Τι κατόρθωσε ο Θεός!») από το Καπιτώλιο των Ηνωμένων Πολιτειών στο βοηθό του στη Βαλτιμόρη (Μέριλαντ), για να εγκαινιάσει την πρώτη τηλεγραφική γραμμή.

Εφευρέσεις - τηλέγραφος - Μορς
Ο Σάμιουελ Μορς με τον τηλέγραφο του

1881

Μετά το Συνέδριο του Βερολίνου υπογράφεται η Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης, με την οποία ενσωματώνεται στην Ελλάδα η Θεσσαλία (εκτός της Ελασσόνας) και η Άρτα.

Ελλάδα - Χάρτης 1881
Χάρτης της Ελλάδας, μετά την ενσωμάτωση της Θεσσαλίας και της Άρτας

1886

Λήγει ο αποκλεισμός των ελληνικών παραλίων από τους στόλους της Αγγλίας και της Ρωσίας, που είχε επιβληθεί στις 26 Απριλίου. Αιτία του αποκλεισμού ήταν η άρνηση της κυβέρνησης Θεόδωρου Δηλιγιάννη να διατάξει την αποστράτευση και να σταματήσει τις πολεμικές προετοιμασίες κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

1900

Γεννιέται ο Ιταλός θεατρικός συγγραφέας Εντουάρντο Ντε Φιλίππο (Eduardo De Filippo).

Πολιτισμός - Θέατρο - Εντουάρντο Ντε Φιλίππο
Ο Εντουάρντο Ντε Φιλίππο

Τα πιο γνωστά του έργα έχουν μεταφραστεί και ανέβει σε θεατρικές σκηνές της Ελλάδας όπως ««Το ψέμα έχει μακριά ποδάρια», «Αχ! Αυτά τα φαντάσματα», «Οι εκατομμυριούχοι της Νάπολης», «Οι εξετάσεις δεν τελειώνουν ποτέ».

Η μεγάλη κινηματογραφική επιτυχία «Γάμος αλά ιταλικά» που σκηνοθέτησε ο Βιτόριο ντε Σίκα, βασίζεται στο θεατρικό έργο του Εντουάρντο ντε Φιλίππο «Φιλουμένα Μαρτουράνο».

1905

Συγκροτείται το πρώτο σοβιέτ των εργατών στη Ρωσία.

1917

Οι Συμμαχικές δυνάμεις αποκλείουν την Αθήνα.

Ελλάδα - Αντάντ - απόβαση στον Πειραιά, 1916
Γαλλικά στρατεύματα στον Πειραιά

Ο Γάλλος τέως υπουργός εξωτερικών Σελεστέν Ζονάρ φτάνει στον Πειραιά επικεφαλής του στόλου της Αντάντ, αποβιβάζει αγήματα στην ελληνική πρωτεύουσα, εξορίζει στην Κορσική μέλη της κυβέρνησης και πολλούς βασιλόφρονες πολιτικούς (Ιωάννης Μεταξάς, Δημήτριος Γούναρης, Σπύρος και Σταμάτης Μερκούρης) και απαιτεί την παραίτηση από τον θρόνο του Κωνσταντίνου, που δέχεται να μεταβεί στην Ελβετία.

Ελλάδα - Αντάντ - απόβαση στον Πειραιά, 1916
Γάλλοι στρατιώτες στρατοπεδεύουν στον Πειραιά

1933

Σε όλη την Ελλάδα γίνεται καμπάνια αλληλεγγύης προς το γερμανικό προλεταριάτο, που μάχεται κατά του φασισμού και για τη σωτηρία των Δημητρόφ και Τέλμαν.

Κομμουνιστική Διεθνής - 6ο Συνέδριο - Έρνστ Τέλμαν
Ε. Τέλμαν (δεύτερος από δεξιά) στο 6ο Συνέδριο Κομμουνιστικής Διεθνούς

Ο Γκεόργκι Δημητρόφ (ηγετικό στέλεχος της Κομμουνιστικής Διεθνούς) και ο Ερνστ Τέλμαν (ΓΓ του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος) είχαν συλληφθεί από τους Ναζί στις 9 και 3 του Μάρτη αντίστοιχα.

Κομμουνιστική Διεθνής - Γκεόργκι Δημητρόφ - Βουλγάρικο ΚΚ
Ο Γκεόργκι Δημητρόφ

1935

Το Κόμμα των Φιλελευθέρων με επικεφαλής τον Θεμιστοκλή Σοφούλη αποφασίζει οριστικά να απόσχει από τις προσεχείς εκλογές με το αιτιολογικό ότι δεν διασφαλίζονταν η ελεύθερη άσκηση του εκλογικού δικαιώματος. Παρόμοιες αποφάσεις πήραν και άλλα κόμματα της βενιζελικής παράταξης, του Καφαντάρη, του Μιχαλακόπουλου και του Μυλωνά.

Ελλάδα - Αστικό κράτος - Θεμιστοκλής Σοφούλης
Ο Θεμιστοκλής Σοφούλης

1936

Συνέρχεται στην Αθήνα το Α’ Πανελλαδικό Συνέδριο φοιτητών και σπουδαστών.

Παίρνουν μέρος 165 αντιπρόσωποι από πανεπιστήμια της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης και όλες τις ανώτερες σχολές.

Φοιτητικό κίνημα - Α’ Πανελλαδικό Συνέδριο φοιτητών και σπουδαστών, 1936 - Ριζοσπάστης
Το πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη» με ρεπορτάζ από το Συνέδριο

1941

Γεννιέται ο Αμερικανός τραγουδιστής και συνθέτης Μπομπ Ντίλαν (Bob Dylan), καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Ρόμπερτ Άλεν Ζίμερμαν (Robert Allen Zimmerman).

Πολιτισμός - Μουσική - Μπομπ Ντίλαν
Ο Μπομπ Ντίλαν σε νεαρή ηλικία

Οι οικογένεια του δεν είχε καμία παράδοση στη μουσική.

Ήταν αυτοδίδακτος στο πιάνο, στη φυσαρμόνικα και την κιθάρα.

Όταν το 1961, μετοίκισε στη Νέα Υόρκη, άλλαξε το επώνυμό του σε Ντίλαν, επηρεασμένος από τον Ουαλό ποιητή Ντίλαν Τόμας.

Είδωλό του ήταν ο κομμουνιστής τραγουδοποιός της εργατικής τάξης Γούντι Γκάθρι (Woodrow Wilson ‘Woody’ Guthrie). Ο τελευταίος μάλιστα θα τον χρίσει συνεχιστή του.

Τα τραγούδια του θα γίνουν η «φωνή» της «διαμαρτυρίας» των δεκαετιών ’60 και ’70.

Αργότερα θα πέσει σε τέλμα λόγω της στροφής του στη μεταφυσική και τη θρησκεία απογοητεύοντας το προοδευτικό ακροατήριό του.

1964

Ιδρύεται η Πανελλαδική Ένωση Γυναικών (ΠΕΓ), μέλος της Παγκόσμιας Δημοκρατικής Οργάνωσης Γυναικών (ΠΔΟΓ).

1966

Οι σιδηροδρομικοί κατεβαίνουν σε απεργία και η κυβέρνηση τους επιστρατεύει.

1968

Η λαϊκή εξέγερση στη Γαλλία διανύει τη «Δεύτερη νύχτα των οδοφραγμάτων».

Γαλλία -Μάης 1968
Εκατομμύρια εργατών συμμετείχαν στη Γενική Απεργία

Το απεργιακό κίνημα κλιμακώνεται. H συμμετοχή των απεργών ξεπερνάει τα 10 εκατομμύρια. Ένας περαστικός κι ένας αστυνομικός είναι οι πρώτοι νεκροί κατά τις διαδηλώσεις εκείνης της ημέρας.

Γαλλία -Μάης 1968
Φανερές και αθέατες όψεις του Μάη 1968 – εκδ. Σύγχρονη Εποχή

Ο Ντε Γκολ (Charles André Joseph Marie de Gaulle) προκηρύσσει δημοψήφισμα για την παραμονή του ή όχι στην Προεδρία για τις 16 Ιουνίου. Ανακοινώνεται η έναρξη διαπραγματεύσεων μεταξύ κυβέρνησης και συνδικάτων. Ακολουθούν βίαιες συγκρούσεις στο Παρίσι, στην περιοχή του «Σταθμού της Λιόν».

Ξεσπά φωτιά στο χρηματιστήριο που γρήγορα τίθεται υπό έλεγχο (θα ξανανοίξει στις 7 Ιουνίου). Απολογισμός της ημέρας: 456 τραυματίες και 795 συλλήψεις.

1972

Η Ασφάλεια Προαστίων συλλαμβάνει στη Νέα Ιωνία 5 κλωστοϋφαντουργούς εργάτες και εργάτριες με την κατηγορία ότι την παραμονή της Πρωτομαγιάς είχαν κολλήσει στο εργοστάσιο όπου δούλευαν συνθήματα κατά της δικτατορίας και υπέρ των αγώνων της εργατικής τάξης και του ΚΚΕ.

1974

Πεθαίνει ο Αμερικανός συνθέτης και πιανίστας της τζαζ Ντιουκ Έλινγκτον (Edward Kennedy “Duke” Ellington).

Πολιτισμός - Μουσική - Ντιουκ Έλινγκτον
Ο Ντιουκ Έλινγκτον

Το πενταμελές συγκρότημά του «The Washingtonians» αποτελούσε τη μόνιμη ορχήστρα του γνωστού Cotton Club. Παρέμεινε εκεί για ένα διάστημα περίπου τριών ετών, περίοδο κατά την οποία η μεγάλη ορχήστρα του, εξελίχθηκε σε μία από τις δημοφιλέστερες της εποχής.

Συνεργάστηκε με τον Τζον Κολτρέιν (John William Coltrane), τον Τσαρλς Μίνγκους (Charles Mingus), ‘Ελα Φίτζεραλντ (Ella Fitzgerald) καθώς και με τον Κόλμαν Χόκινς  (Coleman Randolph Hawkins). Έδωσε συναυλίες σε Γαλλία, Αγγλία, Ολλανδία, Μέση Ανατολή, Ιαπωνία και Σοβιετική Ένωση.

Από τις πιο γνωστές επιτυχίες του ξεχωρίζουν: «It don’t mean a thing», «Take the A Train», «In a sentimental mood» κα.

1975

Στις εκλογές για την ανάδειξη της αιρετής ΕΦΕΕ, η Πανσπουδαστική Συνδικαλιστική Κίνηση (η παράταξη στα πλαίσια της οποίας δρούσε η ΚΝΕ) αναδεικνύεται πρώτη δύναμη.

1976

Τα Συνεργαζόμενα Εργατικά Σωματεία κηρύσσουν 48ωρη πανελλαδική απεργία ενάντια στο αντεργατικό νομοσχέδιο που προωθούσε η κυβέρνηση του Κ. Καραμανλή (ο περιβόητος Ν.330).

Ελλάδα - Εργατικό κίνημα - Απεργία, 1976
Οι δυνάμεις καταστολής προσπαθούν να εμποδίσουν την Απεργιακή συγκέντρωση

Κατά τη δεύτερη μέρα των κινητοποιήσεων η αστυνομία επιτίθεται με ιδιαίτερη αγριότητα εναντίον των συγκεντρωμένων στο θέατρο «Γκλόρια» οικοδόμων, με αποτέλεσμα το θάνατο ενός ατόμου και τον τραυματισμό πολλών άλλων.

Ελλάδα - Εργατικό κίνημα - Απεργία, 1976
Από την επίθεση της αστυνομίας κατά των απεργών

Ο Ν.330 θα υπερψηφιστεί τελικά στις 27 του μηνός, με τον υπουργό Εργασίας να δηλώνει από το βήμα της Βουλής πως «η κυβέρνηση δεν θα ανεχθεί την…πάλη των τάξεων!» Η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ αποχωρεί σε ένδειξη διαμαρτυρίας.

Ελλάδα - Εργατικό κίνημα - Απεργία, 1976
Η αστυνομία επιτίθεται με μένος κατά των Απεργών

1981

Διεξάγονται εκλογές στην Κύπρο. Το ΑΚΕΛ κερδίζει τις εκλογές με 32,86%. Ακολουθούν: ΔΗΣΥ 31,85%, ΔΗΚΟ 19,69%

1990

Η Μίλαν κατακτά το τέταρτό της Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης νικώντας τη Μπενφίκα με 1-0.

Ποδόσφαιρο - Τελικός κυπέλλου πρωταθλητριών, 1990 - Μίλαν
Οι ποδοσφαιριστές της Μίλαν σηκώνουν το τρόπαιο των πρωταθλητών Ευρώπης

1993

Μετά από εμφύλιο πόλεμο, που διήρκεσε 30 χρόνια, η Ερυθραία αποκτά την ανεξαρτησία της από την Αιθιοπία.

Ερυθραία
Η σημαία της Ερυθραίας

1995

O Πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς απορρίπτει την πρόταση να αναγνωρίσει τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη με αντάλλαγμα την άρση των κυρώσεων, που είχαν επιβληθεί από τον ΟΗΕ στη χώρα του.

Γιουγκοσλαβία- Ιμπεριαλιστική Επέμβαση - Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς
Ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς

Αργότερα όμως, στις 14/12/1995 υπογράφεται στο Ντέιτον η συμφωνία «τερματισμού» του πολέμου στη Βοσνία -Ερζεγοβίνη με «αρχιτέκτονα» τον τότε υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ. Η συμφωνία συνυπογράφεται απ’ τους τότε ηγέτες της Κροατίας, Βοσνίας και Σερβίας.

Η Βοσνία μετατρέπεται σε προτεκτοράτο των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και ο λαός στενάζει υπό το βάρος της φτώχειας, της ανέχειας, από τις προσπάθειες ιμπεριαλιστικής πολιτικής χειραγώγησής του τις περιστασιακές κρίσεις αποσταθεροποίησης.

Παράλληλα, ξεκινά στη Χάγη η βιομηχανία «απόδοσης δικαιοσύνης», όχι βεβαίως έναντι των ιμπεριαλιστών, αλλά έναντι των ηττημένων του πολέμου…

1998

Ο Χρυσός Φοίνικας του 51ου Διεθνούς Φεστιβάλ των Κανών απονέμεται στον κορυφαίο Έλληνα σκηνοθέτη Θεόδωρο Αγγελόπουλο για την ταινία του «Μία αιωνιότητα, μία ημέρα». Το βραβείο αποτελεί τη μεγαλύτερη διάκριση για τον ελληνικό κινηματογράφο.

Πολιτισμός - Κινηματογράφος - Θόδωρος Αγγελόπουλος
Ο Θ. Αγγελόπουλος με τον «Χρυσό Φοίνικα»

1998

O ΠΑΟ ανακηρύσσεται πρωταθλητής Ελλάδος στο μπάσκετ μετά από 14 χρόνια νικώντας τον ΠΑΟΚ με 68-58 στον 5ο τελικό των playoffs.

Αθλητισμός - Μπάσκετ - Φραγκίσκος Αλβέρτης - Ντέγιαν Μποντιρόκγα - ΠΑΟ - ΠΑΟΚ - 1998
Αλβέρτης εναντίον Μποντιρόγκα στη μάχη για την κατάκτηση του πρωταθλήματος

2000

Η Ρεάλ Μαδρίτης νικά την Βαλένθια με 3-0 στον ισπανικό τελικό του Champions League και κατακτά τον 8ο ευρωπαϊκό της τίτλο.

Αθλητισμός - Ποδόσφαιρο - τελικός Champions League, 2000
Οι παίκτες της Ρεάλ πανηγυρίζουν την κατάκτηση του τροπαίου

2001

Πεθαίνει η πεζογράφος και θεατρική συγγραφέας Μαργαρίτα Λυμπεράκη.

Πολιτισμός - Λογοτεχνία - Μαργαρίτα Λυμπεράκη
Η Μαργαρίτα Λυμπεράκη

Εμφανίστηκε στα γράμματα το 1945, με το μυθιστόρημα «Τα δέντρα». Ένα χρόνο μετά γράφει το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα «Ψάθινα καπέλα», που μεταφράστηκε στα γαλλικά (1950) και την καθιέρωσε ως συγγραφέα. Στη δεκαετία του ’40 η Μ. Λυμπεράκη εγκαταστάθηκε στο Παρίσι. Από τότε μοίραζε τη ζωή της «σε δυο πατρίδες και δύο σπίτια», και σε δύο γλώσσες, καθώς από το 1952, που στράφηκε στο θέατρο, έγραφε άλλοτε στα ελληνικά και άλλοτε στα γαλλικά, ενώ μετέφραζε πολλά από τα έργα της από τη μια γλώσσα στην άλλη.

Το 1950 έγραψε το επίσης γνωστό μυθιστόρημά της, το «Άλλος Αλέξανδρος», έργο που καταπιάνεται με τον Εμφύλιο και το οποίο μεταφράστηκε στα γαλλικά (1953) και στα αγγλικά (1959).

Από τις αρχές της δεκαετίας του ’50 και για 30 χρόνια η Λυμπεράκη έγραφε θέατρο. Ανάμεσα στα θεατρικά της είναι «Οι Δαναΐδες», «Η γυναίκα του Κανδαύλη», «Το μυστικό κρεβάτι», «Ο σπαραγμός», «Ζωή» κ.ά. Η συγγραφέας χαρακτήριζε το θεατρικό της έργο «μυθικό». Στα θεατρικά έργα της δεσπόζει ο συμβολισμός, ενώ συνολικότερα με τη γραφή της η Μ. Λυμπεράκη συνέβαλε στην αλλαγή των παραδοσιακών μορφών αφήγησης, τοποθετώντας τη δράση μέσα σε αυτή. Έγραψε, επίσης και τα σενάρια των ταινιών «Μαγική Πόλη» (1955) του Νίκου Κούνδουρου και «Φαίδρα» (1962) του Ζυλλ Ντασσέν. Από τα τελευταία βιβλία της ήταν το ποιητικό «Γυναίκες και άντρες. Τα Λήμνια κακά».

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...