Σαν σήμερα 26 Μαΐου – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 26/5

1770

Λήγει άδοξα η επαναστατική προσπάθεια των αδελφών Αλέξιου και Θεόδωρου Ορλώφ και των Ελλήνων της Πελοποννήσου. (Ορλωφικά).

Ελλάδα - Επανάσταση, 1770 - Ορλωφικά - Θεόδωρος Ορλώφ
Πορτρέτο του Αλέξιου Ορλώφ

1799

Γεννιέται ο Αλέξανδρος Πούσκιν, Ρώσος συγγραφέας και ποιητής. Στη χώρα του τον αποκαλούν «Ήλιο της ρωσικής ποίησης». Από μικρό παιδί είχε κλίση προς τη λογοτεχνία. Αγαπούσε πάρα πολύ την Ελλάδα. Από τα πολύ νεανικά του χρόνια διάβαζε την ποίηση των αρχαίων Ελλήνων. Στο Κισινιόφ, στην εξορία του, γνώρισε τους αδελφούς Υψηλάντη και με πάθος παρακολουθούσε τη δράση της Φιλικής Εταιρείας και τα μεγάλα πολιτικά γεγονότα στην Ελλάδα. Αφιέρωσε και μερικά ποιήματα στον ελληνικό λαό που πολεμούσε για την απελευθέρωσή του από τους Τούρκους, όπως το «Συ, Ελληνίδα μου, μην κλαις, ο σύζυγός σου έπεσε στη μάχη… και ήταν ήρωας» (1821) και άλλα.

Πολιτισμός - Ποίηση - Αλέξανδρος Πούσκιν
Ο Αλέξανδρος Πούσκιν

Τα κύρια έργα του είναι: «Ρουσλάν και Λιουντμίλα», «Ο δεσμώτης του Καυκάσου», το μυθιστόρημα σε στίχους «Ευγένιος Ονέγκιν», «Οι αδελφοί ληστές», «Η κόρη του λοχαγού», «Η ντάμα Πίκα», «Μπόρις Γκοντούνοφ».

Έγραφε για τους μεγάλους, αλλά δεν ξεχνούσε και τα παιδιά. Όλα τα δημιουργήματά του ανήκουν στην παγκόσμια λογοτεχνία και δεν αφήνουν ασυγκίνητο κανέναν άνθρωπο.

Πηγή: Ριζοσπάστης

1821

Ιδρύεται η Πελοποννησιακή Γερουσία.

Ελληνική Επανάσταση 1821 - Πελοποννησιακή Γερουσία
Η Σφραγίδα της Πελοποννησιακής Γερουσίας

Μέσα στο 1821, οι κοτζαμπάσηδες δημιούργησαν το «Αχαϊκόν Διευθυντήριον», τη «Μεσσηνιακή Γερουσία».

Η Γερουσία αυτή καθιερώθηκε με την έννοια νομοθετικού σώματος και όχι με την έννοια του δεύτερου νομοθετικού σώματος όπως εξελίχθηκε αργότερα.

Ελληνική Επανάσταση 1821 - Πελοποννησιακή Γερουσία
Το καταστατικό της Πελοποννησιακής Γερουσίας

Πολιτικοί, εκκλησιαστικοί και στρατιωτικοί πρόκριτοι απ΄ όλη την Πελοπόννησο ανταποκρινόμενοι στην πρόσκληση του Π. Μαυρομιχάλη συνήλθαν στη Μονή των Καλτεζών, στα σύνορα των σημερινών Νομών Αρκαδίας και Λακωνίας, όπου και ψήφισαν τη σύσταση της πρώτης μεγάλης γερουσίας πέραν του τοπικού χαρακτήρα που είχε η προηγούμενη και κλήθηκε «Γερουσία όλου του Δήμου των επαρχιών της Πελοποννήσου» ή γνωστότερα ως «Γερουσία των Καλτετζών», ή ακριβέστερα «Πελοποννησιακή Γερουσία» (από το περίγραμμο όνομα της σφραγίδας της) με πρόεδρο τον Π. Μαυρομιχάλη και γραμματέα τον Ρήγα Παλαμήδη. Αυτή η πράξη εκδόθηκε στις 26 Μαΐου του 1821. Καταργήθηκε από την Β’ Εθνοσυνέλευση Άστρους, τον Απρίλιο του 1823.

1879

Ρωσία και Βρετανία υπογράφουν τη Συνθήκη του Γκανταμάκ, με την οποία ιδρύεται το κράτος του Αφγανιστάν.

Αφγανιστάν
Αφγανιστάν – χάρτης του 1879

1909

Γεννιέται ο Ματ Μπάσμπι (Sir Alexander Matthew “Matt” Busby), Σκωτσέζος ποδοσφαιριστής και προπονητής.

Αθλητισμός - Ποδόσφαιρο - Ματ Μπάσμπι
Ο Ματ Μπάσμπι

Ως ποδοσφαιριστής αγωνίστηκε με τις δύο μεγαλύτερες αντιπάλους της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, τις Μάντσεστερ Σίτι και Λίβερπουλ.

Είναι ο μακροβιότερος προπονητής στην ιστορία της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.

Επέζησε της συντριβής του αεροπλάνου που μετέφερε την ομάδα από το Βελιγράδι, όπου είχε αγωνιστεί στα πλαίσια του Κυπέλλου Πρωταθλητριών με τον Ερυθρό Αστέρα και είχε εξασφαλίσει την είσοδό της στις 4 καλύτερες ομάδες της Ευρώπης. Ξαναέστησε την ομάδα από την αρχή με νέους ηλικιακά παίκτες (γι’ αυτό της δόθηκε το παρατσούκλι «μπέμπηδες») και δέκα χρόνια αργότερα κατέκτησε το Κύπελλο Πρωταθλητριών.

1924

Οι ναυτεργάτες κατεβαίνουν σε απεργία διαρκείας με αίτημα την αύξηση των αποδοχών. Τους ναυτεργάτες ακολουθούν οι σιδηροδρομικοί, οι αρτεργάτες, οι ηλεκτροτεχνίτες και οι υποδεματεργάτες. Στις 11 Ιουνίου η κυβέρνηση κηρύσσει την επιστράτευση των απεργών.

Ελλάδα - Εργατικό κίνημα - Ναυτεργάτες - Απεργία, 1924
Το πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη» με ρεπορτάζ από την απεργία

1926

Γεννιέται ο Αμερικανός συνθέτης και τρομπετίστας της τζαζ Μάιλς Ντέιβις (Miles Dewey Davis III), Αμερικανός τζαζ μουσικός, τρομπετίστας και συνθέτης.

Πολιτισμός - Μουσική - Μάιλς Ντέιβις
Ο Μάιλς Ντέιβις σε συναυλία το 1969

Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους μουσικούς της τζαζ που άσκησαν σημαντική επίδραση στη μουσική του 20ού αιώνα.

Το μουσικό του έργο αποτυπώθηκε σε 51 studio albums, 36 live albums, 35 compilation albums, 17 box sets, 4 soundtrack albums, 57 singles και 3 remix albums.

Από τις επιτυχίες του ξεχωρίζουν το «So What», «Blue in Green», «My Favorite Things», « Freddie Freeloader» κα.

1930

Αιματηρές συγκρούσεις σημειώνονται στη Μαρτίνα Φράνκα της Ιταλίας ανάμεσα σε αγρότες και φασίστες.

Οι αγρότες έστησαν οδοφράγματα, έκοψαν τους δρόμους και τις τηλεφωνικές γραμμές.

Οι εξεγερμένοι επιτέθηκαν κατά των γραφείων του φασιστικού κέντρου και τα έκαψαν.

Η φασιστική κυβέρνηση του Μουσολίνι έστειλε στρατό και τεθωρακισμένα για να καταστείλει την εξέγερση. Κηρύχθηκε ο στρατιωτικός νόμος, ενώ πραγματοποιήθηκαν πάνω από 300 συλλήψεις.

1932

Μετά την παραίτηση Βενιζέλου (λόγω της πτώχευσης), σχηματίζεται νέα κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου. Η νέα κυβέρνηση κράτησε μόλις 6 μέρες.

Ελλάδα - Πρωθυπουργία - Αλέξανδρος Παπαναστασίου - Ελευθέριος Βενιζέλος
Ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου με τον Ελευθέριο Βενιζέλο

Ο Βενιζέλος είχε δηλώσει στον Παπαναστασίου ότι θα τον υποστήριζε, αλλά στην ψήφο εμπιστοσύνης, τόνισε ότι θα ψήφιζε υπέρ της κυβέρνησης με επιφυλάξεις επειδή δε συμφωνούσε με τις προγραμματικές της δηλώσεις. Ο Παπαναστασίου δε θεώρησε επαρκή τη στήριξη αυτή και υπέβαλε την παραίτησή του στις 5 Ιουνίου 1932.

1933

Η κυβέρνηση Ντόλφους στην Αυστρία θέτει εκτός νόμου το Κομμουνιστικό Κόμμα.

Αυστρία - Αντικομμουνισμός - Ένγκελμπερτ Ντόλφους
Ο Ένγκελμπερτ Ντόλφους το 1934. Ένα χρόνο πριν είχε απαγορεύσει το ΚΚ Αυστρίας

1940

Αρχίζει η μάχη της Δουνκέρκης. Ο Βρετανικός στόλος πετυχαίνει να μεταφέρει στη Μ. Βρετανία 300.000 Βρετανούς και 40.000 Γάλλους στρατιώτες, που είχαν περικυκλωθεί και καθηλωθεί από τον προελαύνοντα Γερμανικό στρατό στις ακτές.

Β'ΠΠ - μάχη της Δουνκέρκης, 1940
Βρετανικά στρατεύματα στη Δουνκέρκη

1941

Ξεκινά στην κατεχόμενη από τους Ναζί βόρεια Γαλλία δεκαπενθήμερη απεργία των ανθρακωρύχων, υπό την καθοδήγηση του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Πάνω από 100.000 ανθρακωρύχοι παίρνουν μέρος στην απεργία.

Γαλλία - Εργατικό Κίνημα - Απεργία των ανθρακωρύχων, 1941
Απεργοί ανθρακωρύχοι

1941

Ο στρατηγός Φράιμπεργκ, διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων στη Κρήτη, διατάζει την εκκένωση του νησιού. Δύο Λόχοι του Ελληνικού 5ου Συντάγματος Πεζικού ανακαταλαμβάνουν το χωριό Σταυρωμένος Ρεθύμνου και συλλαμβάνουν 100 Γερμανούς αιχμαλώτους. Οι Γερμανοί καταλαμβάνουν τις Μουρνιές Χανίων. (Μάχη της Κρήτης).

Β'ΠΠ - Μάχη της Κρήτης - στρατηγός Φράιμπεργκ
Ο Στρατηγός Φράιμπεργκ μιλάει σε Βρετανικά στρατεύματα κατά την μάχη της Κρήτης

1942

Υπογράφεται στο Λονδίνο σοβιετο – βρετανικό Σύμφωνο συμμαχίας στον πόλεμο κατά της χιτλερικής Γερμανίας, καθώς και μεταπολεμικής συνεργασίας και αμοιβαίας βοήθειας.

Β'ΠΠ - Σοβιετο-βρετανικό Σύμφωνο, 1942
Από την υπογραφή του Συμφώνου

1943

Τμήμα του ΕΛΑΣ του Αρχηγείου Ρούμελης χτυπά φάλαγγα Ιταλικού τάγματος στο 51ο χλμ. του δρόμου Γραβιάς – Άμφισσας και το διαλύει.

ΕΛΑΣ - Νότιος Όλυμπος
Τμήμα του ΕΛΑΣ

1946

Συνέρχεται το 1ο Πανελλαδικό Συνέδριο Γυναικών. Σε αυτό λαμβάνουν μέρος 450 αντιπρόσωποι από 200 γυναικείους συλλόγους της χώρας. Θέματα: Οι σκοποί της ίδρυσης της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Γυναικών, η συμβολή της γυναίκας στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, τα πολιτικά και οικονομικά δικαιώματα της γυναίκας και η φροντίδα για το παιδί.

Γυναικείο κίνημα - 1ο Πανελλαδικό Συνέδριο Γυναικών, 1946
Από το 1ο Πανελλαδικό Συνέδριο Γυναικών

1954

Πεθαίνει ο Ομέρ Νισάνι, στέλεχος του Κομμουνιστικού Κόμματος Αλβανίας.

Λ.Δ. της Αλβανίας - ΚΚ Αλβανίας - Ομέρ Νισάνι
Ομέρ Νισάνι – Πρώτος Πρόεδρος της Λ.Δ. της Αλβανίας

Σπούδασε ιατρική στην Κωνσταντινούπολη. Εντάχθηκε μαζί με τον αδελφό του στο Κομμουνιστικό κίνημα της χώρας του. Συμμετείχε αρχικά στον αγώνα κατά του Αχμέτ Ζόγου (γνωστού μετά το 1928 ως βασιλιάς Ζογ) στις δεκαετίες του 1920 και του 1930 και στη συνέχεια συμμετείχε στον  της φασιστικής κατοχής της Αλβανίας κατά την περίοδο 1942–44. Το 1946 έγινε Πρόεδρος της Λαϊκής Συνέλευσης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Αλβανίας υπηρετώντας στη θέση αυτή μέχρι το 1953.

1955

Ο Ν. Χρουστσόφ επισκέπτεται το Βελιγράδι και καταδικάζει τη μέχρι τότε πολιτική της ΕΣΣΔ απέναντι στη Γιουγκοσλαβία.

ΕΣΣΔ - ΣΟΔ Γιουγκοσλαβίας - Χρουτσόφ - Τϊτο
Ο Χρουτσόφ με τον Τϊτο

Στην ουσία έκφραζε την οπορτουνιστική στροφή του ΚΚΣΕ η οποία πήρε σάρκα και οστά στο 20ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ, ένα χρόνο αργότερα.

1964

Γεννιέται ο Λέννυ Κράβιτζ (Lenny Kravitz -Leonard Albert Kravitz), Αμερικανός τραγουδοποιός.

Πολιτισμός - Μουσική - Λέννυ Κράβιτζ
Ο Λέννυ Κράβιτζ

Εμπορικά θεωρείται ο πιο πετυχημένος σόλο καλλιτέχνης. Αντιτάχθηκε στην εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ.

Το τραγούδι που έβγαλε με αφορμή την εισβολή ήταν το «We Want Peace» το οποίο τραγούδησε με τον Ιρακινό τραγουδιστή Kazem Al Saher.

Έγινε το παγκόσμιο Νο1 τραγούδι σε «κατεβάσματα» στο διαδίκτυο.

1965

Αρχίζει στη Λαμία η δίκη στελεχών του ΚΚΕ και της ΕΔΑ με τις κατηγορίες της αντίστασης κατά της Αρχής, της πρόκλησης σωματικών βλαβών, κ.α. στη διάρκεια εκδήλωσης στο Γοργοπόταμο (29/11/1964).

Γοργοπόταμος 1964
Η φωτογραφία αυτή τραβήχτηκε λίγα δευτερόλεπτα πριν την έκρηξη της νάρκης

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης αυτής είχε σημειωθεί έκρηξη η οποία σκότωσε 13 και τραυμάτισε 45 άτομα. Στις 17/6 καταδικάστηκαν οι Γεράσιμος Αυγερόπουλος, Άννα Σολωμού, Κώστας Τασσόπουλος, Φωτεινή Σπυράτου, Δημήτρης Χριστόπουλος, κ.α., σε ποινές φυλάκισης 7 μηνών έως 3 χρόνων.

1966

Η Γουιάνα αποκτά την ανεξαρτησία της από τη Μ. Βρετανία.

Γουιάνα
Η σημαία της Γουιάνα

1978

Πεθαίνει η Ελληνίδα ηθοποιός του θεάτρου και θιασάρχης Κυβέλη (Ανδριανού).

Πολιτισμός - Θέατρο - Κυβέλη Ανδριανού
Η Κυβέλη Ανδριανού

Γεννημένη στη Σμύρνη το 1888 ίδρυσε τον πρώτο της θίασο το 1906 με τον Κ. Σαγιόρ και από το 1908 απέκτησε δικό της θίασο, ενώ στη συνέχεια – με εξαίρεση τα χρόνια που βρέθηκε στη Μέση Ανατολή με τον σύζυγό της Γ. Παπανδρέου – ερμήνευσε πολλούς σημαντικούς ρόλους, ενώ, είναι γνωστό ότι ενέπνευσε ιδιαίτερα τον Γρηγόρη Ξενόπουλο.

1998

Πεθαίνει ο Μίνως Αργυράκης, Έλληνας ζωγράφος και σκηνογράφος.

Πολιτισμός - Ζωγραφική - Μίνως Αργυράκης
Ο Μίνως Αργυράκης

Γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1920. Μετά τη μικρασιατική καταστροφή εγκαταστάθηκε στην Αθήνα.

Πολιτισμός - Ζωγραφική - Μίνως Αργυράκης
Σύλληψη

Σπούδασε στην ΑΣΟΕΕ και μετά από αποτυχημένες εξετάσεις στην ΑΣΚΤ (1943, 1946), έκανε ελεύθερες σπουδές σχεδίου και ζωγραφικής. Η ζωγραφική, τα σκίτσα και σκηνικά του “ριζώνουν” στη λαϊκή και ναϊφ τέχνη. Μέσα από τις γραμμές και τα χρώματά τους, αναδύεται πηγαίο χιούμορ, συχνά συνδυασμένο με το σαρκασμό, εκδηλωμένο με διάφορους τρόπους.

Πολιτισμός - Ζωγραφική - Μίνως Αργυράκης
Μίνως Αργυράκης – Οδός Ονείρων

Ξεκίνησε την καλλιτεχνική του πορεία ως αυτοδίδακτος ζωγράφος και συνέχισε από το 1953, ως σκιτσογράφος και σκηνογράφος. Την ίδια χρονιά δουλεύει σε περιοδικά της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Πολιτισμός - Ζωγραφική - Μίνως Αργυράκης
Εξώφυλλο σε δίσκο του Χατζηδάκη

Το 1964 μαζί με τους Γιάννη Τσαρούχη και Ευγένιο Σπαθάρη δημιούργησαν στην Πλάκα το πρωτοποριακό θέατρο “Κιβωτός της Αμυ”. Παράλληλα, εικονογράφησε βιβλία (Ν. Καζαντζάκη “Αγιος Φραγκίσκος της Ασίζης”, Γ. Θεοτοκά “Βραδιάζει”) και τύπωσε τα λευκώματα “Οδός ονείρων” (1957), “Η πολιτεία έπλεε εις τη μελανόλευκον”(1962), “Ο γύρος του κόσμου” (1965).

Πολιτισμός - Ζωγραφική - Μίνως Αργυράκης
Εξώφυλλο σε βιβλίο του

Από το 1967 – 1974, ο Μ. Αργυράκης έζησε στο Λονδίνο, στο Παρίσι, στη Στοκχόλμη, στην Ισπανία και Δανία. Σαν σκηνογράφος πρωτοπαρουσιάστηκε το 1958 στο Εθνικό Θέατρο, με το έργο “Ο Ανδροκλής και το λιοντάρι του”. Ακολούθησαν το 1962 στο “Μετροπόλιταν” η “Οδός ονείρων” και το 1963 στο “Πορεία” τα “Ονειρά μας”.

2008

Πεθαίνει ο Αμερικανός σκηνοθέτης Σίντνεϊ Πόλακ (Sydney Pollak).

Πολιτισμός - Κινηματογράφος - Σίντνεϊ Πόλακ
Ο Σίντνεϊ Πόλακ

Βραβεύτηκε με Όσκαρ Σκηνοθεσίας για την ταινία του 1985 «Πέρα από την Αφρική» (Out of Africa).

Είναι επίσης γνωστός για τη σκηνοθεσία των ταινιών: Σκοτώνουν τ’ άλογα όταν γεράσουν (They Shoot Horses Don’t They?, 1969), Τα καλύτερά μας χρόνια (The Way We Were, 1973), Οι Τρεις Μέρες του Κόνδορα (Three Days of the Condor, 1973), Τούτσι (Tootsie, 1982) και Η Φίρμα (The Firm, 1993).

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...