Σαν σήμερα 28 Μαρτίου – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 28/3

1868

Γεννιέται ο Μαξίμ Γκόρκι, Ρώσος συγγραφέας και από τους πρωτεργάτες του σοσιαλιστικού ρεαλισμού.

Πολιτισμός - Λογοτεχνία - Μαξίμ Γκόρκι
Προσωπογραφία του Μαξίμ Γκόρκι

Το πραγματικό του όνομα ήταν Αλεξέι Μαξίμοβιτς Πέτσκοφ. Το ψευδώνυμο Γκόρκι στα ρωσικά θα πει «πικρός». Ορφανός και πάμφτωχος, πριν κλείσει τα δέκα του χρόνια, περιπλανήθηκε στη ρώσικη γη, αναζητώντας δουλιά. Δουλεύοντας σε διάφορα επαγγέλματα, ήρθε σε επαφή με όλους τους κατατρεγμένους, τους φτωχούς εργάτες και μουζίκους, γνώρισε από κοντά την αθλιότητα, την ανέχεια και τον κατατρεγμό. Η ζύμωσή του με τον ανθρώπινο πόνο, τον εμπλούτισε με εμπειρίες τις οποίες θα χρησιμοποιήσει ήδη στα πρώτα του κείμενα.

Πολιτισμός - Λογοτεχνία - Μαξίμ Γκόρκι - Λένιν
Ο Γκόρκι μαζί με το Λένιν

Από πολύ νέος έχει συνειδητοποιήσει την αξία της εργασίας, όχι μόνο ως αναγκαιότητα επιβίωσης αλλά κι ως μέσο δημιουργίας που μπορεί να οδηγήσει στον ατομικό και συλλογικό εξανθρωπισμό του ανθρώπου. Αυτή η αντίληψη τον οδήγησε στο μαρξισμό, τον οποίο υπηρέτησε ως το θάνατό του τόσο μέσα από το έργο του όσο και μέσα από την ίδια του τη ζωή. Ο γραπτός λόγος για τον Γκόρκι είναι το όπλο που αποκαλύπτει την άγρια εικόνα των προλεταρίων της εποχής του, αλλά και την αναγκαιότητα του συνειδητού ξεσηκωμού των σκλάβων για την ανατροπή του εφιάλτη που βιώνουν και την οικοδόμηση μιας κοινωνίας απαλλαγμένης από αφέντες και δούλους.

Πολιτισμός - Λογοτεχνία - Μαξίμ Γκόρκι
Μαξίμ Γκόρκι

Παρά τις αντιξοότητες άρχισε από νωρίς να εκδηλώνει το ενδιαφέρον του για τη λογοτεχνία. Το 1892 δημοσίευσε το πρώτο του διήγημα. Η επιτυχία των διηγημάτων του τον έκανε γνωστό σε όλη την Ευρώπη και η διεθνής απήχηση ενισχύθηκε από τα θεατρικά έργα που ακολούθησαν. Οι μεγάλες κοινωνικο-πολιτικές αλλαγές της Ρωσίας, με την Οχτωβριανή Επανάσταση, βρήκαν τον Γκόρκι στο πλευρό του καταπιεσμένου ρωσικού λαού. Συγκρούστηκε τόσο με την άρχουσα τάξη όσο και με την τάξη των μικροαστών, καθιερώθηκε ως πρωτεργάτης της νέας σοβιετικής λογοτεχνίας και συνέβαλε στη δημιουργία του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Με το έργο του αποτέλεσε μια γέφυρα ανάμεσα στην παλιά και νέα Ρωσία.

Το 1892 καθιερώθηκε στο συγγραφικό χώρο με το διήγημα «Μακάρ Τσούντρα» και απέκτησε παγκόσμια φήμη με τα μυθιστορήματα «Φόμα Γκορντέγιεφ» και «Οι μικροαστοί». Στο μυθιστόρημα «Η μάνα» που γράφτηκε το 1906, ο κορυφαίος σοβιετικός συγγραφέας Μαξίμ Γκόρκι απεικονίζει για πρώτη φορά στη λογοτεχνία την πάλη του επαναστατικού προλεταριάτου για το σοσιαλισμό, κάτω από την καθοδήγηση του κόμματος της εργατικής τάξης, και τη γέννηση του νέου ανθρώπου μέσα σ’ αυτόν τον αγώνα. Άλλα γνωστά έργα του είναι «H φλογερή καρδιά του Nτάνκο», «Το σπουργιτάκι», «τα Παιδιά του Ηλίου», «Οι Βάρβαροι», «Οι Ζίκωφ», «Ο Ντοστιγκάγιεφ και οι Άλλοι», «Η Βάσια Ζελεζνόβα», «Στην Αμερική», «Ιταλικά Παραμύθια», «Στη χώρα των Σοβιέτ» κ.α. Μεγάλο ενδιαφέρον έχει και η συλλογή «Γράμματα στον Γκόρκι» του Λένιν.

Εκδήλωση αφιερωμένη στον μεγάλο δημιουργό πραγματοποίησε το ΚΚΕ στην έδρα του στον Περισσό, το 2008.

1871

Η Κομμούνα του Παρισιού.

Εργατική Τάξη - Κομμούνα του Παρισιού
Ζήτω η Παρισινή Κομμούνα!

Για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας η κρατική εξουσία πέρασε, αν και για σύντομο χρονικό διάστημα, στα χέρια του προλεταριάτου, της πιο πρωτοπόρας, της μοναδικής μέχρι το τέλος επαναστατικής τάξης της καπιταλιστικής κοινωνίας.

Εργατική Τάξη - Κομμούνα του Παρισιού
Κομμουνάροι περιφρουρούν την εργατική εξουσία τους

Για τη συντριβή της, η αστική τάξη της Γαλλίας συμμάχησε ακόμα και με τον «εχθρό» της, τη Γερμανική αστική τάξη (με την οποία βρισκόταν σε πόλεμο), έτσι ώστε από κοινού να κατασφάξουν την εξεγερμένη εργατική τάξη του Παρισιού, που αποτελούσε τον πραγματικό εχθρό.

Εργατική Τάξη - Κομμούνα του Παρισιού
Η ανακήρυξη της Παρισινής Κομμούνας

Η Κομμούνα που ίδρυσαν οι εργάτες του Παρισιού έζησε μόνον 72 μέρες, αλλά η σημασία της για τον παραπέρα απελευθερωτικό αγώνα της εργατικής τάξης ήταν τεράστια.

Εργατική Τάξη - Κομμούνα του Παρισιού
Οι εργάτες στήνουν οδοφράγματα στο Παρίσι

«Το Παρίσι των εργατών με την Κομμούνα του θα γιορτάζεται πάντα σαν δοξασμένος προάγγελος μιας νέας κοινωνίας. Τους μάρτυρές της τους έχει κλείσει μέσα στη μεγάλη της καρδιά η εργατική τάξη. Τους εξολοθρευτές της τους κάρφωσε κιόλας η Ιστορία στον πάσσαλο της ατίμωσης απ’ όπου δεν μπορούν να τους λυτρώσουν μήτε όλες οι προσευχές των παπάδων τους» (Καρλ Μαρξ, «Ο εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία»).

1881

Πεθαίνει ο μεγάλος Ρώσος συνθέτης Μόδεστος Μουσόργκσκι.

Πολιτισμός - Μουσική - Μόδεστος Μουσόργκσκι
Ο Μόδεστος Μουσόργκσκι το 1870

Έργα του, η όπερα «Μπορίς Γκοντουνόφ», το έργο για πιάνο «Εικόνες Σε Μία Έκθεση». το συμφωνικό ποίημα «Νύχτα Στο Φαλακρό Βουνό», κ.α.

1933

Η Εργατική Βοήθεια υποβάλλει υπόμνημα στη Βουλή και στην κυβέρνηση για τη χορήγηση γενικής αμνηστίας στους αγωνιστές.

Στο υπόμνημα αναφέρεται ότι 650 αγωνιστές βρίσκονται δεσμώτες στις φυλακές και 300 στις εξορίες.

ΚΚΕ - Εργατική Βοήθεια - Ριζοσπάστης, 1933
Το πρωτοσέλιδο του «Νέου Ριζοσπάστη» με το υπόμνημα της Εργατικής Βοήθειας

1939

Τα φασιστικά στρατεύματα του Φράνκο μπαίνουν στη Μαδρίτη.

Ισπανία - Εμφύλιος πόλεμος
Τα στρατεύματα του Φράνκο παρελαύνουν στη Μαδρίτη

1943

Πεθαίνει ο Ρώσος συνθέτης, πιανίστας και διευθυντής ορχήστρας Σεργκέι Βασίλιεβιτς Ραχμάνινοφ.

Πολιτισμός - Μουσική - Σεργκέι Ραχμάνινοφ
Ο Σεργκέι Ραχμάνινοφ

Είχε αναπτύξει τις τεχνικές δυνατότητές σε εξαιρετικό επίπεδο δημιουργώντας ένα ξεχωριστό προσωπικό ύφος.

Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους πιανίστες του 20ού αιώνα.

1948

Στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, που ήταν ζωσμένο μέσα-έξω από αστυνομικούς και χαφιέδες, ξεκινά τις εργασίες του το 9ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ.

Εργατικό κίνημα - 9ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ - εργατοπατερισμός - Ριζοσπάστης
Η ανταπόκριση για το συνέδριο στην εφημερίδα «Εξόρμηση», το Όργανο του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ

Όμως, μέσα από αυτή τη βρωμιά, ξεπήδησε μια φωνή, που εξέφραζε την εργατική τάξη. Ήταν του ναυτεργάτη Μανώλη Κλεάνθη, μέλους της ΚΟΒ Ναυτών, τον οποίο η Κομματική Οργάνωση Ναυτεργατών είχε κατορθώσει να εκλέξει αντιπρόσωπο μέσα από τη συνέλευση του σωματείου.

Από το βήμα του Συνεδρίου ο Μ. Κλεάνθης τόνισε μεταξύ άλλων: «Το συνέδριό σας δεν μπορεί να έχει κανένα κύρος, γιατί οργανώθηκε από την κυβέρνηση και από ανθρώπους που δεν έχουν καμιά σχέση με την εργατική τάξη (…) οι πραγματικοί ηγέτες της εργατικής τάξης σαπίζουν στις φυλακές και στα ξερονήσια».

1950

Πεθαίνει ο Μητροπολίτης Χίου Ιωακείμ, που την περίοδο της Κατοχής συντάχθηκε με το ΕΑΜ. Για την στάση του αυτή, η Ιερά Σύνοδος τον καθαίρεσε από Μητροπολίτη διασύροντάς τον (όπως έκανε και με άλλους ιεράρχες που έλαβαν μέρος στην ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση, όπως ο Κοζάνης Ιωακείμ, ο Ηλείας Αντώνιος, κ.α.)

ΕΑΜ - Μητροπολίτης Χίου Ιωακείμ
Ο Μητροπολίτης Χίου Ιωακείμ

1957

Αναγγέλλεται από τους Βρετανούς η απελευθέρωση του Μακαρίου από τις Σεϋχέλλες όπου κρατούνταν εξόριστος.

Ο Μακάριος Γ’
Ο Μακάριος Γ’

1965

Ξεκινά το 1ο –ιδρυτικό- Συνέδριο της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη (28/3-1/4/1965).

Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη - 1ο Συνέδριο, 1965
Από το Ιδρυτικό Συνέδριο της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη

1968

Εκατόν δέκα εφτά νεκροί, εκατοντάδες τραυματίες και τεράστιες υλικές ζημιές είναι ο απολογισμός του τρομερού σεισμού, έντασης 8,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, που πλήττει την Αλάσκα με επίκεντρο την πρωτεύουσα Άνκορατζ.

ΗΠΑ - Αλάσκα - σεισμός, 1968
Περιοχή του χτυπημένου από το σεισμό Άνκορατζ

1969

Ο ποιητής Γ. Σεφέρης με ανακοίνωση που μοίρασε στους ξένους δημοσιογράφους καταδικάζει το δικτατορικό καθεστώς της Χούντας.

Πολιτισμός - Λογοτεχνία - Ποίηση - Γιώργος Σεφέρης
Ο Γιώργος Σεφέρης

1994

Πεθαίνει ο Γαλλορουμάνος θεατρικός συγγραφέας Ευγένιος Ιονέσκο (Eugen Ionescu), εισηγητής του Θεάτρου του Παραλόγου («Η Φαλακρή Τραγουδίστρια»).

Ευγένιος Ιονέσκο
Ο Ευγένιος Ιονέσκο

Το 1959, παρουσιάζεται το έργο του «Δολοφόνος χωρίς αμοιβή», όπου πρωταγωνιστεί για πρώτη φορά ο κεντρικός του ήρωας, Μπερανζέ, ο οποίος εμφανίζεται σε μια σειρά έργων του Ιονέσκο («Ρινόκερος», «Ο βασιλιάς πεθαίνει», «Ο πεζός στον αέρα»).

2004

Πεθαίνει ο σπουδαίος ηθοποιός Πίτερ Ουστίνοφ (Peter Ustinov).

Πολιτισμός - Θέατρο - Κινηματογράφος - Πίτερ Ουστίνωφ
Ο Πίτερ Ουστίνοφ

Ηθοποιός, σεναριογράφος, μυθιστοριογράφος, σκηνοθέτης, κινηματογραφικός παραγωγός, χαρακτηριστικός «βιβλιοφάγος», ανεκδοτολόγος, μίμος, πασίγνωστος χιουμορίστας και πολύγλωσσος, ο Ουστίνοφ γεννήθηκε από Ρώσους γονείς στο Λονδίνο στις 16 Απριλίου του 1921, αλλά για πολλά χρόνια μέχρι και το θάνατό του διέμενε στις όχθες της λίμνης Λεμάν στην Ελβετία.

Έγραψε το πρώτο έργο στα 19 του και έκανε την πρώτη του ταινία σε ηλικία 25 χρόνων.

Πολιτισμός - Θέατρο - Κινηματογράφος - Τίτος Βανδής - Πίτερ Ουστίνωφ
Ο Τίτος Βανδής καθολικός καλόγερος σε σκίτσο του Πίτερ Ουστίνωφ με λεζάντα Mastro don Tito Vandikio

Πρωταγωνίστησε, έκανε την παραγωγή και τη σκηνοθεσία των έργων του στο Λονδίνο, στη Νέα Υόρκη, στο Βερολίνο, στο Παρίσι και τη Ρώμη.

Είχε πάρει συνεντεύξεις από μεγάλους ηγέτες σε όλο τον κόσμο και είχε αποσπάσει τιμητικούς τίτλους διεθνώς. Τα τελευταία 30 χρόνια, ήταν πρεσβευτής καλής θέλησης της UNICEF. Βραβεύτηκε με «Οσκαρ» για τις ερμηνείες του στις ταινίες «Σπάρτακος» (1960) και «Τοπκαπί» (1964), ενώ το 1952 απέσπασε τη «Χρυσή Σφαίρα» για την ερμηνεία του στην ταινία «Κβο Βάντις».

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...