Σαν Σήμερα 4 Μαρτίου – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 4/3

1678

Γεννιέται ο Ιταλός συνθέτης και δεξιοτέχνης του βιολιού της εποχής του ιταλικού μπαρόκ Αντόνιο Βιβάλντι.

Πολιτισμός - Μουσική - Αντόνιο Βιβάλντι
O Αντόνιο Βιβάλντι

Έγραψε σόλο κονσέρτα για ένα ή περισσότερα βιολιά, φλάουτο, όμποε, φαγκότο, επίσης σονάτες, καντάτες και όπερες.

Ο Αντόνιο Βιβάλντι έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του μουσικού είδους του ατομικού κονσέρτου. Ενός είδους, που έδινε τη δυνατότητα να αναγνωριστεί η δεξιοτεχνία στην ερμηνεία των μουσικών. Το γνωστότερο έργο του είναι, φυσικά, οι «Τέσσερις Εποχές». Ένα έργο αξεπέραστο, όσον αφορά, τόσο στη φόρμα, όσο και στο περιεχόμενό του.

Θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι με τις «Τέσσερις Εποχές» ο Βιβάλντι άνοιξε μια νέα σελίδα στη μουσική, ένα νέο δρόμο απ’ τον οποίο πέρασαν όλοι οι κατοπινοί του κλασικοί συνθέτες. Δεν είναι τυχαίο ότι θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους, αν όχι ο σημαντικότερος, εκπρόσωπος της λεγόμενης προκλασικής μουσικής.

1790

Στα πλαίσια των αστικοδημοκρατικών αλλαγών που έφερε η Γαλλική Επανάσταση, η Γαλλία διαιρείται σε 83 νομούς καταργώντας τις παλαιές επαρχίες, σε μία προσπάθεια η ιδιοκτησία της γης να περάσει στα χέρια της νέας τάξης των αστών από την αριστοκρατία.

1801

Ο Τόμας Τζέφερσον (Thomas Jefferson, 1743-1826) εκλέγεται 3ος Πρόεδρος των ΗΠΑ. Ήταν ο αντιπρόσωπος της Βιρτζίνια που στις 4 Ιουλίου 1776 διάβασε το κείμενο της Ανεξαρτησίας (Αμερικανική αστικοδημοκρατική Επανάσταση).

ΗΠΑ - Προεδρεία - Τόμας Τζέφερσον
Ο Τόμας Τζέφερσον

1851

Γεννιέται ο μεγάλος Έλληνας λογοτέχνης Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Γεννημένος το 1851 στη Σκιάθο, μεγάλωσε σ’ ένα ιδιαίτερα συντηρητικό και βαθιά θρησκευτικό περιβάλλον – ο πατέρας του ήταν ιερέας και ο ίδιος ήταν βαθιά δεμένος με την ορθοδοξία και την ψαλτική – ιδιαίτερα κλειστό, αποξενωμένο ακόμα και από την κλειστή σκιαθίτικη κοινωνία, γεγονός που συνέβαλε αποφασιστικά στη διαμόρφωση του τόσο ιδιόμορφου και εσωστρεφούς χαρακτήρα του.

Μετά από μια ταλαιπωρημένη παιδική και εφηβική ηλικία, εγκαθίσταται στην Αθήνα όπου ακολουθεί, για βιοποριστικούς λόγους, το στάδιο του μεταφραστή και του δημοσιογράφου.

Πολιτισμός - Λογοτεχνία - Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Στη λογοτεχνία εμφανίζεται νωρίς – 1879 – με τα ιστορικά μυθιστορήματα «Έμποροι των Εθνών» και «Γυφτοπούλα». Αργότερα, θα αφοσιωθεί στην καλλιέργεια του ηθογραφικού διηγήματος και θα γίνει ο σπουδαιότερος εκπρόσωπός του.

Τα θέματά του είναι παρμένα κυρίως από την καθημερινότητα και τους ανθρώπινους τύπους της πατρίδας του. Το αστικό περιβάλλον της Αθήνας ποτέ δεν τον αφομοίωσε, κάτι που ενίσχυσε το βαθύ αίσθημα νοσταλγίας και την έντονη αγάπη για τη φύση, στοιχεία διάχυτα στο έργο του.

Το σημαντικότερο θέμα της προβληματικής του Παπαδιαμάντη είναι ο αιώνια βασανιζόμενος άνθρωπος. Μέσα σε όλο του το έργο – στο οποίο συνυπάρχουν αυτοβιογραφικά και αντικειμενικά στοιχεία – ο συγγραφέας ασχολείται με τη ζωή των φτωχών και κατατρεγμένων. Όντας ένας από αυτούς, δεν τους περιγράφει απλώς, ζει μαζί τους.

Η «Φόνισσα» θεωρείται το σπουδαιότερο έργο του Παπαδιαμάντη. Σύμφωνα με ορισμένους μελετητές, ο συγγραφέας επηρεάστηκε από το έργο του Ντοστογιέφσκι «Έγκλημα και Τιμωρία», το οποίο είχε ο ίδιος μεταφράσει.

Επίσης, το έργο του Παπαδιαμάντη λειτουργεί και ως μία ανεκτίμητη λαογραφική πηγή. Τα ήθη και τα έθιμα του ελληνικού λαού είναι φωτογραφικά αποτυπωμένα στην πιο απροσποίητη έκφρασή τους.

1877

Ο Τσαϊκόφσκι ανεβάζει στο θέατρο Μπολσόι της Μόσχας το περίφημο μπαλέτο «Η Λίμνη των Κύκνων».

Πολιτισμός - Μουσική - Χορός - Τσαϊκόφσκι - Μπολσόι - Η Λίμνη των Κύκνων
Λιθογραφία που απεικονίζει την παράσταση

1904

Γεννιέται ο συγγραφέας Ηλίας Βενέζης (πραγματικό όνομα Ηλίας Μέλλος). Ο Η. Βενέζης διώχτηκε με το Ιδιώνυμο, από τη δικτατορία Μεταξά και κατόπιν στη διάρκεια της Κατοχής φυλακίστηκε στις φυλακές Αβέρωφ.

Το 1928 πήρε το τρίτο βραβείο στο διαγωνισμό διηγήματος της «Νέας Εστίας» για το διήγημά του «Ο Θάνατος» και την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε το πρώτο βιβλίο του «Ο Μανόλης Λέκας κι άλλα διηγήματα».

Πολιτισμός - Λογοτεχνία - Ηλίας Βενέζης
Ο Ηλίας Βενέζης

Μετά τον πόλεμο διετέλεσε γενικός γραμματέας του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Θεάτρου (1950-52), ενώ το 1957 εκλέχτηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Έργα του που ξεχώρισαν είναι «Το Νούμερο 31328», «Αιολική Γη» και «Γαλήνη» καθώς και το θεατρικό έργο, το «Μπλοκ C». Μαζί με τους Στρατή Μυριβήλη, Μ. Καραγάτση και Άγγελο Τερζάκη, έγραψε ως τέταρτος της συγγραφικής τετράδας και μέρος από το «Το μυθιστόρημα των τεσσάρων» (1958). Πέθανε στις 3 Αυγούστου του 1973 στην Αθήνα. Η κηδεία, σύμφωνα με την επιθυμία του έγινε στον Μόλυβο της Μυτιλήνης και η ταφή του στο παλιό, μικρό νεκροταφείο του Μολύβου. Επάνω στην πλάκα του τάφου, όπως το είχε ζητήσει ο ίδιος, δεν υπάρχει παρά μια μόνο λέξη: ΓΑΛΗΝΗ.

1933

Δημοσιεύεται στο διεθνή κομμουνιστικό Τύπο Έκκληση της Κομμουνιστικής Διεθνούς προς τους εργάτες όλου του κόσμου, με την οποία τους καλούσε σε ενιαίο μέτωπο πάλης ενάντια στον φασισμό και ενίσχυση του προλεταριάτου της Γερμανίας.

Κομμουνιστική Διεθνής - Αντιφασιστικό Μέτωπο,1933 - Ριζοσπάστης
Το φύλλο του «Ριζοσπάστη» με την έκκληση της Κομμουνιστικής Διεθνούς
Κομμουνιστική Διεθνής - Αντιφασιστικό Μέτωπο,1933 - Ριζοσπάστης
Το άρθρο με την έκκληση της Κομμουνιστικής Διεθνούς

1939

Στην Ισπανία εκδηλώνεται πραξικόπημα με επικεφαλής το στέλεχος των Σοσιαλιστών Χ. Μπεστέιρο και το συνταγματάρχη Σ. Κασάντο, οι οποίοι, με το σύνθημα «κυβέρνηση χωρίς τους κομμουνιστές» σχημάτισαν μια «Εθνική Χούντα Άμυνας» και υπό το πρόσχημα της «έντιμης ειρήνης» άνοιξαν τις πύλες της Μαδρίτης στα φασιστικά στρατεύματα του Φράνκο.

1943

Ξεκινά η τριήμερη μάχη τμημάτων του ΕΛΑΣ Δυτικής Μακεδονίας με Ιταλικές δυνάμεις στο Μπουγάζι και στο Φαρδύκαμπο Σιάτιστας, με αποτέλεσμα να αιχμαλωτιστεί ένα ολόκληρο Ιταλικό τάγμα (σύνολο 603 οπλίτες και αξιωματικοί) και να σκοτωθούν 32.

ΕΛΑΣ - Φαρδύκαμπο Σιάτιστας
Τμήμα του ΕΛΑΣ

Η μάχη του Φαρδύκαμπου είναι από τις λαμπρότερες που έδωσε ο ΕΛΑΣ κατά των κατακτητών, οδηγώντας στην απελευθέρωση των Γρεβενών.

1943

Γεννιέται ο Ιταλός τροβαδούδος Λούτσιο Ντάλα (Lucio Dalla).

Πολιτισμός - Μουσική - Λούτσιο Ντάλα
Ο Λούτσιο Ντάλα

Ο διάσημος ερμηνευτής, στιχουργός και συνθέτης που σφράγισε τον ιταλικό μουσικό πολιτισμό, υπήρξε δημιουργός σημαντικότατων στιγμών της ιταλικής μουσικής, όπως του θρυλικού «Caruso», που πρωτοερμήνευσε ο Λουτσιάνο Παβαρότι και γνώρισε αμέτρητες ερμηνείες ανά τον κόσμο.

Ο καλλιτέχνης, που μεγάλο μέρος του έργου του χαρακτηρίζεται από κοινωνική ευαισθησία – τη δεκαετία του ’70 η συνεργασία με τον ποιητή Ρομπέρτο Ροβέρσι στο πλαίσιο μιας «κοινωνικά στρατευμένης μουσικής» θυμίζει την καλλιτεχνική δράση του Ντάριο Φο – έγραψε επίσης μουσική για ταινίες, διηύθυνε συμφωνικές ορχήστρες, ενώ η δισκογραφική του εταιρεία βοήθησε πολλούς νέους να κάνουν τα πρώτα τους βήματα στο χώρο της μουσικής.

1944

Αρχίζει η Μάχη της Κοκκινιάς μεταξύ των δυνάμεων του ΕΛΑΣ από τη μία πλευρά και των Γερμανών κατακτητών και των ντόπιων συνεργατών τους από την άλλη.

Στις 4/3 χωροφύλακες και ταγματασφαλίτες προσπαθούν να εισβάλουν από δυο διαφορετικά σημεία στην πόλη, αλλά μετά από πολύωρες συγκρούσεις αναχαιτίζονται από τους αγωνιστές του ΕΛΑΣ. Την επόμενη μέρα, οι Κοκκινιώτες απαντούν με μεγαλειώδες συλλαλητήριο κατά της τρομοκρατίας στην πλατεία του Αγίου Νικολάου. Παράλληλα απαιτούν συσσίτιο για τα παιδιά. Στο τέλος του συλλαλητηρίου η πόλη δέχεται πολυμέτωπη επιδρομή, για να καταλήξει -μετά από αιματηρές μάχες- στην οπισθοχώρηση των Γερμανών και των ντόπιων συνεργατών τους.

ΕΛΑΣ - Αφίσα
Αφίσα του ΕΛΑΣ

Στις 6/3 κηρύσσεται πανεργατική απεργία στον Πειραιά. Η πόλη δέχεται σχεδιασμένη επιδρομή, που καταλήγει -μετά την αιματοχυσία- σε άτακτη φυγή των φασιστών. Στις 7/3 οι επιθέσεις των Γερμανών εντείνονται. Ο πολιορκητικός κλοιός στενεύει ασφυκτικά γύρω απ’ την πόλη. Τα ξημερώματα εντοπίζονται γερμανοτσολιάδες στην οδό Θηβών. Η σάλπιγγα του ΕΛΑΣ σημαίνει στις 6.00΄ γενική επίθεση του λαϊκού στρατού. Γίνονται μάχες σώμα με σώμα για την κατάληψη του κάθε δρόμου. Μέχρι τις 11.00΄ η αντίστασή του ΕΛΑΣ έχει καμφθεί, λόγω της έλλειψης πυρομαχικών. Τότε παίρνεται απόφαση για γενική αντεπίθεση με όσα πυρομαχικά έχουν απομείνει και δίνεται εντολή -αν χρειαστεί- να δοθεί μάχη με τις πέτρες ή με τα χέρια. Ο ανεφοδιασμός από τις γύρω περιοχές είναι αδύνατος, αφού η Κοκκινιά κυκλώνεται από -περίπου- 1800 Ναζί. Οι Γερμανοί διανυκτερεύουν στην πόλη. Το πρωί της 8/3 οι ταγματασφαλίτες εκτελούν τους συλληφθέντες της 5ης Μάρτη 1944 στην πλατεία των Αγίων Αναργύρων. Αργά το απόγευμα οι Ναζί αποχωρούν από την Κοκκινιά με την κουστωδία τους, μεταφέροντας 300 αιχμάλωτους στο Χαϊδάρι.

Ο λαός ανασαίνει προσωρινά με την αποχώρηση του κατακτητή κι εξακολουθεί τον αγώνα ως το επόμενο μεγάλο χτύπημα, το περιβόητο μπλόκο της πόλης που πραγματοποιήθηκε 5 μήνες αργότερα, στις 17/8/1944.

1944

Κηρύσσεται 24ωρη απεργία των σιδηροδρομικών υπαλλήλων. Παίρνουν μέρος 18.000 εργατοϋπάλληλοι. Οι συγκοινωνίες παραλύουν.

Μεγάλες συγκρούσεις έγιναν μεταξύ των σιδηροδρομικών και ταγματασφαλιτών, ενώ 300 περίπου απεργοί συνελήφθησαν.

1948

Τμήματα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας επιτίθενται και καταλαμβάνουν την Ξυλαγάνη Κομοτηνής.

ΔΣΕ - Κομοτηνή
Τμήμα του ΔΣΕ

1954

Ο Τόντορ Ζίβκοφ εκλέγεται Α’ Γραμματέας της ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος Βουλγαρίας.

Λαϊκή Δημοκρατία Βουλγαρίας - Τόντορ Ζίβκοφ
Ο Τόντορ Ζίβκοφ

1965

Οι βουλευτές της ΕΔΑ καταθέτουν στη Βουλή 1.275 υπομνήματα με 32.411 υπογραφές κατοίκων της Αθήνας και του Πειραιά με αίτημα τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ.

1970

Το γαλλικό υποβρύχιο Ευρυδίκη εκρήγνυται μέσα στη θάλασσα, με αποτέλεσμα την απώλεια ολόκληρου του 57μελούς πληρώματος.

2006

Πεθαίνει η πρώτη γυναίκα σκηνοθέτης του Ελληνικού Κινηματογράφου, ιδρυτικό μέλος και επίτιμη πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών, Μαρία Πλυτά.

Πολιτισμός - Λογοτεχνία - Κινηματογράφος - Μαρία Πλυτά
Η Μαρία Πλυτά

Η Μαρία Πλυτά γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, το 1915. Αρχικά ασχολήθηκε με τη φιλολογία και τη λογοτεχνία. Το 1944 έγραψε το μυθιστόρημα «Δεμένα φτερά» και το 1946 το μυθιστόρημα «Αλυσίδες». Έγραψε και τα βραβευμένα θεατρικά έργα «Κάστρο της Χερσώνας» και «Μάνα γης», τα οποία παίχτηκαν στο ραδιόφωνο στα τέλη της δεκαετίας του ’40.

Το 1947 άρχισε τη δουλιά της στον κινηματογράφο, συμμετέχοντας σαν καλλιτεχνική διευθύντρια στην ταινία του Νίκου Τζαβέλλα «Μαρίνος Κοντάρας», με τον Μάνο Κατράκη. Το 1950 γύρισε την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της, «Τ’ αρραβωνιάσματα», βασισμένη στο ομώνυμο ηθογραφικό δράμα του Δημήτρη Μπόγρη, με πρωταγωνιστές τους Αιμίλιο Βεάκη, Ντίνο Ηλιόπουλο, Δήμο Σταρένιο κ.ά. Με δεδομένο τις εξαιρετικά δύσκολες για τον ελληνικό κινηματογράφο συνθήκες των δεκαετιών του ’50 και ’60, η Μ. Πλυτά γύρισε 17 συνολικά ταινίες, μερικές από τις οποίες είναι σημαντικές, ενώ υπέγραψε τα σενάρια και το μοντάζ των ταινιών «Ζήλια» (1963) και «Ανάμεσα σε δυο γυναίκες» (1967).

Από την ταινία «Ο Νικητής»

Το 1951 γύρισε τη «Λύκαινα» (Α΄ έπαινος των Ελλήνων κριτικών κινηματογράφου). Ακολούθησαν: Η οπερέτα «Ο βαφτιστικός» (1952). «Εύα» (1953). «Το κορίτσι της γειτονιάς» (1954). «Η Δούκισσα της Πλακεντίας» (1956). «Τζιπ-περίπτερο και αγάπη» (1957). «Μόνο για μια νύχτα» (1958). «Τα ναυάγια της ζωής» (1959), «Άντρας είμαι και το κέφι μου θα κάνω» (1960). «Ήρθες αργά» (1961). «Ο λουστράκος» (1962). «Ο άσωτος» (1963). «Ο ανήφορος» (1964). «Ο νικητής» (1965). «Ο εμποράκος» (1967). «Η άγνωστη της νύχτας» (1970) κ.ά.

2010

Η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ αναγνωρίζει ως γενοκτονία τη σφαγή των Αρμενίων από τους Τούρκους το 1915. Οργισμένη είναι η αντίδραση της Άγκυρας, που επισημαίνει ότι το ψήφισμα μπορεί να βλάψει τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις.

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...