311
Πεθαίνει ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Γαλέριος (305 έως το 311).
Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, βοηθούμενος από τον Διοκλητιανό, πολέμησε εναντίον της αυτοκρατορίας των Σασσανιδών, καταλαμβάνοντας την πρωτεύουσά τους Κτησιφώντα το 299.
Αν και ήταν ένθερμος αντίπαλος του Χριστιανισμού, έδωσε τέλος στις διώξεις όταν εξέδωσε ένα διάταγμα ανοχής το 311.
Στη Θεσσαλονίκη δεσπόζει η Θριαμβική Αψίδα του Γαλερίου, η οποία είναι ευρέως γνωστή και ως Καμάρα.
553
Αρχίζει τις εργασίες της στην Κωνσταντινούπολη η 5η Οικουμενική Σύνοδος, με θέμα την αίρεση του μονοφυσιτισμού.
1260
Ο Κουμπλάι Χαν γίνεται κυβερνήτης της Μογγολικής αυτοκρατορίας.
1494
Ο Χριστόφορος Κολόμβος αποβιβάζεται στην Τζαμάικα και τη διεκδικεί για την Ισπανία.
1762
Η Ρωσία και η Πρωσία υπογράφουν τη συνθήκη της Αγίας Πετρούπολης.
1789
Συνέρχεται στις Βερσαλίες το Συμβούλιο των Γενικών Τάξεων, που θα οδηγήσει στη Γαλλική Επανάσταση.
1813
Γεννιέται ο Δανός φιλόσοφος Σόρεν Κίρκεγκαρντ (Søren Aabye Kierkegaard), θεμελιωτής του ρεύματος του υπαρξισμού.
1818
Γεννιέται στην πόλη Τριρ της Πρωσίας ο Καρλ Μαρξ.
Αφού τέλειωσε το γυμνάσιο, ο Μαρξ πήγε στο Πανεπιστήμιο, στην αρχή στη Βόννη και έπειτα στο Βερολίνο όπου σπούδασε νομικά, προπαντός όμως ιστορία και φιλοσοφία. Τέλειωσε το Πανεπιστήμιο το 1841 με τη διδακτορική διατριβή για τη φιλοσοφία του Επίκουρου.
Με τον Φρίντριχ Ένγκελς συνδέθηκε το Σεπτέμβρη του 1844 στο Παρίσι, που από τότε έγινε ο πιο στενός του φίλος. Μαζί πήραν ενεργότατο μέρος στην τοτινή κοχλάζουσα ζωή των επαναστατικών ομάδων του Παρισιού (ιδιαίτερη σημασία είχε η θεωρία του Προυντόν, που ο Μαρξ την καταπολέμησε αποφασιστικά στην Αθλιότητα της Φιλοσοφίας το 1847) και επεξεργάστηκαν -παλεύοντας επίμονα ενάντια στις διάφορες θεωρίες του μικροαστικού σοσιαλισμού- τη θεωρία και την τακτική του επαναστατικού προλεταριακού σοσιαλισμού – κομμουνισμού.
Το 1845, ύστερα από επιμονή της πρωσικής κυβέρνησης, ο Μαρξ απελάθηκε από το Παρίσι σαν επικίνδυνος επαναστάτης και πήγε στις Βρυξέλλες. Την άνοιξη του 1847, οι Μαρξ και Ένγκελς προσχώρησαν στην «Ένωση των Κομμουνιστών» και πήραν μέρος στο II Συνέδριό της (Νοέμβρης 1847 στο Λονδίνο), όπου έπαιξαν εξέχοντα ρόλο. Με εντολή του Συνεδρίου συνέταξαν και το περίφημο Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος που εκδόθηκε το Φλεβάρη του 1848.
Στο έργο αυτό εκθέτονταν με μεγαλοφυή σαφήνεια και διαύγεια η νέα κοσμοαντίληψη, ο συνεπής υλισμός που αγκαλιάζει και την περιοχή της κοινωνικής ζωής, η διαλεκτική σαν η πιο ολόπλευρη και η πιο βαθιά διδασκαλία της εξέλιξης, η θεωρία της ταξικής πάλης και ο κοσμοϊστορικός επαναστατικός ρόλος του προλεταριάτου, του δημιουργού της νέας, της κομμουνιστικής κοινωνίας.
Η νέα θεωρία επιβεβαιώθηκε περίλαμπρα από την πορεία των επαναστατικών γεγονότων του 1848-1849, όπως επιβεβαιώθηκε αργότερα και απ’ όλα τα προλεταριακά και δημοκρατικά κινήματα όλων των χωρών του κόσμου. Με τη νίκη της αντεπανάστασης ο Μαρξ παραπέμφθηκε σε δίκη και κατόπιν απελάθηκε από τη Γερμανία (16 Μάη 1849). Αρχικά πήγε στο Παρίσι. Απελάθηκε όμως και από κει και πήγε στο Λονδίνο, όπου έμεινε ως το τέλος της ζωής του. Από εκεί ο Μαρξ διεξήγε αμείλικτο πόλεμο εναντίον των θεωριών και των ρευμάτων του μικροαστικού και γενικότερα του μη προλεταριακού σοσιαλισμού που κυριαρχούσαν τότε. Σε μια σειρά ιστορικές εργασίες επεξεργάστηκε την υλιστική του θεωρία, αφιερώνοντας τις δυνάμεις του κυρίως στη μελέτη της πολιτικής οικονομίας. Την επιστήμη αυτή ο Μαρξ την επαναστατικοποίησε στα έργα του «Η κριτική της πολιτικής οικονομίας» (1859) και «Το Κεφάλαιο» (τ. 1, 1867).
Το 1864 ιδρύθηκε στο Λονδίνο η Ι Διεθνής, η «Διεθνής ένωση των εργατών». Ο Μαρξ ήταν η ψυχή αυτής της οργάνωσης, ήταν εκείνος που έγραψε την πρώτη «Διακήρυξή» της, καθώς και μια σειρά αποφάσεις, δηλώσεις και διακηρύξεις της. Ο Μαρξ, συνενώνοντας το εργατικό κίνημα των διαφόρων χωρών, σφυρηλάτησε μια ενιαία τακτική της προλεταριακής πάλης της εργατικής τάξης των διαφόρων χωρών.
Ύστερα από την ήττα της Κομμούνας του Παρισιού («Ο εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία του 1871») και ύστερα από τη διάσπαση της Διεθνούς από τους μπακουνιστές, έγινε αδύνατη η παραμονή της Διεθνούς στην Ευρώπη. Έτσι, μετά το συνέδριο της Διεθνούς στη Χάγη (1872) ο Μαρξ εξασφάλισε τη μεταφορά του Γενικού Συμβουλίου της Διεθνούς στη Νέα Υόρκη. Η Διεθνής εκπλήρωσε έτσι τη διεθνή της αποστολή και παραχώρησε τη θέση της σε μια εποχή απροσμέτρητα πιο μεγάλης ανόδου του εργατικού κινήματος σε όλες τις χώρες του κόσμου, συγκεκριμένα στην εποχή της ανάπτυξής του σε πλάτος, στην εποχή της δημιουργίας μαζικών σοσιαλιστικών εργατικών κομμάτων στα πλαίσια κάθε εθνικού κράτους. Η εντατική δράση στη Διεθνή και η ακόμη πιο εντατική απασχόληση του Μαρξ υπέσκαψαν οριστικά την υγεία του. Πέθανε στις 14 Μαρτίου 1883 στο Λονδίνο. (Με βάση το έργο του Β. Ι. Λένιν «Για τον Μαρξ και τον Μαρξισμό», εκδ. Σύγχρονη Εποχή)
1818
Ο Παναγιώτης Σέκερης μυείται στη Φιλική Εταιρεία.
1821
Στις 5 Μαΐου 1821 πεθαίνει εξόριστος στο νησί της Αγίας Ελένης, αιχμάλωτος των Βρετανών, ο αυτοκράτορας της Γαλλίας Ναπολέων Βοναπάρτης.
Υπήρξε μεγάλη πολιτική και στρατιωτική προσωπικότητα. Διατέλεσε πρώτος ύπατος αρμοστής της Γαλλικής Δημοκρατίας (1799 – 1804), αυτοκράτορας (1804 – 1814 και Μάρτιος – Ιούνιος 1815). Χαιρέτισε τη Μεγάλη Γαλλική Επανάσταση και πήρε μέρος σ’ αυτήν. Διακρίθηκε για την τόλμη και τις ικανότητές του. Διορίστηκε στρατιωτικός διοικητής του Παρισιού και το 1796 ανώτατος διοικητής της στρατιάς.
Οι Ναπολεόντειοι πόλεμοι είχαν στην αρχή τους προοδευτικά στοιχεία, γιατί συνέβαλαν στην κατάργηση του φεουδαρχικού συστήματος σε αρκετές χώρες της Ευρώπης. Ήταν ωστόσο γενικά πόλεμοι κατακτητικοί, που έγιναν προς όφελος της γαλλικής αστικής τάξης στην αντίθεσή της κυρίως με την αποικιοκρατική κυριαρχία της Βρετανίας.
Πηγή: Ριζοσπάστης
1821
Ο πλοίαρχος Ευάγγελος Ματζαράκης σηκώνει το λάβαρο της επανάστασης στη Σαντορίνη.
1835
Ανοίγει μεταξύ Βρυξελλών και Μέχελεν ο πρώτος σιδηρόδρομος στην ηπειρωτική Ευρώπη.
1860
Ο Τζουζέπε Γκαριμπάλντι σαλπάρει από τη Γένοβα, ηγούμενος της εκστρατείας των Χιλίων για να κατακτήσει το Βασίλειο των Δύο Σικελιών.
1882
Γεννιέται η Σίλβια Πάνκχερστ (Estelle Sylvia Pankhurst), Αγγλίδα σουφραζέτα.
1889
Γεννιέται ο Βασίλης Ρώτας, Έλληνας λογοτέχνης, που μετέφρασε στα ελληνικά όλα τα έργα του Γουίλιαμ Σέξπιρ. Ο Βασίλης Ρώτας ανήκει σε κείνους τους πνευματικούς ανθρώπους που έθεσαν ως κυρίαρχο της ζωής τους την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, σε εκείνους που αφοσιώθηκαν και αγωνίστηκαν για τα ιδανικά του Μαρξισμού – Λενινισμού, στην πανανθρώπινη ιδεολογία που σταθερά και αποφασιστικά διδάσκει το ΚΚΕ. Έδωσε σκληρές μάχες, υποστήριξε τις αξίες, υπηρέτησε στον αγώνα για τα συμφέροντα της εργατικής τάξης, υποστηρίζοντας στην πράξη τον κοινωνικό ρόλο του καλλιτέχνη.
Γεννήθηκε το 1889. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και θέατρο στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών. Στη διάρκεια της Κατοχής εντάχθηκε στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο και πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση.
Ξεκίνησε να δημοσιεύει ποιήματα στο περιοδικό «Νουμάς» το 1908. Άρθρα, διηγήματα, κριτική θεάτρου και μαρτυρίες του δημοσιεύθηκαν στον παράνομο Τύπο στη διάρκεια της Κατοχής, στα «Ελεύθερα Νέα», στη «Βραδυνή», στην «Πρωία», στην «Εστία» και στο περιοδικό «Θέατρο» (1961-1965) και στον «Λαϊκό Λόγο» (1965-1967). Υπήρξε βασικός συνεργάτης του περιοδικού «Ελληνικά Γράμματα» και ίδρυσε μαζί με άλλους φοιτητές τη Φοιτητική Συντροφιά.
Στην πολιτιστική και ειδικά στη θεατρική δραστηριότητα που ανέπτυξε το ΕΑΜικό κίνημα, με την Παιδεία και την Τέχνη να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ιδεολογική και πολιτική διαπαιδαγώγηση των ανθρώπων προς την κοινωνική αλληλεγγύη και ισότητα, τη συλλογική και εθελοντική δράση εκατοντάδων χιλιάδων ανδρών, γυναικών και παιδιών, η συμβολή του Βασίλη Ρώτα υπήρξε καθοριστική. Με σύμφωνο το ΕΑΜ, το 1942, ίδρυσε το Θεατρικό Σπουδαστήριο, «νόμιμο καταφύγιο» για τους ΕΠΟΝίτες. Το θέατρο του Ρώτα έγινε βήμα προβληματισμού και συνειδητοποίησης, όπου νέοι μάθαιναν για το θέατρο και συμμετείχαν σε αντιστασιακές εκδηλώσεις, με παραστάσεις σε θέατρα, πλατείες, δρόμους, και κείμενα που εξύψωναν το λαϊκό φρόνημα, ενώ οι εισπράξεις πήγαιναν στο ταμείο του αγώνα.
Την ίδια εποχή, στην ελληνική επαρχία αναπτύσσεται ένα νέο είδος θεάτρου, που υπηρετεί τους σκοπούς του αντιστασιακού αγώνα. Το «Θέατρο του βουνού». Το καλοκαίρι του 1944 ο Βασίλης Ρώτας μεταφέρει το πνεύμα θεάτρου στα βουνά. Με υπόδειξη της ΠΕΕΑ ιδρύει το «Θεατρικό όμιλο της ΕΠΟΝ Θεσσαλίας», ανταποκρινόμενος στο επίμονο αίτημα των αγωνιστών για θέατρο. Το θίασο αποτελούν επαγγελματίες ηθοποιοί, αλλά και ερασιτέχνες από τους αντάρτες. Μεταξύ αυτών, ο συγγραφέας Γεράσιμος Σταύρου, ο ηθοποιός Γιώργος Δήμας, οι Βάσης και Άννα Ξένου, ο Νικηφόρος Ρώτας, ο Αλ. Ξένος.
Αλλά παράλληλα και στη συνέχεια, στο νόμιμο και στον παράνομο Τύπο, ο Βασίλης Ρώτας με τα άρθρα του στηλίτευε και σάρκαζε τα κάλπικα, φώτιζε τον αναγνώστη, με σκοπό να βοηθήσει στην αυτοσυνείδησή του, να του γνωρίσει τις αληθινές αξίες της ζωής και της τέχνης. Εκείνος, ο τόσο μειλίχιος και γελαστός στις προσωπικές επαφές του, γινόταν βίαιος, σκληρός, ανελέητος, όταν έγραφε και πάλευε για ό,τι τον πονούσε. Το θέατρο, ωστόσο, είχε την προτίμησή του. Σ’ όλες τις εκφάνσεις του: σκηνική πράξη («Λαϊκό Θέατρο»), σκηνική διδαχή («Θεατρικό Σπουδαστήρι»), σκηνική κρίση (κριτικές μελέτες, άρθρα κλπ.). Εκεί επικέντρωνε τον περισσότερο δημιουργικό μόχθο του. Είτε με τα πρωτότυπα έργα του, είτε με τις μεταφράσεις του, είτε με τα δοκίμιά του. Και σ’ όλα τα έργα του ιστορούσε και υμνούσε τους αγώνες των Ελλήνων για αποτίναξη των κάθε είδους «ζυγών», για αυτογνωσία, για αδέσμευτη σκέψη, αφίμωτη έκφραση, αδούλωτο βίο…
Σε πολλά έργα του, ακολούθησε τη μορφή και τη δομή της ελληνικής τραγωδίας (όπως στα «Ελληνικά Νιάτα», 1946) ή των σαιξπηρικών ιστορικών δραμάτων («Ρήγας Βελεστινλής», 1936, «Κολοκοτρώνης», 1955) ή, πάλι, του Θεάτρου των Σκιών («Καραγκιόζικα», 1955).
Τεράστια στάθηκε η προσφορά του Ρώτα στη μετάφραση Ελλήνων και ξένων κλασικών: Αριστοφάνη (Ορνιθες, Ειρήνη), Σίλλερ (Μαρία Στιούαρτ, Δον Κάρλος), Χάουπτμαν (Η Χανέλα πάει στον Παράδεισο, Ρόζα Μπερντ), Καλδερόν (Ο Δήμαρχος της Θαλαμέας), Τίρσο δε Μολίνα (Ο Δον Τζιλ με το πράσινο παταλόνι).
Αλλά ο μεγάλος άθλος του ήταν πως δόθηκε σύψυχα στη μετάφραση του σαιξπηρικού έργου και μπόρεσε ν’ αποδώσει στη γλώσσα μας όλα τα δράματα, κωμωδίες, τραγωδίες του, όπως και όλα τα ποιήματα και σονέτα του. Από το 1927 ως τα τελευταία χρόνια του έστησε «ναόν περικαλλή», με την απόδοση των έργων του Σαίξπηρ, κρατώντας πιστά τη μορφή τους και με χυμώδη ποιητικό λόγο.
Ο Βασίλης Ρώτας πιστοποιούσε με όλο του το έργο ότι μια τέχνη που αδιαφορεί για τον ανθρώπινο πόνο και δε συμβάλλει στη δημιουργία ενός κόσμου καλύτερου, πολλές φορές, άθελά της, λειτουργεί σύμφωνα με τις επιταγές της μειοψηφίας των κοινωνικά προνομιούχων. Έτσι και στην ποίησή του.
Αρκετά ποιήματά του είναι αφιερωμένα στη θυσία επώνυμων αγωνιστών, όπως το ποίημα «Ηλέχτρα», κατάλληλο και για εφήβους και νέους (ιδιαίτερα για μαθητές Λυκείου), που είναι αφιερωμένο στη θυσία της ηρωίδας της Εθνικής Αντίστασης, Ηλέκτρας Αποστόλου.
Στο ποίημα «Διακόσια παλικάρια» απεικονίζεται ποιητικά η εκτέλεση των διακοσίων πατριωτών στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, την Πρωτομαγιά του 1942.
Άλλο ένα χαρακτηριστικό της προοσωπικότητάς του είναι ότι επί χούντας, σε μεγάλη ηλικία, συνελήφθη και σιδηροδέσμιος οδηγείτο στη Γυάρο. Ο υπολοχαγός που τον συνέλαβε του είπε θρασύτατα: «Ντροπή σου γέρο»! Και ο Ρώτας του αποκρίθηκε με περηφάνια: «Παιδί μου, μπορείς να με σκοτώσεις, να με κρίνεις όμως δεν μπορείς»!
Δες επισης:
Βασίλης Ρώτας: Άνθρωπος της τέχνης και του αγώνα
Μας κληροδότησε το «εγερτήριο τραγούδι του» (της Σοφίας Αδαμίδου)
1893
Κραχ στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης.
Η καπιταλιστική κρίση στις ΗΠΑ οξύνεται και βαθαίνει. Εκατοντάδες χιλιάδες εργάτες χάνουν τη δουλειά τους, με την ανεργία να εκτοξεύεται σε μόλις δύο χρόνια από 3% σε 18,4%.
1905
Γεννιέται ο Φλόιντ Γκόντφρεντσον (Floyd Gottfredson), Αμερικανός σχεδιαστής κόμικς της Ντίσνεϊ.
1912
Κυκλοφορεί το πρώτο φύλλο της «Πράβντα», όργανο της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος των Μπολσεβίκων.
Η 5η Μάη καθιερώνεται ως Μέρα του Επαναστατικού Τύπου.
1916
Η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας γνωστοποιεί ότι στο εξής θα δίνονται δάνεια και στις γυναίκες.
1925
Τα Αφρικάανς γίνονται επίσημη γλώσσα στη Νότια Αφρική.
1927
Γεννιέται ο Τσαρλς Ρόζεν (Charles Rosen), Αμερικανός πιανίστας και μουσικολόγος.
Θεωρείται ένας από τους πλέον γνωστούς ερμηνευτές του Σαίνμπεργκ και του Βέμπερν.
1936
Ο Ιταλός στρατηγός Μπαντόλιο καταλαμβάνει την Αντίς Αμπέμπα, πρωτεύουσα της Αβησσυνίας (της σημερινής Αιθιοπίας), που πλέον καθίστατο αποικία της φασιστικής Ιταλίας.
Στη διάρκεια του πολέμου, που διήρκεσε σχεδόν 7 μήνες, ο Ιταλικός ιμπεριαλισμός διέπραξε ανείπωτες ωμότητες, κάνοντας χρήση δηλητηριωδών αερίων, κλπ.
Ο λαός της Αιθιοπίας, που δεν διέθετε παρά πενιχρά μέσα για την άμυνά του, μέτρησε πάνω από 275.000 νεκρούς και μισό εκατομμύριο τραυματίες. Οι Ιταλοί εκδιώχθηκαν από την πρωτεύουσα της Αιθιοπίας ακριβώς 5 χρόνια αργότερα, το 1941
1941
Ο Χαϊλέ Σελασιέ επιστρέφει στο θρόνο της Αιθιοπίας, πέντε χρόνια μετά την ανατροπή και την εξορία του από τους Ιταλούς.
1942
Τα Ιαπωνικά στρατεύματα ολοκληρώνουν την κατάκτηση των Φιλιππίνων, τις οποίες κατείχαν έως τότε οι ΗΠΑ.
Την ίδια μέρα κυριεύουν και το νησί Γκουανταλκανάλ (νησιά Σολομώντα).
1945
Ξεκινά λαϊκή εξέγερση στην Πράγα, που καταλήγει 3 ημέρες μετά στην απελευθέρωσή της από τους Ναζί (μόλις ο Κόκκινος Στρατός έφτασε στις παρυφές της πόλης).
1946
Η αστυνομία κλείνει τα γραφεία της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας (ΚΟΑ) του ΚΚΕ, της ΕΠΟΝ και της Εθνικής Αλληλεγγύης.
1949
Ο κυβερνητικός στρατός αρχίζει επιχειρήσεις στις περιοχές της Ρούμελης και της Θεσσαλίας κατά του ΔΣΕ.
Οι δυνάμεις του κυβερνητικού στρατού αποτελούνταν από το Α’ Σώμα Στρατού με 2 Μεραρχίες, 45 Τάγματα Εθνοφρουράς, 4 μοίρες ΛΟΚ, 2.500 ΜΑΥδες, 4 Συντάγματα τεθωρακισμένων και αρμάτων μάχης, 5 μοίρες πυροβολικού και 3 σμήνη αεροπορίας. Σύνολο δυνάμεων: 50.000 άνδρες.
Στον αντίποδα, τα τμήματα του ΔΣΕ αποτελούνταν από 2 Μεραρχίες, την 1η Θεσσαλίας και τη 2η Ρούμελης, με ελαφρύ οπλισμό, δίχως πυροβολικό ή αεροπορία. Σύνολο δυνάμεων 6.000 μαχητές.
1949
Ιδρύεται το Συμβούλιο της Ευρώπης.
1955
Η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας γίνεται «κυρίαρχο» κράτος καθώς τερματίζεται και επίσημα η συμμαχική κατοχή.
Την ίδια μέρα, η χώρα μπαίνει στο ΝΑΤΟ.
1961
Κατά την υλοποίηση του προγράμματος Μέρκιουρι, ο Άλαν Μπάρτλετ Σέπαρντ (Alan Bartlett Shepard Jr) γίνεται ο πρώτος Αμερικανός κοσμοναύτης που ταξιδεύει στο διάστημα σε μία υποτροχιακή πτήση. (δεύτερος στον κόσμο, μετά τον Σοβιετικό Γιούρι Γκαγκάριν).
1965
Πεθαίνει ο τροβαδούρος του ελαφρού τραγουδιού, Νίκος Γούναρης.
1966
Πεθαίνει ο Παιδαγωγός Κώστας Σωτηρίου.
Για τη μεταστροφή του σε δημοτικιστή έπαιξε τεράστιο ρόλο ο Δημήτρης Γληνός. Ενστερνίζεται τις ιδέες του τελευταίου και θέτει τις γνώσεις του στην υπηρεσία του λαού.
Στην κατοχή, μετά από απόφαση της ΠΕΕΑ για ταχύρρυθμη λειτουργία δυο Παιδαγωγικών Φροντιστηρίων για την εκπαίδευση δασκάλων, αναλαμβάνει ως διευθυντή μαζί με τον Μιχάλη Παπαμαύρο εκείνο του Καρπενησίου με πενήντα σπουδαστές. Το άλλο, στην Τύρνα Θεσσαλίας με δυναμικότητα 85 σπουδαστών, αναλαμβάνει η Ρόζα Ιμβριώτη.
1980
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής εκλέγεται για πρώτη φορά πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας.
1981
Ο 27χρονος Ιρλανδός Μπόμπι Σαντς (Bobby Sands -πολιτικός κρατούμενος, εκλεγμένος βουλευτής και μαχητής του ΙΡΑ) πεθαίνει στις φυλακές Λονγκ Κες της Βόρειας Ιρλανδίας, ύστερα από απεργία πείνας, που κράτησε 66 μέρες. Τον ακολούθησαν ακόμη εννέα κρατούμενοι, μέλη του ΙΡΑ.
Η απεργία τους καταγράφηκε στην ιστορία ως η «διαμαρτυρία των Πέντε Αιτημάτων», επειδή πέντε ήταν τα αιτήματα των απεργών του Λονγκ Κες: το δικαίωμα να μην φορούν στολές φυλακισμένων, το δικαίωμα να αρνούνται την καταναγκαστική εργασία στη φυλακή, το δικαίωμα να συναναστρέφονται ελεύθερα με άλλους κρατούμενους και να οργανώνουν δικές τους ψυχαγωγικές δραστηριότητες, το δικαίωμα να δέχονται μία επίσκεψη, ένα γράμμα, ένα πακέτο κάθε εβδομάδα, και τέλος να επανακτήσουν το δικαίωμα μείωσης ποινής, μετά τη λήξη της απεργίας.
«Δεν ήμουν τίποτε περισσότερο από ένα παιδί της εργατικής τάξης, όμως η καταπίεση είναι που γεννά το επαναστατικό πνεύμα της ελευθερίας», έγραφε ο Μπόμπι Σάντς και δήλωνε πως «δεν θα λυγίσω αν δεν πετύχω την απελευθέρωση της Ιρλανδίας και τη μετατροπή της σε κυρίαρχη, ανεξάρτητη και σοσιαλιστική δημοκρατία».
Στις 6 Μαΐου, μία μέρα μετά το θάνατό του, η Μάργκαρετ Θάτσερ, πρωθυπουργός τότε της Βρετανίας, σχολίαζε: «Θα συνεχίσουμε την προσπάθεια εξάλειψης της τρομοκρατίας. Ο κ. Σαντς ήταν απλά ένας κατάδικος. Που επέλεξε να πεθάνει».
1995
Πεθαίνει ο μεγάλος Σοβιετικός σκακιστής, γκραν μετρ και ιδρυτής της Σοβιετικής Σκακιστικής Σχολής Μιχαήλ Μποτβίνικ.
Το 1926 γίνεται μέλος της Κομμουνιστικής Νεολαίας και στη συνέχεια του ΚΚΣΕ. Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και η επίθεση της ναζιστικής Γερμανίας στην ΕΣΣΔ τον βρήκε στο απόγειο της πορείας του, διεκδικητή του τίτλου του Παγκόσμιου Πρωταθλητή απέναντι στον Αλεξάντερ Αλιέχιν. Παρ’ όλα αυτά, δεν δίστασε να αδιαφορήσει για τις εύκολες λύσεις και να θέσει τον εαυτό του στην υπηρεσία της πατρίδας του. Μεταφέρθηκε σαν μηχανικός στα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής των Ουραλίων, που, λόγω της θέσης τους μακριά από το μέτωπο, σήκωσαν το κύριο βάρος της παραγωγής Ενέργειας στη διάρκεια του πολέμου.
Αμέσως μετά τη λήξη του πολέμου και μετά το θάνατο του Αλεξάντερ Αλιέχιν, μέσα από ένα τουρνουά διεκδικητών, ο Μποτβίνικ ανακηρύσσεται Παγκόσμιος Πρωταθλητής. Ακολούθησαν άλλες τέσσερις κατακτήσεις του τίτλου και μια λαμπρή πορεία ως προπονητής των επόμενων πρωταθλητών της ΕΣΣΔ. Ως μηχανικός έστρωσε με τις εργασίες του το έδαφος για την επίλυση σκακιστικών προβλημάτων από υπολογιστές.
Δες επίσης: Εκδήλωση των Οργανώσεων της ΚΝΕ αφιερωμένη στον Μιχαήλ Μποτβίνικ
1999
Πεθαίνει
ο σπουδαίος ηθοποιός Βασίλης Διαμαντόπουλος. Σπούδασε αρχικά στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου, αλλά αναζητώντας το καινούριο, μόλις ο Κάρολος Κουν δημιούργησε τη σχολή του εντάχθηκε από τους πρώτους στη νεοσύστατη σχολή του «Θεάτρου Τέχνης».
Σε αυτό έκανε την πρώτη ερμηνεία, το 1942, παίζοντας μαζί με τον ΕΑΜίτη επίσης δάσκαλό του Κ. Κουν, στην «Αγριόπαπια» του Ιψεν, την «παρθενική» παράσταση του «ΘΤ», στο οποίο παρέμεινε μέχρι το 1949, ερμηνεύοντας περί τους τριάντα πρωταγωνιστικούς ρόλους σε έργα των Πιραντέλλο, Ιψεν, Τσέχωφ, Πρίσλεϋ, Ο’Νηλ, Ξενόπουλου, Λόρκα, Ουίλλιαμς, Μύλλερ κ. ά. Ακολούθησε συνεργασία με το θίασο Κατερίνας («Νίνα» του Ρουσέν) και το 1950 προσελήφθη στο Εθνικό, όπου μέχρι το 1953 πρωταγωνίστησε σε έργα των Πιραντέλλο, Τσέχωφ, Μπ. Σω κ.ά.
Την ίδια χρονιά συγκροτεί δικό του θίασο και ανεβάζει τους «Εκατομμυριούχους της Νάπολης» του Ντε Φίλιπο και το πιραντελλικό «Ο άνθρωπος, το κτήνος και η αρετή». Το 1954 παίζει στο σαιξπηρικό «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» με το θίασο Χατζήσκου.Το χειμώνα ’54 – ’55 επανακάμπτει στο «Θέατρο Τέχνης» με τα σολιστικά μονόπρακτα του Τσέχωφ «Αρκούδα» και «Οι βλαβερές συνέπειες του καπνού» και του Πιραντέλλο «Ο άνθρωπος με το λουλούδι στο στόμα», με τα οποία επέδειξε τη μεγάλη υποκριτική «στόφα» του. Επανέρχεται στο ΕΘ και παίζει Σαίξπηρ, Αριστοφάνη, Πιραντέλλο, Μεριμέ. Το 1958 ιδρύει με τη σύζυγό του Μαρία Αλκαίου, το «Νέο Θέατρο» και μέχρι το 1966 ανεβάζει θεατρικά ποιοτικό και θεματικά προοδευτικό ρεπερτόριο (Καμπανέλλη, Κασσόνα, Μπρεχτ, Ντε Φίλιπο, τα έργα για την ελληνική φτωχολογιά «Πέντε στρέμματα παράδεισο» των Γ. Σταύρου – Α. Φραγκιά, Κορομηλά κ. ά. ), αποσπώντας με τη δουλιά την κρατική διάκριση με το «Χρυσό Σταυρό Γεωργίου Α».
Με την επικράτηση της δικτατορίας αυτοεξορίζεται, μαζί με τη γυναίκα του, στο Παρίσι. Επιστρέφοντας στις αρχές της δεκαετίας του ’70, χάρη στον Σωκράτη Καραντηνό προσλαμβάνεται στο ΚΘΒΕ, και πρωταγωνιστεί σε παραστάσεις του Μίνου Βολανάκη.Συμβάλλοντας στην ίδρυση του «Θεάτρου Σάτιρας» του Γ. Μιχαλακόπουλου, έπαιξε μαζί του το 1973 – 74 στην επίκαιρη πολιτική σάτιρα του Κ. Μουρσελά «Ω, τι κόσμος, μπαμπά», στο «Ας παίξουμε τους δολοφόνους» του Φάιφερ και το «Συνεργό» του Ντύρρενματ – η σκηνοθεσία δική του. Την ίδια εποχή μαζί με τον Γ. Μιχαλακόπουλο παίζει στην αξέχαστη, συμβολική τηλεοπτική σειρά «Εκείνος κι εκείνος».
Ακολουθούν πρωταγωνιστικές ερμηνείες του με διάφορους θιάσους («Μιστέριο Μπούφο», «Σφήκες» «Αννα Καρένινα», «Φοίνισσες») και οι σπουδαίες ερμηνείες του στον μπρεχτικό «Κύκλο με την κιμωλία» και στο «Βολπόνε» του Τσόνσον. Το 1993 δημιουργεί το «Σύγχρονο Θέατρο»,όπου ανεβάζει την αντιφασιστική «Ανάκριση» του Βάις.
Στο ενεργητικό του είχε ακόμη: Τη θητεία του σαν δάσκαλος στις σχολές του Εθνικού Θεάτρου, του «Θεάτρου Τέχνης» και στο «Θεατρικό Εργαστήρι» του, το οποίο δημιούργησε παράλληλα με τον τελευταίο θίασο «Νέο Θέατρο». Το θεατρικό έργο «Καλικαντζαραίοι» που ο ίδιος το ανέβασε το 1979 στο Θέατρο Λυκαβηττού. Πολλές ταινίες («Μαρίνος Κοντάρας», «Τελευταία αποστολή», «Νυχτερινή περιπέτεια» σε σενάριο – σκηνοθεσία Αγ. Τερζάκη, «Η αρπαγή της Περσεφόνης», «Το αμαξάκι», «Ερωτικές ιστορίες», «Μάθε παιδί μου γράμματα» κ. ά. ) και τηλεοπτικές σειρές («Συμβολαιογράφος», «Χατζημανουήλ», «Αλέξανδρος Δελμούζος», «Κλειδαρότρυπα» σε δικό σενάριο και σκηνοθεσία κ. ά. ).
Πιστός στις κομμουνιστικές του ιδέες ο Βασίλης Διαμαντόπουλος , στάθηκε πάντα ονειροπόλος. Όπως έλεγε σε συνέντευξή του στο «Ρ»: «Εγώ ευτυχώς δεν έχω πάψει να ονειρεύομαι. Δεν έχω πάψει να θέλω. Βέβαια αυτό κοστίζει κόπους, διαψεύσεις. Όμως αυτό δε με πειράζει. Το να αγωνίζεται κανείς είναι κι αυτό μια ηδονή». Ο Β. Διαμαντόπουλος ήξερε ότι «πρέπει να έχουμε ανοιχτά τα μάτια μας, γιατί το κεφάλαιο και ο καπιταλισμός ξέρει πολλά κόλπα», παρασύροντας λαούς, ακόμα και ανθρώπους με αριστερές ιδέες. Μιλώντας για τα χρόνια της Αντίστασης, έλεγε ότι αυτά «έβαλαν τα θεμέλια της σταθερότητάς μου στο ΚΚΕ. Κι επιπλέον πιστεύω ότι ο κομμουνισμός είναι στέρεος. Κυκλοφορεί μέσα στο ανθρώπινο αίμα. Ο Μαρξ δεν εφεύρε έτσι μια φιλοσοφία, αλλά την άντλησε από την ανθρώπινη πραγματικότητα. Είναι όνειρο ανθρώπινο, όνειρο δικό μας, το να υπάρξει μια κοινωνία ελεύθερη και οι άνθρωποι να ζουν με ισότητα και δικαιοσύνη».
2001
Ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ επισκέπτεται την Ελλάδα. Είναι η πρώτη επίσκεψη πάπα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας μετά το σχίσμα του 1054.
2002
O Παναθηναϊκός αναδεικνύεται πρωταθλητής Ευρώπης στο μπάσκετ για τρίτη φορά στην ιστορία του.
Στον τελικό του φάιναλ-φορ που έγινε στην Μπολόνια της Ιταλίας επικράτησε της Κίντερ Μπολόνια με 89-83.
2005
Στις εθνικές εκλογές του Ηνωμένου Βασιλείου, ο Τόνι Μπλερ εκλέγεται για τρίτη συνεχόμενη φορά πρωθυπουργός.
2010
Εκατοντάδες χιλιάδες λαού απεργούν και διαδηλώνουν κατά της αντιλαϊκής πολιτικής.
Με στόχο την ανακοπή της λαϊκής ανάτασης και τη συκοφάντηση του λαϊκού κινήματος, προβοκάτορες επιτίθενται και πυρπολούν υποκατάστημα της «Μαρφίν», δολοφονώντας τρεις ανθρώπους.
