Ικανοποίηση για την αύξηση των «περιφερειακών και παγκόσμιων εμπορικών ευκαιριών» που εξασφαλίζει η Τουρκία εξέφρασε χτες ο υπουργός Ενέργειας της χώρας, Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ, στο πλαίσιο της νέας συμφωνίας που υπογράφτηκε με το βρετανικό μονοπώλιο της «Shell» και προβλέπει τη 10ετή προμήθεια υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) της τουρκικής «Botas», με δυνατότητα μάλιστα ανακατεύθυνσης της προμηθευόμενης ποσότητας προς την Ευρώπη. Ο ίδιος είπε ότι «η “Botas” θα αποκτήσει διαφορετικές και κρίσιμες δυνατότητες στον τομέα της μεταφοράς LNG». Με βάση τη συμφωνία, η «Shell» θα πουλά στην τουρκική κρατική εταιρεία περίπου 4 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως, από το 2027 και μετά. Η ποσότητα αυτή υπολογίζεται ότι αντιστοιχεί περίπου στο 8% της συνολικής ζήτησης αερίου της χώρας (με βάση τα επίσημα στοιχεία του 2023).
Ο Μπαϊρακτάρ είπε ότι σήμερα ως Τουρκία «έχουμε καθημερινή παραγωγή πάνω από 7,5 εκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου» και «παράγουμε φυσικό αέριο για 3,2 εκατομμύρια νοικοκυριά», ενώ αναφερόμενος στην πλωτή πλατφόρμα στη Μαύρη Θάλασσα, υποστήριξε ότι στόχος είναι μέσα στην επόμενη 20ετία η Τουρκία να παράγει 10 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, ικανοποιώντας τις ανάγκες 4,5 εκατομμυρίων νοικοκυριών. Ο Μπαϊρακτάρ μίλησε ακόμα για συμφωνίες που επεκτάθηκαν πρόσφατα με Αζερμπαϊτζάν και Αλγερία, ενώ λέγοντας ότι «τα συμβόλαια της “Botas” για το “Blue Stream” με τη Ρωσία το 2025 και τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια αγοράς φυσικού αερίου του αγωγού με το Ιράν το 2026 θα λήξουν», πρόσθεσε ότι «οι συμφωνίες που υπογράφηκαν με τη “Shell” και την (σ.σ. αμερικανική) “Exxon” θα ενισχύσουν το χέρι της Τουρκίας στις διαπραγματεύσεις ανανέωσης συμβάσεων με αυτές τις χώρες και θα παράσχουν ευελιξία».
Θύμισε δε ότι σήμερα η χώρα εξάγει ήδη φυσικό αέριο προς Ευρώπη, Βουλγαρία, αλλά και Ουγγαρία, Ρουμανία και Σερβία.
Σημειώνουμε ότι με την αμερικανική «Exxon» η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία την άνοιξη, με βάση την οποία θα προμηθεύεται την επόμενη 10ετία 2,5 εκατ. τόνους LNG. Τότε, ο Μπαϊρακτάρ στις δηλώσεις του χαρακτήριζε τις ΗΠΑ «ήδη έναν από τους σημαντικούς μας προμηθευτές LNG» και τη συμφωνία «ένα ακόμη βήμα προς τη διαφοροποίηση των πόρων μας».
Σημειώνουμε ότι η «ExxonMobil» πραγματοποιεί έρευνες και στα ανοιχτά της Κρήτης.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δήλωσε το Σαββατοκύριακο ότι «η Τουρκία μπορεί να γίνει μια ισχυρή, ευημερούσα, με κύρος και αποτελεσματική, εάν βελτιώνει τις σχέσεις της με την Ανατολή και τη Δύση ταυτόχρονα (…) Οποιαδήποτε άλλη μέθοδος εκτός από αυτή δεν θα ωφελήσει την Τουρκία αλλά θα τη βλάψει».
Καθώς η Αγκυρα ετοιμάζεται να καταθέσει και επίσημα αίτηση προσχώρησης στους BRICS (ενόψει και της Συνόδου που θα γίνει τον Οκτώβρη στη Ρωσία), ο Ερντογάν είπε ότι «δεν χρειάζεται να επιλέξουμε μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO, του άλλου διακρατικού σχήματος στο οποίο πρωτοστατούν Ρωσία και Κίνα) όπως ισχυρίζονται ορισμένοι (…) Αντίθετα, πρέπει να αναπτύξουμε τις σχέσεις μας τόσο με αυτούς όσο και με άλλους οργανισμούς σε βάση “win-win”».
Προς συμφωνία για την ηλεκτρική διασύνδεση
Την όξυνση των πολύπλευρων παζαριών με επίκεντρο και την Ενέργεια επιβεβαιώνει και το παζάρι γύρω από την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Κύπρου – Ισραήλ. Μετά και τις προειδοποιήσεις της γαλλικής αναδόχου εταιρείας «Νexans» ότι θα ανασταλούν πλήρως οι εργασίες αν Αθήνα και Λευκωσία δεν ενημερώσουν επίσημα για να λυθούν εκκρεμότητες, σύμφωνα με πληροφορίες από τον ΑΔΜΗΕ, κατά τις χθεσινές διαβουλεύσεις μεταξύ των αρμόδιων ελληνικών και κυπριακών αρχών, επιτεύχθηκε κατ’ αρχήν συμφωνία, που μπορεί να οδηγήσει στην υλοποίηση της υποβρύχιας ηλεκτρικής διασύνδεσης.
Η συμφωνία προβλέπει την έκδοση δύο αποφάσεων από την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της Κύπρου μέσα στην εβδομάδα (Τετάρτη και Παρασκευή) για τον βαθμό απόδοσης της επένδυσης που συμφωνήθηκε στο 8,3 % για 17 χρόνια λειτουργίας του έργου και ανάκτηση ποσού ύψους 125 εκατ. ευρώ από την κυπριακή πλευρά (μέσω του λογαριασμού των ρύπων, κατά τις πληροφορίες) για τα πρώτα πέντε χρόνια της κατασκευαστικής περιόδου και της επιπλέον συμμετοχής της ίδιας πλευράς κατά την περίοδο της λειτουργίας.
Πηγές του ΑΔΜΗΕ ανέφεραν ότι εφόσον υλοποιηθούν οι προβλέψεις της συμφωνίας το έργο καθίσταται βιώσιμο. Σε διαφορετική περίπτωση διαφαίνεται οριστικό ναυάγιο.
