Η «αντιπυραυλική ασπίδα» ή «αντιπυραυλική ομπρέλα», ως ιδέα αντιμετώπισης κυρίως πυραυλικών επιθέσεων, δεν είναι νέα. Υπάρχει απ’ την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν προέκυψε η ανάγκη αντιμετώπισης των γερμανικών πυραύλων V1 και V2, που εκτοξεύονταν εναντίον της Αγγλίας από τις ακτές της Γαλλίας ή της Γερμανίας αντίστοιχα.
Σημαντικό σταθμό ανάπτυξής της αποτέλεσε το έτος 2005, στο πλαίσιο πρότασης της τότε κυβέρνησης των ΗΠΑ, που αποσκοπούσε στην «προστασία» των κρατών – μελών του NATO, από δυνητικές επιθέσεις βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν. Ο τότε σχεδιασμός προέβλεπε την εγκατάσταση ενός συστήματος στο Σλουπσκ της Πολωνίας και ενός στο Ντεβεσέλου της Ρουμανίας.
Σήμερα, στο πλαίσιο όξυνσης των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, της ύπαρξης των πολέμων στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή, αλλά και του υπαρκτού κινδύνου γενίκευσης του πολέμου, τα ιμπεριαλιστικά κράτη και σχηματισμοί, στο πλαίσιο της πολεμικής οικονομίας, εξοπλίζονται με πρωτοφανείς για τη σύγχρονη ιστορία ρυθμούς.
Ηδη στο πλαίσιο της ΕΕ βρίσκονται σε εξέλιξη διεργασίες με πρωτοβουλία της Γερμανίας, για τη δόμηση μιας «πανευρωπαϊκής» αντιπυραυλικής ασπίδας.
Σε αυτήν την πρωτοβουλία της Γερμανίας έχουν προσχωρήσει κράτη – μέλη του ΝΑΤΟ όπως το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Τσεχία, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Γερμανία, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Ολλανδία, η Νορβηγία, η Σλοβακία, η Σλοβενία, η Ρουμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, η Δανία, η Σουηδία, η Αυστρία, η Ελβετία, η Ελλάδα και τέλος η Τουρκία. Δεν συμμετέχουν η Ιταλία, η Γαλλία, η Πολωνία και η Ισπανία. Η Γαλλία και η Ιταλία δεν συμμετέχουν επικαλούμενες τον παραγκωνισμό του γαλλο-ιταλικού αντιπυραυλικού συστήματος SAMP-T.
Με βάση τα παραπάνω, η ελληνική κυβέρνηση πρόσφατα, στο πλαίσιο δημοσιοποίησης στοιχείων της Νέας Δομής των Ενόπλων Δυνάμεων, όπου αυτές μετασχηματίζονται προσαρμοζόμενες στις σύγχρονες αποστολές κυρίως του ΝΑΤΟ όπου Γης, ανακοίνωσε την πρόθεσή της να προχωρήσει στην υλοποίηση της «ελληνικής» αντιπυραυλικής «ομπρέλας». Για μια ακόμη φορά, οι δυσβάσταχτες και καταστροφικές για τον λαό εξοπλιστικές δαπάνες της Ελλάδας καλύφθηκαν πίσω από την απειλή της Τουρκίας. Ομως, οι ήδη υφιστάμενες συμφωνίες με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ φανερώνουν ότι, για μια ακόμη φορά, η ελληνική κυβέρνηση κινείται στη ρότα των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών, ομογενοποιώντας τα συστήματα που προμηθεύεται με τα αντίστοιχα ΝΑΤΟικά, διασυνδέοντας πλέον αυτά με το σύνολο σχεδόν των πολεμικών συστημάτων που διαθέτει, ώστε να είναι έτοιμα να κινηθούν και να συμμετάσχουν άμεσα στα εγκληματικά ιμπεριαλιστικά επιχειρησιακά σχέδια.
Το «ελληνικό» σύστημα αντιπυραυλικής προστασίας
Το σχεδιαζόμενο «ελληνικό» σύστημα αντιπυραυλικής προστασίας, απ’ τα ανακοινωθέντα στοιχεία φαίνεται ότι θα έχει τη διάρθρωση του ισραηλινού (άγνωστο αν θα καλύπτει και τα τρία επίπεδα αντιμετώπισης απειλών, «Iron Dome», «David’s Sling» και «Arrow» 2 και 3), θα είναι κατά βάση κινητό, για ευελιξία στις καλυπτόμενες περιοχές όπως διατείνεται η κυβέρνηση, θα έχει δυνατότητα διασύνδεσης με τα υπάρχοντα αντιπυραυλικά συστήματα τύπου «Patriot» κ.ά., με τα αναβαθμισμένα πολεμικά αεροσκάφη F-16, λόγω νέου ραντάρ και της απόκτησης δικτυοκεντρικής λειτουργίας τους, με τις νέες γαλλικές φρεγάτες FDI, λόγω της δυνατότητάς τους για αεράμυνα περιοχής, με τα αναμενόμενα νέα αεροσκάφη F-35 που επίσης λειτουργούν δικτυοκεντρικά και προφανώς θα γίνουν προμήθειες, είτε από το Ισραήλ είτε και άλλη χώρα, διαφόρων τύπων πυραύλων αναχαίτισης, υπολογιστικών συστημάτων και κατάλληλων λογισμικών.
Τακτικές πυραυλικής άμυνας
Η βασική μεθοδολογία αντιμετώπισης των «επιτιθέμενων» βαλλιστικών ή μη πυραύλων χρησιμοποιεί μια σειρά αμυντικών τακτικών, με τη χρήση ενεργητικών ή παθητικών αμυντικών μηχανισμών. Η ενεργητική άμυνα περιλαμβάνει την αναγνώριση, τον εγκλωβισμό, την αναχαίτιση και την εξουδετέρωση των εισερχόμενων πυραύλων, ενώ η αντίστοιχη παθητική εστιάζει στη μείωση της τρωτότητας και στην ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων ενός δυνητικά επιτυχημένου χτυπήματος. Γενικά η αντιπυραυλική άμυνα αποτελείται από επίγεια, θαλάσσια, εναέρια και διαστημικά αμυντικά συστήματα, τα οποία λειτουργούν στην κατεύθυνση συλλογής και διαβίβασης των στοιχείων της απειλής, στην επεξεργασία και αξιολόγησή της μέσω πανίσχυρων υπολογιστικών συστημάτων και τελικά στην εντολή εξάλειψης αυτής, μέσω της εκτόξευσης αντιπυραυλικών μέσων. Είναι ένα πλήρως αυτοματοποιημένο δικτυοκεντρικό σύστημα, το οποίο ολοκληρώνει τον κύκλο ενεργειών του κυριολεκτικά σε ελάχιστο χρόνο, δεδομένων των υπερηχητικών ταχυτήτων κίνησης των «επιτιθέμενων» πυραύλων.
Τι είναι οι βαλλιστικοί πύραυλοι
Οι βαλλιστικοί πύραυλοι είναι πυραυλικά όπλα μεγάλου βεληνεκούς που εκτοξεύονται στο Διάστημα, απελευθερώνοντας στη συνέχεια κεφαλή ή κεφαλές που φέρουν, επανεισερχόμενοι στην ατμόσφαιρα, προσεγγίζοντας και προσβάλλοντας τους στόχους για τους οποίους έχουν προγραμματιστεί. Οι βαλλιστικοί πύραυλοι μπορεί να μεταφέρουν πυρηνικές ή και συμβατικές κεφαλές.
Συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης
Τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στον εντοπισμό και στην παρακολούθηση βαλλιστικών ή και απλών πυραύλων μετά την εκτόξευσή τους. Τα συστήματα αυτά συλλέγουν, αναλύουν και παρέχουν για επεξεργασία πληροφορίες, σχετικές με τις εκτοξεύσεις και τις τροχιές πυραύλων, σε τεράστιας ισχύος υπολογιστικά συστήματα, επιτρέποντας την έγκαιρη ενεργοποίηση του συνόλου των αμυντικών ενεργειών για την αντιμετώπιση της απειλής. Διάφορες τεχνολογίες, όπως ραντάρ, δορυφόροι, αεροσκάφη και drones έγκαιρης προειδοποίησης, αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης, η οποία ενεργοποιεί αμυντικούς μηχανισμούς που είναι κυρίως οι πύραυλοι αναχαίτισης, τα κατευθυνόμενα όπλα ενέργειας που βρίσκονται σε ανάπτυξη και τα ηλεκτρονικά αντίμετρα.
Πύραυλοι αναχαίτισης βαλλιστικών πυραύλων
Αυτοί οι πύραυλοι έχουν σχεδιαστεί για να αναχαιτίζουν και να καταστρέφουν εισερχόμενους βαλλιστικούς πυραύλους. Ενα τέτοιο σύστημα είναι και το πυραυλικό σύστημα «Patriot» που διαθέτει και η Ελλάδα, το οποίο προσφέρει δυνατότητες εναέριας και πυραυλικής άμυνας, με μία πυροβολαρχία να βρίσκεται σήμερα ταγμένη στη Σαουδική Αραβία, προσφέροντάς της αντιπυραυλική προστασία, στον πόλεμο με την Υεμένη.
Κατευθυνόμενα όπλα ενέργειας
Σήμερα, η πλέον σύγχρονη τεχνολογία στην αναχαίτιση πυραύλων είναι τα αποκαλούμενα «κατευθυνόμενα όπλα ενέργειας». Είναι μια τεχνολογία που βρίσκεται σε εξέλιξη ανάπτυξης, ήδη χρησιμοποιείται πειραματικά και με την ολοκλήρωσή της θα προσφέρει μια καινοτόμα προσέγγιση στην αντιπυραυλική άμυνα, μειώνοντας δραστικά το κόστος αντιμετώπισης ενός πυραύλου (βαλλιστικού ή μη).
Ηλεκτρονικά αντίμετρα ή «δολώματα»
Αυτές οι τεχνικές αποσκοπούν στην παρέκκλιση των πυραύλων, μακριά από τους προγραμματισμένους στόχους τους ή και στη διακοπή λειτουργίας ή στον αποσυντονισμό των συστημάτων καθοδήγησής τους. Τα «δολώματα» δημιουργούν ψεύτικους στόχους για να προκαλέσουν σύγχυση στους αισθητήρες των πυραύλων, αποτρέποντάς τους από πρόσκρουση στους προγραμματισμένους στόχους τους.
Εξέλιξη της αντιπυραυλικής ασπίδας
Ο σημερινός όρος «αντιπυραυλική ασπίδα» παραπέμπει κυρίως στο ισραηλινό αντίστοιχο σύστημα. Μπορεί να αντιμετωπίσει επιθέσεις από αέρος, με ρουκέτες, βλήματα, πυραύλους (βαλλιστικούς ή μη), drones κ.λπ. Το συγκεκριμένο θεωρείται ένα από τα πλέον δοκιμασμένα συστήματα αεράμυνας στον κόσμο, λόγω της πολύχρονης λειτουργίας του, άρα και των επιπέδων βελτίωσης και εξέλιξής του, σε πραγματικές συνθήκες μάχης.
Η ισραηλινή αντιπυραυλική ασπίδα, επίσης, θεωρείται σήμερα ένα «κλασικό» μοντέλο αεράμυνας, με τα διαφορετικά συστήματα που διαθέτει να είναι προορισμένα να αναχαιτίζουν ποικιλία απειλών, όπως πυραύλους, ρουκέτες, κατευθυνόμενα βλήματα, πυραύλους Κρουζ, drones κ.λπ., σε διαφορετικά ύψη, σε διαφορετικές αποστάσεις, με διαφορετικές ταχύτητες προσέγγισης των στόχων (υποηχητικές – υπερηχητικές – πολλαπλά υπερηχητικές).
Το συγκεκριμένο μοντέλο αεράμυνας του Ισραήλ αποτελείται από τρία κύρια υποσυστήματα: Σύστημα ανίχνευσης απειλής, κεντρική υπολογιστική μονάδα και εκτοξευτές πυραύλων αναχαίτισης. Οι συστοιχίες των «αναχαιτιστών» πυραύλων χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες («Iron Dome», «David’s Sling», «Arrow» 2 και 3), με την επιλογή να την κάνει αυτόματα το κεντρικό υπολογιστικό σύστημα, αξιολογώντας τα χαρακτηριστικά των προς αναχαίτιση πυραύλων.
Σύστημα ανίχνευσης απειλής
Αποτελείται από συστοιχίες ραντάρ, δορυφόρους, αεροσκάφη και drones έγκαιρης προειδοποίησης κ.λπ., ανιχνεύει τους πυραύλους που έχουν εκτοξευτεί, τους εγκλωβίζει, τους παρακολουθεί και διαβιβάζει αυτόματα τα βαλλιστικά στοιχεία (τροχιά, ταχύτητα πτήσης, μέγεθος ίχνους) και τα χαρακτηριστικά του κάθε πυραύλου σε κεντρικές υπολογιστικές μονάδες για επεξεργασία.
Κεντρικές υπολογιστικές μονάδες
Συλλέγουν τα στοιχεία της επίθεσης, από τα διάσπαρτα συστήματα ανίχνευσης απειλής, απ’ τα αεροσκάφη και τα drones έγκαιρης προειδοποίησης, από δορυφόρους, από ραντάρ πολεμικών πλοίων κ.λπ., αξιολογούν την κατεύθυνση, την ταχύτητα και τα υπόλοιπα βλητικά χαρακτηριστικά κάθε επιτιθέμενου πυραύλου ή πυραύλων, όπως αν προορίζεται να προσβάλει κατοικημένη περιοχή, στρατιωτικές ή βιομηχανικές εγκαταστάσεις, λιμάνια κ.λπ., και αντίστοιχα ή εξουδετερώνεται ή αγνοείται η παρουσία του. Τα αντιπυραυλικά συστήματα που παίρνουν εντολές εκτόξευσης πυραύλων για αναχαίτιση είναι τρία, ανάλογα το είδος της απειλής: Το «Iron Dome», το «David’s Sling» και το «Arrow» 2 και 3.
Σύστημα «Iron Dome»
Το πρώτο επίπεδο αντιπυραυλικής προστασίας, το «Iron Dome», έχει σχεδιαστεί για να αναχαιτίζει πυραύλους μικρού βεληνεκούς, καθώς και οβίδες και όλμους, με βεληνεκές από 4 χλμ. έως 70 χλμ., θεωρείται δε το πιο δοκιμασμένο σε μάχη σύστημα αεράμυνας στον κόσμο, λόγω του αριθμού των πυραύλων που εκτοξεύτηκαν τα τελευταία χρόνια εναντίον του Ισραήλ από Χαμάς και Χεζμπολάχ από τον Λίβανο.
Σύστημα «David’s Sling»
Το δεύτερο επίπεδο αντιπυραυλικής προστασίας το «David’s Sling», μπορεί να αναχαιτίσει πυραύλους βεληνεκούς έως και 300 χιλιομέτρων. Αναπτύχθηκε από κοινού από εταιρείες του Ισραήλ και των ΗΠΑ και η αρχή της λειτουργίας του ανάγεται στο 2017. Προορίζεται στο να καταρρίπτει βαλλιστικούς πυραύλους μικρού, μεσαίου και μεγάλου βεληνεκούς, σε χαμηλά όμως υψόμετρα. Οπως το «Iron Dome», το «David’s Sling» στοχεύει μόνο πυραύλους που απειλούν κατοικημένες περιοχές. Κάθε πύραυλος του «David’s Sling» κοστίζει περίπου 1 εκατομμύριο δολάρια.
Συστήματα «Arrow 2» και «Arrow 3»
Το «Arrow 2» έχει σχεδιαστεί για να καταστρέφει βαλλιστικούς πυραύλους μικρού και μεσαίου βεληνεκούς, ενώ αυτοί βρίσκονται στην ανώτερη ατμόσφαιρα, περίπου 50 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη. Τέθηκε σε επιχειρησιακή λειτουργία το 2000 και έχει τη δυνατότητα ανίχνευσης επιτιθέμενων πυραύλων από 500 χιλιόμετρα μακριά. Οι πύραυλοι του συστήματος ταξιδεύουν με εννέα φορές την ταχύτητα του ήχου. Μπορεί να εκτοξεύσει έως και 14 ταυτόχρονα. Το «Arrow 2» φέρεται να χρησιμοποιήθηκε σε μάχη για πρώτη φορά το 2017.
Το «Arrow 3» αναπτύχθηκε για πρώτη φορά το 2017 και έχει σχεδιαστεί για να αναχαιτίζει βαλλιστικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς καθώς ταξιδεύουν έξω από την ατμόσφαιρα της Γης. Εχει αυτονομία 2.400 χλμ. Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά σε μάχη το 2023.
Συμπέρασμα
Ολα τα παραπάνω δείχνουν τους κινδύνους που πηγάζουν απ’ τους σχεδιασμούς του κεφαλαίου. Ο λαός δεν έχει τίποτα να κερδίσει. Αντίθετα, όσο αυξάνεται ο κίνδυνος μιας γενικευμένης ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης στην περιοχή, με εμπλοκή και της Ελλάδας, τόσο θα μεγεθύνεται και η επίθεση στα λαϊκά συμφέροντα.
Οι εργαζόμενοι, τα λαϊκά στρώματα έχουν άλλον δρόμο να βαδίσουν. Με την οργανωμένη πάλη ενάντια στην αντιλαϊκή επίθεση και στην ιμπεριαλιστική εμπλοκή, με τη συμβολή τους στην ανασύνταξη του εργατικού κινήματος και την Κοινωνική Συμμαχία, σε συμπόρευση με το ΚΚΕ, μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για μια ζωή χωρίς πολέμους, εκμετάλλευση, φτώχεια και προσφυγιά.
Νίκος ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Βουλευτής του ΚΚΕ, αντισυνταγματάρχης ε.α.
