Τριμερής Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου: «Διευθετήσεις» προς την Τουρκία στο πλαίσιο της συνεκμετάλλευσης των ενεργειακών πόρων

Τριμερής συνάντηση Ελλάδας - Κύπρου - Αιγύπτου στην Αθήνα, 19/10/21 - Κ. Μητσοτάκης, Ν. Αναστασιάδης, Φ. αλ Σίσι
Τριμερής συνάντηση Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου στην Αθήνα, 19/10/21 – Πηγή: Eurokinissi

Μήνυμα στην Αγκυρα για «παύση των προκλητικών ενεργειών» σε Ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο, ώστε να προχωρήσουν οι «διευθετήσεις» στην περιοχή για να «τρέξουν» τα σχέδια συνεκμετάλλευσης της Ενέργειας, έστειλαν χτες ο πρωθυπουργός, Κυρ. Μητσοτάκης, ο Πρόεδρος της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, και ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νικ. Αναστασιάδης, στην τριμερή Σύνοδο Κορυφής Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου που έγινε στην Αθήνα.

Στις συζητήσεις της τριμερούς βρέθηκαν, μεταξύ άλλων, οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, το Κυπριακό, οι εξελίξεις στη Λιβύη, ενόψει των εκλογών της 24ης Δεκέμβρη, η Συρία και ο Λίβανος.

«Οι θέσεις μας ταυτίζονται στην καταδίκη της προκλητικής πρακτικής και της επιθετικής ρητορικής της Τουρκίας», ανέφερε ο Κυρ. Μητσοτάκης, λέγοντας ότι «δυστυχώς η ηγεσία της Αγκυρας δείχνει να μην αντιλαμβάνεται τα μηνύματα των καιρών. Οι βλέψεις της Τουρκίας συνιστούν απειλή για την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή. Δεν προοιωνίζονται εποικοδομητική στάση για την επίλυση του Κυπριακού. Μοναδικός δρόμος προόδου είναι οι δεσμευτικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ».

Συνέχισε λέγοντας πως «η Ελλάδα δηλώνει τις προθέσεις της με τις πράξεις της. Υπογράφει συμφωνίες συνεργασίας πάντα υπό το φως του Διεθνούς Δικαίου. Και οι τρεις μας χώρες έχουν αποδείξει την προσήλωση στη διεθνή νομιμότητα».

Στην Κοινή Διακήρυξη, που υιοθέτησαν οι 3 ηγέτες, αναφέρουν ξεκάθαρα ότι «ζητήσαμε από την Τουρκία να απέχει, με συνέπεια και ειλικρίνεια, από προκλήσεις και μονομερείς ενέργειες που παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της παρενόχλησης ερευνητικών σκαφών έγκυρα αδειοδοτημένων από την Ελλάδα ή την Κύπρο, συμβάλλοντας έτσι σε δημιουργία συνθηκών ευνοϊκών για διάλογο. Υπογραμμίσαμε ότι παραγωγικός διάλογος προσανατολισμένος σε αποτελέσματα δεν μπορεί να διεξαχθεί σε ένα επιθετικό περιβάλλον ή υπό την απειλή χρήσης βίας».

Εξάλλου, χτες το πρωί, Μητσοτάκης και Αλ Σίσι είχαν και διμερή συνάντηση, όπου «επιβεβαιώθηκε το άριστο επίπεδο των διμερών σχέσεων, ενώ έμφαση δόθηκε στους τομείς της Ενέργειας και της άμυνας», όπως αναφέρεται. Αργότερα χτες το βράδυ έγινε και διμερής Μητσοτάκη – Αναστασιάδη, όπου συζητήθηκε ο συντονισμός των δύο μερών σε Ελληνοτουρκικά και Κυπριακό.

Στην Κοινή Διακήρυξη γίνεται ειδική αναφορά στη δημιουργία της τριμερούς διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των δικτύων Αιγύπτου, Κύπρου και Ελλάδας, ενώ σημειώνεται ότι το σχέδιο αυτό «ενισχύει την οικονομική συνεργασία μας και την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού, όχι μόνο των εμπλεκόμενων χωρών, αλλά και της Ευρώπης, καθώς θα δημιουργήσει δίαυλο μεταφοράς σημαντικών ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας από και προς την Ανατολική Μεσόγειο». Παράλληλα, υπογραμμίζεται ότι το έργο «αποτελεί σημαντικό συστατικό της στρατηγικής για επιτάχυνση της ανάπτυξης του Ενεργειακού Διαδρόμου της Ανατολικής Μεσογείου, παρέχοντας μια εναλλακτική πηγή ενεργειακού εφοδιασμού από την περιοχή προς την ευρωπαϊκή ήπειρο και αντίστροφα».

Να σημειωθεί πως, σύμφωνα με τα όσα έχουν ανακοινωθεί, ο μέχρι σήμερα σχεδιασμός της ηλεκτρικής διασύνδεσης προβλέπει δύο διαφορετικές οδεύσεις διπλού ζεύγους υποβρύχιων καλωδίων που θα ξεκινούν από το ίδιο σημείο πόντισης στην Αίγυπτο αλλά θα καταλήγουν σε δύο διαφορετικά σημεία στην ηπειρωτική Ελλάδα. Ο σχεδιασμός προβλέπει επίσης τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας που θα παράγεται μόνο από ΑΠΕ αφού η Αίγυπτος υλοποιεί ένα τεράστιο επενδυτικό σχέδιο εγκατεστημένης ισχύος 61 GW αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων μέχρι το 2035. Για το έργο, που έχει αρχικό προϋπολογισμό 3,5 δισ. ευρώ, έχει ήδη κινηθεί ο Ομιλος Κοπελούζου, που έχει καταθέσει αίτημα για ένταξή του στο δεκαετές πλάνο «Ανάπτυξης των Ευρωπαϊκών Δικτύων Ενέργειας» (TYNDP 2022) της ΕΕ.

Επιπρόσθετα, στη χτεσινή διακήρυξη γίνεται αναφορά στην ενίσχυση της συνεργασίας των τριών χωρών στους τομείς έρευνας και μεταφοράς φυσικού αερίου και υπογραμμίζεται ότι «ανακάλυψη αποθεμάτων υδρογονανθράκων μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για την περιφερειακή σταθερότητα και ευημερία».

Παράλληλα, οι τρεις ηγέτες χαιρέτισαν την υιοθέτηση του καταστατικού του Forum Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου (EMGF), η σύσταση του οποίου, όπως αναφέρεται στο κείμενο της Διακήρυξης, «βασίζεται στη θεμελιώδη αρχή του σεβασμού των δικαιωμάτων των μελών επί των φυσικών πόρων τους, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο».

Σημειώνεται ακόμη η δέσμευση ότι το EMGF «θα υποστηρίξει τις προσπάθειες των μελών για να ξεδιπλώσουν το πλήρες δυναμικό πόρων φυσικού αερίου στην περιοχή» και παράλληλα επαναλαμβάνεται ότι το Forum είναι «ανοικτό σε όλες τις χώρες που πρεσβεύουν τις ίδιες αξίες και στόχους του EMGF και την προθυμία συνεργασίας για την ασφάλεια ολόκληρης της περιοχής και την ευημερία των λαών της».

Συρία, Λιβύη, αλλά και Αιθιοπία στο μενού

Στο μεταξύ, στην ατζέντα της τριμερούς βρέθηκαν και οι εξελίξεις σε Λιβύη, Συρία, Παλαιστίνη και Λίβανο, με τους Μητσοτάκη, Σίσι και Αναστασιάδη να επαναλαμβάνουν την πρόθεσή τους να εμπλακούν ενεργά στις διεργασίες για την προώθηση εκεί ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών.

Ενδεικτικό των προθέσεων αλλά και των κινδύνων είναι επίσης το γεγονός ότι στην Κοινή Διακήρυξη γίνεται εκτεταμένη αναφορά στο Μεγάλο Αιθιοπικό Φράγμα της Αναγέννησης (GERD) και επισημαίνεται μεταξύ άλλων ότι «αναγνωρίσαμε την υπαρξιακή απειλή που θα μπορούσε να αποτελέσει το GERD για την Αίγυπτο, εάν πληρωθεί και λειτουργήσει μονομερώς και ενθαρρύνουμε την Αιθιοπία να διαπραγματευθεί με καλή πίστη για να ολοκληρωθεί εγκαίρως μια νομικά δεσμευτική συμφωνία για τους κανόνες και τις κατευθυντήριες γραμμές πλήρωσης και λειτουργίας του GERD». Υπενθυμίζεται ότι η κατασκευή του GERD έχει αποτελέσει σημείο τριβής στο Κέρας της Αφρικής, με άμεση εμπλοκή της Κίνας, κάτι που σηματοδοτεί το ενδεχόμενο μεγαλύτερης εμπλοκής της χώρας στις αντιθέσεις που μαίνονται στην περιοχή. Ενώ το θέμα συζητήθηκε τον Ιούλη, και στο περιθώριο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, σε «άτυπο πρόγευμα εργασίας» των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ με τον Αιγύπτιο ομόλογό τους, Σ. Σούκρι.

Στο μεταξύ, συνεχίζονται οι επαφές: Σήμερα ο υπουργός Εξωτερικών, Ν. Δένδιας, επισκέπτεται το Ομάν, όπου αναμένεται να συναντηθεί με τον ομόλογό του, αλλά και με τον πρόεδρο της Γενικής Αρχής Ειδικών Οικονομικών και Ελεύθερων Ζωνών, Ali bin Masoud Al Sunaidy, στην προσπάθεια των ντόπιων επιχειρηματικών ομίλων να διευρύνουν τις μπίζνες τους, αλλά και διμερείς συμφωνίες. Ενώ αύριο, Πέμπτη, μεταβαίνει στην Τρίπολη της Λιβύης, προσκεκλημένος της Λίβυας ομολόγου του, στην «Πρωτοβουλία σταθεροποίησης» της Λιβύης, στον απόηχο και της προχτεσινής ενημέρωσης του Αμερικανού πρέσβη Πάιατ σε επιλεγμένους δημοσιογράφους ότι κατά τις συζητήσεις στην Ουάσιγκτον υπήρξε πλούσια συζήτηση για τη Λιβύη και σε μεγάλο βαθμό σύγκλιση με τους αμερικανικούς στόχους.

Δείτε ακόμα...