Διυπουργική σύσκεψη πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Κυριακής, με αντικείμενο τις εκτεταμένες καταστροφές από τις ισχυρές βροχοπτώσεις στην Ήπειρο. Στη σύσκεψη συμμετείχε πολυμελές κλιμάκιο της κυβέρνησης, με επικεφαλής τον αντιπρόεδρο Κ. Χατζηδάκη, τον περιφερειάρχη Ηπείρου, υπηρεσιακούς παράγοντες κ.ά. Στόχοι, σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις, ήταν ο «καλύτερος συντονισμός», η «επιτάχυνση των διαδικασιών αποκατάστασης» και η «οικονομική ενίσχυση των πληγέντων».
Πίσω όμως από αυτή τη βιτρίνα, μένει γυμνή η πραγματικότητα. Από όσα έγιναν γνωστά, δεν ανακοινώθηκε ούτε ένα συγκεκριμένο μέτρο με χρονοδιάγραμμα και δεσμευμένα κονδύλια: ούτε ποια θα είναι τα άμεσα μέτρα στέγασης, εισοδηματικής στήριξης, φορολογικών – ασφαλιστικών διευκολύνσεων για τις λαϊκές οικογένειες, τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους που έχασαν περιουσία και παραγωγή. Όλα παραπέμπονται σε «καταγραφές», «εξέταση αιτημάτων» και «επόμενες αποφάσεις».
Δεν είναι η πρώτη φορά. Από τις πλημμύρες στη Μάνδρα και την Εύβοια, μέχρι τις καταστροφές στη Θεσσαλία και τη Μαγνησία με τον «Daniel», ο λαός έχει δει πολλές φορές το ίδιο έργο: εξαγγελίες για «άμεση αρωγή», που μεταφράζονται σε πολύμηνες καθυστερήσεις στις αποζημιώσεις, πρόχειρα μπαλώματα στις υποδομές και μεταφορά των αναγκαίων έργων αντιπλημμυρικής προστασίας στο απροσδιόριστο μέλλον.
Στην Ήπειρο, τα πρόσφατα γεγονότα αποκάλυψαν για άλλη μία φορά ότι δεν πρόκειται για «ατυχία» ούτε για «πρωτοφανή φαινόμενα». Η περιοχή είναι γεμάτη ποτάμια, ρέματα και ορεινά λεκανοπέδια, με κινδύνους που είναι γνωστοί εδώ και δεκαετίες. Παρ’ όλα αυτά, δεν υπάρχει ολοκληρωμένος, κεντρικά σχεδιασμένος αντιπλημμυρικός σχεδιασμός για το σύνολο της Περιφέρειας.
Χαρακτηριστικό είναι ότι η ολοκληρωμένη μελέτη αντιπλημμυρικής προστασίας του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων προβλέπει έργα ύψους 152 εκατ. ευρώ, χωρίς να έχει εξασφαλιστεί ούτε ένα ευρώ χρηματοδότησης, ενώ η μελέτη «Αντιπλημμυρικής Προστασίας Άρτας – Άραχθου – Αμβρακικού» πήρε νέα παράταση 22 μηνών, με ημερομηνία ολοκλήρωσης πλέον τον Μάη του 2026 και απαιτούμενη δαπάνη άνω των 110 εκατ. ευρώ.
Την ίδια ώρα, στο κυβερνητικό πρόγραμμα «380+ έργα για την Ήπειρο 2030» συνολικού ύψους 2,7 δισ. ευρώ, τα αντιπλημμυρικά έργα και οι σχετικές μελέτες φτάνουν μόλις τα 23,5 εκατ. ευρώ – λιγότερο από το 1% του συνολικού προϋπολογισμού. Δηλαδή, η προστασία της ζωής και της περιουσίας του λαού αντιμετωπίζεται ξεκάθαρα ως κόστος.
Ακόμα πιο χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Δήμου Βορείων Τζουμέρκων, όπου οι πρόσφατες βροχές άφησαν πίσω τους χωριά χωρίς δρόμους, χωρίς νερό, με ηλικιωμένους εγκλωβισμένους. Στα Τεχνικά Προγράμματα του δήμου δεν υπάρχει ούτε ένα ολοκληρωμένο έργο αντιπλημμυρικής προστασίας με συγκεκριμένο σχεδιασμό και εξασφαλισμένους πόρους, ενώ η δημοτική αρχή έχει αποδεχθεί τα 7 από τα 15 έργα ΑΠΕ που έχουν προταθεί για τα βουνά και τα ποτάμια της περιοχής – έργα που μόνο επιβάρυνση φέρνουν. Ο ίδιος ο δήμαρχος παλαιότερα ειχε επικαλεστεί «έλλειψη αρμοδιοτήτων» και «λίγα κονδύλια», την ώρα που ως αντιδήμαρχος ζητούσε να περιοριστούν οι προσλήψεις και να μοιράζονται οι λιγοστοί εργαζόμενοι των ΚΕΠ σε άλλες υπηρεσίες.
Πάνω σε αυτό το έδαφος ήρθαν να πατήσουν τα ακραία καιρικά φαινόμενα: σε δίκτυα ύδρευσης παμπάλαια, σε οδικό δίκτυο ρημαγμένο, σε γραμμές ηλεκτροδότησης με διαρκείς βλάβες, γιατί τα «πολλά λεφτά» έχουν κατευθυνθεί σε μεγάλους άξονες και έργα βιτρίνας, όχι σε υποδομές που προστατεύουν τη ζωή και την καθημερινότητα του λαού.
Τίποτα από αυτά δεν χωρά στις κυβερνητικές δηλώσεις. Δεν υπάρχει ούτε λέξη για άμεσα μέτρα στήριξης των οικογενειών που είδαν τα σπίτια τους να γεμίζουν λάσπες, για τους μικρούς επαγγελματίες που καταστράφηκαν τα μαγαζιά τους, για τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους που κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς εισόδημα και ζωικό κεφάλαιο. Αντίθετα, περισσεύουν τα λόγια για «αποτελεσματικό συντονισμό».
Η εμπειρία από τη Θεσσαλία είναι χαρακτηριστική: οι πλημμύρες αξιοποιήθηκαν ως αφετηρία για ένα σχέδιο «ανασυγκρότησης» που προωθεί την εμπορευματοποίηση της διαχείρισης του νερού, τη σύσταση εταιρειών διαχείρισης λεκανών απορροής, τη βαθύτερη εμπλοκή μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων σε κρίσιμες υποδομές. Τίποτα δεν δείχνει ότι σχεδιάζουν κάτι διαφορετικό για την Ήπειρο.
Γι’ αυτό, η ουσία δεν κρίνεται στις διυπουργικές συσκέψεις και στα επικοινωνιακά πυροτεχνήματα, αλλά στο ποιος πληρώνει και ποιος κερδίζει. Όσο η αντιπλημμυρική θωράκιση, η συντήρηση του οδικού δικτύου, τα δίκτυα ύδρευσης και ηλεκτροδότησης, συνολικά οι κρίσιμες υποδομές, θα αντιμετωπίζονται ως «μη επιλέξιμες» και «αντιοικονομικές», όσο θα παραμένουν πεδίο κερδοφορίας και όχι πεδίο ικανοποίησης λαϊκών αναγκών, τόσο οι ίδιες εικόνες θα επαναλαμβάνονται.
Διέξοδος για τον λαό δεν είναι οι φρούδες κυβερνητικές υποσχέσεις, αλλά η οργάνωση και η πάλη για ολοκληρωμένα δημόσια έργα αντιπλημμυρικής προστασίας και συνολικά για σύγχρονες, ασφαλείς, δωρεάν υποδομές – νερό, ενέργεια, μεταφορές, επικοινωνίες – που δεν μπορούν να υπάρξουν χωρίς κοινωνικοποίηση των μέσων και κεντρικό σχεδιασμό με κριτήριο τις ανάγκες των εργαζομένων, των αγροτών, των λαϊκών στρωμάτων.
