«Αγορές του αιώνα» τα τελευταία 50 χρόνια: Για την άμυνα της χώρας ή για το ΝΑΤΟ και την ΕΕ;

Το ALT.GR ξεκινάει σήμερα Σάββατο 6 Μαρτίου τη δημοσίευση σε τέσσερεις συνέχειες το άρθρο του Γιάννη Ντουνιαδάκη υποναύαρχου ΠΝ ε.α. με τίτλο «Οι αγορές του αιώνα».

Στις αρχές του Σεπτέμβρη 2020 ο πρωθυπουργός από ΔΕΘ στη Θεσσαλονίκη αφού κάλεσε το λαό να συμβιβαστεί με ψίχουλα, εξάγγειλε επίσης ένα νέο γιγαντιαίο εξοπλιστικό πρόγραμμα, μια καινούργια «αγορά του αιώνα». Ο χορός των δισεκατομμυρίων από τη μια και από την άλλη τα ψίχουλα για τις ανάγκες του λαού. Τότε βέβαια ήταν ακόμη νωπά τα γεγονότα με το τουρκικό ερευνητικό να αλωνίζει στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Καστελόριζου, Ρόδου και ανατολικότερα. Ήταν νωπή και παράλληλη παράταξη του τουρκικού και του ελληνικού στόλου σε θέσεις άμεσης αντιπαράθεσης. Ήδη υπογράφηκε η σύμβαση για την προμήθεια των 18 RAFALE, ενώ όλο και εντείνεται ο διαγκωνισμός των μονοπωλίων για τις φρεγάτες.

Στο κείμενο που ακολουθεί γίνεται προσπάθεια, να δούμε, από πλευράς στρατιωτικών εξοπλισμών, που πήγε ο ιδρώτας του ελληνικού λαού και κατά πόσο αξιοποιήθηκε για το λεγόμενο «εθνικό συμφέρον» ή όχι. Το κείμενο εστιάζει, ως επί το πλείστον, στις παραλαβές κύριου εξοπλισμού του ΠΝ και της ΠΑ, για τις οποίες έγινε δυνατό να βρεθούν στοιχεία από τις ιστοσελίδες των επιτελείων. Για χάρη συντομίας, παραλείπονται οι διάφοροι εκσυγχρονισμοί – αναβαθμίσεις πλοίων και αεροσκαφών, αν και ήταν εξίσου δαπανηροί. Η καταγραφή χωρίζεται αρχικά σε χρονικές περιόδους ανάμεσα σε ιστορικά γεγονότα και στη συνέχεια ανά «Ενιαίο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Ανάπτυξης και Εκσυγχρονισμού των Ενόπλων Δυνάμεων» (ΕΜΠΑΕ) που έγινε δυνατό να εντοπιστεί. Τα ΕΜΠΑΕ είναι κυλιόμενα πενταετή προγράμματα που τέθηκαν σε εφαρμογή για πρώτη φορά το 1988 και τα οποία αναφέρονται στην προμήθεια και τη χρηματοδότηση των κύριων οπλικών συστημάτων.

Από τα ΕΜΠΑΕ αλλά και τις συμβάσεις που υπογράφονταν κατά καιρούς προκύπτει ένας τεράστιος χορός δισεκατομμυρίων. Ένας χορός τον οποίο «στόλισαν» μίζες και σκάνδαλα.

Οι εξοπλισμοί ΠΝ και ΠΑ της χούντας

Η χούντα των Αθηνών (1967 – ΄74) λίγο πριν την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, ενώ είχε αποσύρει την ελληνική μεραρχία αδυνατίζοντας αντικειμενικά την άμυνα του νησιού, ενίσχυσε τις Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ) με νέες μονάδες.

• Το Πολεμικό Ναυτικό προμηθεύτηκε: 4 γαλλικές Πυραυλακάτους (ΤΠΚ) τύπου Combattante II (1972), 4 γερμανικά Υποβρύχια τύπου Γλαύκος (1971, 1972, 1973), 2 Αντιτορπιλικά τύπου Fram II (1971) και 3 Αντιτορπιλικά τύπου Fram I (1972, 1973). Επίσης τρεις γαλλικής κατασκευής Πυραυλάκατοι τύπου 148 αποκτήθηκαν αρχές 1973 μέχρι τον Ιούνιο 1974. Από τα παραπάνω πολεμικά σκάφη τα περισσότερα ήταν νέες ναυπηγήσεις εκτός από τα αντιτορπιλικά που αγοράσθηκαν από το αμερικανικό ναυτικό, στο πλαίσιο της στρατιωτικής «βοήθειας». Ήταν ήδη πάνω από 25 ετών (ναυπηγήσεως 1945).
• Το 1972 παραγγέλθηκαν για την Πολεμική Αεροπορία (ΠΑ) 36 αεροσκάφη F-4E (Πρόγραμμα Peace Icarus I). Τα πρώτα έξι F-4E Phantom προσγειώθηκαν στην 117 ΠΜ την Παρασκευή 5 Απριλίου 1974.

Είναι γνωστό, ότι τα πολεμικά πλοία, υποβρύχια και αεροσκάφη δεν πήραν εντολή να εμπλακούν στην τουρκική εισβολή, αν και είχαν τη δυνατότητα θετικής συμβολής, ενώ και τα σχετικά επιτελικά σχέδια υπήρχαν. Επομένως, με την λογική της χούντας, αλλά και των αστικών κομμάτων, ούτε ως αποτροπή «δούλεψε» η απόκτηση τους, ούτε χρησιμοποιήθηκαν όταν χρειάστηκαν για την άμυνα της Κύπρου. Επομένως εύλογο είναι το ερώτημα: γιατί τα πήραν; Προφανώς για τις ανάγκες του ΝΑΤΟ! Άλλωστε είναι γνωστός, για τις αντιλήψεις της εποχής, «ο από βορρά κίνδυνος» και η παράλληλη παράβλεψη της τουρκικής απειλής!

Οι στρατιωτικοί εξοπλισμοί μεταπολιτευτικά

1974 – 1985: Αμέσως μετά την εισβολή ξεκίνησε το μεγάλο πανηγύρι των εξοπλισμών. Η αγορά σαράντα αεροσκαφών τύπου Mirage F.1C υπογράφτηκε τον Ιούνιο του 1974. Η παραλαβή τους έγινε σταδιακά. Τα αεροσκάφη Α -7Η παραλήφθηκαν από την Πολεμική Αεροπορία το 1975. Η αρχική παραγγελία ήταν για 60 μονοθέσια αεροπλάνα, ενώ αργότερα παρελήφθησαν και 5 διθέσια. Το 1977 η ΠΑ παράγγειλε επιπλέον 18 αεροσκάφη F-4E και 6 αναγνωριστικά αεροσκάφη RF-4E. Μεταξύ 1978 και 1985 έφτασαν στην Ελλάδα περί τα πενήντα F και RF-104G, από τη Γερμανία και δέκα από την Ολλανδία. Ήταν το πρώτο αεροσκάφος της ΠΑ που μπορούσε να υπερβεί τα 2 Mach, (αποσύρθηκε το 1993). Τα πρώτα 5 Ε/Π Chinook CH-47C παρελήφθησαν το 1981.

Τρία ακόμη Αντιτορπιλικά τύπου Fram I παρελήφθησαν μεταξύ 1976 και 1981 (το τελευταίο παροπλίστηκε το 1997). Επίσης παραλήφθηκε ένα ακόμη Αντιτορπιλικό τύπου Rhein (1976-1991). Οι 5 Πυραυλάκατοι τύπου La Combattante III παρελήφθησαν μεταξύ 1977 – 1981.

Στην ιστοσελίδα του ΠΝ είναι εμφανής η προσπάθεια να καταγραφεί, ότι επί κυβερνήσεως ΝΔ ξεκίνησε η απόκτηση των δύο από τα «καμάρια» του ελληνικού στόλου της εποχής. Η πρώτη φρεγάτα τύπου STANDARD (τ. S) Φ/Γ ΕΛΛΗ F-450 κατασκευάστηκε το 1979. Η σύμβαση για την πώληση του πλοίου στο Πολεμικό Ναυτικό υπεγράφη στην Αθήνα το 1980 και η Ελληνική σημαία υψώθηκε στο πλοίο την 10 Οκτωβρίου 1981. Η σύμβαση για την απόκτηση της Φ/Γ ΛΗΜΝΟΣ υπογράφηκε στην Αθήνα τον Ιούλιο του 1981 και η ύψωση της σημαίας έγινε την 18η Σεπτεμβρίου 1982. Τα δυο πλοία ναυπηγήθηκαν στην Ολλανδία, μετά από παραγγελία του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού.

Συνεχίστηκε επίσης και η απόκτηση νέων Υ/Β. Τα υποβρύχια τ. 209/1200 ΠΟΣΕΙΔΩΝ (S-116), ΑΜΦΙΤΡΙΤΗ (S-117), ΩΚΕΑΝΟΣ (S -118) και Υ/Β ΠΟΝΤΟΣ (S-119), κατασκευάσθηκαν στα ναυπηγεία «HDW» του Κιέλου και παρελήφθησαν μεταξύ 1979 και 1980.

Σημειώνεται ότι η Ένωση Ελλήνων Ποντίων είχε συνεισφορά στην αγορά του Υ/Β ΠΟΝΤΟΣ, προς τιμήν των οποίων δόθηκε και το όνομά του. Αντίστοιχες συνεισφορές από το λαό γίνονται διαχρονικά στην ιστορία. Είναι γνωστό ότι και το σημερινό πλωτό μουσείο «Θ/Κ ΑΒΕΡΩΦ» αποκτήθηκε όχι μόνο από τη συνεισφορά εκείνου από τον οποίο πήρε και το όνομα, αλλά και από έρανο μεταξύ αποδήμων. Μάλιστα «για την οικονομική στήριξη της προσπάθειας ενίσχυσης της αμυντικής ικανότητας της χώρας μέσα από πανεθνική συνεισφορά, συστάθηκε το Εθνικό Ταμείο Εξοπλισμών Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΤΕΕΔ), το οποίο είναι νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου που υπάγεται στον Υπουργό Εθνικής Άμυνας μέσω του επιτελείου του. Η χρηματοδότηση του Ταμείου για τα λειτουργικά του έξοδα γίνεται από τον τακτικό προϋπολογισμό». Το ίδιο κάλεσμα έχει γίνει και στις μέρες μας π.χ. από τον ΥΕΘΑ της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, Π. Καμμένο. Το ερώτημα παραμένει εισφορές στις μέρες μας για τις Ένοπλες Δυνάμεις: Προς όφελος τίνος;

1985 – 1995: Η επίκληση της τουρκικής απειλής («ΧΟΡΑ», «ΣΙΣΜΙΚ») ήταν το επιχείρημα της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, όταν το 1985 ανακοίνωσε την πρώτη στα μεταπολιτευτικά χρόνια «αγορά του αιώνα». Αφορούσε αγορά 40 αεροσκαφών F-16 και 40 Μιράζ 2000. Ταυτόχρονα ανακοινώθηκε ότι η κυβέρνηση θα προχωρήσει εσπευσμένα στα εξοπλιστικά προγράμματα του Στρατού και του Ναυτικού. Σύμφωνα με τους αρχικούς υπολογισμούς, το κόστος της «αγοράς του αιώνα» ξεπερνούσε τα 200 δισεκατομμύρια δραχμές, ποσό που κατά την υλοποίηση του προγράμματος, αυξήθηκε σημαντικά ενώ η «αγορά του αιώνα» εξελίχτηκε σε ένα θερμοκήπιο οικονομικών και πολιτικών σκανδάλων.

Το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ τόνιζε σχετικά (1985): «Η αγορά αυτή υπηρετεί τις ΝΑΤΟικές και όχι τις εθνικές αμυντικές ανάγκες και οδηγεί στην ενίσχυση των αμερικανονατοϊκών δεσμών της χώρας». Συνεχίζοντας, το Γραφείο Τύπου ξεκαθάριζε ότι οι δικαιολογίες της κυβέρνησης, σχετικά με την τουρκική απειλή δεν είχαν σχέση με την πραγματικότητα και εξηγούσε ότι: «Ανάλογες αγορές πραγματοποιούν αυτή την περίοδο όλες οι χώρες του ΝΑΤΟ, χωρίς βέβαια να αντιμετωπίζουν καμιά απειλή ανάλογη μ’ αυτήν που επικαλείται η κυβέρνηση. Επίσης, το εξοπλιστικό πρόγραμμα του ναυτικού αποτελεί καθαρά μια υλοποίηση ενός συγκεκριμένου ΝΑΤΟικού προγράμματος του 1983 που αφορά ιδιαίτερα τις ναυτικές δυνάμεις της Ελλάδας, της Τουρκίας και της Πορτογαλίας. …..» !!!

Παραλαβές εξοπλισμών

• Πράγματι η Πολεμική Αεροπορία (Π.Α.) της χώρας παρέλαβε 40 F-16 Block 30 το 1989, στο πλαίσιο του εξοπλιστικού προγράμματος Peace Xenia I.
• Το Mirage 2000 εντάχθηκε στο οπλοστάσιο της Π.Α. το 1988 με τη Σύμβαση “Talos”. Έτσι μεταξύ 1988 και 1992 παραδόθηκαν στην ΠΑ 36 Mirage 2000 EGM και 4 διθέσια Mirage 2000 BGM.
• Τέσσερα Ε/Π Chinook CH-47C της Πολεμικής Αεροπορίας, παρελήφθησαν το 1988.
• Το 1990, στο πλαίσιο μείωσης των αμυντικών δαπανών, η USAF προχώρησε σε μείωση του στόλου των αεροσκαφών της και έτσι παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα, 28 αεροσκάφη F-4E με την ονομασία Southeastern Regional Agreement (SRA).
• Τα επιθετικά ελικόπτερα Apache παραδόθηκαν Αεροπορία Στρατού το 1995.
• Από πλευράς ΠΝ μεταξύ 1991- 1992 αποκτήθηκαν από τις ΗΠΑ 4 Αντιτορπιλικά τύπου Adams από τα οποία το τελευταίο παροπλίστηκε το 2004. Επίσης το 1992 αποκτήθηκαν τρεις Φρεγάτες τύπου Knox (1992-2002).
• Τον Οκτώβριο του 1992 παραδόθηκε στο ΠΝ η πρώτη γερμανικής κατασκευής φρεγάτα τύπου ΜΕΚΟ 200 ΗΝ: Ύδρα. Ακολούθησε το 1996 Φ/Γ ΣΠΕΤΣΑΙ η πρώτη του ιδιου τύπου που κατασκευάστηκε στα ελληνικά Ναυπηγεία Σκαραμαγκά
• Η Ελληνική σημαία υψώθηκε στις μεταχειρισμένες ολλανδικές φρεγάτες τ. S Φ/Γ «ΑΙΓΑΙΟΝ», Φ/Γ ΑΔΡΙΑΣ, Φ/Γ ΝΑΒΑΡΙΝΟΝ μεταξύ 1993 και 1995
• Το πρώτο από τα πέντε αρματαγωγά (Α/Γ) τα οποία κατασκευάστηκαν στα Ναυπηγεία Ελευσίνας ονομάστηκε Α/Γ ΣΑΜΟΣ (L 174) καθελκύσθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 1987 και παραδόθηκε στο Ελληνικό Ναυτικό στις 20 Μαΐου 1994. Τα Α/Γ αυτού του τύπου έχουν σχεδιασθεί στην Ελλάδα από το ΓΕΝ σε συνεργασία με το Μετσόβιο Πολυτεχνείο και τα Ναυπηγεία Ελευσίνας.
• Το 1995 παρελήφθησαν από τις ΗΠΑ αριθμός πολλαπλών εκτοξευτών πυραύλων 227 χιλ. MLRS.  

ΕΜΠΑΕ 1996 -2000

Έχοντας προηγηθεί τα γεγονότα των Ιμίων (Ιανουάριος 1996), το Νοέμβριο 1996, με αιτιολογικό την απειλή εκ μέρους της Τουρκίας, εγκρίθηκε από το ΚΥΣΕΑ (ΥΕΘΑ Τσοχατζόπουλος) το νέο πενταετές (1996 – 2000) εξοπλιστικό πρόγραμμα με τίτλο: “Ενιαίο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Ανάπτυξης και Εκσυγχρονισμού των Ενόπλων Δυνάμεων” (ΕΜΠΑΕ). Εδώ να σημειώσουμε ότι με το ΕΜΠΑΕ έχουμε εξαγγελία προγράμματος εξοπλισμών και όχι παραλαβές.

Το συνολικό κόστος των εξοπλισμών που περιλάμβανε το ΕΜΠΑΕ μέχρι το 2000, έφθανε τα 1,95 τρισ. δραχμές. Συνολικά μαζί με τα προγράμματα, που η εξόφλησή τους έφθανε ακόμη και πέρα από το 2007, το κόστος ανερχόταν σε 4 τρισ. δραχμές (τιμές 1996). Επίσης όμως 4 τρισ. δραχμές ήταν προγραμματισμένο να διατεθούν για εξοπλισμούς, παλιούς και νέους την ίδια περίοδο (1996 – 2000). Συγκεκριμένα στα 1,95 τρισ. δραχμές της πενταετίας συνυπολογίζονταν να διατεθεί ποσό 1,2 τρισ. δραχμών για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους του υπουργείου Άμυνας, καθώς και 800 δισ. δραχμές για την εξόφληση των εξοπλισμών που ήδη προβλέπονταν από το προηγούμενο ΕΜΠΑΕ.

Το ΕΜΠΑΕ 1996 – 2000 περιλάμβανε 14 κύρια εξοπλιστικά προγράμματα μεταξύ των οποίων: Απόκτηση 60 νέων μαχητικών αεροσκαφών τρίτης γενιάς, απόκτηση νέων αρμάτων, απόκτηση νέων υποβρυχίων, ναυπήγηση 3 Τορπιλακάτων, 2 Κορβετών και 4 Κανονιοφόρων.

Παραλαβές κύριων εξοπλισμών

• Το 1997 40 βελτιωμένα F-16 C/D Block 50 παρελήφθησαν με το Peace Xenia IΙ
• Από πλευράς ΠΝ συνεχίστηκε το πρόγραμμα ναυπήγησης των φρεγατών τύπου ΜΕΚΟ και παραδόθηκε η Φ/Γ ΨΑΡΑ (1998) και η Φ/Γ ΣΑΛΑΜΙΣ (1999).
• Οι φρεγάτες τ. S Φ/Γ ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗΣ (F-462) και ΚΑΝΑΡΗΣ (F-464) αποκτήθηκαν από το Π.Ν. το 1997.
• Tα Πλοία Ταχείας Μεταφοράς (ΠΤΜ) τύπου ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ (Ρωσική ονομασία ZUBR – Νατοϊκή ονομασία POMORNIK) είναι τα μεγαλύτερα σε μέγεθος αερόστρωμνα αποβατικά σκάφη (Air – Cushion Landing Craft) στον κόσμο. Το έτος 2000 υπογράφηκε σύμβαση κατά περίπτωση με την Ρωσική και την Ουκρανική πλευρά για επισκευή ή ναυπήγηση και αγορά τους. Τα πλοία παρελήφθησαν μεταξύ 2001 και 2005. Επίσης συνεχίστηκε η παράδοση και των υπολοίπων 4 Α/Γ ελληνικής κατασκευής, τ. ΣΑΜΟΣ.

«Λευκή Βίβλος για τις Ένοπλες Δυνάμεις 1996 – 1997»

Με βάση την «Λευκή Βίβλο για τις Ένοπλες Δυνάμεις 1996 – 1997» του ΥΠΕΘΑ:

1. Κατά τη διάρκεια της 10ετίας 1988 – 1997 ο προϋπολογισμός του ΥΠΕΘΑ σε τρέχουσες τιμές παρουσίασε μέση ετήσια αύξηση ίση με 15%
2. Από τους ίδιους πίνακες προκύπτει ότι οι συνολικές αμυντικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ στη 10ετία 1988 – 1997 κινήθηκε από 6,3% μέχρι 4,6% (μ.ο. 5,25%).
3. Το 1988 ο λειτουργικός προϋπολογισμός (π/υ) του ΥΠΕΘΑ αντιπροσώπευε το 12,1% του κρατικού π/υ ενώ για το 1997 το ποσοστό αυτό κυμαίνεται γύρω στο 6%.
4. «Παρά τη σταδιακή μείωση της σχέσης του αμυντικού π/υ και των συνολικών αμυντικών δαπανών ως προς τον κρατικό π/υ και το ΑΕΠ, οι δαπάνες για την εθνική άμυνα παραμένουν σε υψηλά επίπεδα»
5. Από το σύνολο των πόρων που διατίθενται ετησίως για τις αμυντικές δαπάνες της χώρας, μόνο το 34,7% κατά μ.ο. αντιπροσωπεύει πιστώσεις για «ανάπτυξη» (εξοπλιστικές) ενώ το υπόλοιπο 65,3% διατίθεται για την κάλυψη δαπάνες μισθοδοσίας και λειτουργικών εξόδων.
6. Εξάλλου υπολογίζεται ότι «το 50% των «αναπτυξιακών» πιστώσεων του π/υ του ΥΠΕΘΑ διατίθεται για την αποπληρωμή τοκοχρεολυσίων δανείων και λοιπών υποχρεώσεων προηγούμενων ετών». Ειδικότερα για το 1997 οι εξοπλιστικές δαπάνες ανέρχονται σε 267 δις. δρχ., ποσό που αντιπροσωπεύει το 28,25% του π/υ του ΥΠΕΘΑ, δηλαδή το 1,79% του κρατικού π/υ και το 0,81% του ΑΕΠ. Πέρα από το ποσό αυτό , για τα εξοπλιστικά προγράμματα του 1997, προβλέπονται πιστώσεις 122,5 εκ. ΗΠΑ από δάνεια FMF.
7. «Οι κυριότερες πηγές χρηματοδότησης των εξοπλιστικών προγραμμάτων που περιλαμβάνονται στο ΕΜΠΑΕ είναι:
   α) πιστώσεις κρατικού προϋπολογισμού,
   β) τα δάνεια εξωτερικού και εσωτερικού, και
   γ) τα δάνεια των Η.Π.Α. (FMF).

Για το ΕΜΠΑΕ 1996-2000, τα ποσοστά συμμετοχής κάθε μιας από τις παραπάνω πηγές στη χρηματοδότηση των εξοπλιστικών προγραμμάτων ανέρχονται σε 32%, 60% και 8% αντίστοιχα».

1. Ακόμη στη Βίβλο αναφέρεται ότι παρά τις προσπάθειες «για την εξυγίανση και ανάπτυξη του κλάδου το ποσοστό συμμετοχής της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας στους εξοπλισμούς και τις προμήθειες των Ενόπλων Δυνάμεων παραμένει εξαιρετικά χαμηλό. Ενώ δαπανώνται περίπου ένα δισ. Δολάρια κάθε χρόνο για προμήθειες στρατιωτικού υλικού, μόνο 5% αυτών διοχετεύεται στην ελληνική αμυντική βιομηχανία η οποία παραμένει προβληματική».

Από την Λευκή Βίβλο 1996-97 συγκρατούμε ότι άλλο «προϋπολογισμός ΥΠΕΘΑ» και άλλο «συνολικές αμυντικές δαπάνες» που διαμορφώνουν υψηλότερα ποσοστά ως προς το ΑΕΠ. Επίσης μεγάλο μέρος των εξοπλιστικών δαπανών αφορά τοκοχρεολύσια και ακόμη ένα μεγάλο μέρος εξοπλιστικών προγραμμάτων πραγματοποιούνται με ληστρικά δάνεια FMF.

«Αμυντική Στρατηγική Αναθεώρηση» (ΑΣΑ) Σεπτ. 2001 του ΥΕΘΑ

Σε σχέση με τους εξοπλισμούς η έκδοση του ΥΕΘΑ «Αμυντική Στρατηγική Αναθεώρηση» (ΑΣΑ) Σεπτ. 2001, παρέχει μεταξύ πολλών άλλων τα ακόλουθα στοιχεία:

1. την δεκαετία 1989 – 1999 καταγράφεται φθίνουσα πορεία των συνολικών δαπανών του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Αντίθετα οι αμυντικές δαπάνες Ελλάδας και Τουρκίας ακολουθούν αυξητική πορεία. Με σταθερές τιμές είναι αντίστοιχα της τάξεως 30% και 110%.
2. στον πίνακα 1 φαίνονται ως ποσοστά η κατανομή των αμυντικών δαπανών της περιόδου 1996 – 2000 και η εκτίμηση για την περίοδο 2001 – 2010 στις τρεις κατηγορίες δαπανών: της μισθοδοσίας, της λειτουργίας και των εξοπλισμών.
3. Οι δαπάνες προμήθειας εξοπλισμών παρουσιάζονται ιδιαίτερα αυξημένες τα έτη 1999 έως 2002 «λόγω συσσώρευσης αποπληρωμών των F-16 MIRAGE 2000-5, PATRIOT …» κ.α.
4. Από άλλους πίνακες προκύπτει, ότι για το διάστημα 1996 – 2000 οι αποδοχές του προσωπικού σε σταθερές τιμές σημείωσαν αθροιστική αύξηση 23%, ενώ οι δαπάνες λειτουργίας ανέβηκαν αθροιστικά στο 7,7% δηλαδή 1,5% ετησίως
5. Από το 2003 αναμένεται μείωση των εξοπλιστικών δαπανών σε σχέση με το 2000 «από τις μειωμένες επιβαρύνσεις του ΕΜΠΑΕ 2001 – 2005 (4 τρις δρχ τη δεκαετία 2001 – 2010) και από την πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης για μετακύλιση προγραμμάτων ύψους 1 τρις δρχ στα επόμενα χρόνια».
6. Στον πίνακα ποσοστιαίας συμμετοχής του προϋπολογισμού (π/υ) του ΥΠΕΘΑ στον κρατικό π/υ και στο ΑΕΠ «φαίνεται ο π/υ του ΥΠΕΘΑ της 20ετίας 1980 – 2000 χωρίς αναλήψεις δανείων». Από αυτό διαπιστώνεται, ότι προκύπτει μείωση του π/υ του ΥΠΕΘΑ σε σχέση με τον κρατικό από 20% το 1981 σε 7-8% το 2000.
7. Επίσης στον ίδιο πίνακα εμφανίζεται μείωση του π/υ του ΥΠΕΘΑ ως ποσοστού επί του ΑΕΠ από 4% στο 3% το 2000.

Εδώ όμως, όπως παρατηρούμε, ο π/υ του ΥΠΕΘΑ είναι αυξητικός σε ονομαστικές τιμές, όπως το ίδιο αυξητικός είναι και ο κρατικός, όπως επίσης και το ΑΕΠ. Έτσι η εμφανιζόμενη μείωσή εκείνου του ΥΕΘΑ, ως ποσοστό απέναντί στον κρατικό και το ΑΕΠ, δεν δίνει την πραγματική εικόνα.

Επίσης διαπιστώνεται ότι πέρα από τις υπέρογκες εξοπλιστικές δαπάνες, ένα σημαντικό μέρος του π/υ του ΥΠΕΘΑ αποτελούν οι δαπάνες μισθοδοσίας και οι λειτουργικές. Τούτο δεν μπορεί να αποτελεί λόγο «άφεσης αμαρτιών» καθώς το ίδιο το ΝΑΤΟ που εμφανίζεται να έχει φθίνουσες δαπάνες, αλλά και κάθε χωρα έχει αντίστοιχες δαπάνες. Συνολικά όμως οι χωρες διέθεσαν πολύ λιγότερες στρατιωτικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σχέση με την Ελλάδα που επί χρόνια φιγουράριζε δεύτερη μετά τις ΗΠΑ με 4 – 3%.

ΕΜΠΑΕ 2001-2005

Νέα χιονοστιβάδα τρισεκατομμυρίων ήρθε το Γενάρη 2000. Το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εξωτερικών και Άμυνας (ΚΥΣΕΑ) συζήτησε το νέο πενταετές εξοπλιστικό πρόγραμμα (2001-2005), το ύψος του οποίου προσδιορίζεται στα 4 τρισ. 450 δισ. δραχμές. Το ποσόν αυτό ήρθε να προστεθεί στα 4 και πλέον τρισ. δραχμές, που κόστισε το προηγούμενο πενταετές εξοπλιστικό πρόγραμμα (1996-2000) και σ’ αυτό δε συμπεριλαμβάνονται οι τόκοι των δανείων, οι συνήθεις υπερβάσεις, κλπ. Πάνω στα ποσά αυτά συσσωρεύονται, επίσης, τα χρέη για προηγούμενα εξοπλιστικά προγράμματα, όπου μόνο το προς τις ΗΠΑ χρέος πλησίαζε τα 2 τρισ. δραχμές.

Το πενταετές Ενιαίο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Αμυντικών Εξοπλισμών (ΕΜΠΑΕ), για την περίοδο 2001 – 2005, εγκρίθηκε από το ΚΥΣΕΑ τον Ιούλιο 2000.

Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας, Α. Τσοχατζόπουλος κατά τη διάρκεια παρουσίασης του εξοπλιστικού προγράμματος, 6/9/2000 στη Θεσσαλονίκη, προκειμένου να ενημερωθούν οι επιχειρηματίες της Β. Ελλάδας παραδέχτηκε ότι το ΕΜΠΑΕ ύψους περίπου 4 τρισεκατομμυρίων δραχμών, ήταν προσαρμοσμένο στις απαιτήσεις του ΝΑΤΟ! Απαντώντας σε ερώτηση για το ποια είναι η αντίδραση της αμερικανικής πλευράς στο εξοπλιστικό πρόγραμμα, είπε χαρακτηριστικά: «Οι ανάγκες που διαπιστώθηκαν κατά τις τελευταίες συζητήσεις στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, για εξασφάλιση όπλων ακριβείας, μεταφορικών μέσων, υποδομών στη λειτουργία των Ενόπλων Δυνάμεων, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνουν στόχος κριτικής, όταν υλοποιούνται από κάποιο κράτος – μέλος».

Η δήλωση αυτή του ΥΕΘΑ το έτος 2000 επιβεβαιώνει πλήρως την παρατήρηση του ΚΚΕ για την «αγορά του αιώνα» του 1985, όπως γράφεται πιο πάνω.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι στην ίδια συνομιλία ο υπουργός Άμυνας, μίλησε για την περιβόητη ελληνοποίηση των προμηθειών των Ενόπλων Δυνάμεων λέγοντας ότι το 38% – 40% του προηγούμενου εξοπλιστικού προγράμματος (1996-2000) που η εκτέλεσή του ξεπέρασε τα 5 τρισ. δραχμές υλοποίησαν ελληνικές βιομηχανίες. Το στοιχείο βέβαια δεν είχε καμία σχέση με την πραγματικότητα καθώς η μόνη εξήγηση που μπορεί να δοθεί είναι ότι ο υπουργός «βάφτιζε» ως ελληνικές ακόμα και τις προμήθειες, όπου ελληνικές εταιρίες απλά παίζουν ρόλο μεσάζοντα – εμπορικού αντιπροσώπου.

Το Μάρτιο του 2011 ο Ε. Βενιζέλος ως ΥΕΘΑ, ενημέρωνε ότι κατά το διάστημα 2001 – 2005 στο πλαίσιο του ΕΜΠΑΕ πραγματοποιήθηκαν δαπάνες ύψους 5,2 δις ευρώ.ⁱ Επίσης εξηγούσε ότι οι πηγές χρηματοδότησης για τις δαπάνες αυτές ήταν ο π/υ του ΥΠΕΘΑ όσο και δάνεια που είχαν συναφθεί με μέριμνα του υπουργείου Οικονομικών. «Το ύψος των διατεθεισών (σ.σ. μόνο) από τον π/υ του ΥΠΕΘΑ πιστώσεων» (μόνο) για εξοπλιστικά κατά τα αντίστοιχα έτη, «σύμφωνα με απολογιστικά στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών» είναι:

• 2002 969,379.921 ευρώ
• 2003 986.692.394 ευρώ
• 2004 825.950.811 ευρώ

Γιάννης Ντουνιαδάκης
υποναύαρχος ΠΝ ε.α.,
Μέλος της επιτροπής για τις ΕΔ και τα ΣΑ της ΚΕ του ΚΚΕ

i ΥΕΘΑ φ900α/8411/11665 από 23/3/2011 απάντηση σε ερώτηση στη Βουλή

Αύριο Κυριακή 7 Μάρτη θα δημοσιευθεί το δεύτερο μέρος με τίτλο: «Εκτόξευση εξοπλισμών ή “πως χάθηκε η μπάλα” (2001 – 2015)».