Στο μάτι του κυκλώνα των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών και ανταγωνισμών βρίσκεται η περιοχή της Αν. Μεσογείου. Ειδικά για την Κύπρο, έχουν αναθερμανθεί οι επικίνδυνες διεργασίες και τα παζάρια, καθώς έχει αναβαθμιστεί η εμπλοκή της στα ευρωατλαντικά σχέδια. Εξού, άλλωστε, και η πρεμούρα για την νεκρανάσταση των διχοτομικών σχεδίων «επίλυσης» του Κυπριακού.
Η υπογραφή Οδικού Χάρτη για την ενίσχυση της διμερούς Αμυντικής Συνεργασίας που υπέγραψε η Κυπριακή κυβέρνηση με τις ΗΠΑ, προκάλεσε την αντίδραση της Τουρκίας.
Στην ανακοίνωση που εξέδωσε το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, αναφέρεται ότι «αυτά τα βήματα των αρχών των ΗΠΑ σε βάρος της ασφάλειας της τουρκοκυπριακής πλευράς, συμπεριλαμβανομένης της ανακοίνωσης τον περασμένο Ιούνιο για την έναρξη στρατηγικού διαλόγου με την ελληνοκυπριακή διοίκηση, υπονομεύουν την ουδέτερη θέση των ΗΠΑ έναντι της νήσου Κύπρου και δυσχεραίνουν την επίτευξη μιας δίκαιης, διαρκούς και βιώσιμης λύσης του Κυπριακού».
Το τουρκικό ΥΠΕΞ ζητάει να επανεξεταστούν οι «πολιτικές που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την περιφερειακή σταθερότητα», διαμηνύοντας ότι «η Τουρκία, ως μητέρα πατρίδα και εγγυήτρια χώρα, θα συνεχίσει να διασφαλίζει την ασφάλεια και την ευημερία των Τουρκοκυπρίων υπό οποιεσδήποτε συνθήκες».
Πολύπλευρα παζάρια για την Ενέργεια
Στην απόφαση να συνεχιστούν οι συναντήσεις για το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ «Interconnector» κατέληξαν όσοι συμμετείχαν στην πολύωρη συζήτηση στη Λευκωσία, με φόντο τις επιφυλάξεις της κυπριακής πλευράς και τις πιέσεις που φουντώνουν από τις ΗΠΑ για την επιτάχυνση του σχεδίου, και στόχο την ενεργειακή απεξάρτηση της περιοχής από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες. Η γαλλική εταιρεία «Nexans», που κατασκευάζει το καλώδιο για τη σύνδεση, έδωσε νέα παράταση για συμφωνία, μέχρι 19 Σεπτεμβρίου, ώστε να μην ανασταλούν οι εργασίες.
Τη προώθηση διμερούς αλλά και περιφερειακής συνεργασίας στην Ενέργεια- και όχι μόνο – συζήτησε χτες και ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης με τον ηγέτη των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, σεΐχη Μοχάμεντ Μπιν Ζαγιέντ Αλ Ναχιάν, μετά από σχετική πρόσκληση. Οπως δήλωσε ο εκπρόσωπος της κυπριακής κυβέρνησης Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, οι δύο πλευρές συζήτησαν τρόπους επιτάχυνσης της διμερούς στρατηγικής σχέσης «με σκοπό την επίτευξη απτών αποτελεσμάτων».
Ενδεικτικές είναι και οι δηλώσεις που – σύμφωνα με ενεργειακά ΜΜΕ – έκανε ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης, Τζεβντέντ Γιλμάζ, σε σύσκεψη στην κατεχόμενη Λευκωσία, μιλώντας για πρόταση που η Αγκυρα είχε καταθέσει παλιότερα (τον Ιούλη του 2022) για να προχωρήσει η σύνδεση του νησιού με την Τουρκία «μαζί με τη συνεργασία των δύο κρατών» (Κυπριακής Δημοκρατίας – ψευδοκράτους), συνδέοντας δηλαδή ξανά την επίσπευση ενεργειακών μπίζνες με το παζάρι για το Κυπριακό, ενώ σημείωσε ότι σε ό,τι αφορά τον «Interconnector» υπάρχουν «τεχνικές δυσκολίες».
Την ίδια ώρα ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας Αλ. Μπαϊρακτάρ έλεγε σχετικά με τις υπεράκτιες έρευνες ότι η Τουρκία ενδιαφέρεται για έργα στη Λιβύη, αλλά ψάχνει για το «σωστό έργο και εταίρο». Επανερχόμενος στο ενδιαφέρον της κυβέρνησης Ερντογάν και για έρευνες σε κοιτάσματα φυσικού αερίου στα ανοιχτά της Αιγύπτου, υπογράμμισε ότι Αγκυρα και Κάιρο εργάζονται σε ένα πρότζεκτ σχετικό με την προμήθεια φυσικού αερίου του Καΐρου, που αφορά πλοία τουρκικής πλωτής μονάδας επαναεριοποίησης – αποθήκευσης (FSRU).
«Νέος οδικός χάρτης» στα Ελληνοτουρκικά
Ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτης, μιλώντας χθες στον ραδιοφωνικό σταθμό «Παραπολιτικά», χαρακτήρισε την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου «ένα πάρα πολύ κρίσιμο γεωπολιτικό έργο», για να προσθέσει ότι η ελληνική κυβέρνηση το «περιβάλλει με απόλυτη εμπιστοσύνη» και «διασφαλίζει ότι το έργο αυτό θα πραγματοποιηθεί». «Δεν θεωρούμε ότι υφίσταται κίνδυνος για τη ματαίωση του έργου», ισχυρίστηκε.
Αναφερόμενος στο πρόσφατο επεισόδιο στην Κάσο προσπάθησε να υποβαθμίσει το γεγονός, καθώς είπε ότι ναι μεν η Τουρκία έστειλε τα πλοία, επικαλούμενη αξιώσεις οι οποίες προκύπτουν από το τουρκολιβυκό μνημόνιο, αλλά αυτά αποχώρησαν και «δεν αναγνωρίστηκε καμία τουρκική αξίωση».
«Βοηθάει προφανώς και το γεγονός ότι υπάρχει δίαυλος επικοινωνίας με την Τουρκία», πρόσθεσε, ενώ επιβεβαίωσε ότι η αναμενόμενη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Νέα Υόρκη, μεταξύ 21-25/9, στο περιθώριο της ΓΣ του ΟΗΕ, θα βγάλει και έναν «νέο οδικό χάρτη». «Ξεκινάμε μια καινούργια περίοδο, μια καινούργια σεζόν από τον Σεπτέμβριο»,υποστήριξε, θυμίζοντας ότι επίκειται και ένα Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας μεταξύ των δύο κυβερνήσεων, στην Τουρκία, σε συνέχεια του προηγούμενου, πέρυσι το Δεκέμβρη στην Αθήνα.
«Από κει και πέρα, το τι θα περιλαμβάνει αυτός ο οδικός χάρτης: Κατ’ ελάχιστον θα περιλαμβάνει προφανώς τα επόμενα βήματα του πολιτικού διαλόγου, δηλαδή των συζητήσεων που γίνονται σε όλα τα επίπεδα, μετανάστευσης, πολιτικής προστασίας κ.λπ. Θα περιλαμβάνει τα επόμενα βήματα θετικής ατζέντας, δηλαδή τις νέες συμφωνίες σε διάφορους τομείς επιχειρηματικότητας, αγοράς, συνεργιών στο επίπεδο του Τουρισμού κ.λπ., και των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (σ.σ. στο πλαίσιο των ΜΟΕ, από χθες ο Μετίν Τοκέλ, διοικητής της τουρκικής 1ης Στρατιάς, επισκέπτεται την έδρα της 1ης Στρατιάς στη Λάρισα). Το αν θα υπάρξει κάτι περαιτέρω, δηλαδή μια αναβάθμιση του διαλόγου, είναι κάτι το οποίο θα το αποφασίσουν οι ίδιοι οι ηγέτες και για το οποίο ακόμη δεν έχουμε καθορίσει την ατζέντα», είπε ο υπουργός.
Πάνω απ’ όλα η ΝΑΤΟική συνοχή
Ο πρέσβης των ΗΠΑ Τζορτζ Τζέιμς Τσούνις, μιλώντας χτες στη «Ναυτεμπορική» και ερωτηθείς για το γεγονός ότι «η Αγκυρα προβάλλει συνεχώς αβάσιμες αξιώσεις, που είναι αντίθετες με το Διεθνές Δίκαιο στην περιοχή», απάντησε παραπέμποντας εύγλωττα στη ΝΑΤΟική συνοχή: «Χαιρετίζουμε τις πρόσφατες συναντήσεις μεταξύ των ηγετών και ενθαρρύνουμε τη διατήρηση της ηρεμίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ».
Για μπίζνες και εμπλοκή, ωστόσο, ήταν λαλίστατος, πανηγυρίζοντας ότι «οι δεσμοί ΗΠΑ – Ελλάδας είναι ισχυρότεροι από ποτέ» και «εκτείνονται στο Εμπόριο και τις επενδύσεις, την Ενέργεια, την Εκπαίδευση και την Αμυνα. Συνεργαζόμαστε για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του μέλλοντος: Την οικοδόμηση συμπεριληπτικών οικονομιών, την υπεράσπιση των δημοκρατικών ιδεωδών στην Ουκρανία, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την προώθηση των δικαιωμάτων όλων των ανθρώπων».
Συνεχίζοντας στο ίδιο μοτίβο, επεσήμανε ότι οι διμερείς σχέσεις «γίνονται πιο ισχυρές κάθε μέρα» πάνω σε «αξίες και συμφέροντα που μοιραζόμαστε από κοινού», ενώ δήλωσε εντυπωσιασμένος «από την ηγεσία της Ελλάδας τόσο στην περιοχή όσο και στη διεθνή σκηνή, ειδικά στον τομέα της Ανανεώσιμης Ενέργειας, και προσβλέπω στην εξερεύνηση περαιτέρω ευκαιριών σε αυτόν τον τομέα».
Εξέφρασε επίσης την ικανοποίησή του για «την επέκταση της οικονομικής συνεργασίας μεταξύ των ΗΠΑ και της Ελλάδας σε νέους και συναρπαστικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που θα συμβάλουν στη διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας της περιοχής», ξορκίζοντας τις εισαγωγές ρωσικού φτηνού αερίου, με το επιχείρημα ότι «δεν είναι φθηνό – έχει ένα πολύ υψηλό πολιτικό τίμημα, που θέτει σε κίνδυνο τη συλλογική μας ασφάλεια».
Στο ίδιο πλαίσιο, ερωτηθείς για τη «συνεργασία» «Lockheed Martin» – ΕΑΒ είπε ότι «η συνεργασία και ο συντονισμός μεταξύ ολόκληρης της αμερικανικής κυβέρνησης, της ιδιωτικής βιομηχανίας (…) και των διεθνών συμμάχων και εταίρων θα διαδραματίζουν ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στη συλλογική μας άμυνα».
Θύμισε τέλος ότι ο Διεθνής Οργανισμός Χρηματοδότησης της Ανάπτυξης των ΗΠΑ (DFC) τον Νοέμβρη του 2023 δεσμεύτηκε να επενδύσει 125 εκατομμύρια δολάρια στην «αποκατάσταση» των Ναυπηγείων Ελευσίνας: «Η επένδυση αυτή παρέχει ένα μέρος για την επισκευή πλοίων υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) – ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια της περιφέρειας – και θα υποστηρίξει την πράσινη μετάβαση της Ελλάδας, παρέχοντας τελικά υπηρεσίες συναρμολόγησης ανεμογεννητριών».