Τις τελευταίες μέρες παρακολουθούμε ένα νέο επεισόδιο στο σίριαλ των διεργασιών του ΣΥΡΙΖΑ και της γενικότερης αναμόρφωσης της σοσιαλδημοκρατίας.
Ενα ακόμα βαρετό επεισόδιο, που ξεκίνησε με την «πολυτάραχη» συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ το προηγούμενο Σαββατοκύριακο και τις αποχωρήσεις από την εν λόγω συνεδρίαση δεκάδων μελών της ΚΕ. Δόθηκε συνέχεια με τη συνολική αποχώρηση της ομάδας Τσακαλώτου (της λεγόμενης «Ομπρέλας») καθώς και μεμονωμένων στελεχών και πρώην υπουργών (π.χ. Τόσκας, Μπαλτάς, Δρίτσας κ.ά.). Ενώ αναμένεται η πορεία που θα ακολουθήσει η ομάδα Αχτσιόγλου, με τις όποιες εξελίξεις να έχουν πιθανά ήδη δρομολογηθεί τη στιγμή που δημοσιεύεται αυτό το άρθρο.
Αυτές οι εξελίξεις μόνο ως μια κακή κωμωδία θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν, γιατί οι εμπλεκόμενοι στους διαξιφισμούς εντός και εκτός πλέον ΣΥΡΙΖΑ ξεκινούν από διαπιστωμένη κοινή αφετηρία: Εκείνη της εξυπηρέτησης και προώθησης των στρατηγικών συμφερόντων του κεφαλαίου.
Η διακυβέρνηση του 3ου μνημονίου που έφερε ο ΣΥΡΙΖΑ, των εκατοντάδων εφαρμοστικών νόμων που διατήρησε και έβαλε σε εφαρμογή, των ματωμένων πλεονασμάτων, της προώθησης των ΝΑΤΟικών σχεδιασμών όπως η περιβόητη Συμφωνία των Πρεσπών, είναι ο δρόμος που ακολούθησαν και στήριξαν ενεργά και μάλιστα από υπουργικές θέσεις τόσο ο Τσακαλώτος όσο και η Αχτσιόγλου όσο και άλλα στελέχη που αποχωρούν ή σκοπεύουν να αποχωρήσουν από τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτός ο δρόμος κατέληξε πολύ εύκολα στις πολιτικές διακηρύξεις του Κασσελάκη, που με φανερό τρόπο προωθεί την ίδια αντιλαϊκή πολιτική που οι έχοντες μειοψηφήσει στον ΣΥΡΙΖΑ προωθούσαν και προωθούν συγκαλυμμένα. Χαρακτηριστικό ότι στη γενική συνέλευση του ΣΕΒ, διακήρυξε χωρίς να ντρέπεται ότι το κεφάλαιο αποτελεί εργαλείο μείωσης των κοινωνικών ανισοτήτων!!
Οσο για τους διαφωνούντες, αρκεί κανείς να αναλογιστεί ότι και στη διακήρυξη αποχώρησης της ομάδας Τσακαλώτου η Συμφωνία των Πρεσπών, κομβική για την επέκταση του ΝΑΤΟ στα Βαλκάνια, αναφερόταν ως «στιγμή που τους έκανε να νιώσουν υπερηφάνεια».
Χρειάζεται όμως να σταθούμε και σε έναν ακόμη παράγοντα της πορείας του ΣΥΡΙΖΑ που οδήγησε στη σημερινή του κατάσταση.
Αυτές τις μέρες, οι ομάδες που διαφώνησαν εντός ΣΥΡΙΖΑ και τελικά αποχώρησαν έκαναν λόγο για «κατάλυση της δημοκρατίας» στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, για βοναπαρτισμό Κασσελάκη, για απαξίωση των κομματικών οργάνων και «πρακτικές διωγμού στελεχών» μέσω δημοψηφισμάτων στα «μέλη» του ΣΥΡΙΖΑ.
Είναι όντως όμως κάτι το τελείως καινούριο όλα αυτά τα φαινόμενα; Στην πραγματικότητα, η περιβόητη «εσωκομματική δημοκρατία» του ΣΥΡΙΖΑ όλα τα προηγούμενα χρόνια, η ίδια η λειτουργία των οργάνων αλλά και ο σκοπός ύπαρξής τους διέγραφαν μια πορεία που με μαθηματική ακρίβεια οδηγούσε στα φαινόμενα των τελευταίων ημερών. Εξάλλου, αρκεί να θυμηθούμε ότι η απαξίωση στην πράξη της Κεντρικής Επιτροπής και άλλων κομματικών οργάνων δεν είναι φαινόμενο που συμβαίνει πρώτη φορά με τον Κασσελάκη στην ιστορία του ΣΥΡΙΖΑ.
Ας δούμε ορισμένα παραδείγματα…
Από το αρχηγικό κόμμα Τσίπρα στον Κασσελάκη…
Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ήδη μετατραπεί στην πράξη σε ένα αρχηγικό αστικό κόμμα που στήριζε την επιτυχία του σε μεγάλο βαθμό στη δημοφιλία του Αλέξη Τσίπρα. Φυσικά, η εκλογική άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ είχε αντικειμενικές αιτίες με κυριότερη την ανάγκη του κεφαλαίου να εγκλωβίσει τη λαϊκή αντίδραση και αγανάκτηση τη συγκεκριμένη περίοδο των μνημονίων.
Ομως όλα τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, ακόμα και εκείνα που σήμερα αποχωρούν φωνάζοντας για τον «βοναπαρτισμό» του Κασσελάκη, συνέβαλαν στη δημιουργία ενός κόμματος που επένδυε στην προβολή του προέδρου του από τα Μέσα Μαζική Ενημέρωσης. Εφτιαξαν ένα ψηφιακό κόμμα που στηρίχθηκε και στηρίζεται στα «likes» και τις προβολές που έχουν οι δηλώσεις και τα «tweets» του Τσίπρα.
Αυτά τα στελέχη ήταν που θέλησαν και επωφελήθηκαν από την απαξίωση κομματικών διαδικασιών όπως η συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής, Συνδιασκέψεις και Συνέδρια που είχαν μετατραπεί σε φιέστες τηλεοπτικής προβολής του Τσίπρα.
Ο Τσακαλώτος, η Αχτσιόγλου και τα λοιπά στελέχη που σήμερα φωνάζουν για την τύχη του ΣΥΡΙΖΑ ήταν εκείνα που μόλις δύο μήνες πριν αποθέωναν ως έναν μεσσία τον Τσίπρα και «την παρακαταθήκη του», ακριβώς γιατί τότε αυτούς τους εξυπηρετούσε στην υποψηφιότητά τους στην εσωκομματική κούρσα για την εκλογή προέδρου.
Οι «βοναπαρτισμοί» του Κασσελάκη, επομένως, δεν είναι τίποτε άλλο παρά καρπός του αρχηγικού, σοσιαλδημοκρατικού, συστημικού κόμματος που όλοι μαζί δημιούργησαν όλη την προηγούμενη περίοδο με πρόεδρο τον Τσίπρα.
Η φανερή και η συγκαλυμμένη «κατάργηση των οργάνων»
Στον κουρνιαχτό αλληλοκατηγοριών που παρακολουθούμε αυτές τις μέρες στον ΣΥΡΙΖΑ, δεσπόζουσα θέση είχε η πρόταση Κασσελάκη για διαγραφή τεσσάρων στελεχών μέσω «δημοψηφίσματος στη βάση του ΣΥΡΙΖΑ». Από τις ομάδες που έχουν μειοψηφήσει ή αποχωρήσει, αυτή η κίνηση προβλήθηκε ως επιλογή κατάργησης της Κεντρικής Επιτροπής. Οπως χαρακτηριστικά έγραψε σε ανακοίνωσή της η ομάδα Αχτσιόγλου: «Το “δημοψήφισμα” καταργεί το κόμμα, την Επιτροπή Δεοντολογίας, την Κεντρική Επιτροπή».
Αξίζει να αναρωτηθούμε όμως αν η κατάργηση της Κεντρικής Επιτροπής και της αντιπροσωπευτικής λειτουργίας των οργάνων στον ΣΥΡΙΖΑ εμφανίσθηκε τώρα επί προεδρίας Κασσελάκη.
Η ίδια η Αχτσιόγλου είχε συμφωνήσει το 2022 στην αλλαγή του τρόπου εκλογής προέδρου, με σκοπό να γίνεται αυτή από τη «βάση», ενώ και η «Ομπρέλα», που τότε είχε διαφωνήσει, συμμετείχε κανονικά αποδεχόμενη πλήρως μια διαδικασία που τώρα εμμέσως πλην σαφώς ονομάζει «οχλοκρατία». Ετσι έφτασαν να μπορεί να ψηφίζει όποιος θέλει χωρίς να έχει συμμετάσχει σε κομματικές οργανώσεις και κομματικές διαδικασίες.
Αξίζει, επίσης, να αναρωτηθούμε ποια ουσιαστική συζήτηση μπορούσε να γίνει σε μια Κεντρική Επιτροπή 300 μελών (που όλες οι νυν και πρώην τάσεις του ΣΥΡΙΖΑ περηφανεύονταν ότι ένας τόσο μεγάλος αριθμός σημαίνει πολυφωνία), η οποία συνεδρίαζε για δυο μέρες κάθε φορά, και οι όποιες τοποθετήσεις ήταν απλά η συνοδευτική γαρνιτούρα στην εισηγητική και καταληκτική ομιλία του Τσίπρα. Ενώ οι κάθε φορά αποφάσεις ήταν αποτέλεσμα δοσοληψιών ανάμεσα στις διαφορετικές τάσεις του ΣΥΡΙΖΑ και οι οποίες λίγη σημασία είχαν εντέλει στην πρακτική που θα ακολουθούσε ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση και ως αντιπολίτευση.
Τέλος, ας θυμηθούμε ότι δεν είναι η πρώτη φορά στον ΣΥΡΙΖΑ που αποφάσεις της Κεντρικής Επιτροπής παραβιάζονται στην πράξη. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η αντιπαράθεση εντός ΣΥΡΙΖΑ το 2015 για το μείγμα αστικής διαχείρισης και αντιλαϊκού έργου που θα ακολουθούνταν τότε, με τις αποφάσεις της Κεντρικής Επιτροπής να αλλάζουν από το κυβερνητικό επιτελείο χωρίς συζήτηση. Αυτήν την πρακτική τότε την είχαν στηρίξει και τα στελέχη που σήμερα συσπειρώνονται στις λεγόμενες ομάδες Τσακαλώτου και Αχτσιόγλου, οι οποίοι πήραν και υπουργικές θέσεις στη νέα κυβερνητική θητεία γι΄ αυτή τους τη στήριξη.
Η φανερή παράκαμψη, λοιπόν, των οργάνων του ΣΥΡΙΖΑ από τον Κασσελάκη έχει ως υπόβαθρο τη σιωπηλή και συγκαλυμμένη παράκαμψη και απαξίωσή τους όλη την προηγούμενη περίοδο, από το σύνολο των σημερινών τάσεων και ομάδων.
Οργανα και διαδικασίες για ποιο σκοπό;
Υπάρχει όμως ένα βαθύτερο υπόβαθρο γι΄ αυτήν την πολιτική και οργανωτική κατρακύλα του ΣΥΡΙΖΑ, μπροστά στην οποία ορισμένες ομάδες του τώρα καμώνονται τις έκπληκτες και «διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους» για παραβίαση αρχών και καταστατικών λειτουργιών.
Το υπόβαθρο αυτό είναι ο σκοπός για τον οποίο λειτουργούν όργανα και διαδικασίες εντός ενός κόμματος.
Ο ΣΥΡΙΖΑ στη μετεξέλιξή του ως ένα κόμμα σοσιαλδημοκρατικό, ενταγμένο πλήρως στο αστικό πολιτικό σύστημα και έχοντας μάλιστα αναλάβει την αστική διακυβέρνηση, είναι ένα κόμμα υποταγμένο και πλήρως εναρμονισμένο με τον αστικό κοινοβουλευτισμό.
Αυτό σε πολιτικό επίπεδο σημαίνει την υιοθέτηση των στρατηγικών επιλογών του κεφαλαίου και σε οργανωτικό επίπεδο σημαίνει τη μετατροπή όλης της κομματικής λειτουργίας σε έναν εκλογικό μηχανισμό για την κυβερνητική εναλλαγή στο πλαίσιο του συστήματος.
Αυτήν την παρωδία είχαν το θράσος να παρουσιάσουν ως μια δήθεν «πραγματικά δημοκρατική» λειτουργία ενός κόμματος.
Εύκολα μπορεί κανείς να διακρίνει τη ριζική διαφορά με τη λειτουργία της επαναστατικής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης, του ΚΚΕ.
Το ΚΚΕ διαφυλάσσει την εσωκομματική του λειτουργία ως «κόρη οφθαλμού», γιατί είναι λειτουργία που διασφαλίζει το πραγματικά δύσκολο καθήκον οργάνωσης και καθοδήγησης της ταξικής πάλης, σε αντίθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και τα υπόλοιπα αστικά κόμματα που η όποια κομματική λειτουργία, ακριβώς επειδή είναι προσανατολισμένη και υποταγμένη στα παιχνίδια της κυβερνητικής διαχείρισης του συστήματος, παραβιάζεται χωρίς δισταγμό για την εξυπηρέτηση διεργασιών αναμόρφωσης και εσωτερικών διαξιφισμών.
Γι΄ αυτό και το ΚΚΕ δίνει καθημερινή μάχη ουσιαστικής επαφής με τους εργαζόμενους και δημιουργίας βαθιών πολιτικών δεσμών σε χώρους δουλειάς, σε γειτονιές, σε σχολεία, σε σχολές, σε αντίθεση με τον iSYRIZA των εικονικών μελών με χαλαρή επαφή διαμέσου των διάφορων μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Με το ΚΚΕ για την οργάνωση της αντεπίθεσης
Η οργανωτική σαπίλα, που βγαίνει στην επιφάνεια αυτές τις μέρες στον ΣΥΡΙΖΑ, ήταν αποτέλεσμα μιας σάπιας εσωκομματικής λειτουργίας που ακολουθούσε ο ΣΥΡΙΖΑ όλα τα προηγούμενα χρόνια. Είναι πολύ περισσότερο αποτέλεσμα μιας πολιτικής δυσωδίας, εκείνης δηλαδή της υιοθέτησης και εξυπηρέτησης των στρατηγικών επιλογών του κεφαλαίου στην Ελλάδα, των κατευθύνσεων της ΕΕ και των σχεδιασμών του ΝΑΤΟ.
Ο κόσμος που αγανακτεί και απογοητεύεται από αυτό το σκηνικό δεν πρέπει να παγιδευτεί και εμπιστευτεί ξανά τα νέα σχέδια αναμόρφωσης της σοσιαλδημοκρατίας, όποια μορφή και αν πάρουν. Εχει συσσωρευτεί αρκετή πείρα για να μην εμπιστευτεί τις διακηρύξεις για την εμφάνιση της «πραγματικής ριζοσπαστικής αριστεράς» από εκείνους που αποφάσισαν και εφάρμοσαν αντιλαϊκή πολιτική από κυβερνητικές θέσεις, που μέχρι και σήμερα έχουν ως ευαγγέλιο τις κατευθύνσεις της ΕΕ, που συνεχίζουν και «νιώθουν περήφανοι» για τη ΝΑΤΟική Συμφωνία των Πρεσπών.
Για όλους όσοι προβληματίζονται υπάρχει διέξοδος: Είναι η συμπόρευση με το ΚΚΕ! Είναι η πάλη και ο αγώνας μαζί με τους κομμουνιστές που καθημερινά δίνουμε και θα δώσουμε μέσα στους χώρους δουλειάς, στις συνοικίες και τους χώρους εκπαίδευσης ενάντια στην αντιλαϊκή πολιτική, στη στρατηγική του κεφαλαίου, στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ.
Είναι ο αγώνας για να γίνει πραγματικότητα το σύνθημα «μόνο ο λαός σώζει τον λαό βαδίζοντας στον δρόμο της ανατροπής!».
Του
Λουκά ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ*
* Ο Λ. Αναστασόπουλος είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, υπεύθυνος της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ