Η Τουρκία στο πλαίσιο της συνολικής πολιτικής της στην Ανατολική Μεσόγειο, έχει εντάξει και το ειδικότερο θέμα που αφορά την πορεία του Κυπριακού ζητήματος. Στο ζήτημα αυτό επιχειρεί να διαμορφώσει και μια νέα κατάσταση προς κινείται προς δύο κατευθύνσεις. Την προώθηση της λύσης των δύο ξεχωριστών κρατών, ως την πιο ρεαλιστική με τα δεδομένα που υπάρχουν στην Κύπρο και το μερικό άνοιγμα της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου και ιδιαίτερα του παραλιακού τουριστικού της μετώπου υπό τη διοίκηση του κατοχικού καθεστώτος.
Με αυτές τις κατευθύνσεις της πολιτικής της, η Τουρκία επιδιώκει να «νομιμοποιήσει» και προς το διεθνές περιβάλλον τις παράνομες γεωτρήσεις της στην Κυπριακή ΑΟΖ, ως εντολοδόχος του ψευδοκράτους της κατεχόμενης Βόρειας Κύπρου και να ασκήσει ακόμη μεγαλύτερες πιέσεις προς τη νόμιμη κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Τουρκία θεωρεί ότι η περίοδος αυτή προσφέρεται, επειδή η Κύπρος βρίσκεται σε περίοδο αναζήτησης συμμαχιών. Η Τουρκία εκτιμά –και όχι άδικα- ότι οι σχέσεις Αθήνας –Λευκωσίας δεν διανύουν την καλύτερη περίοδο. Σ’ αυτό έχουν συντελέσει και οι δηλώσεις της Ελλάδας που από το causus belli για την προώθηση της Τουρκίας στην Κύπρο ξαναγύρισε στο «η Κύπρος κείται μακράν». Οι Τούρκοι επίσης εκτιμούν ότι η τρέχουσα περίοδος τους ευνοεί, επειδή η Κυπριακή κυβέρνηση μπορεί να υποχωρήσει στις πιέσεις που τους ασκούν οι ΗΠΑ και η Μ. Βρετανία από τις οποίες επηρεάζεται σημαντικά, καθώς σ’ αυτές θα προστεθούν και οι πιέσεις της φιλοτουρκικής Γερμανικής προεδρίας της Ε.Ε.
Για να υπηρετήσει την πρώτη κατεύθυνση, η Τουρκία προσπαθεί να επιτύχει την εκλογή απόλυτα ελεγχόμενου «προέδρου» στις προσεχείς «προεδρικές εκλογές» του ψευδοκράτους. Ο σημερινός ηγέτης των Τουρκοκυπρίων και «πρόεδρος» του ψευδοκράτους Μουσταφά Ακιντζί δεν αποτελεί επιλογή της Άγκυρας, επειδή έχει στηρίξει τη γραμμή της δημιουργίας συνομοσπονδίας δύο συνιστώντων κρατών στην Κύπρο. Σήμερα, με βάση τις δημοσκοπήσεις στην Τουρκοκρατούμενη Κύπρο, εξακολουθεί και βρίσκεται στην πρώτη θέση των προτιμήσεων των ψηφοφόρων για τις επερχόμενες «προεδρικές εκλογές». Η θέση αυτή είναι αποτέλεσμα και της παρουσίας πολλών διεκδικητών για την «προεδρία».
Για το σκοπό αυτό, η Τουρκική κυβέρνηση κάλεσε στην Άγκυρα τον τωρινό πρωθυπουργό του ψευδοκράτους και βασικό αντίπαλο του Ακιντζί στις προεδρικές εκλογές Ερσίν Τατάρ, ηγέτη του Κόμματος Εθνικής Ενότητας, καθώς και τους Φικρί Ατάογλου, πρόεδρο του Δημοκρατικού Κόμματος και τον Ερχάν Αρικλί, πρόεδρο του Κόμματος Αναγέννηση, των Τούρκων εποίκων.
Οι παραπάνω είχαν συναντήσεις με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τον αντιπρόεδρο Φουάτ Οκτάι και τον υπουργό εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Στις συναντήσεις αυτές η Τουρκική κυβέρνηση κατέβαλε προσπάθεια να υπάρξει κοινός υποψήφιος «πρόεδρος» για τις προσεχείς εκλογές ή να υπάρξει στήριξη κοινού υποψηφίου στο δεύτερο γύρο, με δεδομένο ότι κανένας υποψήφιος δεν μπορεί να εκλεγεί από τον πρώτο γύρο. Στο πλαίσιο αυτό τέθηκε και το ζήτημα της κυβέρνησης συνεργασίας των κομμάτων, ώστε να ενισχυθεί το πολιτικό μέτωπο που εκφράζει τις ακραιφνείς θέσεις και επιταγές της Τουρκικής κυβέρνησης.
Στην
Άγκυρα συζητήθηκε και η δεύτερη κατεύθυνση
της Τουρκικής πολιτικής, αυτή του
ανοίγματος της Αμμοχώστου. Όπως είναι
γνωστό, η Αμμόχωστος παραμένει ως
πόλη-φάντασμα από τον Αύγουστο 1974, παρότι
στα ψηφίσματα του ΟΗΕ και στις αποφάσεις
του Συμβουλίου Ασφαλείας προβλέπεται
η επιστροφή της στους νόμιμους κατοίκους
της. Η επιστροφή υπήρξε πολλές φορές
αντικείμενο των διαπραγματεύσεων για
το Κυπριακό. Στην περίκλειστη πόλη
περιλαμβάνεται και η τουριστική περιοχή
με πολλά ξενοδοχεία και μια από τις
καλύτερες παραλίες της Μεσογείου. Το
τουρκικό τουριστικό κεφάλαιο αλλά και
ξένα κεφάλαια, ιδίως γερμανικά και
βρετανικά, που δραστηριοποιούνται στην
κατεχόμενη Κύπρο, ορέγονται τη συγκεκριμένη
περιοχή. Ενώ λοιπόν, η συνολική
επανεγκατάσταση στην Αμμόχωστο στο
πλαίσιο μιας συμφωνίας λύσης, απαιτεί
τεράστιο κόστος για τον κυπριακό λαό,
για την τουριστική περιοχή υπάρχει το
«ειδικό ενδιαφέρον».
Ο ίδιος ο πρόεδρος Ερντογάν έχει σχεδιάσει να ανοίξει μόνον η τουριστική περιοχή της Αμμοχώστου και όχι όλη η πόλη, αφού αντιμετωπιστούν τα νομικά προβλήματα που θα έφερναν την Τουρκία σε ευθεία αντιπαράθεση με τον ΟΗΕ για το καθεστώς της πόλης. Η Τουρκία προκρίνει τη διοίκηση της πόλης από την «Τουρκική Δημοκρατία Βόρειας Κύπρου» και ελεγχόμενη επιστροφή περιουσιών, μέσω της λεγόμενης «Επιτροπής Ακίνητων Περιουσιών». Η αποδοχή των αποφάσεων της Επιτροπής από τους Κύπριους σημαίνει αναγνώριση του κατοχικού καθεστώτος και απώλεια κάθε περαιτέρω νόμιμης διεκδίκησης. Η σχετική ενημέρωση από τον Ερντογάν έτυχε της απόλυτης αποδοχής από τους πολιτικούς που κλήθηκαν.
Ένα κρίσιμο σημείο για το άνοιγμα της τουριστικής περιοχής της Αμμοχώστου είναι η στάση των Κυπρίων νόμιμων ιδιοκτητών των μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων. Ορισμένοι από αυτούς έχουν προσεγγιστεί είτε από την Τουρκία είτε από εκπροσώπους του βρετανικού και κυπριακού μεταπρατικού κεφαλαίου για να πουλήσουν τις περιουσίες τους. Η νόμιμη μεταβολή της περιουσιακής κατάστασης στο τουριστικό μέτωπο της Αμμοχώστου, θα άλλαζε τα δεδομένα υπέρ της Τουρκίας και θα επηρέαζε σημαντικά και τη συνολική λύση για την πόλη, αφού θα περνούσε μήνυμα σε όλους τους πρόσφυγες να πουλήσουν τις περιουσίες τους.
Η δήλωση του Ε.Τατάρ «πρωθυπουργού» του ψευδοκράτους, κατά την επιστροφή των πολιτικών ηγετών από την Άγκυρα στην Κύπρο, πως «συζητήθηκαν σε βάθος όλα όσα μπορούν να γίνουν για την ενίσχυση του τουρκοκυπριακού λαού», δίνει το στίγμα των προθέσεων της Τουρκίας στο Κυπριακό, αφού η ίδια ταυτίζει το καλό των Τουρκοκυπρίων με τα δικά της συμφέροντα. Πιο ξεκάθαρος ήταν ο Ε. Αρικλί, ηγέτης των Τούρκων εποίκων στην Κύπρο, που δήλωσε: «Εικάζω ότι κατά την προσεχή περίοδο, η Τουρκία θα κάνει σοβαρά βήματα για άνοιγμα του Αμμοχώστου και λύση δύο κρατών και είναι πολύ ξεκάθαρη η στάση της πάνω σε αυτό το θέμα. Γι’ αυτό προσκλήθηκαν άτομα από τα κόμματα που παρέχουν στήριξη σε αυτά».
Η πρόσκληση των παραπάνω πολιτικών από την Τουρκική κυβέρνηση, προκάλεσε αντιδράσεις και των άλλων τουρκοκύπριων κορυφαίων πολιτικών. Χαρακτηριστικά, ο Σερντάρ Ντενκτάς, έσπευσε να δηλώσει την αφοσίωσή του στην Τουρκική κυβέρνηση, κάνοντας αυτοκριτική για την ως τώρα στάση του ως υποψήφιος «πρόεδρος» και τονίζοντας ότι σωστά η Τουρκία προωθεί τη λύση των δύο κρατών, αφού απέτυχε η επιλογή της «ομοσπονδίας» ως λύση του Κυπριακού.
Σύμφωνα με Τουρκοκυπριακές εφημερίδες, οι Τούρκοι αξιωματούχοι εργάζονται εντατικά για να εκλεγεί ο υποψήφιος που θέλει ο Ερντογάν. Αναφέρουν μάλιστα ότι εκλεκτός της Άγκυρας είναι ο τωρινός «πρωθυπουργός» Ερσίν Τατάρ, που υπήρξε και ο κύριος συνομιλητής της Τουρκικής κυβέρνησης. Αυτό συνάδει και με τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων, σύμφωνα με τα οποία βρίσκεται στη δεύτερη θέση, πίσω από τον τωρινό «πρόεδρο» Μουσταφά Ακιντζί και θεωρείται βέβαιο ότι θα τον αντιμετωπίσει στο δεύτερο γύρο των εκλογών του Οκτωβρίου για το αξίωμα του «προέδρου της ΤΔΒΚ».
Γ.Π.
