Μετά την εύθραυστη «εκεχειρία» του Ισραήλ με το Ιράν – ένα μόνο επεισόδιο στον σφοδρό ανταγωνισμό του ευρωατλαντικού μπλοκ με το υπό διαμόρφωση ευρασιατικό, με διακύβευμα τον έλεγχο αγορών, φυσικών πόρων, δρόμων μεταφοράς τους και σφαιρών επιρροής, ανταγωνισμό ο οποίος με βεβαιότητα θα ενταθεί – οι δύο πλευρές επιχειρούν να διαχειριστούν την κατάσταση επιχειρώντας να αποκομίσουν όσο το δυνατόν περισσότερα οφέλη.
Σε αυτό το μοτίβο τοποθετήθηκε χτες το πρωί ο Ιρανός ανώτατος ηγέτης Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος σε διάγγελμά του υποστήριξε ότι η χώρα του «πέτυχε μεγάλη νίκη επί των ΗΠΑ και του σιωνιστικού καθεστώτος του Ισραήλ».
Σε ό,τι αφορά τις ΗΠΑ, τόνισε πως δεν πέτυχαν «κανένα στρατηγικό αποτέλεσμα από αυτόν τον πόλεμο» και πρόσθεσε ότι μπήκαν στον πόλεμο επειδή κατάλαβαν πως αν δεν το έκαναν, το Ισραήλ θα καταστρεφόταν ολοκληρωτικά.
Προειδοποίησε ότι μελλοντικές επιθέσεις έναντι του Ιράν θα έχουν «υψηλό κόστος» και ότι ήταν «σημαντικό επίτευγμα» οι ιρανικές επιθέσεις σε αμερικανικές βάσεις στην περιοχή, που «θα μπορούσαν να επαναληφθούν σε περίπτωση νέας επίθεσης» στο Ιράν.
Τόνισε δε πως οι ΗΠΑ και ο Τραμπ παραδέχτηκαν ότι ο απώτερος στόχος τους είναι «να παραδοθεί το Ιράν», χρησιμοποιώντας προσχηματικά κατηγορίες σε σχέση με το ιρανικό πυρηνικό και πυραυλικό – βαλλιστικό πρόγραμμα. «Ο Τραμπ αποκάλυψε την αλήθεια, ότι οι ΗΠΑ θα ικανοποιηθούν μόνο με την παράδοση του Ιράν», είπε χαρακτηριστικά ο Χαμενεΐ, διαμηνύοντας πως «η Ιρανική Ισλαμική Δημοκρατία δεν θα παραδοθεί ποτέ», γιατί «το έθνος είναι ισχυρό».
Στο μεταξύ, ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Ισ. Κατς παραδέχτηκε ότι σχεδιαζόταν η δολοφονία του Αλί Χαμενεΐ αλλά τα σχέδια αυτά δεν προχώρησαν, γιατί έχασαν τα ίχνη του όταν μεταφέρθηκε σε υπόγεια μυστική τοποθεσία ασφαλείας. «Εκτιμώ ότι αν ο Χαμενεΐ ήταν στο στόχαστρό μας, θα τον είχαμε εξοντώσει», ανέφερε ο Κατς στο δημόσιο τηλεοπτικό δίκτυο «Kan». «Αλλά ο Χαμενεΐ το αντιλήφθηκε, κατέφυγε σε πολύ βαθιά υπόγεια καταφύγια και διέκοψε τις επαφές με τους διοικητές που ανέλαβαν την ηγεσία μετά την εξόντωση των προηγούμενων, οπότε τελικά δεν ήταν ρεαλιστικό».
Ο Χέγκσεθ είδε κι αυτός «νίκη»
Λίγες ώρες αργότερα, στην Ουάσιγκτον, ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας Πιτ Χέγκσεθ προέβη κι αυτός σε ισχυρισμούς περί «νίκης» των ΗΠΑ με τις επιθέσεις που εξαπέλυσαν στο Ιράν.
Χαρακτήρισε τις επιθέσεις των ΗΠΑ σε πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Ιράν στις 22 Ιούνη «ιστορικά επιτυχείς», επικαλούμενος την ανακοίνωση της ισραηλινής Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας ότι οι αμερικανικές επιθέσεις κατέστησαν «μη λειτουργικές» τις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, αλλά και δήλωση του επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), Ραφαέλ Γκρόσι, ότι οι επιθέσεις των ΗΠΑ στο Ιράν «έκαναν τεράστια ζημιά».
Δεν παρέλειψε να αναφερθεί στη CIA, που χαρακτήρισε «άσχημα πλήγματα» τα αποτελέσματα των αμερικανικών επιθέσεων στο Ιράν, καταδικάζοντας τα προχτεσινά ρεπορτάζ σε CNN και «New York Times», σύμφωνα με τα οποία οι αμερικανικές επιθέσεις δεν προκάλεσαν σοβαρές καταστροφές στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις. Χαρακτήρισε τα ρεπορτάζ «ανεύθυνες πληροφορίες» για «μία από τις πιο σύνθετες μυστικές στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ στην Ιστορία».
Πάντως, ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας «Financial Times» αναφέρει ότι οι ευρωπαϊκές μυστικές υπηρεσίες κρατούν σαφείς αποστάσεις από την άποψη των ΗΠΑ για το αν και τι ακριβώς χτύπησαν όταν βομβάρδισαν τις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις. Το απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου του Ιράν παραμένει σε μεγάλο βαθμό άθικτο μετά τις αμερικανικές επιδρομές στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του. Αυτό εκτιμούν βάσει πληροφοριών οι μυστικές υπηρεσίες των ευρωπαϊκών πρωτευουσών, θέτοντας υπό αμφισβήτηση τον ισχυρισμό του Τραμπ. Ατομα που ενημερώθηκαν για τις προκαταρκτικές εκτιμήσεις των ευρωπαϊκών υπηρεσιών πληροφοριών δήλωσαν ότι αυτές πιστεύουν πως το απόθεμα περίπου 408 κιλών ουρανίου του Ιράν μεταφέρθηκε εκτός του πυρηνικού συγκροτήματος Φορντό, σε άγνωστη τοποθεσία.
Ηρωας για τον Τραμπ ο …Νετανιάχου
Ο Τραμπ, αφού προειδοποίησε ότι «σίγουρα» θα επαναλάβει τις επιθέσεις στο Ιράν σε περίπτωση που ανασυγκροτηθεί το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, δεν απέκλεισε την επανάληψη των έμμεσων συνομιλιών με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Στο φόντο αυτών των αντιπαραθέσεων, ο Τραμπ σε ανάρτησή του στο «Truth Social» απηύθυνε έκκληση για τερματισμό της δίκης σε βάρος του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου. «Τέτοιο κυνήγι μαγισσών, σε βάρος ενός άνδρα που έδωσε τόσα πολλά, είναι αδιανόητο για εμένα. Αξίζει κάτι πολύ καλύτερο από αυτό, και το κράτος του Ισραήλ επίσης. Η δίκη του Μπίμπι Νετανιάχου πρέπει να ακυρωθεί αμέσως», έγραψε ο Τραμπ, προσθέτοντας ότι σε διαφορετική περίπτωση πρέπει να «δοθεί χάρη» «στον μεγάλο ήρωα, που έκανε τόσα πολλά για το κράτος» του Ισραήλ.
Το μήνυμα του Τραμπ προκάλεσε ικανοποίηση στον Νετανιάχου, που χαρακτήρισε την έκκληση «συγκινητική» προς το πρόσωπό του, «προς το Ισραήλ και προς τον εβραϊκό λαό». Στη συνέχεια ο Νετανιάχου επανέλαβε πως πέτυχε «μεγάλη νίκη» κατά του Ιράν και πως τώρα υπάρχει ευκαιρία «για δραματική αύξηση των ειρηνευτικών συμφωνιών», ενώ προηγουμένως ο Αμερικανός ειδικός απεσταλμένος για τη Μέση Ανατολή Στιβ Γουίτκοφ είχε δηλώσει ότι είναι πιθανές νέες «Συμφωνίες του Αβραάμ», π.χ. του Ισραήλ με τον Λίβανο ή και τη Συρία.
Στο θέμα του «μαγειρέματος» νέων «Συμφωνιών του Αβραάμ» επανήλθε χτες το βράδυ η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ. Στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου η Λέβιτ ισχυρίστηκε ότι μετά το τέλος της σύγκρουσης Ισραήλ – Ιράν ανοίγει ο δρόμος για μια «νέα εποχή, στην οποία ορισμένες από τις αραβικές χώρες και τα κράτη του Κόλπου μπορούν να υπογράψουν νέες “Συμφωνίες του Αβραάμ”».
Τεράστιο το κόστος του πολέμου για το Ισραήλ
Στο μεταξύ, στο Ισραήλ έχουν αρχίσει οι υπολογισμοί για το κόστος του πολέμου με το Ιράν. Οι πρώτες εκτιμήσεις αναφέρουν ότι οι συγκρούσεις διάρκειας 12 ημερών προκάλεσαν ζημιές ύψους άνω των 3 δισ. δολαρίων, χωρίς να αποκλείεται αυτό το ποσό να φτάσει τα 12 δισ. δολάρια, όπως υπολόγισε χτες ο υπουργός Οικονομικών Μπ. Σμότριτς.
Ο Σέι Αχαρόνοβιτς, γενικός διευθυντής της φορολογικής αρχής του Ισραήλ και υπεύθυνος για την καταβολή των αποζημιώσεων, δήλωσε ότι το κόστος ξεπερνά τα 10 δισ. σέκελ (3 δισ. δολάρια), αφενός λόγω κεφαλαίων που απαιτούνται μεταξύ άλλων για την επισκευή, το γκρέμισμα και την ανέγερση κτιρίων που χτυπήθηκαν από τους ιρανικούς βαλλιστικούς πυραύλους, αφετέρου λόγω της καταβολής αποζημιώσεων σε πολίτες και επιχειρήσεις. Ο ίδιος χαρακτήρισε το κόστος του πολέμου 12 ημερών με το Ιράν «το υψηλότερο» που έχει αντιμετωπίσει ποτέ το κράτος του Ισραήλ, και «τη μεγαλύτερη πρόκληση» στην Ιστορία της χώρας από τον τεράστιο όγκο ζημιών. Στην πρώτη εκτίμηση του Αχαρόνοβιτς δεν περιλαμβάνονται κόστη για αντικατάσταση «αμυντικών» συστημάτων, πυρομαχικών κ.λπ., πράγμα που αναμένεται να ανεβάσει ακόμα περισσότερο το κόστος του πολέμου.
Ο υπουργός Οικονομικών Μπ. Σμότριτς δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι το συνολικό κόστος του πολέμου μπορεί να φτάσει τα 12 δισ. δολάρια, ενώ ο διοικητής της Τράπεζας του Ισραήλ, Α. Γιαρόν, ανέφερε περίπου το μισό ποσό μιλώντας στην τηλεόραση του «Bloomberg» την Τετάρτη. Οποιο κι αν είναι το τελικό ποσό, αποτελεί πρόκληση για μια οικονομία που έχει ήδη επιβαρυνθεί από την 20μηνη ευρύτερη σύγκρουση.
Η Ρωσία για τη σχέση Ιράν – ΙΑΕΑ
Χτες ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε πως επιθυμεί να συνεχίσει το Ιράν τη συνεργασία του με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ). Η αντίδρασή του καταγράφεται ένα 24ωρο αφότου το ιρανικό κοινοβούλιο ενέκρινε νομοσχέδιο για διακοπή της συνεργασίας με την ΙΑΕΑ, και λίγες ώρες αφότου το Συμβούλιο των Ιρανών «Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης» ενέκρινε χτες το νομοσχέδιο για την ανάσχεση συνεργασίας με την ΙΑΕΑ.
Σε συνέντευξη Τύπου ο Λαβρόφ ανέφερε: «Θέλουμε να συνεχιστεί η συνεργασία μεταξύ του Ιράν και της IAEA. Θέλουμε να σεβαστούν όλοι την επανειλημμένα διατυπωμένη δήλωση του Ιράν ότι ούτε έχει ούτε προτίθεται να αποκτήσει πυρηνικά όπλα».
Η στάση της ΙΑΕΑ πάντως προβληματίζει και ανησυχεί το Ιράν, με τον πρόεδρο του ιρανικού κοινοβουλίου να επισημαίνει ότι η Υπηρεσία «αρνήθηκε να καταδικάσει έστω και στο ελάχιστο την επίθεση εναντίον των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων, ξεπουλώντας τη διεθνή της αξιοπιστία».
Σταματά η συνεργασία Ιράν – ΙΑΕΑ
Ο πρόεδρος του ιρανικού κοινοβουλίου, Μοχάμεντ Μπαγκέρ Γκαλιμπάφ, δήλωσε χτες ότι μετά την προχτεσινή έγκριση από τη Βουλή του νομοσχεδίου για την παύση συνεργασίας με την ΙΑΕΑ και το «πράσινο φως» από το Συμβούλιο των «Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης», ανοίγει ο δρόμος για την υλοποίηση της απόφασης. Αυτό πρακτικά θα σημάνει την απαγόρευση εισόδου των επιθεωρητών της ΙΑΕΑ στο ιρανικό έδαφος, εκτός αν δοθούν συγκεκριμένες εγγυήσεις για την ασφάλεια των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων.
Την Τετάρτη ο επικεφαλής της ΙΑΕΑ, Ραφαέλ Γκρόσι, δήλωσε ότι βασική προτεραιότητα των επιθεωρητών είναι να επιστρέψουν στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, προκειμένου να αποτιμήσουν τις επιπτώσεις των αμερικανικών και ισραηλινών πληγμάτων και να ελέγξουν τα ιρανικά αποθέματα σε εμπλουτισμένο ουράνιο.
