Εκφράζοντας έμπρακτα την αλληλεγγύη τους στο παλαιστινιακό λαό το Κέντρο Έρευνας και Εκπαίδευσης στη Δημόσια Υγεία, στην Πολιτική Υγείας και την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΚΕΠΥ) σε συνεργασία με το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στη Δημόσια Υγεία και την Πολιτική Υγείας του Τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ διοργάνωσε ημερίδα με θέμα «Εμπόλεμες συρράξεις και δημόσια Υγεία: Η περίπτωση του πολέμου στη Γάζα».
Την εισήγηση εκ μέρους του ΚΕΠΥ έκανε ο Ηλίας Κονδύλης, αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ ο οποίος συντόνισε και την ημερίδα, ενώ παρεμβάσεις έκαναν ο Βασίλης Στραβαρίδης, επικεφαλής της Επείγουσας Αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα (MSF) στη Γάζα και ο Νίκος Χατζαράκης, επίκουρος καθηγητής στο The New School for Social Research στη Νέα Υόρκη.
Ο Αλέξης Μπένος, ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ ξεκινώντας την συζήτηση επεσήμανε ότι σαν τμήμα υγείας θεωρούμε υποχρέωση μας να εκφραστούμε, ειδικά όταν για πρώτη φορά σε έναν πόλεμο καταστρέφονται δομές υγείας και μένουν απροστάτευτοι υγειονομικοί και ασθενείς. Ενώ ακόμα και να σταματήσει ο πόλεμος, βασικές κοινωνικές συνθήκες όπως νερό, τροφή και στέγαση δεν υπάρχουν για να προστατεύσουν τη δημόσια υγεία του πληθυσμού.
Ο Ηλίας Κονδύλης στην ομιλία του σημείωσε πως «από την πλευρά του δικού μας αντικειμένου, της δημόσιας υγείας, οι νεκροί και οι τραυματίες αποτελούν την κορυφή του παγόβουνου της τραγωδίας που εξελίσσετε στην Γάζα και η οποία έχει να κάνει με την βίαιη και απότομη επιδείνωση των κοινωνικοοικονομικών και περιβαλλοντολογικών συνθηκών».
«Στην περίπτωση της Γάζας, είπε χαρακτηριστικά δεν υπάρχει μετανάστευση πληθυσμού όπως σε άλλους πολέμου,ς φέρνοντας πρόσφατο το παράδειγμα της Ουκρανίας. Οι Παλαιστίνιοι παραμένουν εγκλωβισμένοι στην Λωρίδα της Γάζας και καλούνται να επιβιώσουν στα συντρίμμια του πολέμου. Με συγκεκριμένα στοιχεία, ο Ηλ. Κονδύλης, περιέγραψε τις επιπτώσεις του πολέμου.
- Αναγκαστική μετακίνηση: 1.700.000 εσωτερικά εκτοπισμένοι άνθρωποι (internally displaced people), το 75% του πληθυσμού, οι περισσότεροι στη νότια Γάζα και τη Ράφα, σε καταυλισμούς της UNRWA.
- Στέγαση: Πάνω από το 60% των κατοικιών έχουν υποστεί ζημιές ή έχουν καταστραφεί, εκτιμάται ότι πάνω από 500.000 άνθρωποι δεν θα έχουν σπίτι για να επιστρέψουν και ότι πολλοί περισσότεροι δεν θα μπορέσουν να επιστρέψουν αμέσως, καθώς οι περιοχές θα χρειαστούν πρώτα εκκαθάριση εκρηκτικών μηχανισμών, απομάκρυνση συντριμμιών και αποκατάσταση υποδομών.
- Εκπαίδευση: 625.000 μαθητές και φοιτητές χωρίς πρόσβαση στην εκπαίδευση, 6 500 μαθητές/φοιτητές και 301 καθηγητές έχουν σκοτωθεί, 73% των εκπαιδευτικών εγκαταστάσεων έχουν πληγεί ή καταστραφεί (συμπεριλαμβανομένων όλων των πανεπιστημίων).
Ο μισός πληθυσμός της Γάζας (1,1 εκατομμύρια άνθρωποι) αντιμετωπίζει σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια, σημειώνοντας το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί ποτέ παγκοσμίως.
- Μεταξύ των 677.000 που βρίσκονται στα πρόθυρα του λιμού, υπολογίζεται ότι οι 15.000 είναι έγκυες γυναίκες.
- 1 στα 3 παιδιά έως δύο ετών υποφέρουν από υποσιτισμό. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα σοβαρή στη βόρεια Γάζα, όπου περίπου 50.400 παιδιά κάτω των πέντε ετών υποσιτίζονται σοβαρά και το 31% των παιδιών κάτω των δύο ετών υποφέρουν από σοβαρή εξασθένιση.
- Τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2024, το 40,5% όλων των αποστολών τροφίμων δεν είχαν πρόσβαση (έλλειψη σημείων διέλευσης, γραφειοκρατικών εμποδίων, παρατεταμένων διακοπών ρεύματος κ.ο.κ.).
- Το 83% των γεωτρήσεων νερού έχουν καταστραφεί.
- Περίπου το 57% των υποδομών ύδρευσης, αποχέτευσης και υγιεινής έχει καταστραφεί ή έχει υποστεί μερική ζημιά (OCHA, 2024). Η τρέχουσα ικανότητα παραγωγής νερού εκτιμάται σε λιγότερο από το 5% της συνήθους παραγωγής και μειώνεται σταδιακά κάθε μέρα.
- Η έλλειψη καυσίμων δεν επιτρέπει την άντληση νερού μέσω του κύριου δικτύου παροχής και την ικανότητα αφαλάτωσης του πόσιμου νερού, ενώ δύο από τις τρεις κύριες μονάδες αφαλάτωσης νερού είναι εν μέρει λειτουργικές.
- Η UNWRA αναφέρει ότι περίπου το 70% των ανθρώπων στη Γάζα πίνουν αλατισμένο ή μολυσμένο νερό.
Όλες αυτές οι συνθήκες, τόνισε, λειτουργούν για την εκκόλαψη και την εκδήλωση λοιμώδη νοσημάτων. Ο ΠΟΥ καθημερινά προειδοποιεί για τον διαρκεί κίνδυνο εμφάνισης επιδημικών εξάρσεων χολέρας, μηνιγγίτιδας, ηπατίτιδα κ.α..
Πρόσφατη έρευνα επίσης του Lancet έδειξε ότι 350.000 ασθενείς με χρόνια νοσήματα δεν έχουν καθόλου ή έχουν εξαιρετικά περιορισμένη πρόσβαση στην φαρμακευτική αντιμετώπιση και σε βασικές ιατρικές διαδικασίες που χρειάζονται (π.χ. αιμοκάθαρση)».
«Ένα ιδιαίτερο επίσης χαρακτηριστικό του πολέμου στη Γάζα», τόνισε ο Ηλίας Κονδύλης, είναι «η στοχοποίηση των πιο ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων, γυναίκες και παιδιά (κατά 60%) και υγειονομικές υποδομές και υγειονομικούς (443 επιθέσεις στο σύστημα υγείας στις 200 πρώτες μέρες του πολέμου), παραβιάζοντας κανόνες εμπλοκής και διεθνής συνθήκες.
Πιστεύουμε ότι η επιστημονική, ακαδημαϊκή και υγειονομική κοινότητα δεν μπορεί να παραμείνει σιωπηλή στο έγκλημα που εξελίσσετε στη Γάζα. Είναι καθήκον μας να συνεχίσουμε να αποκαλύπτουμε το διαρκές αυτό έγκλημα εκφράζοντας την αλληλεγγύη μας με όποιο δυνατό τρόπο, διεκδικώντας την άμεση και οριστική κατάπαυση του πυρός, την αναγνώριση του Παλαιστινιακού κράτους στα σύνορα του 1967 και την άμεση και οριστική απεμπλοκή της χώρας μας από τον συγκεκριμένο πόλεμο», υπογράμμισε.
Ακολούθησαν παρεμβάσεις από τον Βασίλη Στραβαρίδη, επικεφαλής της Επείγουσας Αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα (MSF) στη Γάζα όπου περιέγραψε την κατάσταση που επικρατεί κυρίως όσον αφορά τις υγειονομικές δομές και τον Νίκο Χατζαράκη, επίκουρο καθηγητής στο The New School for Social Research στη Νέα Υόρκη ο οποίος μετέφερε τις δράσεις αλληλεγγύης στον παλαιστινιακό λαό που αναπτύσσονται σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ από τους φοιτητές και την ακαδημαϊκή κοινότητα.
