Στην Κύπρο βρίσκεται σήμερα ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης για τη δεύτερη Διακυβερνητική Διάσκεψη Ελλάδας – Κύπρου, που θεσμοθετήθηκε τον Ιούλιο του 2023 για «τον εμπλουτισμό και την εμβάθυνση της συνεργασίας Αθήνας – Λευκωσίας σε μια σειρά από πεδία», σύμφωνα με την Αθήνα.
Θα ακολουθήσει η Τριμερής Σύνοδος Κορυφής Ελλάδας – Κύπρου – Ιορδανίας, με τη συμμετοχή και του βασιλιά της Ιορδανίας Aμπντάλα.
Επίσης, ο Έλληνας πρωθυπουργός μαζί με τον Κύπριο Πρόεδρο Ν. Χριστοδουλίδη θα ανοίξουν τις εργασίες του 2ου Ελληνοκυπριακού Συνεδρίου «Greece – Cyprus Summit: Advancing Together», που συνδιοργανώνουν οι «Invest Cyprus» και «Boussias Cyprus» σήμερα στη Λευκωσία, με την υποστήριξη του Κυπριακού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου (ΚΕΒΕ), του Ελληνικού Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ) κ.λπ.
Χτες, ο εκπρόσωπος της κυπριακής κυβέρνησης Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης επιβεβαίωσε ανοιχτά τα σχέδια περαιτέρω ΝΑΤΟποίησης του νησιού. Ερωτηθείς αν η Διακυβερνητική Διάσκεψη θα συζητήσει θέμα ένταξης της Κύπρου στο ΝΑΤΟ, απάντησε: «Εκείνο το οποίο έχουμε θέσει ως στόχο της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αναβάθμιση του αμυντικού μας προγράμματος, και αυτό αποδεικνύεται μέσα από τις ενέργειές μας. Είναι κάτι που συζητήθηκε και κατά την πρόσφατη συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, η ενίσχυση δηλαδή της συνεργασίας στους τομείς Αμυνας και Ασφάλειας. Είναι τομείς που εντάσσονται και στον Στρατηγικό Διάλογο (σ.σ. που οι δύο χώρες εγκαινίασαν τον Οκτώβρη).
Εκείνο που έχουμε θέσει ως στόχο είναι η όσο το δυνατόν επίτευξη της εναρμόνισης των αμυντικών σχεδιασμών της χώρας μας με έναν Οργανισμό ή με τα κράτη – μέλη ενός Οργανισμού όπως είναι το ΝΑΤΟ, είτε αυτό αφορά την εκπαίδευση προσωπικού μας, είτε την υιοθέτηση πρωτοκόλλων, είτε τον τρόπο που το εξοπλιστικό μας πρόγραμμα προοδεύει ή καταρτίζεται».
Συμπλήρωσε δε ότι «σε αυτήν την προσπάθεια αξιοποιούμε όλες τις συνεργασίες που έχουμε με κράτη όπως είναι η Γαλλία και οι ΗΠΑ». Χαρακτήρισε «γνωστή» τη στάση της Τουρκίας «σε μια τέτοια ενδεχόμενη συζήτηση» – που όπως είπε «περιέχει και πολιτικές πτυχές» – και αναφέρθηκε στον «πολύ σημαντικό ρόλο» που διαδραματίζει η Κύπρος για τα ΝΑΤΟικά σχέδια στην περιοχή.
Να σημειωθεί επίσης ότι μετά από έκτακτη σύγκληση του ισραηλινού υπουργικού συμβουλίου για μια πιθανή εκεχειρία στον Λίβανο, ματαιώθηκε χτες η ολιγόωρη επίσκεψη που θα έκανε στην Αθήνα ο Ισραηλινός υπουργός Ενέργειας Ελι Κοέν.
Στο επίκεντρο της συνάντησης με τον Ελληνα ομόλογό του, Θ. Σκυλακάκη, ήταν η υπογραφή διμερούς συμφωνίας για συνεργασία στον τομέα της Ενέργειας, από τις ΑΠΕ και την αποθήκευση μέχρι το υδρογόνο και τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις (βλ. και τον διασυνδετήριο αγωγό που σχεδιάζεται μεταξύ Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, «Great Sea Interconnector»).
Οπως παρατηρούσαν διάφοροι «κύκλοι», θα ήταν η πρώτη φορά που Ελλάδα και Ισραήλ προχωρούν στην υπογραφή μιας διμερούς ενεργειακής διακρατικής συμφωνίας, με διπλωμάτες αναλυτές να μιλούν για «ένα συμβολικό σήμα ενίσχυσης της συμμαχίας των δύο χωρών στο γεωπολιτικό περιβάλλον που διαμορφώνει η επόμενη μέρα της ολοκλήρωσης των πολεμικών επιχειρήσεων στη Γάζα και στον Λίβανο».
«Γεωπολιτικό κομβικό σημείο η Ανατ. Μεσόγειος»
Στο μεταξύ, επιστολή του Αμερικανικού – Ελληνικού Ινστιτούτου (AHI) προς τον Αμερικανό Πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν, ζητά να αξιοποιήσει το τελευταίο δίμηνο της θητείας του για νέες, συγκεκριμένες πρωτοβουλίες που θα καθιερώσουν την Κύπρο ως βασικό εταίρο του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Μεσόγειο.
Μεταξύ άλλων προτείνεται η αξιοποίηση σχημάτων όπως ο λεγόμενος «Μεσογειακός Διάλογος» (MD), αλλά και τα προγράμματα εξειδικευμένων συνεργασιών (ITPPs) που διαθέτει η Συμμαχία, ενώ επικροτούνται η καθιέρωση του Στρατηγικού Διαλόγου, η υπογραφή Οδικού Χάρτη για διμερή αμυντική συνεργασία, η αναβάθμιση της στρατιωτικής συνεργασίας και η συμμετοχή της Κύπρου στη διάνοιξη «ανθρωπιστικού διαδρόμου» προς τη Γάζα.
Μεταξύ άλλων η επιστολή ζητά, όπως «έχετε ήδη εργαστεί για να ενισχύσετε τους κρίσιμους δεσμούς μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ και των εταίρων του ΝΑΤΟ στον Ινδο-Ειρηνικό», να γίνει το ίδιο «και στην Ανατολική Μεσόγειο», αφού «είναι ένα γεωπολιτικό κομβικό σημείο».
Σε αυτό το πλαίσιο, και με ζητούμενο τη διασφάλιση της σταθερότητας υπέρ της ΝΑΤΟικής συμμαχίας, εκτιμάται ακόμα ότι «η έλλειψη δράσης για την αντιμετώπιση της αποσταθεροποιητικής συμπεριφοράς της Τουρκίας στέλνει ένα μήνυμα που μπορεί να ενθαρρύνει περαιτέρω επιθετικότητα», καθώς και ότι «η κατοχή υπονομεύει τα συμφέροντα της περιφερειακής πολιτικής των ΗΠΑ που αφορούν την ενεργειακή ασφάλεια και την ασφάλεια των θαλάσσιων μεταφορών».
Σημειωτέον, ο Μεσογειακός Διάλογος (MD) του ΝΑΤΟ σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Συμμαχίας «είναι ένα φόρουμ εταιρικής σχέσης που στοχεύει να συμβάλει στην ασφάλεια και στη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, και να προωθήσει καλές σχέσεις και κατανόηση μεταξύ των χωρών που συμμετέχουν και των Συμμάχων του ΝΑΤΟ». Σήμερα σε αυτόν συμμετέχουν Αλγερία, Αίγυπτος, Ισραήλ, Ιορδανία, Μαυριτανία, Μαρόκο και Τυνησία.
Ακόμα, τα Ατομικά Προσαρμοσμένα Προγράμματα Εταιρικής Σχέσης (Individually Tailored Partnership Programmes – ITPPs) είναι «το κύριο εργαλείο που χρησιμοποιεί το ΝΑΤΟ για να συντονίσει τη συνεργασία του με τους εταίρους. Κάθε ITPP καθορίζει όλες τις πτυχές της συνεργασίας του ΝΑΤΟ με έναν μόνο εταίρο σε ένα στρατηγικό και προσανατολισμένο στους στόχους πλαίσιο, τονίζοντας τους κύριους στόχους της συνεργασίας κάθε εταίρου με το ΝΑΤΟ».
Μεγάλο ενδιαφέρον για τη βάση «Ανδρέας Παπανδρέου»
Την ίδια στιγμή, στη Λευκωσία (και όχι μόνο) έχει γίνει δεκτός με ενθουσιασμό ο επικείμενος διορισμός του Μάρκο Ρούμπιο στο αμερικανικό ΥΠΕΞ, δεδομένης της «πρωτοπόρας συμβολής» του σε συνεργασίες όπως αυτή των ΗΠΑ με Ελλάδα – Κύπρο – Ισραήλ για την Ενέργεια και την Ασφάλεια στην περιοχή.
Καθόλου τυχαία, μόλις τον περασμένο μήνα επισκέφτηκαν την Κύπρο οι τέσσερις Ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές των ΗΠΑ – Τζέρι Μόραν, Σούζαν Κόλινς, Τζον Μπούζμαν και Τζον Κόρνιν – που μαζί με την Αμερικανίδα πρέσβειρα στο νησί Τζούλι Φίσερ «επιθεώρησαν» την αεροπορική βάση «Ανδρέας Παπανδρέου» στην Πάφο, και υπογράμμισαν τον «σημαντικό ρόλο της Κύπρου ως πυλώνα ασφάλειας, σταθερότητας και γέφυρας ειρήνης και συνεργασίας».
Σχετικά ρεπορτάζ σχολίαζαν ότι η επίσκεψη των Αμερικανών γερουσιαστών (που έκαναν περιφερειακή περιοδεία) εντάσσεται στο πλαίσιο και «της κοινής βούλησης για περαιτέρω ανάπτυξη και ενίσχυση των στρατηγικά σημαντικών διμερών σχέσεων μεταξύ Κύπρου και ΗΠΑ». Η δε Φίσερ μίλησε για επίσκεψη – ευκαιρία «να τονιστεί η κοινή δέσμευση ΗΠΑ – Κύπρου για περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια σε μια κρίσιμη στιγμή, και να επικεντρωθεί στη σημασία αυτής της βασικής εταιρικής σχέσης».
«Αν δεν υπάρξει εξαίρεση» της Τουρκίας από τις κυρώσεις των ΗΠΑ κατά της Ρωσίας «δεν θα είμαστε σε θέση να πληρώσουμε» για το εισαγόμενο ρωσικό αέριο, δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ. Αναφερόμενος σε διαπραγματεύσεις μεταξύ Αγκυρας και Ουάσιγκτον για να μπορεί η πρώτη να χρησιμοποιεί τη ρωσική «Gazprombank» και να πληρώνει εισαγωγές ρωσικού αερίου, ο Μπαϊρακτάρ είπε ότι «χωρίς εξαίρεση (…) το πρόβλημα μπορεί να γίνει πολύ μεγάλο».
