Η κυβέρνηση με το νέο αντιλαϊκό νομοσχέδιο, που μετατρέπει τη «Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας» σε «Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων», επιταχύνει την παραχώρηση της κερδοφόρας διαχείρισης του νερού και των αστικών αποβλήτων στους επιχειρηματικούς ομίλους.
Προσαρμόζει το πλαίσιο λειτουργίας της εγχώριας αγοράς, με βάση τις κατευθύνσεις της ΕΕ για τη «ρύθμιση της υδατικής πολιτικής», σύμφωνα με τα αντίστοιχα πρότυπα για την απελευθερωμένη αγορά Ενέργειας.
Αυτό γίνεται με το βλέμμα στο ΕΣΠΑ 2021-27, που προβλέπει τη χρηματοδότηση των ομίλων για εκτέλεση σχετικών έργων υποδομής ύψους έως και 4 δισ. ευρώ. Αλλωστε, είναι ένα απ’ τα προαπαιτούμενα του Ταμείου Ανάκαμψης που πρέπει να υλοποιηθούν μέσα στο επόμενο εξάμηνο.
Άμεσα θα έχει δραματικές επιπτώσεις για τον λαό. Απ’ τη μια θα κληθούμε να χρυσοπληρώσουμε την αύξηση της τιμής του νερού. Απ’ την άλλη η ποιότητα του νερού και οι επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον θα βρίσκονται σταθερά στη ζυγαριά κόστους – οφέλους, υπό τη δαμόκλειο σπάθη της κερδοφορίας του κεφαλαίου που θυσιάζει την υγεία και την ασφάλεια στον βωμό του κέρδους. Η πρόσβαση του λαού στο δίκτυο θα είναι στα χέρια των επιχειρηματικών ομίλων που δεν θα διστάζουν να κόβουν το νερό σε φτωχά νοικοκυριά με χρέη όπως κάνουν σήμερα η ΕΥΔΑΠ ΑΕ και η ΕΥΑΘ ΑΕ. Μόλις πριν λίγες μέρες τα συνδικάτα απέτρεψαν μια τέτοια εξέλιξη σε ένα φτωχό νοικοκυριό της Αθήνας.
Η κοινοτική Οδηγία – πλαίσιο για το νερό
Το σύνολο των σημερινών ρυθμίσεων δεν αποτελούν ελληνική πρωτοτυπία ή κάποια «νεοφιλελεύθερη εμμονή» της ΝΔ.
Το ΚΚΕ αποκάλυψε έγκαιρα1 ότι η ίδια πολιτική με παραλλαγές εφαρμόστηκε σε όλα τα κράτη – μέλη της ΕΕ προκειμένου υπερσυσσωρευμένα κεφάλαια να βρουν κερδοφόρα διέξοδο στους κλάδους που «απελευθερώνονταν» σταδιακά απ’ την κρατική προστασία: Τηλεπικοινωνίες, Ενέργεια, μεταφορές και το Νερό. Η κοινοτική Οδηγία – πλαίσιο (2000/60/ΕΚ)2με την οποία, απ’ το 2003, εναρμονίστηκε η ελληνική νομοθεσία, διαμορφώνει το πλαίσιο εμπορευματοποίησης του νερού. Θέτει ως προτεραιότητα τον περιορισμό της ζήτησης αντί της μεγιστοποίησης της προσφοράς νερού σε κάθε υδατικό διαμέρισμα, για να επιβάλει την αντιλαϊκή πολιτική τιμολόγησής του.
Η κοινοτική πολιτική τεχνηέντως αντιπαραθέτει την προτεραιότητα χρήσης του νερού για ύδρευση με τις χρήσεις του νερού στην παραγωγή, όπως στους κλάδους των τροφίμων και της Ενέργειας, δηλαδή σε κλάδους εξίσου απαραίτητους για την κάλυψη κοινωνικών αναγκών. Κάτω απ’ τον μανδύα της προστασίας του υδάτινου περιβάλλοντος και της καλής κατάστασης των υδάτινων σωμάτων, που απειλούνται απ’ την «κλιματική αλλαγή», μεθοδεύεται η αυξημένη τιμολόγηση του νερού, ιδιαίτερα στον αγροτικό τομέα και τη λαϊκή κατανάλωση στις πόλεις.
Ο τρόπος τιμολόγησης περιλαμβάνει τη λεγόμενη «ανάκτηση του περιβαλλοντικού κόστους» και του «κόστους ανάκτησης υδατικού πόρου» σε υλοποίηση της ενιαίας τιμολόγησης για κάθε χρήση – είτε αυτή αφορά ένα νοσοκομείο, είτε ένα πεντάστερο ξενοδοχείο – μεταβλητά κλιμακούμενη ανάλογα με την ποσότητα κατανάλωσης.
Συνένοχοι όσοι κυβέρνησαν στην πολύχρονη πορεία «απελευθέρωσης» του νερού
Στην Ελλάδα, η υλοποίηση της πολιτικής της ΕΕ για ιδιωτικοποίηση του νερού μετρά πάνω από δύο δεκαετίες. Το σύνολο των κυβερνήσεων προχώρησε σε ευθυγράμμιση του νομοθετικού πλαισίου με την ευρωπαϊκή Οδηγία – πλαίσιο απ’ την οποία απορρέουν: Η εμπορευματοποίηση του νερού, της χρήσης του, των υποδομών του, των εργασιών συντήρησης δικτύου, η εκτόξευση των τιμολογίων, ο δραστικός περιορισμός της διάθεσης του νερού στον αγροτικό τομέα και η επιθετική προώθηση της εμπορευματικής λειτουργίας και ιδιωτικοοικονομικής λειτουργίας των επιχειρήσεων ύδρευσης.
Με κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, το 1999 ξεκινά ο διαχωρισμός των υποδομών (ΕΥΔΑΠ Παγίων) που παρέμειναν στο κράτος και της διανομής που πέρασε στις Ανώνυμες Εταιρείες ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, οι οποίες εισάχθηκαν στο Χρηματιστήριο.
Χαρακτηριστικές είναι οι εξελίξεις που δρομολόγησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ειδικότερα η μεταφορά των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ στο Υπερταμείο το 2016 και η περιβόητη ΚΥΑ τιμολόγησης του νερού το 2017, που ουσιαστικά αποτύπωνε το νερό – εμπόρευμα με άμεσους οικονομικούς όρους, καθώς υπολόγιζε την τιμή του νερού με βάση την κερδοφορία του επενδεδυμένου κεφαλαίου. Μάλιστα, πλευρές της ΚΥΑ αυτής ακυρώθηκαν με πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ το φθινόπωρο του 2022. Τα σημερινά προεκλογικά κροκοδείλια δάκρυα του ΣΥΡΙΖΑ δεν παραγράφουν τις βαριές κυβερνητικές του ευθύνες στην ταχύτερη προώθηση της εμπορευματοποίησης του νερού βάσει της πολιτικής της ΕΕ.
Στην ΕΥΔΑΠ οι ιδιώτες επενδυτές κατέχουν το 38,67%, ενώ παραμένει στο κράτος το 61,33% άμεσα ή έμμεσα μέσω του ΤΑΙΠΕΔ. Προχώρησε ο έλεγχος σημαντικών μετοχικών πακέτων από κεφάλαια όπως του αμερικάνικου ομίλου «Paulson» στην ΕΥΔΑΠ και της γαλλικής «Suez» στην ΕΥΑΘ. Ταυτόχρονα παραμένει και επεκτείνεται η κερδοφόρα παραχώρηση τμημάτων των υπηρεσιών σε κορυφαίους επιχειρηματικούς ομίλους όπως το Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων Ψυττάλειας. Η πορεία αυτή για τους εργαζόμενους συνοδεύτηκε από επίθεση στα εργατικά δικαιώματα, αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις, μείωση του προσωπικού.
Το νομοσχέδιο της ΝΔ με τη συγκρότηση της «Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων» στοχεύει στη «ρύθμιση» της αγοράς για τους παρόχους ύδρευσης/αποχέτευσης και άρδευσης. Πλέον μετράμε πείρα από αντίστοιχες αρχές όπως η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων με θύματα στις ράγες, όπως η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας με θύματα απ’ το κρύο.
