Ν. Μπουντούρογλου: Οι καπιταλιστικές εξελίξεις στην Εμπορευματική Υγεία του «Μέλλοντος»

7 Φεβρουαρίου 2023 | 10:15
Φωτό αρχείου / EUROKINISSI

Του Νίκου Μπουντούρογλου*

Η υγεία είναι προσωπική-ατομική υπόθεση ή κοινωνικό δικαίωμα;

Η Υγεία – Πρόνοια είναι κοινωνικό αγαθό, λαϊκή ανάγκη ή εμπόρευμα στον καπιταλισμό;

Είναι σύγχρονο, ρεαλιστικό να συμβιβαζόμαστε με τα ψίχουλα, να μετράμε τη ζωή μας με το σταγονόμετρο-ευρώμετρο;

Αποδεικνύεται, για άλλη μια φορά, ότι τόσο στη φάση της κρίσης όσο και της ανάκαμψης, χαμένοι είμαστε οι εργαζόμενοι, που πληρώνουμε, με την ένταση της εκμετάλλευσης, της φοροληστείας και τις ανατιμήσεις, είτε για να «διασωθούν» είτε για να αυξηθούν τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων. Όλη αυτή την περίοδο της μάχης, δυστυχώς επιβεβαιώνεται -αυτό που από την αρχή έχουμε αναδείξει- ότι ο λαός παραμένει εκτεθειμένος, απροστάτευτος, από τα αθωράκιστα δημόσια συστήματα Υγείας.

Κι αυτό συμβαίνει όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στα κράτη με τις πιο ισχυρές καπιταλιστικές οικονομίες, με τα «πολυδιαφημιζόμενα» προηγμένα συστήματα Υγείας. Τα οποία «…προωθούν ισότιμες εταιρικές σχέσεις, βιώσιμες και εποικοδομητικές, με βάση την πρωτοβουλία Global Gateway… ως εκ τούτου, η στρατηγική εισάγει μια στιβαρή προσέγγιση με τίτλο “Υγεία σε όλες τις πολιτικές”, σκοπός της οποίας είναι να διασφαλιστεί ότι ένα ευρύ φάσμα πολιτικών συμβάλλει πραγματικά στην επίτευξη των στόχων για την Υγεία»1.

Η στρατηγική της ΕΕ για την Υγεία – Πρόνοια για την περίοδο 2014-2020 αποτελεί μέρος της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Το ελληνικό πρόγραμμα «ΥΓΕΙΑ 2014-2020» εξειδικεύει τη στρατηγική της ΕΕ στην Υγεία – Πρόνοια στους εξής άξονες:

Εξασφάλιση «βιώσιμων και αποδοτικών συστημάτων Υγείας» μέσω «της οικονομικής βιωσιμότητάς τους και της αλλαγής στον τρόπο λειτουργίας των δημόσιων μονάδων Υγείας»2.

  • Δηλαδή, ραγδαία μείωση της κρατικής χρηματοδότησης των κρατικών μονάδων Υγείας και ενίσχυση της λειτουργίας τους με όρους επιχειρήσεων. Δηλαδή, ενίσχυση της επιχειρηματικής δράσης στον κλάδο.
  • «Επένδυση στην υγεία των πολιτών» μέσω της κρατικής παροχής «στοιχειωδών υπηρεσιών». Δηλαδή, περιορισμός των υπηρεσιών που παρέχονται δωρεάν από το κράτος στο επίπεδο του «ελάχιστου βασικού πακέτου».
  • «Άμβλυνση των ανισοτήτων στον τομέα της Υγείας» μέσω «της διαχείρισης της ακραίας φτώχειας, των ελάχιστων διαμορφωμένων πακέτων κάλυψης για τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, των δικτύων ασφαλείας, της ενίσχυσης του εθελοντικού κινήματος». Δηλαδή, μέτρα διαχείρισης της ακραίας φτώχειας, με το ελάχιστο δυνατό κρατικό κόστος.

«Η ΕΕ μελετά με ιδιαίτερη προσοχή τις επιπτώσεις όλων των πολιτικών της στους τομείς της Δημόσιας Υγείας και της Κοινωνικής Ασφάλισης. Ο στόχος της είναι να ενθαρρύνει την ίση πρόσβαση όλων σε ποιοτική και (οικονομικώς) προσιτή υγειονομική περίθαλψη και κοινωνικές υπηρεσίες, στο πλαίσιο των αναδιαρθρώσεων στην κοινωνία και λόγω της ανάγκης αντιμετώπισης των νέων απαιτήσεων»3.

Δεν είναι τυχαίο ότι όλες ανεξαιρέτως οι πολιτικές δυνάμεις, ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ, που διαδοχικά έβαλαν το «χέρι τους» για τη διαμόρφωση αυτού του άθλιου συστήματος Υγείας, με την εμπορευματοποίηση των υπηρεσιών του, με τα κριτήρια του “κόστους – οφέλους”, της επιχειρηματικότητας και της ανταποδοτικότητας, διαγωνίζονται ποιος είναι πιο ικανός να υλοποιήσει αυτές τις κατευθύνσεις.

Ο αριθμός των θανάτων αυξήθηκε σε όλες τις χώρες της ΕΕ κατά τη διάρκεια της περιόδου πανδημίας, αλλάκυρίως στην Ιταλία (+111.700, +18%), στην Ισπανία (+75.500, +18%) και στην Πολωνία (+67.600, +17%), σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία. Αυτή η μεγάλη θνησιμότητα συνέβαλε στην ελαφρά μείωση του πληθυσμού της ΕΕ το 2020, ο οποίος από 447,3 εκατομμύρια κατοίκους πέρασε στα 447 εκατομμύρια4.

Χαρακτηριστικά στην προωθημένη καπιταλιστική Ευρωπαϊκή Ένωση, η χρηματοδότηση της Υγείας αντιμετωπίζεται ως «επένδυση», για την εξασφάλιση του ελάχιστου εκείνου επιπέδου υγείας των εργαζομένων ως απαραίτητο όρο για την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης, προκειμένου αυτή να μπορεί να εντάσσεται στην καπιταλιστική παραγωγή.

Το δικαίωμα στην Υγεία δεν μπορεί να διασφαλιστεί από τον καπιταλισμό. Είναι σαφές πως στον καπιταλιστικό κόσμο τα κέρδη είναι ασύμβατα με το δικαίωμα στην Υγεία.

Τα αντιλαϊκά σχέδια της σημερινής κυβέρνησης της ΝΔ, που αντιγράφει (στην αγγλική αργκό/slang… copy/paste) τα ήδη νομοθετημένα αντιλαϊκά μέτρα της προηγούμενης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ αποτυπώνονται και στον κρατικό προϋπολογισμό που ψηφίστηκε, ο οποίος δείχνει ξεκάθαρα από ποιους τα παίρνει η κυβέρνηση και σε ποιους τα δίνει. Ενώ έχουμε αύξηση του πληθυσμού που νοσεί, ταυτόχρονα γίνεται υποβάθμιση των δημόσιων δομών και περικοπές στις παροχές. Όλο και περισσότεροι αποκλεισμένοι από τις υπηρεσίες Υγείας και όλα αυτά για να δοθεί ζεστό χρήμα και πελατεία σε κλινικές, ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα και φαρμακοβιομήχανους.

ΠΡΟΚΛΗΣΗ για κάθε εργαζόμενη/ο, ηλικιωμένη, συνταξιούχο, άνεργο, για κάθε λαϊκή οικογένεια αποτελούν οι νέες κυβερνητικές εξαγγελίες για νέες περικοπές στην υγειονομική περίθαλψη, αύξηση των πληρωμών των ασθενών, επέκταση των ιδιωτικοποιήσεων και της επιχειρηματικής λειτουργίας των δημόσιων νοσοκομείων.

Συγκεκριμένα, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Υγείας, στο νομοσχέδιο για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας -που έρχεται να ολοκληρώσει την υλοποίηση του «Συμπληρωματικού Μνημονίου» στο πλαίσιο της 3ης αξιολόγησης, που υπέγραψε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με την Ευρωπαϊκή Ένωση – ΔΝΤ το 2017, προβλέπεται:

  • Η υποχρεωτική εγγραφή των πολιτών σ’ έναν θεράποντα ιατρό (παθολόγοι, γενικοί γιατροί, παιδίατροι) ο οποίος θα ενεργεί ως «κόφτης» («gatekeeper » είναι ο όρος που αναφέρεται στο συμπληρωματικό μνημόνιο…), σε ό,τι αφορά τη διενέργεια παραπέρα εξετάσεων, ιατρικών επισκέψεων σε γιατρούς άλλων ειδικοτήτων, παραπομπή σε νοσοκομεία κ.ά., (η «υποχρεωτική εγγραφή» σε οικογενειακό γιατρό – «gatekeeper» είχε θεσμοθετηθεί αρχικά τον Μάρτιο 2018).
  • Η χορήγηση σχετικού παραπεμπτικού από τον «οικογενειακό γιατρό» είναι απαραίτητη, αλλιώς η δαπάνη για εξετάσεις, θεραπείες, νοσηλείες ΔΕΝ θα καλύπτεται από τον ΕΟΠΥΥ.
  • Αντί για επείγουσες προσλήψεις και μονιμοποίηση των συμβασιούχων, ιδιώτες γιατροί θα πραγματοποιούν εφημερίες στα δημόσια νοσοκομεία.
  • Υλοποίηση του νόμου 2889/2001 του ΠΑΣΟΚ (που διατηρήθηκε από όλες τις κυβερνήσεις) για διενέργεια ιδιωτικών απογευματινών χειρουργείων με επιβάρυνση των ασθενών είτε με άμεσες πληρωμές είτε μέσω των ασφαλιστικών εισφορών τους – την ίδια περίοδο που εκατοντάδες χειρουργικές αίθουσες, πανελλαδικά, μένουν αναξιοποίητες λόγω έλλειψης προσωπικού.
  • Επέκταση των Συμπράξεων με τον Ιδιωτικό Τομέα, μέσω της «προώθησης» χειρουργικών ασθενών από δημόσια νοσοκομεία σε ιδιωτικές κλινικές.

Αποδεικνύεται, για άλλη μια φορά, ότι οι σχεδιασμοί αποτελούν συνειδητή επιλογή των κυβερνήσεων ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ, ΠΑΣΟΚ για την υλοποίηση της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μείωση της κρατικής χρηματοδότησης για την υγειονομική περίθαλψη των λαϊκών οικογενειών και μετατροπή των δημόσιων νοσοκομείων σε «αυτοτελείς επιχειρηματικές μονάδες».

Το νομοσχέδιο της κυβέρνησης ΝΔ έρχεται να συμπληρώσει τον αντίστοιχο νόμο 4486/2017 της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να αλλάξει ο τρόπος που θα γίνεται η πρόσβαση στις μονάδες Υγείας, προκειμένου να «προσαρμοσθεί» η παρεχόμενη υγειονομική περίθαλψη στα ολοένα και πιο ασφυκτικά πλαίσια, που καθορίζονται από τη συνεχώς μειούμενη κρατική χρηματοδότηση (μόνο το 2022 μειώνεται η κρατική χρηματοδότηση για τον ΕΟΠΥΥ κατά 69 εκατ. ευρώ).

Ταυτόχρονα, αξιοποιώντας τις απαράδεκτες λίστες αναμονής για χειρουργικές επεμβάσεις -που οφείλονται κυρίως στις κλειστές χειρουργικές αίθουσες λόγω έλλειψης προσωπικού αλλά και στη μετατροπή των δημόσιων νοσοκομείων σε «μιας νόσου»- επιχειρείται ο «εξωραϊσμός» της επέκτασης της επιχειρηματικής δράσης στην Υγεία, με βασικό κριτήριο το κέρδος, ως δήθεν «ωφέλιμη» για τις λαϊκές οικογένειες.

Βασικό χαρακτηριστικό του «νέου ΕΣΥ» είναι η λειτουργία των μονάδων Υγείας με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, με βάση τις κατευθύνσεις του ΟΔΙΠΥ ΑΕ (για την «αύξηση του ανταγωνισμού μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών νοσοκομείων») και τα κριτήρια «Κοστολόγησης Ομοιογενών Διαγνωστικών Κατηγοριών» (DRGs) που διαμόρφωσε η ΚΕΤΕΚΝΥ ΑΕ (μετεξέλιξη της ΕΣΑΝ ΑΕ) στη διάρκεια της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.

Θυμίζουμε ότι η εφαρμογή των DRG είναι βασική απαίτηση των ασφαλιστικών εταιρειών, όχι μόνο για να μειωθεί η ασφαλιστική κάλυψη για εξετάσεις και θεραπείες, αλλά και για να διαμορφωθούν παρόμοιοι όροι λειτουργίας μεταξύ δημόσιων νοσοκομείων και ιδιωτικών κλινικών. Με τον ταξικό σύλλογο εργαζομένων του ΓΑΝΠ «ΜΕΤΑΞΑ» επανεκτιμήσαμε τις τραγικές ελλείψεις σε όλους τους εργαζόμενους του νοσοκομείου μας (γιατροί, νοσηλευτές, τεχνολόγοι, διοικητικό και τεχνικό προσωπικό), την απαράδεκτα χαμηλή χρηματοδότηση του νοσοκομείου που θέτουν σε υπολειτουργία όλα τα τμήματα. Οι ελλείψεις αυτές είναι χρόνιες, τώρα όμως θέτουν σε πραγματικό κίνδυνο στοιχειώδεις λειτουργίες του νοσοκομείου.

Επιβεβαιώνεται επομένως ότι στο νοσοκομείο-επιχείρηση, το κόστος λειτουργίας θα καλύπτεται από τις πληρωμές των ασθενών-πελατών, με όσο το δυνατόν μικρότερη κρατική χρηματοδότηση. Δεδομένου ότι στο κόστος λειτουργίας συμπεριλαμβάνεται και η μισθοδοσία του προσωπικού, για να μπορεί το νοσοκομείο-επιχείρηση να είναι «αποδοτικό» και «ανταγωνιστικό» με τις αντίστοιχες ιδιωτικές κλινικές, ώστε να «κλείνει συμφωνίες» με τις ασφαλιστικές εταιρείες και τον ΕΟΠΥΥ (που σχεδιάζεται να λειτουργεί ως ιδιωτική ασφαλιστική), θα πρέπει να έχει όσο το δυνατόν λιγότερο και φθηνότερο προσωπικό. Στο σχεδιασμό αυτό εντάσσεται η διαιώνιση των μεγάλων ελλείψεων προσωπικού και η επέκταση των ελαστικών εργασιακών σχέσεων. Κανείς δεν περισσεύει. ΟΛΟΙ ΜΑΣ καλύπτουμε επιτακτικές ανάγκες σε κρίσιμες υπηρεσίες του νοσοκομείου με αυτοθυσία, με διπλοβάρδιες και τηρώντας τα μέτρα προστασίας.

Εργασιακός μεσαίωνας για τους εργαζόμενους όπου όλα τα νοσοκομεία εν μέσω πανδημίας μετατρέπονται σε κλινικές της «μιας νόσου».

Για τον ογκολογικό ασθενή του ελλαδικού χώρου η δυσλειτουργία του Ογκολογικού Νοσοκομείου «ΜΕΤΑΞΑ» και η εγκατάλειψή του στα όρια της κατάρρευσης σημαίνει ότι χάνουν έναν σημαντικό χώρο προάσπισης της υγείας τους και παροχής δωρεάν υπηρεσιών Υγείας. Ένα νοσοκομείο με εμπειρία 5 και πλέον δεκαετιών στην ογκολογία καταρρέει.

Τι θα γίνουν οι ογκολογικοί ασθενείς; Πόσο μπορούν να περιμένουν για να χειρουργηθούν ή να κάνουν εξετάσεις ή να κάνουν θεραπείες;

Ο καρκίνος δεν μπορεί να περιμένει, αλλά εξελίσσεται τις περισσότερες φορές ραγδαία.

Αποδεικνύεται, για άλλη μια φορά, ότι τόσο στη φάση της κρίσης όσο και της ανάκαμψης, χαμένοι είμαστε οι εργαζόμενοι, που πληρώνουμε, με την ένταση της εκμετάλλευσης, της φοροληστείας και τις ανατιμήσεις, είτε για να «διασωθούν» είτε για να αυξηθούν τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων.

Η βασική διαφορά στη «φιλοσοφία» που πρεσβεύουμε είναι πως η υγεία είναι στην ευθύνη ολόκληρης της κοινωνίας και όχι ατομική ευθύνη τουκαθένα.

Κάνουμε την αγανάκτηση οργανωμένη ταξική πάλη.

«Δεν χύνουν δάκρυ μάτια που συνήθισαν να βλέπουν φωτιές, δεν σκύβουν το κεφάλι οι μαχητές, κρατάν ψηλά τ’ αστέρι με περηφάνια» – Ναζίμ Χικμέτ.

Ο Νίκος Μπουντούρογλου είναι ακτινοθεραπευτής – ογκολόγος, μέλος του ΔΣ του Σωματείου Εργαζομένων στο Νοσοκομείο «Μεταξά», συνεργάτης του Τμήματος Υγείας – Πρόνοιας της ΚΕ του ΚΚΕ

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...