Σε εξέλιξη βρίσκονται τα πολύπλευρα παζάρια στην ιμπεριαλιστική αντιπαράθεση Δύσης – Ρωσίας για την «ασφάλεια στην ανατολική Ευρώπη» με αιχμή την Ουκρανία και τη σύγκρουση στο Ντονμπάς, ενώ παράλληλα αναδεικνύονται οι αντιθέσεις και μέσα στον ευρωατλαντικό άξονα.
Με τη Γαλλία – που έχει την προεδρία της ΕΕ το τρέχον 6μηνο – να διεκδικεί αναβαθμισμένο ρόλο στις διαπραγματεύσεις γύρω από την Ουκρανία και την «ευρωπαϊκή ασφάλεια», ο Γάλλος πρόεδρος Εμάνουελ Μακρόν μετέβη σήμερα στο Κίεβο μετά τη χτεσινή επίσκεψη στη Μόσχα.
Παράλληλα, η ένταση μεταξύ Γερμανίας και ΗΠΑ για τον ρωσικό αγωγό «Nord Stream 2» που καταλήγει στη βόρεια Γερμανία, ανέβηκε κατά τη συνάντηση του Γερμανού καγκελάριου, Όλαφ Σολτς με τον Αμερικανό πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν, στην Ουάσιγκτον. Παρότι οι δύο ηγέτες τοποθετήθηκαν ξανά υπέρ της «ενίσχυσης της διατλαντικής συνεργασίας», τα διαφοροποιημένα συμφέροντα των αστικών τάξεων των δύο χωρών, όπως και ο ανταγωνισμός τους για το ρόλο τους στην ανατολική Ευρώπη, οδηγούν και σε διαφορετικές στάσεις απέναντι στην Ουκρανία και τη Ρωσία.
«Εάν η Ρωσία εισβάλει, δηλαδή τανκς ή στρατεύματα περάσουν ξανά τα σύνορα της Ουκρανίας, τότε δεν θα υπάρχει πλέον “Nord Stream 2”. Εμείς, θα δώσουμε ένα τέλος σε αυτό», δήλωσε ο Μπάιντεν στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Γερμανό καγκελάριο, προκαλώντας του εμφανή εκνευρισμό. Οταν δε ρωτήθηκε, πώς θα το πετύχουν αυτό οι ΗΠΑ, δεδομένου ότι το έργο βρίσκεται υπό γερμανικό έλεγχο, ο Μπάιντεν είπε: «Σας υπόσχομαι, θα μπορέσουμε να το κάνουμε».
Είχαν προηγηθεί ερωτήσεις στον Ολ. Σολτς από δημοσιογράφους για το αν η Γερμανία θα αρνηθεί τη λειτουργία του αγωγού ως μέρος μελλοντικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας σε περίπτωση εισβολής στην Ουκρανία. Ο Γερμανός καγκελάριος ωστόσο απέφυγε να αναφερθεί ονομαστικά στον «Nord Stream 2», που αποτελεί «στρατηγική επιλογή» για το γερμανικό κεφάλαιο.
«Δεν θα υπάρξουν μέτρα στα οποία θα ενεργήσουμε διαφορετικά. Θα ενεργήσουμε ενωμένοι, μαζί. Θα γίνουν όλα τα απαραίτητα βήματα και θα γίνουν από κοινού με τους συμμάχους μας. Είμαστε απολύτως ενωμένοι», ανέφερε ο Σολτς. «Θα είναι υψηλό το κόστος για τη Ρωσία και πιστεύω ότι το έχουν αντιληφθεί όλοι», πρόσθεσε.
Αντιπαράθεση για τον «Nord Stream 2»
Το περιστατικό απασχόλησε έντονα τον γερμανικό Τύπο: «Ο Σολτς σιωπά επί 15′ για τον ρωσικό αγωγό», γράφει η “Bild”, αναφερόμενη στη συνέντευξη του Σολτς στο αμερικανικό σταθμό CNN, στην οποία απέφυγε και πάλι να τοποθετηθεί ευθέως για τον «Nord Stream 2».
Ο Σολτς εμφανίστηκε επίσης ιδιαίτερα εκνευρισμένος, όταν ο Αμερικανός δημοσιογράφος αναφέρθηκε στον πρώην καγκελάριο, Γκ. Σρέντερ, ο οποίος είναι στέλεχος ρωσικών εταιριών ενέργειας, μέλος στα ΔΣ της Nord Stream AG και της Rosneft, ενώ επίκειται η ένταξή του στο ΔΣ της Gazprom: «Μπορείτε να ρωτήσετε τον ίδιο. Αλλά δεν μιλάει για λογαριασμό της κυβέρνησης. Εγώ είμαι τώρα ο Καγκελάριος και την πολιτική κατεύθυνση της γερμανικής κυβέρνησης θα την ακούσετε από εμένα», απάντησε ο Σολτς.
«Ενα κρίσιμο σημείο παραμένει», γράφει η Sueddeutsche Zeitung για «τον αγωγό που δεν επιτρέπεται να κατονομάσουμε». Η FAZ, αναφέρεται σε «παράξενο θέαμα» στην Ουάσιγκτον με τον «Σολτς να αφήνει τον Μπάιντεν επικεφαλής του Nord Stream 2 – λες και η Γερμανία είναι απλώς ένας υπεργολάβος». Επίσης σημειώνει πως ο Μπάιντεν μίλησε για τερματισμό του αγωγού μόνο σε περίπτωση που ρωσικός στρατός περάσει τα σύνορα και όχι σε περίπτωση «υβριδικών επιθέσεων» από τη Ρωσία.
Eντείνοντας το κλίμα έντασης και τις πιέσεις απέναντι στη Γερμανία, παρουσιαστής του CNN επικαλέστηκε πηγές σύμφωνα με τις οποίες ο Ουκρανός πρόεδρος, Β. Ζελένσκι ακύρωσε προγραμματισμένη συνάντηση με την Γερμανίδα ΥΠΕΞ, Αναλένα Μπέρμποκ, η οποία βρέθηκε στο Κίεβο και στο Ντονμπάς, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την άρνηση του Βερολίνου να τερματίσει τον αγωγό ακόμη και σε περίπτωση εισβολής και να παραδώσει όπλα στην Ουκρανία. Πάντως σύμφωνα με την Μπέρμποκ η συνάντηση ακυρώθηκε επειδή είχε προγραμματιστεί να παραβρίσκεται ο Γάλλος ΥΠΕΞ, Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν, που τελικά δεν μετέβη στο Κίεβο.
Πούτιν: «Βάση για περαιτέρω κοινά βήματα» κάποιες από τις γαλλικές προτάσεις
Στη Μόσχα, σημάδια σύγκλισης σχετικά με την ουκρανική κρίση διαπίστωσε ο Εμ. Μακρόν μετά από σχεδόν εξάωρες συνομιλίες με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλ. Πούτιν, «αν και οι διαφορές παραμένουν».
Μάλιστα, την ώρα που ΗΠΑ και Βρετανία – μαζί με την Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής – συντηρούν «ψηλά» το σενάριο μιας «πιθανής ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία» με καθημερινές αναφορές, η ΕΕ, η Γαλλία, η Γερμανία και άλλα ευρωπαϊκά κράτη επιλέγουν να υποβαθμίζουν αυτή την πιθανότητα.
Στόχος της επίσκεψης στη Μόσχα ήταν να μην υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση και «να ανοίξουν νέες προοπτικές (…) αυτός ο στόχος επιτεύχθηκε», δήλωσε ο Μακρόν, προσθέτοντας πως δεν σκέφτηκε ποτέ, «ούτε για ένα δευτερόλεπτο», ότι ο Πούτιν ήταν έτοιμος να κάνει οποιαδήποτε κίνηση εισβολής στην Ουκρανία.
Από την πλευρά του ο Ρώσος πρόεδρος χαρακτήρισε τις συνομιλίες «χρήσιμες και ουσιαστικές», υποστηρίζοντας ότι ορισμένες από τις προτάσεις και τις ιδέες του Μακρόν αναφορικά με την «ασφάλεια» στην Ευρώπη «θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση για περαιτέρω κοινά βήματα», στο μέλλον.
Πάντως ο Γάλλος πρόεδρος επανέλαβε ότι μία νέα στρατηγική για την ασφάλεια στην Ευρώπη δεν θα έπρεπε να γίνει ακυρώνοντας το «δικαίωμα» παραπέρα επέκτασης του ΝΑΤΟ.
Σχετικά με τη διευθέτηση της σύγκρουσης στο Ντονμπάς τόσο ο Πούτιν, όσο και ο Μακρόν, υπογράμμισαν ότι δεν υπάρχουν εναλλακτικές στις συμφωνίες του Μινσκ, οι οποίες πρέπει να εφαρμοστούν.
Συνάντηση Μακρόν – Ζελένσκι
«Οι διαβεβαιώσεις για τη δέσμευση για συμμόρφωση με τις συμφωνίες του Μινσκ έχουν δοθεί», δήλωσε ο Μακρόν σε συνέντευξη Τύπου μετά τις χθεσινές συνομιλίες του με τον Ουκρανό πρόεδρο, προσθέτοντας ότι «έχουμε τώρα την ευκαιρία να προωθήσουμε τις διαπραγματεύσεις» και πως «η Ρωσία δεν σκοπεύει να κλιμακώσει στην Ουκρανία».
«Η δεύτερη σημαντική διαβεβαίωση είναι ότι δεν θα τοποθετηθούν μόνιμες βάσεις καθώς και όπλα που προκαλούν ανησυχία στο έδαφος της Λευκορωσίας», είπε ο Μακρόν, προσθέτοντας ωστόσο πως δεν έλαβε διαβεβαιώσεις για τις ρωσικές δυνάμεις που έχουν αναπτυχθεί κοντά στα ουκρανικά σύνορα.
Ο Β. Ζελένσκι δήλωσε πως Γαλλία και Ουκρανία θα συνεχίσουν την συνεργασία για να «ελευθερωθούν οι κατεχόμενες περιοχές της Ουκρανίας» και για απτά βήματα αποκλιμάκωσης από τον Ρώσο πρόεδρο, με απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων από τα σύνορα κοντά στην Ουκρανία. Ο ίδιος δήλωσε πως ελπίζει να γίνει σύντομα μια σύνοδος κορυφής του σχήματος της Νορμανδίας (Γαλλία, Γερμανία, Ρωσία, Ουκρανία). Σε επίπεδο πολιτικών συμβούλων το σχήμα θα συναντηθεί αύριο στο Βερολίνο.
