Τα αντικρουόμενα συμφέροντα μέσα στον ευρωατλαντικό άξονα έχουν βγει στην επιφάνεια κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωπαίων για την ιμπεριαλιστική σύγκρουση με τη Ρωσία στην Ουκρανία, για τη μοιρασιά της λείας και την «επόμενη μέρα» των ανταγωνισμών στην Ανατολική Ευρώπη και ευρύτερα.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ κάλεσε τη Ρωσία να σταματήσει τις επιθέσεις της στην Ουκρανία, ενώ όσον αφορά τον Ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι μετά και τη συνάντηση που είχαν στο Βατικανό το Σάββατο (26/4), υπογράμμισε ότι ενδιαφέρεται περισσότερο για την επίτευξη μίας συμφωνίας.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Νιου Τζέρσεϊ, ο Τραμπ χαρακτήρισε τη συνάντηση που είχε με τον Ζελένσκι ως «ωραία» και δήλωσε ότι πήγε καλά, ενώ όπως γνωστοποίησε κατά τη διάρκεια του τετ-α-τετ, ο πρόεδρος της Ουκρανίας ζήτησε περισσότερα όπλα.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε ότι οι επόμενες ημέρες θα δείξουν αν θα υπάρξει πρόοδος σχετικά με την επίτευξη μίας συμφωνίας.
Μάλιστα αποκάλυψε ότι κατά τη διάρκεια της συνομιλίας του με τον Ζελένσκι συζήτησαν εν συντομία το θέμα της Κριμαίας, την οποία οι ΗΠΑ θα αναγνώριζαν ως ρωσική στο πλαίσιο της αμερικανικής πρότασης, κάτι το οποίο ο Ζελένσκι έχει απορρίψει.
Όσον αφορά τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, είπε, πως πρέπει να αποδείξει τη δέσμευση για τον τερματισμό του πολέμου.
Μ. Ρούμπιο: Οι ΗΠΑ θα εξετάσουν αν θα συνεχίσουν να διαμεσολαβούν στις συνομιλίες «ή αν είναι η ώρα να επικεντρωθούμε σε άλλα θέματα»
Από την πλευρά του ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε πως μια ειρηνευτική συμφωνία ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία πρέπει να επιτευχθεί σύντομα, προσθέτοντας πως η κυβέρνηση Τραμπ θα εξετάσει την ερχόμενη εβδομάδα αν θα συνεχίσει στον διαμεσολαβητικό της ρόλο.
Ο Ρούμπιο είπε πως οι ΗΠΑ θα εξετάσουν την ερχόμενη εβδομάδα αν θα συνεχίσουν να διαμεσολαβούν στις συνομιλίες «ή αν είναι η ώρα να επικεντρωθούμε σε άλλα θέματα».
Δύο ανταγωνιστικά σχέδια καταθέτουν ΗΠΑ και Ευρωπαίοι για την επόμενη ημέρα στην Ουκρανία
Το σχέδιο της Ουάσιγκτον για έναν συμβιβασμό με τη Μόσχα – σε κάθε περίπτωση προσωρινό και αβέβαιο, ενώ όλα τα ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα εντείνουν την πολεμική προπαρασκευή – οξύνει τις αντιθέσεις μεταξύ των ΗΠΑ και «συμμάχων» τους όπως η Βρετανία, η Γαλλία και η Γερμανία, καθώς και τις ρωγμές μέσα στην ΕΕ.
Υπενθυμίζεται πως Ουκρανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αντιτάχθηκαν την περασμένη εβδομάδα σε ορισμένες προτάσεις των ΗΠΑ για τον τρόπο τερματισμού του πολέμου, διατυπώνοντας αντιπροτάσεις για θέματα από το εδαφικό μέχρι τις κυρώσεις.
Στο Λονδίνο, στον υποβαθμισμένο δεύτερο γύρο συνομιλιών Ευρώπης – ΗΠΑ μετά το Παρίσι, Ευρωπαίοι και Ουκρανοί εμφανίστηκαν ως μία πλευρά και παρουσίασαν τους δικούς τους όρους, που έρχονται σε αντιπαράθεση με αυτούς των ΗΠΑ. Οι διαφορές εκτείνονται από το ζήτημα των εδαφών και των «εγγυήσεων ασφαλείας» μέχρι τις κυρώσεις και το μέγεθος του ουκρανικού στρατού, σύμφωνα με τα πλήρη κείμενα των προτάσεων που είδε το «Reuters» και με άλλες «διαρροές», σε «Washington Post», «Bloomberg» κ.α.
Σύμφωνα με την πρόταση των ΗΠΑ:
Θα αναγνωριστεί de jure από τις ΗΠΑ ο ρωσικός έλεγχος στη χερσόνησο της Κριμαίας, την οποία προσάρτησε η Ρωσία το 2014, ενώ προβλέπεται de facto αναγνώριση του ρωσικού ελέγχου στο Λουγκάνσκ και στα εδάφη που έχουν καταληφθεί σε Ντονέτσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια.
«Η Κριμαία θα παραμείνει στη Ρωσία», επέμεινε την Παρασκευή ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντ. Τραμπ.
Η Ουκρανία ανακτά τα εδάφη στην περιφέρεια Χάρκοβο. Επίσης «ανακτά τον έλεγχο» του πυρηνικού σταθμού στη Ζαπορίζια, τον οποίο όμως θα διαχειρίζονται οι ΗΠΑ, με την παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια να διανέμεται και στην Ουκρανία και στη Ρωσία. Επιπλέον, το Κίεβο ανακτά τον έλεγχο του φράγματος Kakhovka.
Η Ουκρανία θα έχει «ανεμπόδιστη διέλευση στον ποταμό Δνείπερο και τον έλεγχο της αμμολωρίδας Kinburn Spit».
Αντίθετα, το ευρωπαϊκό και ουκρανικό έγγραφο αναβάλλει τη συζήτηση για τα εδάφη μέχρι να ολοκληρωθεί η εκεχειρία, χωρίς να αναφέρεται η αναγνώριση του ρωσικού ελέγχου επί οποιουδήποτε ουκρανικού εδάφους. Μετά τη γενική κατάπαυση πυρός «και οι δύο πλευρές ξεκινούν αμέσως διαπραγματεύσεις για την τεχνική εφαρμογή, με τη συμμετοχή των ΗΠΑ και των ευρωπαϊκών χωρών». Παράλληλα «προετοιμάζονται η ατζέντα και οι λεπτομέρειες για μια πλήρη ειρηνευτική συμφωνία».
Για τη στρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας
Οσον αφορά τη στρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας, το έγγραφο των ΗΠΑ αναφέρει ότι η Ουκρανία θα έχει μια «ισχυρή εγγύηση ασφαλείας», ενώ «οι εγγυήτριες χώρες θα είναι μια ad hoc ομάδα ευρωπαϊκών κρατών και πρόθυμων μη ευρωπαϊκών κρατών». Δεν δίνει περισσότερες λεπτομέρειες, ενώ αναφέρει ότι το Κίεβο δεν θα επιδιώξει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Και τα δύο έγγραφα αναγνωρίζουν ότι η Ουκρανία «μπορεί να επιδιώκει ένταξη στην ΕΕ».
Η ευρωπαϊκή πρόταση κάνει λόγο για «ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας, μεταξύ άλλων και από τις ΗΠΑ (συμφωνία όπως το άρθρο 5)» για την κοινή Αμυνα, «όσο δεν υπάρχει συναίνεση μεταξύ των Συμμάχων για την ένταξη στο ΝΑΤΟ».
Οι Ευρωπαίοι δεν δέχονται «κανέναν περιορισμό στις ουκρανικές αμυντικές δυνάμεις», αλλά ούτε και «στην παρουσία, στα όπλα και στις επιχειρήσεις φιλικών ξένων δυνάμεων στο έδαφος της Ουκρανίας». Για τις «εγγυήτριες χώρες» αναφέρεται ό,τι και στο αμερικανικό έγγραφο.
Στο έγγραφο των ΗΠΑ – σύμφωνα με το «Reuters» – δεν γίνεται αναφορά στο μέγεθος ή στον εξοπλισμό των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων, όμως σύμφωνα με το «Bloomberg» οι ΗΠΑ θα απαιτήσουν από τη Ρωσία να αποδεχτεί να έχει η Ουκρανία έναν επαρκώς εξοπλισμένο και επανδρωμένο δικό της στρατό, καθώς και «αμυντική» βιομηχανία.
Σύμφωνα με μια σειρά ΜΜΕ, το θέμα βρέθηκε την Παρασκευή στην ατζέντα της συνάντησης του ειδικού απεσταλμένου του Τραμπ Γουίτκοφ με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλ. Πούτιν στη Μόσχα. Η Ρωσία επιμένει στην «αποστρατιωτικοποίηση» της Ουκρανίας, δηλαδή ο ουκρανικός στρατός να έχει ένα μίνιμουμ προσωπικό και στοιχειώδη εξοπλισμό.
Οι ΝΑΤΟικές δυνάμεις επιδιώκουν τον μετασχηματισμό και εκσυγχρονισμό του ουκρανικού στρατού κατά τα ΝΑΤΟικά πρότυπα, καθώς επίσης να επενδύσουν σε παραγωγή όπλων εκεί.
Διαφωνία για τις κυρώσεις
Οι αμερικανικές προτάσεις αναφέρουν επίσης ότι οι αντιρωσικές κυρώσεις που ισχύουν από την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 θα αρθούν, ως μέρος της υπό συζήτηση συμφωνίας.
Οι Ευρωπαίοι επιμένουν σε «σταδιακή χαλάρωση των κυρώσεων μετά την επίτευξη μιας βιώσιμης ειρήνης», ενώ «μπορούν να επανέλθουν αν η Ρωσία παραβιάσει τους όρους της ειρηνευτικής συμφωνίας».
Το ευρωπαϊκό και ουκρανικό έγγραφο προτείνει επιπλέον η Ουκρανία να ανασυγκροτηθεί πλήρως, και να λάβει οικονομική αποζημίωση για τον πόλεμο και από τα «παγωμένα» ρωσικά κεφάλαια. Το έγγραφο των ΗΠΑ δεν αναφέρει την πηγή των χρημάτων.
Το τι θα γίνει με τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία, αν τις άρει η Ουάσιγκτον, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ρήξεις και εντός της ΕΕ.
Οποιαδήποτε κίνηση των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν την Κριμαία ως ρωσική ή να απαιτήσουν από τις ευρωπαϊκές χώρες να χαλαρώσουν τις κυρώσεις «θα σκότωνε την ενότητα της ΕΕ», τονίζει αξιωματούχος της ΕΕ.
Πηγές: Reuters, CNN, «Bloomberg»
