Kαθώς πολεμική προπαρασκευή και μπίζνες πάνε μαζί, χθες έγινε στη Βαρσοβία η 10η Σύνοδος Κορυφής της «Πρωτοβουλίας των Τριών Θαλασσών» (3SI – Βαλτικής, Αδριατικής, Μαύρης Θάλασσας). Το σχήμα στήθηκε το 2015 με «παρότρυνση» των ΗΠΑ, απέναντι στην κινεζική διείσδυση («One Belt – One Road»). Εχει μέλη τις Αυστρία, Βουλγαρία, Εσθονία, Κροατία, Λετονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία, Τσεχία και Ελλάδα (από τον Σεπτέμβρη του 2023). Επίσης, συμμετέχουν «ενεργά» στις διαδικασίες, ως «στρατηγικοί εταίροι», οι ΗΠΑ, Τουρκία, Γερμανία, Ισπανία, Ιαπωνία και Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ συμμετέχουν και οι Ουκρανία και Μολδαβία ως «συνδεδεμένα μέλη». Αλβανία και Μαυροβούνιο συμμετείχαν στη Σύνοδο για πρώτη φορά ως νέα «συνδεδεμένα μέλη».
Την ελληνική κυβέρνηση εκπροσώπησε ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτης. Πηγές του ΥΠΕΞ χαρακτήριζαν τη συμμετοχή «σημαντική», τονίζοντας το γεγονός ότι η «Πρωτοβουλία» προβλέπει την υλοποίηση «σημαντικών έργων διασυνδεσιμότητας στους τομείς της Ενέργειας, των Μεταφορών και της ψηφιακής επικοινωνίας». Αλλωστε, ο κατάλογος των έργων διασυνδεσιμότητας περιλαμβάνει 91 έργα προτεραιότητας, συνολικού εκτιμώμενου προϋπολογισμού κατά προσέγγιση 181 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 49% αφορά υποδομές Μεταφορών, το 37% υποδομές Ενέργειας, και το 14% έργα ψηφιακής επικοινωνίας, προς υλοποίηση από το Επενδυτικό Ταμείο της «Πρωτοβουλίας» («Three Seas Initiative Investment Fund»), από όπου «μερτικό» προσδοκούν και οι εγχώριοι επιχειρηματικοί όμιλοι.
Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν την αξία της ελληνικής «συνεισφοράς» στην όλη υπόθεση κάνοντας σαφές ότι η ντόπια αστική τάξη προσθέτει και μια «τέταρτη θάλασσα», το Αιγαίο, με τις προσβάσεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, στη Βόρεια Αφρική και στη Μέση Ανατολή. Υπογραμμίζουν άλλωστε τη «στρατηγική σημασία» των ελληνικών λιμανιών – ιδίως της Αλεξανδρούπολης, της Καβάλας και της Θεσσαλονίκης – ως βασικών πυλών διασύνδεσης και διαμετακομιστικών κόμβων της «Πρωτοβουλίας», ταυτόχρονα βέβαια με τις ΝΑΤΟικές διελεύσεις.
Στον φάκελο του υπουργού εξάλλου για τις διαβουλεύσεις του στη Βαρσοβία ήταν τα σχέδια «αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού» του σιδηροδρομικού δικτύου της Βόρειας Ελλάδας, για τις εμπορευματικές μεταφορές – αυτού του σιδηρόδρομου που εδώ και χρόνια για τον λαό δεν φτάνει ούτε μέχρι την Αλεξανδρούπολη – όπως επίσης τα έργα «διασυνδεσιμότητας» στους τομείς της Ενέργειας και της μεταφοράς δεδομένων με το «πατρόν» των ευρωατλαντικών σχεδιασμών.
Παραπομπές γίνονται δε στην πλωτή μονάδα αποθήκευσης και αεριοποίησης (FSRU) της Αλεξανδρούπολης, σε συνδυασμό με αγωγούς φυσικού αερίου, όπως ο Διαδριατικός Αγωγός (Trans Adriatic Pipeline – TAP) και ο Διασυνδετήριος Αγωγός Ελλάδας -Βουλγαρίας (IGB), υποδομές που πλασάρονται ως «κομβικές ενεργειακές υποδομές, που ενισχύουν ουσιαστικά την ασφάλεια εφοδιασμού και συμβάλλουν στην υλοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου φυσικού αερίου (Vertical Gas Corridor)», με βασικό στόχο την «απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο».
Τέλος, υπάρχουν σχέδια της ελληνικής πλευράς να συμμετάσχει και στη Via Carpathia, ένα από τα έργα στο πλαίσιο της 3SI, ένα δίκτυο αυτοκινητοδρόμων που εκτείνεται κυρίως στον άξονα Βορρά – Νότου, συνδέοντας την Klaipeda της Λιθουανίας με τη Θεσσαλονίκη.
Χαρακτηριστικά ήταν όσα είπε ο ίδιος ο Γεραπετρίτης στην παρέμβασή του στη Σύνοδο: «Τα έργα διασυνδεσιμότητας – εν εξελίξει και υπό σχεδιασμό – μεταξύ της Ελλάδας και γειτονικών χωρών, όπως οι μονάδες επαναεριοποίησης φυσικού αερίου, οι ενεργειακές διασυνδέσεις με γειτονικές βαλκανικές χώρες, η αναβάθμιση των λιμένων και των σιδηροδρομικών συνδέσεων της Βορείου Ελλάδος, καθώς και τα προγραμματιζόμενα έργα ενεργειακής διασύνδεσης με τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, αποτελούν παραδείγματα της προστιθέμενης αξίας της συμμετοχής της Ελλάδας στην Πρωτοβουλία, προσθέτοντας δύο θάλασσες, το Αιγαίο Πέλαγος και το Ιόνιο Πέλαγος, στις τρεις θάλασσες της Πρωτοβουλίας».
