Το ζήτημα της χρηματοδότησης των στρατιωτικών και άλλων αναγκών της Ουκρανίας μέσω της χρήσης των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που έχουν δεσμευτεί σε χώρες της ΕΕ θα βρεθεί στο επίκεντρο της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, που πρόκειται να διεξαχθεί αύριο στις Βρυξέλλες.
Πρόκειται για μια από τις πιο «κρίσιμες» Συνόδους, καθώς αναμένεται να επιδράσει σημαντικά στην πορεία της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης στην Ουκρανία, στην πολεμική προπαρασκευή των Ευρωπαίων, στην μακροπρόθεσμη γεωπολιτική αντιπαράθεση με τη Ρωσία, αλλά και τις ΗΠΑ..
Η Ουκρανία αναμένεται να ξεμείνει από χρήματα τους πρώτους μήνες του 2026, ενώ εκκρεμούν και εξοπλιστικές συμφωνίες της με κράτη της ΕΕ, οι οποίες κινδυνεύουν να μείνουν στον «αέρα» αν το Κίεβο δεν εξασφαλίσει χρηματοδότηση.
Οι αντιθέσεις έχουν βγει στη φόρα, όχι μόνο μεταξύ των κρατών – μελών της ΕΕ, αλλά και μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ και φυσικά της ΕΕ και της Ρωσίας, που έχει χαρακτηρίσει «αιτία πολέμου» μια κατάσχεση των ρωσικών κεφαλαίων και απειλεί με σκληρά αντίποινα.
Για την ΕΕ η χρήση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, η οικονομική ισχύς, είναι το τελευταίο δυνατό της χαρτί για να επιβάλλει τους όρους της στην ιμπεριαλιστική σύγκρουση, με τις ΗΠΑ να διατηρούν την στρατιωτική ισχύ που λειτουργεί ως μοχλός πίεσης.
«Η δουλειά συνεχίζεται ώστε να βρεθεί μια λύση που να μπορεί να γίνει αποδεκτή από όλα τα κράτη-μέλη ή, τουλάχιστον, από τη μεγαλύτερη δυνατή πλειοψηφία», δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, προϊδεάζοντας για τις δυσκολίες των διαπραγματεύσεων.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχει παρουσιάσει ένα σύνθετο πακέτο έξι νομικών μέτρων. Tέσσερα απαιτούν έγκριση με ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο, δύο ομοφωνία, ενώ ορισμένα χρειάζονται και τη σύμφωνη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Τα περιουσιακά αυτά στοιχεία ανέρχονται σε περίπου 210 δισ. ευρώ στην ΕΕ, εκ των οποίων 185 δισ. βρίσκονται στο Βέλγιο, 18 δισ. στη Γαλλία και μικρότερα ποσά στο Λουξεμβούργο, τη Γερμανία και τη Σουηδία.
Η κυβέρνηση του Βελγίου, υπό τον πρωθυπουργό Μπάρτ ντε Βέβερ, αντιτίθεται μέχρι σήμερα στην πρόταση να χρησιμοποιηθούν αυτά τα χρήματα για την Ουκρανία, ανησυχώντας πως θα σηκώσει όλο το βάρος των αντιποίνων της Ρωσίας. Ηδη η ρωσική κεντρική τράπεζα κατέθεσε αγωγή σε δικαστήριο της Μόσχας ζητώντας 230 δισ. δολάρια ως αποζημίωση από τη Euroclear με έδρα τις Βρυξέλλες, σηματοδοτώντας το πρώτο βήμα σε αυτό που το Κρεμλίνο έχει προειδοποιήσει ότι θα είναι ένας νομικός εφιάλτης για την ΕΕ.
Παράλληλα υπάρχει και η γεωπολιτική διάσταση με τον Βέλγο πρωθυπουργό να δηλώνει πρόσφατα πως μια απόφαση για κατάσχεση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων «υπονομεύει τις ειρηνευτικές προσπάθειες» των ΗΠΑ.
Να σημειωθεί ότι στο αμερικανικό σχέδιο για την Ουκρανία προβλέπεται να αξιοποιηθούν 100 δισ. ευρώ από τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για κοινές ρωσοαμερικανικές επενδύσεις σε ουκρανικό έδαφος.
Ιταλία, Μάλτα, Βουλγαρία και Τσεχία υποστήριξαν το αίτημα του Βελγίου να εξερευνήσει εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης για την Ουκρανία, όπως το κοινό χρέος. Η Ουγγαρία, παραδοσιακά, είναι αντίθετη με οποιαδήποτε στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία. Η Σλοβακία φαίνεται να είναι επίσης αντίθετη με τον πρωθυπουργό Ρ. Φίτσο να δηλώνει χθες το πρωί ότι δεν θα υποστηρίξει τίποτα που παρατείνει τον πόλεμο και θα αυξήσει τις στρατιωτικές δαπάνες.
Αντιθέσεις υπάρχουν και μεταξύ των κρατών που είναι υπέρ της κατάσχεσης των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Γαλλία και Γερμανία θέλουν να αξιοποιηθούν τα χρήματα μόνο για την αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού, με το Παρίσι να επιμένει για αποκλειστικά ευρωπαϊκούς εξοπλισμούς και όχι από άλλους προμηθευτές, όπως οι ΗΠΑ.
