Ανέγγιχτο στο Χώρο και στο Χρόνο, η Αρχή Κάθε Περιπέτειας
Στις 30 Iουλίου του 2018 οι New York Times σε δημοσίευμά τους αναφέρουν: “Ο ISIS αναλαμβάνει την ευθύνη για την δολοφονία 4 ποδηλατών στο Τατζικιστάν”. Μια μέρα νωρίτερα, στις 29 Ιουλίου, έξω από την πόλη Dangara της επαρχίας Khalton του Τατζικιστάν, ένα φορτηγό παρασέρνει 4 ποδηλάτες. Σκηνικό, ο διάσημος αυτοκινητόδρομος Pamir Highway M-41 που συνδέει τη Dangara με το Khulob. Ο οδηγός μόλις έχει δει 4 ποδηλάτες πάνω στο δρόμο. Θα κάνει αναστροφή και θα πέσει πάνω τους.. Θα κατέβει από το όχημα, θα προχωρήσει λίγα μέτρα και θα ψάξει όσους δεν είχαν πεθάνει από την σύγκρουση. Σε αυτούς με ένα μαχαίρι θα δώσει το τελειωτικό χτύπημα. Μία μέρα μετά ο ISIS με ανακοίνωσή του αναλαμβάνει την ευθύνη των δολοφονιών. Ανεξάρτητα από τις διάφορες ερμηνείες και σκοπιμότητες πίσω από το συμβάν – ορισμένοι υποστήριζαν ότι πρόκειται για ενέργεια της αντιπολίτευσης και όχι του ISIS – δεν είναι και το καλύτερο καλωσόρισμα σε ένα ενδεχόμενο ταξίδι.
Στις 30 Ιουλίου μάλλον δεν είναι μια καλή μέρα για να περάσεις τα βόρεια σύνορα της χώρας. Για εμάς όμως η μέρα ξεκινούσε ιδανικά. Μπροστά μας είχαμε την πιο εύκολη διάσχιση συνόρων. Μία διαδρομή όπου όλα έμοιαζαν προγραμματισμένα. Στο βιογραφικό μας δεν είχαμε ποτέ πιο εύκολο και ανώδυνο πέρασμα. Όμως η ζωή, ήταν ξανά απρόβλεπτη.
“και εκεί που όλα νομίζεις ότι πάνε βάση σχεδίου, καταλαβαίνεις πόσο λάθος κάνεις”
Δευτέρα 30 Ιουλίου 2018 και εμείς διανύουμε την 16η μέρα ταξιδιού. Άλλη μία ζεστή μέρα στην Τασκένδη. Μόλις έχουμε γυρίσει από την πρωινή βόλτα στην πόλη και ετοιμάζουμε το σακίδιο. Σε συνεννόηση με το Hostel μαθαίνουμε την ώρα και το μέρος αναχώρησης των λεωφορείων από την Τασκένδη για το Khojand. Με 50.000som, ήτοι 16€, το λεωφορείο θα μας πήγαινε κατευθείαν από την Τασκένδη στο Khojand που είναι και η πιο κοντινή πόλη μετά τα σύνορα. Δε θα χρειάζεται να συνδυάσουμε μεταφορικά, δε θα υπάρχει αβεβαιότητα και νωρίς το βράδυ θα κοιμόμαστε στο Τατζικιστάν. Μία τέτοια διάσχιση συνόρων, δεν είναι κάτι που το συναντάς εύκολα σε αυτές τις χώρες. Οι οδηγοί δεν είναι εύκολο να βρουν βίζα για τη γειτονική χώρα με αποτέλεσμα να σε παρατάνε στα σύνορα και εσύ να σπας το κεφάλι σου για το πώς θα φτάσεις στον πολιτισμό.
Με λίγο κόπο και τελικά βρισκόμαστε με τα εισιτήρια να περιμένουμε το πούλμαν της Asian Travel να ξεκινήσει. Η διαδρομή από τα περίχωρα της Τασκένδης μέχρι το συνοριακό πέρασμα Oybek είναι καταπράσινη. Από το παράθυρο περνούν καλλιέργειες, όπου άντρες και γυναίκες δουλεύουν τη γη. Ξύλινα σπίτια και παραπήγματα που παραπέμπουν στις “Ίζμπες” που συναντά κανείς στην Ρωσική επαρχία. Ένα περίπλοκο δίκτυο καναλιών για να τροφοδοτεί με νερό τα χωράφια. Τεχνικές καλλιέργειας άλλων εποχών και εικόνες μιας σκληρής, γεμάτη κακουχίες ζωής, σε άλλη μία δύση του ταξιδιού μας.
Μία Οδύσσεια στα Σύνορα….
Διάσχιση των συνόρων, το ρολόι δείχνει 20.00. Τα πράγματα είναι πολύ ήρεμα. Μία περίεργη ηρεμία, νιώθεις ότι θα κρατήσει, είσαι σίγουρος ότι θα κρατήσει. Ο έλεγχος από τους Ουζμπέκους είναι γρήγορος, τυπικός, σα να σου λένε “φύγε”. Διασχίζουμε τη νεκρή ζώνη και μπαίνουμε στον έλεγχο από τη μεριά των Τατζίκων. Ο έλεγχος είναι τυπικός, η άλλη πλευρά των συνόρων είναι τόσο κοντά. Εμείς αρκετά χαλαροί, όπως φυσικά ήμασταν από την αρχή του ταξιδιού. Πλέον είσαι μπροστά από την κάμερα του φρουρού για την καθιερωμένη φωτογραφία των συνόρων και την ταυτοποίηση των στοιχείων σου. Έτσι για να σε φακελώσουν. Ή και για να έχει να χαζεύει αυτός ο χοντρός, βαριεστημένος φρουρός με την ανοιχτή στολή, χυμένος πάνω στην καρέκλα του γραφείου του, ποιος πέρασε και ποιος γύρισε πίσω, στην προσπάθειά του να μπει στη χώρα. Ή και για τη δική σου ματαιοδοξία ώστε να θυμάται κάποιος ότι πέρασες από ένα συνοριακό φυλάκιο κάπου στο κέντρο της Ασίας. Πάμε πάλι στην ουρά. Κεντράρεις το βλέμμα σου με την κάμερα, παίρνεις το απαραίτητο χαμόγελο, όχι πολύ μεγάλο, ελαφρώς σοβαρό – όλα είναι ζήτημα εντυπώσεων αν μη τι άλλο – και προετοιμάζεσαι ψυχολογικά να ακούσεις το “Ο.Κ”. Αυτά τα δύο γράμματα δε θα έρθουν ποτέ, αυτό που θα ακούσω είναι κάτι σπασμένα αγγλικά να σχηματίζουν την πρόταση “Mister Problem”. Ο Τατζίκος κοιτούσε τη βίζα, και με μία γνώση αιώνων, ένα σοβαρό ύφος, όχι τόσο ενός γραφειοκράτη, όσο ενός σοφού γέροντα, κουνούσε το κεφάλι και μουρμούριζε “No, No, Problem, Problem”. “Τι μπορεί να έγινε πάλι; Πραγματικά τι μπορεί να έγινε πάλι;”, σκέφτομαι. Μου δείχνει τη βίζα, εκεί που έλεγε 1 Αυγούστου. Τότε αρχίζω να καταλαβαίνω. Κοιτάω το ρολόι μου, ο μήνας είχε 30 Ιούλη. Με γρήγορους υπολογισμούς στη γροθιά, ναι, ο Ιούλης έχει 31. Ήμασταν τόσο χαλαροί που πήγαμε να διασχίσουμε τα σύνορα 2 μέρες πριν ξεκινήσει η βίζα μας. Τραγωδία. Η Χαλάρωση (Άτη), οδηγεί σε μια Μικρή Αλαζονεία (Ύβρις), αν δεν κοιτάς τα χαρτιά σου τότε έρχεται και το Μεγάλο Σφάλμα (Νέμεσις) και εκεί βρίσκεται ο Farruh σαν άλλος δικαστής να επιβάλει τη Θεία Δίκη (Τίσιν).
Η πλοκή είναι γρήγορη, ο σκηνοθέτης αμείλικτος, δεν έκατσε να το συζητήσει, ίσα που προλάβαμε να πάρουμε τα πράγματά μας. Μας οδηγεί προς τα πίσω, ανοίγει την πόρτα των συνόρων, μας χτυπάει φιλικά στην πλάτη και μας λέει με ένα δικό του τρόπο “1st August”. Κλείνει την πόρτα και μας αφήνει στην νεκρή ζώνη μεταξύ των συνόρων του Ουζμπεκιστάν και του Τατζικιστάν. Πράξη Δεύτερη. Αφού ξεπερνάμε την πρώτη αμηχανία, οργανωνόμαστε. Όπως κάθε φορά και με κάποιο τρόπο που αργότερα στις διηγήσεις θα μοιάζει γοητευτικός και άξιος θαυμασμού θα βρούμε κάποια λύση. Το χειρότερο σενάριο είναι να πρέπει να περάσουμε τουλάχιστον 26 ώρες στη νεκρή ζώνη Ουζμπεκιστάν-Τατζικιστάν παρέα με 2 Τούρκους νταλικέρηδες, που σε κοιτάνε με απορία πίσω από το τζάμι τους. Για κάθε ενδεχόμενο, ξεκινάμε να στήνουμε τη σκηνή μας. Ταυτόχρονα έχουμε ξεκινήσει τις συνομιλίες μας με το φυλάκιο της πύλης. Έχουμε γνωρίσει το σκοπό – γελάει με αυτό που του έτυχε στο νούμερο του – ενώ ένας Τατζίκος Επόπ μας φέρνει το βραδινό μας – κάτι σαν τους δικούς μας λαχανοντολμάδες. Ότι θα φάνε δηλαδή και οι φαντάροι του φυλακίου. Μιλάμε με κάποιου είδους πρόξενο που μας δίνουν στο τηλέφωνο, με τη βοήθεια του internet που πιάνουν τα κινητά μας από το Ουζμπεκιστάν, καταφέρνουμε να επικοινωνήσουμε με Ελλάδα και να ξεκινήσουμε πάλι τη διαδικασία για την έκδοση βίζας, αυτή τη φορά με σωστή ημερομηνία. Τα καταφέρνουμε και τελικά γύρω στις 00.00, εν μέσω αγκαλιών και αποχαιρετισμών με τους φρουρούς της πύλης ξεκινάμε να περάσουμε τα σύνορα.
[φώτο: Κλασσικό τοπίο στη διαδρομή για την Ντουσανμπέ]
…. και η Οδύσσεια Συνεχίζεται
Η νύχτα όμως έχει πολύ μέλλον ακόμα και τα πράγματα στο Τατζικιστάν δεν είναι όπως φαίνονται. Το Khojand απέχει 60χλμ από τα σύνορα και ο μόνος τρόπος να φτάσουμε είναι με ταξί. Μόλις βγαίνεις από τα σύνορα – γύρω στις 00.30 – το χειρότερο που θέλεις να δεις είναι δέκα οδηγούς ταξί να σε κοιτάνε με το πιο πονηρό τους βλέμμα και να σου λένε “και τώρα τι; τι νομίζεις ότι θα κάνεις τώρα;”. Ή θα “παλέψεις” ή θα σε “φάνε”. Σκληρά παζάρια, για να καταλήξουμε στα 5$ το κεφάλι για τη διαδρομή Σύνορα – Khοjand. Η συμφωνία μας όμως είναι με όλους, τώρα πρέπει να αποφασίσουν αυτοί πως θα γίνει η μοιρασιά. Εδώ είναι που ξεκινάει ένας επικός καυγάς μεταξύ των οδηγών για το ποιος θα μας πάει. Ο γέρος θέλει προμήθεια, αυτός που φαίνεται να είναι ο οδηγός μας – ένας νεαρός Τατζίκος, μεγάλης σωματικής διάπλασης, με τεράστια χέρια και χωρίς ίχνος σβέρκου – αρνείται. Το αμάξι πάει να ξεκινήσει με ανοιχτές τις πόρτες. Ο γέρος με κάτι άλλους πηδάνε πάνω στο αμάξι ενώ αυτό έχει φύγει. Σε αυτή την κινηματογραφική εικόνα θα κάνουμε λίγα μέτρα, μέχρι που τελικά ο νέος αναγκάζεται να σταματήσει. Τακτικό ελιγμό νομίζω ότι το χαρακτήρισε, και τελικά τους δίνει τα δολάρια που ξέραν ότι θα πάρουν εξαρχής. Άλλο ένα επεισόδιο σε αυτή τη μεγάλη νύχτα. Τελικά φαίνεται να ξεκινάμε.
Ξεκινάμε, τα τελευταία 60χλμ μιας Δευτεριάτικης Οδύσσειας. Χωρίς καμία σκοπιμότητα λογοτεχνικού ύφους ή εμπλουτισμού της πλοκής, όλα δείχνουν ότι τα επικίνδυνα είναι μπροστά μας. Οδηγάει σε ένα δρόμο χωρίς φώτα, χωρίς ίχνος διαχωριστικής γραμμής, γεμάτο στροφές, με 140-150 χλμ και με το αριστερό του πόδι να ξεκουράζεται δίπλα από το καντράν. Η ώρα που θα περάσει στην αντίθετη λωρίδα είναι περισσότερη από αυτή που θα περάσει στη δική του. Εμείς κοιτάμε μία την ώρα και μία το δρόμο. Θέλουμε 30 λεπτά για να φτάσουμε, και η διαδρομή μας είναι ένα παιχνίδι με την τύχη. Όσο περνάει ο χρόνος μειώνονται οι πιθανότητες για μία μετωπική με ένα διερχόμενο αυτοκίνητο με ταχύτητα μεγαλύτερη των 120χλμ. Τα λεπτά περνούν βασανιστικά, μέχρι που τελικά φαίνεται η γέφυρα του Khojand πάνω από τον ποταμό Syr Darya. Μας “πετάει” μπροστά από ένα πολυτελές ξενοδοχείο, εμάς!!, λέμε ας είναι, ας τα δώσουμε, πόσα να ζητήσουν. Ζητάνε 150$ το βράδυ, παίρνουμε πίσω όσα είπαμε και ξεκινάμε 01.30 Δευτέρα 31 Ιουλίου να περπατάμε, μέσα στη ζέστη και την υγρασία για να βρούμε τα ξενοδοχεία που είχε σημειωμένα στο χάρτη ο ταξιδιωτικός οδηγός. Μετά από 1.30 ώρα περπάτημα δεν έχουμε βρει κανένα. Καταλήγουμε λοιπόν στο μοτέλ Heson, το οποίο είχαμε προσπεράσει στην αρχή για να βρούμε κάτι καλύτερο… Μετά από όλα αυτά, ο ύπνος στις 04.00 το πρωί έρχεται σαν λύτρωση.
Khojand, η Εσχάτη Αλεξάνδρεια στις όχθες του Ιαξάρτη Ποταμού
Το Khojand αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Τατζικιστάν και βρίσκεται στις όχθες του Ποταμού Syr-Darya. Ο ποταμός αυτός, γνωστός από τους Αρχαίους Έλληνες ως Ιαξάρτης ποταμός, πηγάζει από την οροσειρά Τιέν Σαν στο Κιργιστάν και αποτελεί μαζί με τον Amu Darya (Ώξος κατά την αρχαιότητα) τα δύο κύρια ποτάμια που διατρέχουν την Κεντρική Ασία. Η πόλη ιδρύθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο στις όχθες του ποταμού Ιαξάρτη, παίρνοντας την ονομασία Εσχάτη Αλεξάνδρεια, καθώς ήταν η Βορειότερη Αλεξάνδρεια της αυτοκρατορίας του. Σήμερα αν και η πόλη είναι αρκετά απλωμένη, η ζωή της και τα κύρια αξιοθέατα βρίσκονται κατά μήκος της Λεωφόρου Λένιν. Η γεωγραφική της θέση και ο έλεγχος της πλούσιας Κοιλάδας Fergana συνέβαλε στην ανάπτυξη της πόλης μέχρι να την ισοπεδώσουν οι Μογγόλοι το 13ο αιώνα. Στην πρόσφατη ιστορία λόγω της προστασίας που της παρείχαν τα Fan Mountains αποτέλεσε καταφύγιο για πολλά μέλη του Κομουνιστικού Κόμματος κατά την περίοδο του εμφυλίου που ακολούθησε την ανατροπή της Σοβιετικής Ένωσης.
Μία μικρή βόλτα και ξεκινάμε για την Ντουσανμπέ, πρωτεύουσα του Τατζικιστάν. Εκεί θα οργανώσουμε το ταξίδι μας για τα Pamir και θα λήξουμε ό, τι εκκρεμότητες έχουμε για τη μετακίνησή μας. Η πρώτη μας διαδρομή το επιβεβαιώνει. Ακολουθούμε τη διαδρομή Khojand – Istaravshan – Ayni που αποτελεί και την είσοδό μας στα Fan Mountains καθώς διασχίζουμε τον ποταμό Zeravshan. Τα Fan Mountains αποτελούν έναν δημοφιλή προορισμό για πολυήμερα trekking. Αλπικές λίμνες, βουνά μεγαλύτερα των 3000 και 4000 μέτρων, απότομες ορθοπλαγιές και η διάσημη αλπική λίμνη Iskander-Kul λίγες μόλις ώρες από την πρωτεύουσα. Η διαδρομή μας κινείται μέσα σε κοιλάδες που περιβάλλονται από ψηλές κορφές. Για να διασχίσεις τα βουνά έπρεπε να περάσεις μέσα από αρκετά τούνελ. Τα τούνελ είχαν μήκος μέχρι 3χλμ, διπλής κατεύθυνσης, χωρίς άσφαλτο, και χωρίς φως. Αναγκαζόσουν να κλείνεις τα παράθυρα για να μη λιποθυμήσεις από τις αναθυμιάσεις και τα καυσαέρια των αυτοκινήτων.
Μετά από ώρες μέσα στο αμάξι, στριμωγμένοι τρεις τύποι στα πίσω καθίσματα, πιασμένοι και ιδρωμένοι, βλέπουμε τα βουνά σιγά σιγά να τελειώνουν. Τα περίχωρα της Ντουσανμπέ έχουν αρχίσει να διακρίνονται. Η διαδρομή μας τελειώνει μέσα στην κοιλάδα όπου βρίσκεται η πρωτεύουσα Ντουσανμπέ.
Το Τατζικιστάν αποτελεί τη μικρότερη οικονομικά χώρα της Κεντρικής Ασίας. Η περιοχή ήταν η έδρα πολλών βασιλείων από τη Νεολιθική Εποχή μέχρι και πιο πρόσφατα ιστορικά με τη Ρωσική Αυτοκρατορία. Βασίλεια με διαφορετικές αφετηρίες και θρησκείες. Ζωροάστρες, Βουδιστές, Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι, όλοι σε αυτό το σταυροδρόμι για τα καραβάνια από την ανατολή και τη δύση. Οι Τατζίκοι, Ιρανικό φύλο, αποτελούν την πλειοψηφία του πληθυσμού, που συμπληρώνουν Κιργίζιοι, Ρώσοι, Τουρκμένοι. Πάνω από το 90% της χώρας καταλαμβάνεται από βουνά. Η ψηλότερη κορυφή είναι η Κορφή Κομμουνισμός με 7.495 μέτρα υψόμετρο. Άλλες όπως οι κορυφές Μαρξ, Ένγκελς, Κομμουνισμού, Μαγιακόφσκι αποτελούν φτηνές προκλήσεις για επίδοξους ορειβάτες. Ένα από τα πιο παράδοξα χαρακτηριστικά της χώρας, το κλίμα. Οι θερμοκρασίες στα οροπέδιά της μπορούν να κυμαίνονται από τους 40+ βαθμούς Κελσίου μέχρι και τους -63 το χειμώνα.
Ντουσανμπέ, Αφετηρία και Τερματισμός του Θρυλικού Μ-41
Η πρωτεύουσα βρίσκεται σε έναν οικοδομικό οργασμό. Με μία πρώτη ματιά αποτελεί μία μίξη από Σοβιετικής αρχιτεκτονικής κτήρια και από σύγχρονες προσπάθειες για να δώσουν ένα διαφορετικό χαρακτήρα στην πόλη. Αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι κτήρια μνημειωδών διαστάσεων (π.χ ο μεγαλύτερος ιστός σημαίας παγκοσμίως) που συντηρούν και καλλιεργούν αλυτρωτισμούς και εθνικά φρονήματα. Μεγάλοι δρόμοι, δέντρα, πάρκα και παντού Αυτό το Κάδρο του Προέδρου Isomol Rakhmon. Το Τατζικιστάν αποτελεί τη λιγότερο αναπτυγμένη χώρα της Κεντρικής Ασίας, πράγμα που εξηγεί σε ένα βαθμό την προσπάθεια της κυβέρνησης να ενισχύσει το εθνικό φρόνημα, να αμφισβητεί σύνορα και να διεκδικεί εδάφη. Ο αλυτρωτισμός υπάρχει, καθώς θεωρούν ότι οι περιοχές της Μπουχάρας και της Σαμαρκάνδης που ανήκουν στο Ουζμπεκιστάν, είναι δικά τους εδάφη.
Στην Ντουσανμπέ οργανωνόμαστε και χαλαρώνουμε μπροστά στο επόμενο δύσκολο 10ήμερο που μας περιμένει στα Pamir και στο Base Camp της Lenin Peak. Σε σχέση με το προηγούμενο μεγάλο μας ταξίδι πλέον η τεχνολογία μας λύνει τα χέρια. Με λίγο ψάξιμο βρίσκουμε ένα φόρουμ όπου όσοι θέλουν να διασχίσουν τον Pamir Highway μπαίνουν για να βρουν συνταξιδιώτες. Θα περίμενε κανείς ότι δύο 27χρόνοι, θα καταφέρουν να βρουν κάποιους της ηλικίας τους για ένα ταξίδι σχεδόν 10 ημερών. Αντ’ αυτού καταφέρνουμε να τσακωθούμε με μία Αμερικανίδα, επειδή δεν θέλαμε να νοικιάσουμε αμάξι χωρίς ντόπιο οδηγό, πράγμα που θα σήμαινε να εμπιστευόμασταν το ταξίδι σε μία τύπισσα που θα οδηγούσε μέσα από ένα λαβύρινθο χωματόδρομων που διασχίζουν τα Pamir. Μας κατηγορούσε σαν να μην έφτανε αυτό, ότι μάλλον έχουμε πολλά χρήματα γι’ αυτό το ταξίδι (στο τελευταίο άρθρο ο αναγνώστης θα μάθει και το κόστος του ταξιδιού…). Μετά από αρκετά εριστικά μηνύματα από μέρους μας, συνεχίζουμε το ψάξιμο. Η κατάληξη, είναι η επιτομή της ταξιδιωτικής μας αποτυχίας στο κομμάτι της διασκέδασης και της επαφής με νέο κόσμο, που και αυτό το ταξίδι ήρθε να επιβεβαιώσει.
Και εδώ εμφανίζεται ο συνταξιδιώτης μας….
Διαρκώς ανήσυχος, ελαφρώς υποχόνδριος, γράπωνε τη χειρολαβή της θέσης του ανακαθόταν και στριφογυρνούσε συνεχώς το κεφάλι του κάθε φορά που έπρεπε να καταλήξουμε για το πού θα κοιμηθούμε. Μια συνηθισμένη φράση του ήταν ότι δεν έχει πρόβλημα με τις κακουχίες του ταξιδιού, δεν έχει πρόβλημα να κοιμηθεί σε σκηνή ή να φάει κάτι πρόχειρο και αμφιβόλου ποιότητας αλλά….προσπαθεί κάθε φορά αν γίνεται να τα αποφεύγει. Αυτή η ρήση του ήταν που μας οδήγησε σε ένα “νεκρό” χωριό να ψάχνουμε για guesthouse με προσωπική τουαλέτα τη στιγμή που υπήρχαν σε όλο το χωριό δύο τέτοια καταλύματα, με ένα μόνο χώρο για να απλώσεις ίσα ίσα τον υπνόσακό σου. Αυτή του η κοσμοθεωρία ήταν που μας οδήγησε να ψάχνουμε υπεραστικό λεωφορείο στα σύνορα με το Κιργιστάν, τη στιγμή που το μόνο μεταφορικό σε ακτίνα 500χλμ ήταν το shared taxi. Μεγάλη απόλαυση ήταν, όταν το αμάξι με το οποίο διασχίζαμε τα Παμίρ μας “άφησε” σε ένα σημείο κατά μήκος τον συνόρων Τατζικιστάν-Αφγανιστάν, ίσως από τα πιο απομονωμένα της διαδρομής. Εκεί τον απολάμβανες να ξεδιπλώνει όλους τους ψυχαναγκασμούς του και τους φόβους του, να περπατάει νευρικός και να κάνει υποδείξεις στον οδηγό σε άψογα αγγλικά που δεν καταλάβαινε, για το πως να φτιάξει το αμάξι. Για την αφήγηση, ο συνταξιδιώτης μας ήταν ένας 66χρονος Γερμανός – αυτό εξηγεί πολλά – ονόματι Toby που μόλις είχε πάρει σύνταξη αφού είχε περάσει 14 χρόνια σε Γερμανικά σχολεία της Λατινικής Αμερικής. Θα περνούσε 4 βδομάδες στο Κιργιστάν και το Τατζικιστάν και στη συνέχεια θα γυρνούσε στην Ευρώπη όπου μαζί με τη γυναίκα του θα έφευγαν για τη Λατινική Αμερική. Κάθε φορά που τον έβλεπα σκεφτόμουν, να είμαστε κι εμείς έτσι σε 37 χρόνια από τώρα, κι ας έχουμε απεμπολήσει λίγο από αυτόν τον ταξιδιωτικό μας τυχοδιωκτισμό…
Το ταξίδι για τα Παμίρ είναι έτοιμο να ξεκινήσει…..
Α.Σ.
