1492
Οι βασιλείς της Ισπανίας Φερδινάνδος και Ισαβέλλα εκδίδουν το διάταγμα της Αλάμπρας.
Το διάταγμα υποχρέωνε 150.000 Εβραίους που ζούσαν στη χώρα να ασπαστούν τον Χριστιανισμό, αλλιώς θα έπρεπε να εγκαταλείψουν την Ισπανία.
1596
Γεννιέται ο Ρενέ Ντεκάρτ (René Descarte), Γάλλος φιλόσοφος και μαθηματικός, γνωστότερος στην Ελλάδα ως Καρτέσιος (Renatus Cartesius).
Έμεινε στην ιστορία και για τη ρήση του cogito ergo sum – je pense donc je suis «σκέφτομαι, άρα υπάρχω».
Ο Καρτέσιος υποστήριξε ότι η μέθοδος πρέπει να οδηγεί σε μία μοναδική αρχή (Prinzip), για την οποία είμαστε απόλυτα σίγουροι.
Χρησιμοποιώντας αυτή τη θεμελιακή αρχή, θα μπορούσαμε σύμφωνα με τον φιλόσοφο να ερμηνεύσουμε τον κόσμο της εμπειρίας σε όλη του την έκταση.
Σε τούτη την άποψη θεμελιώνεται πιθανώς η ανατροπή του μεσαιωνικού σχολαστικού πνεύματος που επεδίωξε και, σε ένα βαθμό, κατόρθωσε μαζί με τους άλλους διανοητές της εποχής του.
1685
Γεννιέται ο Γερμανός συνθέτης Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ (Johann Sebastian Bach).
Ο Μπαχ , ήταν συνθέτης, διευθυντής ορχήστρας, μουσικοπαιδαγωγός και εκτελεστής (οργανίστας, κλειδοκυμβαλίστας, βιολιστής και βιολονίστας) της περιόδου Μπαρόκ.
Αναμφισβήτητα ο μεγαλύτερος συνθέτης αυτής της περιόδου, καθώς και ένας από τους σπουδαιότερους στην ιστορία της έντεχνης Δυτικής μουσικής.
Τα περισσότερα από 1.000 έργα του που έχουν διασωθεί ως τις μέρες μας, ενσωματώνουν όλα τα χαρακτηριστικά του στυλ Μπαρόκ, το οποίο και απογειώνουν στην τελειότητα. Παρόλο που δεν εισάγει κάποια νέα μουσική φόρμα, εμπλουτίζει το γερμανικό μουσικό στυλ της εποχής με μια δυνατή και εντυπωσιακή αντιστικτική τεχνική, έναν φαινομενικά αβίαστο έλεγχο της αρμονικής και μοτιβικής οργάνωσης, και την προσαρμογή ρυθμών και ύφους από άλλες χώρες, ιδιαίτερα από την Ιταλία και τη Γαλλία. Η μουσική του χαρακτηρίζεται από τεχνική αρτιότητα, αρτιστικό υπόβαθρο και, κυρίως, υψηλή πνευματικότητα.
Τα έργα του καλύπτουν ένα ευρύτατο φάσμα τόσο της οργανικής (έργα για τσέμπαλο, εκκλησιαστικό όργανο, κοντσέρτα), όσο και της φωνητικής μουσικής (ορατόρια, λειτουργίες, πάθη, καντάτες, κ.α.). Ως χαρακτηριστικά έργα του Μπαχ μπορούν να αναφερθούν: η Τοκάτα και Φούγκα σε Ρε Ελάσσονα, η Λειτουργία σε σι ελάσσονα, τα Κατά Ματθαίον Πάθη, τα Βρανδεμβούργια Κοντσέρτα, το Καλοσυγκερασμένο Κλειδοκύμβαλο και η Τέχνη της Φούγκας.
1727
Πεθαίνει ο Άγγλος φυσικός και μαθηματικός Ισαάκ Νεύτων ( Isaac Newton).
Το κυριότερο έργο του ήταν το τρίτομο «Μαθηματικές Αρχές της Φυσικής Φιλοσοφίας», όπου παραθέσε τα τρία αξιώματα της μηχανικής και το νόμο της βαρύτητας.
1732
Γεννιέται ο Γιόζεφ Χάυντν (Franz Joseph Haydn), Αυστριακός συνθέτης της κλασσικής μουσικής.
Ανήκει στους βασικούς του κλασικισμού. Θεωρείται ο «πατέρας» της συμφωνίας και του κουαρτέτου εγχόρδων.
Το έργο του περιλαμβάνει κυρίως οργανική μουσική — συμφωνίες και μουσική δωματίου – καθώς και φωνητικά έργα στα οποία περιλαμβάνονται κωμικές και δραματικές όπερες.
Υπήρξε φίλος με τον Μότσαρτ, του οποίου το έργο άσκησε σημαντική επίδραση στον Χάυντν.
Από τα σημαντικότερα έργα του είναι «η Δημιουργία» (ορατόριο), «οι Εποχές» (ορατόριο), οι «Συμφωνίες του Λονδίνου», οι «Συμφωνίες του Παρισιού», «οι Επτά τελευταίοι Λόγοι του Χριστού» (καντάτα), τα κουαρτέτα εγχόρδων, οι σονάτες για πιάνο κ.α.
1872
Γεννιέται η Αλεξάνδρα Κολλοντάι, αγωνίστρια του ρωσικού επαναστατικού κινήματος. Ήταν κόρη στρατηγού. Υπήρξε, μέλος του ΣΔΕΚΡ από το 1906, ενταγμένη στους μενσεβίκους, και στους μπολσεβίκους από το 1915.
Μετά από την επανάσταση του Φλεβάρη του 1917, έγινε μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Σοβιέτ της Πετρούπολης. Ήταν αντιπρόσωπος στο 1ο Συνέδριο των Σοβιέτ κι εκλέχτηκε ως εκπρόσωπος των μπολσεβίκων στην Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή.
Πήρε μέρος στη σύνοδο της ΚΕ του ΣΔΕΚΡ (μπ.) στις 23.10.1917 που αποφάσισε την οργάνωση της εξέγερσης. Ήταν επίσης αντιπρόσωπος στο 2ο Συνέδριο των Σοβιέτ τον Οκτώβρη του 1917 κι εκλέχτηκε μέλος της Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής, ενώ συμμετείχε στην πρώτη σοβιετική κυβέρνηση ως λαϊκή επίτροπος για την Κοινωνική Πρόνοια. Το 1918 παραιτήθηκε από το Συμβούλιο των Λαϊκών Επιτρόπων λόγω των «αριστερών κομμουνιστικών» της θέσεων, αλλά αργότερα αναγνώρισε τα λάθη της. Το 1920 ήταν επικεφαλής του Γυναικείου Τμήματος της ΚΕ του ΚΚΡ (μπ.). Στη διάρκεια της συζήτησης για τα συνδικάτα, η Κολοντάι πήρε τη θέση της αντικομματικής ομάδας Εργατική Αντιπολίτευση.
Το 1921-22 ήταν γραμματέας της Παγκόσμιας Γραμματείας Γυναικών, οργάνωσης της Κομιντέρν. Ήταν η πρώτη γυναίκα πρεσβευτής στον κόσμο, υπηρετώντας από το 1923 ως Σοβιετική εκπρόσωπος κι εμπορική αντιπρόσωπος στη Νορβηγία το 1926, στο Μεξικό ως ακόλουθος πρεσβείας και στη Σουηδία ως πρεσβευτής (1930-45). Μετά από το 1945 ήταν σύμβουλος του υπουργείου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΣΣΔ.
Έγραψε αρκετά βιβλία και άρθρα, στα οποία ασχολείται κυρίως με το γυναικείο επαναστατικό κίνημα.
1889
Εγκαινιάζεται επίσημα ο Πύργος του Άιφελ.
1918
Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση: Ο στρατός των «εθελοντών» λευκοφρουρών ηττάται στο Αικατερινοντάρ από την επαναστατημένη εργατική τάξη.
1927
Το υπουργείο Παιδείας καταρτίζει επιτροπή «για την καταπολέμηση του κομμουνισμού εις τα σχολεία». Υπουργός Παιδείας τότε στην οικουμενική κυβέρνηση του Αλέξανδρου Ζαΐμη ήταν το στέλεχος του Κόμματος των Ελευθεροφρόνων (του Ιωάννη Μεταξά) Θεολόγος Νικολούδης.
Ήδη με εμπιστευτική Εγκύκλιο του προς όλα τα δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα ο Θ. Νικολούδης είχε συστήσει την παρακολούθηση κάθε κομμουνιστικής κίνησης στα πανεπιστήμια, προτείνοντας ταυτόχρονα τη διενέργεια διαλέξεων κατά του κομμουνιστικού κινδύνου. Τον Ιούλιο του ίδιου έτους επεσήμανε την ανάγκη «όπως ληφθή νομοθετικόν μέτρον απαγορεύον εις τους φοιτητάς να μετέχωσι συλλόγων μη επιδιωκόντων καθαρώς επιστημονικούς σκοπούς, καθισταμένης υπευθύνου της Συγκλήτου δια την τήρησιν του σχετικού νόμου. Θα συστηθή εις τους καθηγητάς όπως εκάστοτε δράττονται της ευκαιρίας προς διαφώτισιν των φοιτητών όσον αφορά τας περί ιστορικού υλισμού θεωρίας».
1931
Ιδρύεται η Εργατική Εστία.
1944
Έφιππο τμήμα του λόχου μηχανικού του ΕΛΑΣ Νοτίου Ολύμπου υπονομεύει τη σιδηροδρομική γραμμή και ανατινάζει γερμανική αμαξοστοιχία νότια της Λάρισας. Σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν περίπου 600 Γερμανοί αξιωματικοί και οπλίτες.
1944
Δραπετεύουν από το στρατόπεδο Χαϊδαρίου 30 μέλη και στελέχη του ΚΚΕ που η μεταξική δικτατορία είχε παραδώσει στις δυνάμεις Κατοχής. Ανάμεσά τους, οι Μ. Σινάκος, Φ. Βέτας, Δ. Παρτσαλίδης, ο Ζάγκος, παλαιό στέλεχος, οι φοιτητές Ο. Στεφανίδης και Μίχος, κ.α.
1946
Πραγματοποιούνται οι πρώτες εκλογές μετά την απελευθέρωση μέσα σε πρωτοφανείς συνθήκες βίας και νοθείας. Επισήμως, σε σύνολο εγγεγραμμένων 2.211.791, ψήφισαν 1.106.510. Η αποχή, στην οποία καλούσαν το ΚΚΕ και το ΕΑΜ, παρά τις αφόρητες πιέσεις, ξεπέρασε το 50%. Ηταν, δε, πολύ μεγαλύτερη, αφού μεγάλος αριθμός πολιτών δεν είχε εγγραφεί στους εκλογικούς καταλόγους, ενώ πολλοί βασιλόφρονες διπλοψήφισαν. Εντούτοις, η Επιτροπή του ΟΗΕ διακήρυξε κυνικά ότι «το ποσοστό της αποχής της Αριστεράς δεν υπερέβαινε το 9,3%»! Στις εκλογές επικράτησε το Λαϊκό Κόμμα.
Ανήμερα των εκλογών, ομάδα ενόπλων καταδιωκόμενων αγωνιστών επιτέθηκε κατά του Σταθμού Χωροφυλακής του Λιτόχωρου. Η ένοπλη διαμαρτυρία ενάντια στο αντιδραστικό καθεστώς της τρομοκρατίας και της βίας και της εκλογικής νοθείας ήταν προειδοποίηση προς την αντίδραση ότι δεν είναι δυνατό να δολοφονεί ατιμώρητα άοπλους πολίτες, γυναίκες και παιδιά.
Η απόφαση τότε του ΚΚΕ και του ΕΑΜ για αποχή αποτέλεσε έκτοτε διαχρονικό ζήτημα διαπάλης μέσα στο Κόμμα και πολεμικής απ’ έξω. Οι επικριτές του ΚΚΕ, παραβλέποντας το πραγματικό πρόβλημα στην πολιτική του, δηλαδή τη μη τοποθέτηση του ζητήματος της εξουσίας ως άμεσου πολιτικού καθήκοντος και άρα τη μη σύνδεση της αποχής με τη γενίκευση της ένοπλης πάλης, θεωρούν ως μέγα πολιτικό λάθος την αποχή από τις εκλογές του 1946.Οι εκλογές αυτές χαρακτηρίστηκαν από αστικές και οπορτουνιστικές δυνάμεις ως η «μεγάλη ευκαιρία» ώστε το ΚΚΕ να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο -όπως λένε- στο μεταπολεμικό αστικό πολιτικό σκηνικό. Για να στηρίξουν το σκεπτικό τους επικαλούνται τη συμμετοχή των κομμουνιστικών κομμάτων στις κυβερνήσεις Εθνικής Ενότητας, που σχηματίστηκαν σε σειρά από χώρες της δυτικής Ευρώπης, που ουσιαστικά βοήθησαν στην αποκατάσταση της σταθερότητας της εξουσίας του κεφαλαίου, όπως και στον ισχυρισμό ότι μια πιθανή συνεργασία με το λεγόμενο «Κέντρο» θα μπορούσε να αποκόψει τη λεγόμενη «Δεξιά» από το μονοπώλιο της εξουσίας.Ωστόσο, μια τέτοια προσέγγιση «ξεχνά» την κοινή ταξική ταυτότητα «Δεξιάς» – «Κέντρου», που αποδείχθηκε τόσο από τη δραστηριότητα του Γεωργίου Παπανδρέου που στο όνομα της λαοκρατίας ξεκίνησε τα Δεκεμβριανά, όσο και από το ρόλο των μετεμφυλιακών κυβερνήσεων του «Κέντρου».
Οι οπορτουνιστικές δυνάμεις που δρούσαν και στο εσωτερικό του Κόμματος δεν άσκησαν κριτική στην αποχή με τη λογική της ανάγκης διάδοσης των θέσεων του ΚΚΕ για πάλη με όλα τα μέσα, όπως έκανε αργότερα η 3η Συνδιάσκεψη του Κόμματος (1950). Αντίθετα, η κριτική τους συνιστούσε την προϋπόθεση της διατύπωσης του «ειρηνικού, δημοκρατικού δρόμου προς το σοσιαλισμό». Επρόκειτο στην ουσία για την προώθηση μιας ρεφορμιστικής στρατηγικής στο κομμουνιστικό κίνημα, η οποία δε στηριζόταν στις ειδικές συνθήκες της μεταπολεμικής Ελλάδας (όπως υποστηρίζουν πολλοί από τους εισηγητές της), αλλά θεωρούσε ότι η ταξική πάλη στις σύγχρονες συνθήκες θα πρέπει να διεξάγεται μέσα στα πλαίσια του αστικού κοινοβουλευτισμού, απαλλαγμένη από τη χρήση της επαναστατικής βίας. Αυτό αποδεικνύεται και από την πολιτική θεωρία και πρακτική όσων πρωταγωνίστησαν στην κριτική για την αποχή από τις εκλογές του 1946 και αργότερα (1968) πρωτοστάτησαν στην ίδρυση του λεγόμενου «ΚΚΕ Εσωτερικού».
1949
Δυνάμεις της VIII Μεραρχίας, κ.ά. τμήματα του ΔΣΕ, διεισδύουν στο Γράμμο και εξαπολύουν αιφνιδιαστική επίθεση κατά των θέσεων του κυβερνητικού στρατού, καταλαμβάνοντας τη Γύφτισσα, τη Μπολιάνα, το Ταμπούρι, κ.ά.
Οι σφοδρότερες συγκρούσεις έγιναν στο Ασημοχώρι, την καρδιά του Γράμμου, όπου οι κυβερνητικές μονάδες διαλύθηκαν. Ακολούθησε η μάχη του Κάντζικου, απ’ όπου στις 3 του Απρίλη 1949 οι κυβερνητικές δυνάμεις αναγκάστηκαν σε υποχώρηση. Στο μεταξύ, από τις 2 του μήνα, ο ΔΣΕ είχε εγκατασταθεί στα στρατηγικά υψώματα του Κάμενικ και Πύργου Στράτσιανης, δημιουργώντας πρόσθετα προβλήματα στον αστικό στρατό. Ανάλογες ήταν οι εξελίξεις και στη νότια πλευρά του Αχελώου.
Η αντεπίθεση που επιχείρησε ο κυβερνητικός στρατός, βιαστικά και υπό το κράτος πανικού, απέτυχε και έτσι ο ΔΣΕ κατάφερε να ανακαταλάβει τον Γράμμο. Η επιχείρηση αυτή του Δημοκρατικού Στρατού ήταν από τις πλέον πετυχημένες του ένοπλου ταξικού αγώνα, με τις αμυνόμενες κυβερνητικές δυνάμεις να υπερτερούν αριθμητικά 5 προς 1. Ταυτόχρονα, όμως, θα αποτελούσε και την τελευταία μεγάλη νικηφόρα επιχείρηση του ΔΣΕ.
1949
Η Νέα Γη ενσωματώνεται στον Καναδά.
1980
Πεθαίνει ο Τζέσε Όουενς, αφροαμερικανός αθλητής του στίβου, που κέρδισε 4 χρυσά μετάλλια στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου και ανέτρεψε στην πράξη τις θεωρίες του Αδόλφου Χίτλερ περί άρειας φυλής.
1991
Η οργάνωση “17 Νοέμβρη” χτυπάει με αντιαρματική ρουκέτα το ξενοδοχείο Πεντελικόν, στην Κηφισιά.
2008
Πεθαίνει ο Αμερικανός σκηνοθέτης, ηθοποιός και σεναριογράφος του θεάτρου και του κινηματογράφου Ζιλ Ντασέν (Julius «Jules» Dassin).
Κάποια στιγμή το όνομά του βρίσκεται στη Μαύρη Λίστα του Χόλυγουντ ως κομμουνιστή, έπειτα από καταγγελία του Ελία Καζάν. Αναγκάστηκε να φύγει από την Αμερική και να ζήσει για πολλά χρόνια στη Γαλλία και στην Ελλάδα, όπου και πέθανε.
Μετά το γάμο του με τη Μελίνα Μερκούρη συνέδεσε τη ζωή του με την Ελλάδα. Προς το τέλος της ζωής του έγινε επίτιμος Έλληνας πολίτης ως ύψιστη αναγνώριση της πολιτιστικής προσφοράς του στην Ελλάδα. Έλεγε χαρακτηριστικά: «Ήμουν Έλληνας πριν γνωρίσω τη Μελίνα».
