1316
Διεξάγεται η μάχη της Μανωλάδας, όπου οι δυνάμεις του Δουκάτου της Βουργουνδίας νικούν εκείνες του Βασιλείου της Μαγιόρκας, για τον έλεγχο του Πριγκιπάτου της Αχαΐας.
1687
Ο Ισαάκ Νεύτων (Sir Isaac Newton) εκδίδει το κυριότερο έργο του, τις τρίτομες «Μαθηματικές Αρχές της Φυσικής Φιλοσοφίας», όπου παραθέτει τα τρία αξιώματα της μηχανικής και το νόμο της βαρύτητας.
1770
Αρχίζει η ναυμαχία του Τσεσμέ μεταξύ της Ρωσικής και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
1793
Γεννιέται ο Πάβελ Πέστελ, Ρώσος επαναστάτης.
Υπήρξε Ρώσος αξιωματικός, ήρωας των ναπολεόντειων πολέμων και επαναστάτης Δεκεμβριστής.
Ήταν ο ιδεολογικός νους του κινήματος του Δεκέμβρη του 1825.
1811
Με την κήρυξη της ανεξαρτησίας της η Βενεζουέλα εξεγείρεται κατά της Ισπανικής κυριαρχίας, με ηγέτη τον στρατάρχη Φρανσίσκο ντε Μιράντα, ο οποίος είχε πολεμήσει στις αστικές επαναστάσεις της Αμερικής (1776) και της Γαλλίας (1789).
Τελικά η Βενεζουέλα θα γινόταν ανεξάρτητο κράτος το 1823 με την καταλυτική συνδρομή του ηγέτη του απελευθερωτικού κινήματος των λαών της Λατινικής Αμερικής Σιμόν Μπολιβάρ.
1824
600 Έλληνες επαναστάτες υπό τον Γιάννη Γκούρα νικούν στον Μαραθώνα 3.000 Οθωμανούς του Ομέρ Πασά.
1879
Γεννιέται η Βάντα Λαντόβσκα, Πολωνή (αργότερα πολιτογραφήθηκε Γαλλίδα) τσεμπαλίστρια.
Οι παραστάσεις, διδασκαλία, ηχογραφήσεις και τα γραπτά της έπαιξαν μεγάλο ρόλο στην αναβίωση της δημοτικότητας του τσέμπαλου στις αρχές του 20ου αιώνα.
Ήταν η πρώτη που ηχογράφησε τις «Παραλλαγές Γκόλντμπεργκ» του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ στο τσέμπαλο (1931).
1889
Γεννιέται ο Ζαν Κοκτό (Jean Cocteau), Γάλλος ποιητής, θεατρικός συγγραφέας, σεναριογράφος και σκηνοθέτης του κινηματογράφου.
Ανακηρύχτηκε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας από το 1955.
Το ποιητικό του έργο στην περίοδο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και μεταπολεμικά εμφανίζει χαρακτηριστικές τάσεις προς τον κυβισμό και το φουτουρισμό. Αργότερα, θα περάσει στο σουρεαλισμό.
Ο Κοκτό σαν δραματουργός προσπαθεί να συγχρονίσει την αρχαία και τη σαιξπηρική τραγωδία.
Στην τρίτη δεκαετία, ο Κοκτό εργαζόταν σαν σεναριογράφος και σκηνοθέτης (ταινίες «Ορφέας», 1950, «Το αίμα του ποιητή». «Διαθήκη του Ορφέα» 1960).
1897
Γεννιέται ο Γεώργιος Γρίβας («Διγενής»), που στην κατοχή διετέλεσε επικεφαλής της αντικομμουνιστικής οργάνωσης «Χ» και κατόπιν υπήρξε αρχηγός της εθνικιστικής- αντικομμουνιστικής οργάνωσης ΕΟΚΑ (Εθνικής Οργάνωσης Κυπρίων Αγωνιστών).
1914
Γεννιέται η μεγάλη Ελληνίδα χαράκτρια, Βάσω Κατράκη.
Με το έργο της σημάδεψε την παγκόσμια χαρακτική δημιουργία.
Η ξεχωριστή δημιουργός, με πνοή πάντα νεανική, πρόσφερε και στην Τέχνη και στην Ελλάδα, μέσα από τις γραμμές του λαϊκού κινήματος.
Τα «αντρίκεια χέρια της», όπως τα αποκαλούσαν, χάραξαν επί δεκαετίες μορφές και δρόμους. Χάραξαν παράθυρα ανοιχτά στην ομορφιά του αύριο.
Χιλιάδες χρώματα διαπερνούσαν τις πράξεις της, χιλιάδες σταθερές απόψεις αποτελούσαν το πλέγμα της σκέψης της.
Η Βάσω Κατράκη ήταν μαχήτρια στους κοινωνικούς αγώνες με τόλμη και αποφασιστικότητα.
Μετέφερε στην πέτρα όλα τα θεμελιώδη θέματα, το ιδεώδες της ελευθερίας και της αξιοπρέπειάς μας.
Σπαράγματα μνήμης, θρήνοι και ελεγεία γι’ αυτούς που θυσιάστηκαν. Έργα κοινωνική μαρτυρία. Υπηρέτησε την Ελληνική Χαρακτική με αφοσίωση και γνώση. Ήθος και αξιοπρέπεια.
«Δε θέλω παρά να εκφράσω την αγάπη και τον ενθουσιασμό μου προς τη ζωή», έλεγε η Βάσω Κατράκη . «Κάθε στιγμή που μου ανήκει, δεν θα ήθελα να είναι παρά ένας χαιρετισμός προς αυτήν. Να εκφράσω την αγάπη μου προς τον άνθρωπο και τη δικιά του ζωή, με τις χαρές, τα βάσανα και το μόχθο της. Προσπαθώ να εκφραστώ με τον πιο σαφή τρόπο. Αυτό το κάνω γιατί έτσι νιώθω. Με ενδιαφέρει να ‘ρθω σε όσο γίνεται πληρέστερη επικοινωνία με τους ανθρώπους, να μιλήσω με τη γλώσσα τους. Αυτό είναι η πιο μεγάλη καταξίωση ενός καλλιτέχνη. Δε διαλέγω ορισμένα θέματα, μα βιώματα. Και αυτά μπορεί να έρχονται είτε από τη χώρα που ζεις είτε απ’ έξω, φτάνει να είναι ανθρώπινα».
Πλούσια η θεματολογία της. Ο Πόλεμος, η Κατοχή, η Αντίσταση και ο Εμφύλιος. Η αγωνιστική συνείδηση, η ένταξη και η δράση της. Οι περιπέτειες, οι διώξεις και η εξορία… Η Αντιγόνη σκεπάζει το νεκρό αδελφό της, παρά την απαγόρευση του Κρέοντα. Οι «Μάνες Πλατυτέρες» σηματοδοτούν το ιστορικό και κοινωνικό γίγνεσθαι για περισσότερη ατομική και συλλογική ελευθερία. Σπουδαία και τα έργα της, που καταγγέλλουν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης της πολιτικής και ιδεολογικής βίας Νταχάου, Αουσβιτς, Μακρόνησο, Γυάρο, Αϊ-Στράτη κι άλλα παρόμοια της σημερινής πολιτικής και οικονομικής βίας. Σε κάθε χάραξή της βρίσκεται ένα πνευματικό πάθος, απ’ όπου πηγάζει και κάθε ανθρώπινο μήνυμά της.
1918
Γεννιέται στην Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας, από Έλληνες γονείς ο Νίκος Παπατάκης.
Εγκαθίσταται στην Ιταλία, αλλά, λόγω της δράσης του εναντίον του φασίστα Μουσολίνι, αναγκάστηκε να αυτεξοριστεί, βρίσκοντας καταφύγιο αρχικά στο Λίβανο και για λίγο στην Ελλάδα, από όπου επίσης φεύγει λόγω της μεταξικής δικτατορίας. Το 1939 εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Παρίσι, όπου γνωρίζεται με διανοούμενους, όπως ο Σαρτρ, ο Ζενέ, ο Μπρετόν.
Το 1950 γίνεται ο παραγωγός της ταινίας του Ζαν Ζενέ «Ένα ερωτικό τραγούδι», με διευθυντή φωτογραφίας τον Ζαν Κοκτό. Η ταινία λογοκρίθηκε και προβλήθηκε πρώτη φορά το 1975. Το 1962 σκηνοθετεί την πρώτη του ταινία «Οι Άβυσσοι», βασισμένη στο μυθιστόρημα του Ζενέ «Οι δούλες». Η ταινία προβλήθηκε την ίδια χρονιά στο Φεστιβάλ των Καννών προκαλώντας σκάνδαλο.
Το 1967 γύρισε την ταινία «Οι βοσκοί», καταγγέλλοντας τη δικτατορία στην Ελλάδα. Το 1975, η ταινία του «Gloria Mundi», για τα βασανιστήρια στην Αλγερία, κατέβηκε από τις αίθουσες έπειτα από βομβιστική επίθεση στον κινηματογράφο «Μαρμπέφ». Με τους «Ισορροπιστές» (1991) υπέγραψε ένα αιχμηρό πορτρέτο του Ζενέ, τον οποίο υποδύθηκε ο Μισέλ Πικολί.
Στη «Φωτογραφία» (1987), μία από τις λυρικότερες ελληνικές ταινίες, εξερευνά το θέμα της νοσταλγίας του ξενιτεμένου και την αποξένωση της μετανάστευσης και θίγει πολλά σημεία της τραγικής ιστορίας της νεότερης Ελλάδας.
Το 2000 ανακηρύχθηκε επίτιμο μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών και το 2005 βραβεύτηκε με τον «Χρυσό Αλέξανδρο» στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
1921
Γεννιέται ο σημαντικός Έλληνας ποιητής Νάνος (Ιωάννης) Βαλαωρίτης. Το έργο του κινείται στο ρεύμα του υπερρεαλισμού. Ήταν δισέγγονος του ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη και , γεννήθηκε στη Λοζάνη της Ελβετίας.
Τελείωσε τη σχολή Παναγιωτόπουλου και σπούδασε Κλασική Φιλολογία και Νομικά στην Αθήνα και Αγγλική Φιλολογία στο Λονδίνο. Το 1939, μαζί με τον Ανδρέα Καμπά ήρθε σε επαφή με τον κύκλο του περιοδικού «Νέα Γράμματα» και γνώρισε τον Ελύτη, τον Σεφέρη και τον Γκάτσο. Στη συνέχεια γνώρισε τον Ανδρέα Εμπειρίκο και το 1944 έφυγε για το Κάιρο όπου συνάντησε τον Σεφέρη, τον Μπέρναρντ Σπένσερ και τον Ντάρελ.
Έζησε στην Αγγλία εννέα χρόνια, γύρισε για λίγο στην Ελλάδα και έφυγε για το Παρίσι όπου γνώρισε τον Μπρετόν και έγινε μέλος της ομάδας του. Το 1963 μετά από μεγάλη προσπάθεια κατάφερε και έβγαλε το περιοδικό ΠΑΛΙ, το οποίο διέκοψε η δικτατορία του 1967.
Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές «Η Τιμωρία των Μάγων», «Κεντρική Στοά», «Εστίες μικροβίων», «Ο διαμαντένιος γαληνευτής», «Η πουπουλένια εξομολόγηση», «Μερικές γυναίκες», «Στο κάτω κάτω της γραφής», «Τον έγχρωμο στυλογράφο» κ.ά. Εγραψε επίσης θεατρικά έργα, πεζά («Από τα κόκαλα βγαλμένη»), δοκίμια, κριτικές και μελέτες. Το 1983 τιμήθηκε με το Α’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης. Τιμήθηκε επίσης, για το έργο του το Δεκέμβρη του 2004 με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών.
1929
Οι αγρότες του χωριού Δαμακίνι Πατρών προβάλλουν ένοπλη αντίσταση και διώχνουν τους χωροφύλακες που πήγαν να συλλάβουν τους συγχωριανούς τους που δεν είχαν πληρώσει τους φόρους.
1931
Διεξάγονται αναπληρωματικές βουλευτικές εκλογές στη Μυτιλήνη.
Το ΚΚΕ έρχεται πρώτο στην πόλη της Μυτιλήνης λαμβάνοντας 1.658 ψήφους έναντι 1.424 όλων των υπολοίπων, αστικών, κομμάτων.
1932
Ο Αντόνιο ντε Ολιβέιρα Σαλαζάρ γίνεται πρωθυπουργός της Πορτογαλίας.
Την επόμενη χρονιά δίνει στον εαυτό του υπερεξουσίες και εγκαθιδρύει δικτατορία, η οποία κρατά σχεδόν 4 δεκαετίες.
1933
Ο κομμουνιστής αρτεργάτης Νισερλής πεθαίνει στο νοσοκομείο χτυπημένος από ξίφος αστυνομικού την ημέρα των επαναληπτικών εκλογών στην Θεσσαλονίκη.
1936
Ογκώδη και μαχητικά συλλαλητήρια ακτημόνων πραγματοποιούνται στις Σέρρες και το Σουφλί.
1943
Τα σοβιετικά στρατεύματα περνούν στην αντεπίθεση στο Κουρσκ.
Η αντεπίθεση διαρκεί έως τις 23/8 και καταλήγει με αποφασιστική νίκη του Κόκκινου Στρατού, που ουσιαστικά εξουδετερώνει την επιθετική ικανότητα της ναζιστικής πολεμικής μηχανής στο Ανατολικό Μέτωπο.
Μεταξύ άλλων, η μάχη του Κουρσκ αποτέλεσε τη μεγαλύτερη αναμέτρηση αρμάτων μάχης στον κόσμο, με πάνω από 8.000 τανκς (και από τις δύο πλευρές) να παρατάσσονται στο πεδίο της μάχης.
1943
Ο ΕΛΑΣ υπάγεται στο Βρετανικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής.
1944
Αρχίζει την λειτουργία του στην Τύρνα Θεσσαλίας παιδαγωγικό φροντιστήριο υπό την διεύθυνση της κομμουνίστριας παιδαγωγού Ρόζας Ιμβριώτη.
1945
Το Εργατικό Κόμμα κερδίζει τις εκλογές στη Βρετανία και ο Ουίνστον Τσόρτσιλ χάνει την πρωθυπουργία από τον Κλέμεντ Άτλι.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα λαμβάνει 102.780 ψήφους και εκλέγει δύο βουλευτές, τους πρώτους στην ιστορία του.
1946
Στην Ποντοκερασιά του Κιλκίς 40 στρατιώτες προσχωρούν στους αντάρτες, γεγονός που δεν είναι μεμονωμένο, καταμαρτυρώντας την ευρεία απήχηση και επιρροή του ΚΚΕ και του ΕΑΜ στο νεοσύστατο «εθνικό στρατό».
Για να αντιμετωπιστεί -και κατά το δυνατόν να εξουδετερωθεί- το «φαινόμενο» αυτό, μόνο το μήνα Ιούλη συνελήφθησαν και κατόπιν εξορίστηκαν στους Φούρνους Ικαρίας, τη Φολέγανδρο, τη Νάξο και αλλού κοντά 100 αξιωματικοί.
1947
Σε μια αιφνιδιαστική επιχείρηση ο ΔΣΕ Κρήτης καταλαμβάνει το αεροδρόμιο του Μάλεμε, εξασφαλίζοντας πολύτιμα πολεμοφόδια, ρουχισμό και τρόφιμα.
Με το ΔΣΕ πέρασαν και 6 σμηνίτες, δύο εκ των οποίων έπεσαν κατόπιν μαχόμενοι στις μάχες της Σαμαριάς και του Δρομόνερου.
1950
Αθωώνονται οι υπεύθυνοι της εφημερίδας «Μάχη», που είχαν συρθεί στα δικαστήρια λόγω των ρεπορτάζ γύρω από το κολαστήριο της Μακρονήσου.
1962
H Αλγερία γίνεται ανεξάρτητη από τη Γαλλία.
Η αντιιμπεριαλιστική εξέγερση στην Αλγερία άρχισε την 1η του Νοέμβρη 1954 με την πολιτική καθοδήγηση του Μετώπου Εθνικής Απελευθέρωσης και τη συγκρότηση του Στρατού Εθνικής Απελευθέρωσης. Η απάντηση των γαλλικών αρχών χαρακτηριζόταν από την αγριότητά της. Μετά από σκληρούς αγώνες, το Σεπτέμβρη του 1959 η γαλλική κυβέρνηση υποχρεώνεται να αναγνωρίσει το δικαίωμα του λαού της Αλγερίας για αυτοδιάθεση. Ωστόσο, ο πόλεμος συνεχίζεται μετά τις ανταρσίες που προκάλεσε η Γαλλία το 1960 και το 1961.
Το 1961 συγκροτείται η OAS, μια παράνομη εγκληματική οργάνωση των αδιάλλακτων αποικιοκρατών, με στόχο τη ματαίωση των συμφωνιών. Στις 14 Ιουνίου 1962 η OAS διατάσσει όλους τους Ευρωπαίους να εγκαταλείψουν την Αλγερία και αναγγέλλει εκστρατεία ολοκληρωτικής καταστροφής της χώρας. Χιλιάδες έποικοι μαζεύονται στα λιμάνια και τα αεροδρόμια, ενώ η οργάνωση ανατινάζει το νοσοκομείο του Αλγερίου , αφού έχει ήδη πυρπολήσει το πανεπιστήμιο και το δημαρχείο του Αλγερίου και έχει ανατινάξει πολλά δημόσια κτίρια. Τελικά η Αλγερία κηρύσσεται ανεξάρτητο κράτος με διάγγελμα του Προέδρου Ντε Γκολ, δύο μέρες μετά τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, με το οποίο ο λαός της χώρας τάσσεται με ποσοστό 99% υπέρ της ανεξαρτησίας και της συνεργασίας με τη Γαλλία.
1969
Πεθαίνει ο Γερμανός αρχιτέκτονας και ο ιδρυτής του μπαου χάουζ Βάλτερ Γκρόπιους (Walter Gropius).
Το μπάου χάουζ ήταν μια γερμανική σχολή βιομηχανικού σχεδίου και αρχιτεκτονικής. Λειτούργησε από το 1919 μέχρι το 1933 όταν και κλείστηκε από τους ναζί.
Για τους εκπροσώπους της σχολής «η τέχνη δεν είναι επιστήμη» αλλά «ο καλλιτέχνης είναι ένας ευνοημένος τεχνίτης».
Αν και ρομαντικοί οι θεωρητικοί προσανατολισμοί του, το μπάου χάουζ αποτέλεσε ένα ανοιχτό σχολειό γνώσης που δεχόταν σπουδαστές χωρίς ταξικές διακρίσεις. Οι δημιουργίες του χαρακτηρίζονται από τη φετιχοποίηση της χρηστικότητας. Η φιλελεύθερη πνοή του αποτέλεσε το «κόκκινο πανί» για τους ναζί, οι οποίοι το χαρακτήρισαν, μαζί με τον εξπρεσιονισμό, «εκφυλισμένη τέχνη».
Πηγή: Ριζοσπάστης
1969
Πεθαίνει ο Γερμανός πιανίστας Βίλχελμ Μπακχάους (Wilhelm Backhaus).
Ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής για τις ερμηνείες του σε έργα του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν καθώς και σε έργα ρομαντικής μουσικής όπως αυτά του Γιοχάνες Μπραμς. Ήταν επίσης περίφημος μουσικός δωματίου.
1973
Η τριήμερη απεργία των τυπογράφων των Αθηναϊκών εφημερίδων λήγει με νίκη των απεργών και αύξηση των αποδοχών τους κατά 30%.
1975
To Πράσινο Ακρωτήριο γίνεται ανεξάρτητο κράτος από την Πορτογαλία.
1977
Στο Πακιστάν ο υποστηριζόμενος από τον Αμερικανικό ιμπεριαλισμό στρατηγός Μοχάμεντ Ζία – ουλ – Χακ ανατρέπει με πραξικόπημα την κυβέρνηση του Ζουλφικάρ Αλι Μπούτο, που μόλις είχε εκλεγεί με μεγάλη πλειοψηφία.
1989
Κλείνει δικαστικά η «υπόθεση Ιράνγκεϊτ», ενός σκανδάλου που είχε ξεκινήσει με την αποκάλυψη παρασκηνιακών συναλλαγών της κυβέρνησης Ρήγκαν με την κυβέρνηση του Ιράν, την οποία ωστόσο είχε –επισήμως- καταδικάσει ως «υποστηρικτή της διεθνούς τρομοκρατίας».
Στη διάρκεια της δίκης αποκαλύφθηκε επίσης η οικονομική υποστήριξη των ΗΠΑ προς τους «Κόντρας», την αντεπαναστατική οργάνωση που μάχονταν τους «Σαντινίστας» στη Νικαράγουα.
Ο συνταγματάρχης Όλιβερ Νορθ επιχείρησε να πάρει πάνω του όλη την ευθύνη για το σκάνδαλο. Προσπαθώντας δε να δικαιολογήσει την όλη υπόθεση υποστήριξε πως «Παραμονεύει μια τρομερή απειλή. Όλοι μας κινδυνεύουμε από μια ξένη και άθρησκη φιλοσοφία, τον κομμουνισμό».
1996
Γεννιέται το πρώτο κλωνοποιημένο θηλαστικό. Πρόκειται για ένα πρόβατο, τη «Ντόλυ».
