* Συνέντευξη-Επιμέλεια: Γιάννης Αγγέλου
Βρεθήκαμε ένα μεσημέρι στο Κέντρο της Αθήνας και συνομιλήσαμε με την ηθοποιό Δώρα Χρυσικού. Όλα κανονίστηκαν με δυο μηνύματα και δυο τηλεφωνήματα! Τόσο γρήγορα. Χειμαρρώδης ο λόγος της, απάντησε σε όλα, χωρίς φόβο και πάθος! Ας την γνωρίσουμε.
- Πώς σας φαίνεται μια ιστοσελίδα που κυρίως ασχολείται με ζητήματα Άμυνας και Εξωτερικής Πολιτικής θέλει να συζητήσει μαζί σας για τον Πολιτισμό, την Τέχνη, τη ζωή γενικότερα;
Μου φαίνεται ενδιαφέρον και πέραν του προφανούς πράγμα από μόνο του ιντριγκαδόρικο. Άλλωστε τα στεγανά είναι για να καταργούνται και οι βεβαιότητες για να αμφισβητούνται.
- Να πούμε λίγα για την παράσταση που ξεκίνησε στη Θεσσαλονίκη;
Ο μονόλογος 18/9 ανήκει στο είδος του θεάτρου documento ουσιαστικά. Δηλαδή περιέχει πραγματικά στοιχεία αλλά και στοιχεία μυθοπλασίας. Η Δάφνη, η ηρωίδα μου, είναι εμπνευσμένη από τα δύο κορίτσια, τις πραγματικές αυτόπτες μάρτυρες της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα, της Δήμητρας Ζώρζου και της Παρασκευής Καραγιαννίδου, που τη βραδιά της 18/9/2013 είδαν την δολοφονία καθήμενες σε ένα παγκάκι της οδού Τσαλδάρη στο Κερατσίνι, λίγα μέτρα από το σημείο όπου ο Ρουπακιάς μαχαίρωσε τον Φύσσα. Παρόλα αυτά τα βιογραφικά στοιχεία της ηρωίδας είναι μυθοπλαστικά. Μέσα από την αφήγηση της ζωής της βέβαια σκιαγραφείται η δράση της Χρυσής Αυγής τα χρόνια της παντοδυναμίας της, με τα τάγματα εφόδου στις γειτονιές της Αθήνας, και τον φόβο που σκορπούσαν τα πογκρόμ, αλλά και η ανοχή και η ατιμωρησία που για πολλά χρόνια απολάμβανε η ηγετική της ομάδα. Τα βιντεοσκοπημένο όμως κομμάτια, που αποτελούν την υποτιθέμενη κατάθεση της ηρωίδας στο δικαστήριο, όπου έχει κληθεί ως μάρτυρας για την δίκη της Χρυσής Αυγής και η περιγραφή του χρονικού της δολοφονίας του Παύλου, είναι παρμένα από τις πραγματικές καταθέσεις των κοριτσιών -τόσο στην αστυνομία όσο και στο δικαστήριο- αλλά και όσα μάθαμε από την ακροαματική διαδικασία της δίκης, σε σχέση με το συνέβη το μοιραίο εκείνο βράδυ στο Κερατσίνι. Την βαναυσότητα της επίθεσης των Χρυσαυγιτών, την αριθμητική τους υπεροχή, τον ρόλο του Ρουπακιά που τελικά δολοφόνησε τον Παύλο εν ψυχρώ κατόπιν εντολής άνωθεν, την απραξία της αστυνομίας που θα μπορούσε να επέμβει και να αποτρέψει την δολοφονία αλλά δεν το έκανε, τον φόβο των υπόλοιπων παρευρισκόμενων στο συμβάν να καταθέσουν και τελικά την θυσία του Παύλου που έσωσε τους φίλους του και την κοπέλα του από τη μανία των δολοφόνων.
- Βρεθήκατε από πολύ μικρή να καθοδηγείστε από τον Θεόδωρο Αγγελόπουλο. Κι εκεί, ξαφνικά, αφορισμός. Πείτε μας για αυτό
Ο Αγγελόπουλος ήταν καταλύτης στη ζωή μου, εξαιτίας του τεράστιου εκτοπίσματος της προσωπικότητας του και της τόσο ιδιαίτερης ματιάς του. Ήμουν πολύ μικρή όταν συνεργαστήκαμε, οπότε ο Θόδωρος με επηρέασε πολλαπλώς· ως πατρική φιγούρα, ως καλλιτεχνική οντότητα μεγατόνων, αλλά και ως μια αισθητική και πολιτισμική πυξίδα. Με έμαθε τη γλώσσα της σιωπής και των συμβόλων και αυτό είναι το μεγαλύτερο δώρο που μου έκανε μάλλον. Επίσης με εισήγαγε σε έννοιες όπως η ελληνικότητα, η ιστορικότητα, η πατρίδα, τα σύνορα, ο χρόνος που με απασχόλησαν πολύ μετά. Με έναν τρόπο υπόκωφο και μαγικό ενστάλαξε μέσα μου έναν τρόπο κατανόησης του κόσμου και έναν κώδικα πολύ διαφορετικό από τους υπάρχοντες. Μου λείπει πολύ ο Θόδωρος. Μου λείπει η Ηθική του οντότητα. Τώρα αναφορικά με τον αφορισμό τι να πω; Δεν με επηρέασε με τον τρόπο που ίσως στόχευε, έμαθα όμως από πρώτο χέρι και από μικρή τι σημαίνει ο φανατισμός, τι σημαίνει να ακολουθείς άκριτα ένα δόγμα, τη βία που ασκείται από άνθρωπο σε άνθρωπο ακόμα και από αυτούς που υποτίθεται δηλώνουν «καλοί χριστιανοί» και πρεσβεύουν την αγάπη.
Διαβάζοντας συνεντεύξεις σας κάπου αναφέρατε πως σας προέκυψε ο καρκίνος στην προσπάθεια να κάνετε παιδί. Πόσο σας άλλαξε η αρρώστια;
Δεν θα πω ποτέ πως ο καρκίνος ήταν δάσκαλος. Μακάρι να μην είχα πάρει ποτέ ένα τόσο σκληρό μάθημα. Από την στιγμή που αρρώστησα όμως κλήθηκα να το αντιμετωπίσω όσο καλύτερα γίνεται. Να αποδεκτώ το γεγονός ότι αρρώστησα πολύ νέα και πως η ζωή μου δεν θα ξαναείναι ποτέ η ίδια. Προσπάθησα όμως μέσα από αυτή την διαδικασία να μάθω πράγματα για μένα. Για τα όρια και τις αντοχές μου. Μέτρησα τον εαυτό μου, τις δυνάμεις μου, έμαθα να ακούω το σώμα μου, κι έμαθα να λέω όχι. Να σέβομαι περισσότερο τος επιθυμίες μου. Επαναδιαπραγματεύτηκα σχέσεις και φιλίες και κράτησα τους ανθρώπους που μπορούν να αντέξουν αυτό τον νέο εαυτό μου. Η αποδοχή του καρκίνου δεν είναι μια γραμμική διαδικασία. Μέσα σ’ αυτά τα 4 χρόνια από την επέμβαση μέχρι και σήμερα που, όπως φαίνεται, είμαι καλά, έχω περάσει από όλα τα στάδια. Μεγάλης δύναμης και αισιοδοξίας, αλλά και κατάρρευσης, θλίψης, θυμού, αμέτρητων γιατί, φόβου που σε παραλύει, κούρασης και πολλών ακόμα καταστάσεων και συναισθημάτων. Αλλά η πραγματικότητα δεν αλλάζει. Νόσησα από καρκίνο και αν μου το έλεγε κανείς πριν 5 χρόνια ότι στα 44 μου θα αρρώσταινα θα έλεγα ότι είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας· αλλά επέζησα και φαίνεται ότι το αντιμετώπισα. Και πολλές φορές όταν προσπαθώ να ανασύρω θραύσματα αυτής της πορείας σχεδόν δεν το πιστεύω ότι τα πέρασα όλα αυτά και ότι τα κατάφερα. Και νιώθω τυχερή γιατί πρόλαβα, πράγμα καθόλου αυτονόητο. Οπότε πορεύομαι με αυτή τη γνώση προσπαθώντας να πηγαίνω μέρα με τη μέρα. Τίποτα δεν θα μπορούσε να με προετοιμάσει γι αυτό που έζησα. Όμως ζώ κι αυτή είναι η μεγαλύτερη νίκη. Κι είναι ίσως και η μόνη απάντηση . Αλλά αν πρέπει να σκεφτώ τι πραγματικά μου στέρησε ο καρκίνος, δεν είναι η μήτρα και οι ωοθήκες αλλά η ξεγνοιασιά στη σχέση μου με τον χρόνο. Η συνειδητότητα του εύθραυστου και του αιφνίδιου. Μου πήρε την ικανότητα να μπορώ να κάνω μεγαλεπίβολα και μακροπρόθεσμα όνειρα και σχέδια. Και ενστάλαξε μέσα μου τον φόβο τόσο ορατό που κάτι όμοιο του δεν είχα ξαναβιώσει.
- Από το 2021 πρωταγωνιστείτε σε μια καθημερινή σειρά έχοντας μάλιστα, ειδικά την πρώτη περίοδο, να δώσετε και τη μάχη σας με τον καρκίνο. Πώς αντιμετώπισαν οι συνάδελφοί σας όλη αυτή την ιστορία;
Πήρα μεγάλη στήριξη, αγάπη, υπομονή και από την παραγωγή αλλά και τους συναδέλφους μου. Ήταν η δική τους διαχείριση και στήριξη που κατέστησε εφικτό να συνεχίσω να δουλεύω κατά τη διάρκεια της θεραπείας πράγμα που αποδείχτηκε σωτήριο για την ψυχολογία μου. Θα είμαι για πάντα βαθιά ευγνώμων.
- Πόση σημασία έχει η Τέχνη, ο Πολιτισμός για την πατρίδα μας, για το λαό μας;
Είναι η βαριά βιομηχανία της χώρας. Ξεκάθαρα και μακάρι να το καταλάβουν και οι ιθύνοντες ώστε να επενδύσουν ανάλογα.
- Για την 28/2 έχει κηρυχτεί απεργία και μεγάλες συγκεντρώσεις για τη συμπλήρωση 2 ετών από το προδιαγεγραμμένο έγκλημα στα Τέμπη. Ως άνθρωπος της Τέχνης, τι έχετε να μας πείτε; (σ.σ η συζήτηση έγινε 2 ημέρες πριν την μεγαλειώδη απεργία της 28ης Φλεβάρη)
Είναι χρέος όλων μας να κατέβουμε στο δρόμο. Είναι χρέος των σωματείων και των εργαζομένων να συμμετάσχουν στη γενική απεργία. Αυτός είναι ο μοχλός πίεσης του λαού, ο δρόμος. Χωρίς αγώνα τίποτα δεν κερδίζεται. Η εξουσία μόνο τον ξεσηκωμό φοβάται. Μόνο την οργή του λαού. Δεν φημίζεται ο λαός μας για την σύμπνοια του ούτε την ομόνοια του, αλλά ειδικά το θέμα των Τεμπών φαίνεται να αφορά μεγάλο μέρος του κόσμου κι είναι απόλυτα κατανοητό γιατί με αυτούς τους 57 ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους μπορεί να ταυτιστεί ο καθένας μας. Είναι χρέος μας να σταθούμε δίπλα στους συγγενείς των θυμάτων και στον αγώνα τους για διαλεύκανση και δικαιοσύνη. Πρέπει να μάθουμε τι συνέβη και να πληρώσουν οι υπαίτιοι. Είναι πάγιο αίτημα αυτό. Σε αντίθετη περίπτωση νομίζω πως η ρωγμή και η δυσπιστία που θα δημιουργηθεί στους πολίτες απέναντι στους θεσμούς θα είναι απόλυτη και συντριπτική και αυτό είναι μια πολύ κακή εξέλιξη για τη δημοκρατία και για την αίσθηση ασφάλειας μέσα σε αυτή. Να διαρραγεί δηλαδή τόσο καθολικά η εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι στην πολιτική και πολιτειακή ηγεσία της χώρας. Η αίσθηση ασφάλειας δεν εξασφαλίζεται με τα εξοπλιστικά και τη μόνιμη αστυνόμευση· είναι η αίσθηση ότι δεν κινδυνεύεις από ένα ξεχαρβαλωμένο κράτος, ασφάλεια είναι να νιώθεις το κράτος σύμμαχο σου και όχι εχθρός σου, ασφάλεια είναι να αισθάνεσαι ότι οι θεσμοί λειτουργούν και υπάρχει ισονομία, ασφάλεια είναι να σέβεσαι τους πολίτες της χώρας σου. Όταν σε μια σύγχρονη κοινωνία οι πολίτες θεωρούν πως ζουν από τύχη όπως εμείς στην Ελλάδα, το κράτος αυτό έχει αποτύχει κι οι πολιτευτές έχουν αποτύχει επίσης στην αποστολή τους.
- Θέλετε κάτι άλλο να μας πείτε;
Καλά κουράγια και καλούς αγώνες.
