To Νταχάου, το πρώτο στρατόπεδο συγκέντρωσης των Ναζί στη Γερμανία, ιδρύθηκε στις 10 Μαρτίου 1933, λίγο περισσότερο από πέντε εβδομάδες απ’ την άνοδο των ναζιστών στη Γερμανία. Χτισμένο στην άκρη της πόλης Νταχάου, περίπου 12 μίλια (16 χλμ.) Βόρεια του Μονάχου, το στρατόπεδο αυτό έμελε να μετατραπεί σε πραγματικό κολαστήριο για εκατοντάδες χιλιάδες θύματα των Γερμανών κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το όνομα του Νταχάου, πλάι σε αυτό του Άουσβιτς, του Μπούχενβαλντ, του Μπέργκεν – Μ πέλσεν, του Μαουτχάουζεν και άλλων προφέρεται σήμερα ως συνώνυμο της φρίκης του φασισμού – ναζισμού.
Το Νταχάου επί της ουσίας ήταν στρατόπεδο εξόντωσης και ενοικίασης εργατών σκλάβων στα εργοστάσια της περιοχής.
Κατά τη διάρκεια λειτουργίας του στρατοπέδου Νταχάου είχε κρατούμενους από 26 χώρες και όσοι βρέθηκαν κρατούμενοι εδώ, με βάση τον πίνακα αφίξεων του στρατοπέδου ήταν 206.206, ενώ τουλάχιστον 32.000 απ’ αυτούς βρήκαν φρικτό θάνατο, από διάφορες ασθένειες, υποσιτισμό, σωματική καταπόνηση, εκτελέσεις και κάψιμο στα κρεματόρια. Οι πρώτοι φυλακισμένοι ήταν σοσιαλδημοκράτες, κομμουνιστές και άλλοι πολιτικοί κρατούμενοι και αντιστασιακοί Γερμανοί. Καθ ‘όλη την ύπαρξή του, ο Νταχάου παρέμεινε «πολιτικό στρατόπεδο», στο οποίο οι πολιτικοί κρατούμενοι διατήρησαν εξέχοντα ρόλο. Αργότερα τα θύματα περιελάμβαναν Ρομά (Τσιγγάνους) και ομοφυλόφιλους, καθώς και Μάρτυρες του Ιεχωβά. Οι Εβραίοι μεταφέρθηκαν στο Νταχάου μετά τη «Νύχτα των Κρυστάλλων» το Νοέμβριο του 1938. Όταν ξεκίνησε η συστηματική δολοφονία Εβραίων το 1942, πολλοί στάλθηκαν από το Νταχάου στα στρατόπεδα εξόντωσης. Το Νταχάου δέχτηκε ξανά τους Εβραίους μετά τις «πορείες θανάτου» του χειμώνα του 1944–45. Αυτές οι πορείες, μετά την αναγκαστική εκκένωση των στρατοπέδων εξόντωσης, ήταν μια από τις τελικές φάσεις του Ολοκαυτώματος.
Ανάμεσα σ’ εκείνους που πέρασαν από το φριχτό αυτό στρατόπεδο συγκαταλέγονται και πολλοί Έλληνες αγωνιστές. Ανάμεσα στους κρατουμένους ήταν και ο τότε Γ. Γραμματέας του ΚΚΕ, Νίκος Ζαχαριάδης.
Ο Ζαχαριάδης ήταν από τους πρώτους Έλληνες που μεταφέρθηκαν στο Νταχάου . Η στάση του ήταν αποφασιστική, συνειδητή, σταθερή από την πρώτη στιγμή.
Το Νταχάου λειτούργησε μέχρι τη συντριβή της ναζιστικής Γερμανίας το 1945.
Η παράνομη οργάνωση κρατουμένων, που λειτουργούσε στο Νταχάου με επικεφαλής διεθνή επιτροπή, οργάνωσε εξέγερση στις 28 Απριλίου 1945, μια ημέρα πριν φτάσουν τα αμερικανικά στρατεύματα, και έτσι ματαιώθηκε το ναζιστικό σχέδιο εξόντωσης των επιζώντων κρατουμένων.
Το στρατόπεδο απελευθερώθηκε στις 29 Απριλίου 1945. Οι διοικητές του, Βάις και Ότο, πρόλαβαν να διαφύγουν.
Οι κρατούμενοι δεν απελευθερώθηκαν αμέσως, γιατί υπήρχε φόβος εξάπλωσης του τύφου, που είχε ξεσπάσει στο στρατόπεδο κατά τις τελευταίες ημέρες λειτουργίας του.
Το θέαμα που αντίκρισαν οι απελευθερωτές του ήταν από τα πλέον φρικτά που μπορεί να αντικρίσει άνθρωπος, όπως περιγράφουν ο Βίκτωρ Μάουρερ, εκπρόσωπος του Ερυθρού Σταυρού, και οι Αμερικανοί αξιωματικοί και στρατιώτες που μπήκαν στο στρατόπεδο.
Το 1960 έγιναν τα αποκαλυπτήρια μνημείου για εκείνους που χάθηκαν στο Νταχάου. Σήμερα, το Στρατόπεδο του Νταχάου έχει μετατραπεί σε ιστορικό μνημείο.
Πηγές:
– Ειδική έκδοση της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης – Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας «Αντιφασιστική επίσκεψη σε ναζιστικά στρατόπεδα»
– Britanicca.com
– Ριζοσπάστης
