Σαν Σήμερα 2 Οκτώβρη – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 2/10

1187

Ο Σαλαντίν καταλαμβάνει την Ιερουσαλήμ μετά από 88 χρόνια κυριαρχίας των σταυροφόρων.

1540

Οι Ενετοί παραχωρούν την Αστυπάλαια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

1804

Πεθαίνει ο Γάλλος μηχανικός και εφευρέτης Νικολά Ζοζέφ Κινιό (Nicolas-Joseph Cugnot), που θεωρείται ο κατασκευαστής του πρώτου αυτοκινήτου.

Το αυτοκίνητο του Κινιό
Το αυτοκίνητο του Κινιό

1814

Τα στρατεύματα των Ισπανών βασιλοφρόνων νικούν τις επαναστατικές χιλιανές δυνάμεις του Μπερνάρδο Ο’ Χίγκινς στη μάχη της Ρανκάγουα.

Μπερνάρδο Ο' Χίγκινς
Πορτρέτο του Μπερνάρδο Ο’ Χίγκινς

1828

Το Γαλλικό Εκστρατευτικό Σώμα εκδιώκει τα τελευταία τουρκοαιγυπτιακά στρατεύματα του Ιμπραήμ από την Πελοπόννησο.

Ιμπραήμ
Ο Ιμπραήμ

1836

Ο Κάρολος Δαρβίνος επιστρέφει στην Αγγλία, μετά από ένα πενταετές ταξίδι για την αναζήτηση στοιχείων, που τον βοήθησαν στη διατύπωση της θεωρίας της φυσικής επιλογής.

Κάρολος Δαρβίνος
Πορτρέτο του Κάρολου Δαρβίνου

1852

Γεννιέται ο σπουδαίος Βρετανός (Σκωτσέζος) χημικός Ουίλιαμ Ράμσεϊ (William Ramsay). Το 1904 του απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ Χημείας «σε αναγνώριση των υπηρεσιών του στην ανακάλυψη των αδρανών αερίων στοιχείων στον αέρα». Μαζί με τον Ρέιλι ανακάλυψαν το 1894 ένα αδρανές χημικά αέριο στοιχείο, που αργότερα εκ της ιδιότητάς του αυτής το ονόμασαν εκ της ελληνικής αργόν και αποτελεί ουσιαστικά το 1% της ατμόσφαιρας. Το 1895, ακριβώς τον επόμενο χρόνο, ο Ράμσεϊ επέτυχε την απομόνωση ενός νέου αερίου, που προερχόταν από το ορυκτό κλεβεΐτης, το οποίο ονόμασε ήλιον.

Ουίλιαμ Ράμσεϊ
Ο Ουίλιαμ Ράμσεϊ

Το 1903 ο Ράμσεϊ επέτυχε νέα σημαντική ανακάλυψη, όταν διαπίστωσε, ότι το ήλιον παράγεται συνέχεια κατά τη ραδιενεργό διάσπαση του ραδίου. Η ανακάλυψη αυτή ουσιαστικά αποκάλυψε τον μηχανισμό του φαινομένου της ραδιενέργειας.

Με τα δεδομένα μέχρι εκείνη την εποχή οι θέσεις των στοιχείων των ηλίου και αργού στον περιοδικό πίνακα φανέρωναν τρεις ακόμα ενδιάμεσες «κενές θέσεις», που θα έπρεπε να συμπληρωθούν με νέα αέρια. Στις επισταμένες έρευνες που ακολούθησε ο Ράμσεϊ συνεργαζόμενος με τον Μ. Τράιβερς, κατάφεραν το 1898 να βρουν και να απομονώσουν τα νέα στοιχεία, δίνοντας τις ονομασίες νέον, κρυπτό και ξένο μετά από απόσταξη υγροποιημένου υπό πίεση αέρα. Το 1910 ο Ράμσεϊ κατάφερε να απομονώσει και το τελευταίο μέλος της ομάδας των αδρανών αερίων (που αργότερα χαρακτηρίστηκαν ως ευγενή), του ραδονίου κατά τη ραδιενεργό διάσπαση του ραδίου.

1869

Γεννιέται ο Μαχάτμα (Μοχαντάς Καραμτσάντ) Γκάντι, Ινδός πολιτικός, που δολοφονήθηκε από ινδουιστές εξτρεμιστές.

Μαχάτμα Γκάντι
Ο Μαχάτμα Γκάντι

1876

Πραγματοποιείται στο Παρίσι το πρώτο συνέδριο των Γάλλων εργατών (2-11/10/1876).

1890

Γεννιέται ο Αμερικανός κωμικός και συγγραφέας Γκράουτσο Μαρξ (Groucho Marx).

Γκράουτσο Μαρξ
Ο Γκράουτσο Μαρξ

Χαρακτηριστικό του ως ηθοποιός ήταν το ψεύτικο ζωγραφισμένο μουστάκι και το πούρο. Έπαιξε σε ταινίες με τους αδελφούς του (Αδελφοί Μαρξ), αλλά έκανε και προσωπική καριέρα.

1904

Γεννιέται ο Βρετανός μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας και κριτικός Γκράχαμ Γκριν (Henry Graham Greene). Οι εγκύκλιες σπουδές του ήταν στο σχολείο που διηύθυνε ο πατέρας του. Το 1926 προσχώρησε στον Ρωμαιοκαθολικισμό, η επήρεια του οποίου είναι εμφανής σε πολλά από τα έργα του. Την ίδια χρονιά προσλήφθηκε στους Times, αλλά ύστερα από δύο χρόνια, αμέσως μετά τη δημοσίευση του πρώτου του βιβλίου, παραιτήθηκε και αφοσιώθηκε στη συγγραφή και στην κριτική. Το μυθιστόρημά του «Η δύναμις και η δόξα», θεωρείται το καλύτερό του και είναι αυτό που τον καθιέρωσε στον λογοτεχνικό κόσμο. Το έργο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1964 από τον Τζον Φορντ με πρωταγωνιστή τον Χένρι Φόντα.

Γκράχαμ Γκριν
Ο Γκράχαμ Γκριν

Το επόμενο μυθιστόρημά του, «Το υπουργείο του φόβου», μεταφέρθηκε και αυτό στον κινηματογράφο από τον Φριτς Λανγκ το 1944 και θεωρείται πλέον ένα κλασικό φιλμ νουάρ.

Το γνωστότερο μυθιστόρημά του είναι  «Ο τρίτος άνθρωπος», που επίσης μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο σχεδόν αμέσως μετά την έκδοσή του, από τον Κάρολ Ριντ και μάλιστα τιμήθηκε με τον «Χρυσό Φοίνικα του Φεστιβάλ Καννών» το 1949.

Το αυτοβιογραφικό βιβλίο «Το τέλος μιας σχέσης» μεταφέρθηκε και αυό στον κινηματογράφο και μάλιστα δύο φορές, το 1955 και το 1999.

Άλλα δύο βιβλία του που έγιναν κινηματογραφικές επιτυχίες είναι «Ο ήσυχος Αμερικανός» που αναφέρεται στο Βιετνάμ τη δεκαετία του 1950, και το «Ο άνθρωπός μας στην Αβάνα», με πρωταγωνιστή τον Άλεκ Γκίνες.

1906

Πεθαίνει ο χημικός Αναστάσιος Χρηστομάνος.

Ο Αναστάσιος Χρηστομάνος
Ο Αναστάσιος Χρηστομάνος το 1862

1909

Πεθαίνει ο ζωγράφος Θεόδωρος Ράλλης.

Θεόδωρος Ράλλης
Ο Θεόδωρος Ράλλης

Θεωρείται ο πιο χαρακτηριστικός Έλληνας οριενταλιστής ζωγράφος.

Θεόδωρος Ράλλης
Θεόδωρος Ράλλης-Ελληνική ομορφιά (περίπου 1890)

1933

Περίπου 1.500 αγρότες του Λιτόχωρου Κατερίνης διαδηλώνουν με μαύρες σημαίες και αντιστέκονται στις δυνάμεις της χωροφυλακής που είχαν κινηθεί εναντίον τους γιατί είχαν καταλάβει και είχαν αρχίσει να καλλιεργούν τα κτήματα του μοναστηριού Άγιος Διονύσιος. Μπροστά στη μαχητική αντίσταση των αγροτών οι αρχές αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν.

1943

Οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής ξεκινούν μεγάλες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις κατά του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ σε ολόκληρη την χώρα, που διαρκούν έως τα μέσα Δεκέμβρη, χωρίς όμως να πετύχουν το σκοπό τους.

Από την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα
Από την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα

1958

Η Γουινέα κηρύσσεται ανεξάρτητη από τη Γαλλία.

Η σημαία της Γουινέα
Η σημαία της Γουινέα

1964

Αποκαλύπτεται από τον Τύπο ότι στο στρατό κυκλοφορούσε το περιοδικό «Σοβιετολογία» που διηύθυνε ο Γ. Γεωργαλάς, μετέπειτα υφυπουργός της Χούντας.

Το περιοδικό «Σοβιετολογία»
Το περιοδικό «Σοβιετολογία»

1967

Σφοδρές συγκρούσεις σημειώνονται μεταξύ της Γαλλικής αστυνομίας και αγροτών στη Βρετάνη και στη Νορμανδία, κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων, με αφορμή τις χαμηλές τιμές των αγροτικών προϊόντων και την αγροτική πολιτική της κυβέρνησης.

1968

Οι δυνάμεις καταστολής και ο στρατός προχωρούν στη σφαγή του Τλατελόλκο.

Η σφαγή του Τλατελόλκο
Χιλιάδες Μεξικανοί διαδηλώνουν κατά των Ολυμπιακών Αγώνων

Χιλιάδες Μεξικανοί διαδηλώνουν κατά των Ολυμπιακών Αγώνων που πρόκειται να αρχίσουν στην πρωτεύουσα της χώρας.

Η σφαγή του Τλατελόλκο
Στρατιωτικά οχήματα έτοιμα να ανοίξουν πυρ

Στρατός και αστυνομία επιτίθεται με ιδιαίτερη σφοδρότητα και ανοίγει πυρ: 260 διαδηλωτές πέφτουν νεκροί και 1.200 τραυματίζονται.

1968

Πεθαίνει ο Μαρσέλ Ντυσάν (Marcel Duchamp), Γάλλος ζωγράφος και θεωρητικός, που επηρέασε σημαντικά την μεταπολεμική τέχνη στην Ευρώπη και την Αμερική.

Η οικογένειά του περιλάμβανε πολλούς καλλιτέχνες. Από τα 6 αδέρφια της οικογένειας, τα 4 ασχολήθηκαν τελικά με την τέχνη.

Ο Μαρσέλ Ντυσάν
Ο Μαρσέλ Ντυσάν

Τα πρώτα έργα του, ο Μαρσέλ Ντυσάν τα δημιούργησε στη Μονμάρτρη και χαρακτηρίζονται σήμερα ως μετα-ιμπρεσιονιστικά. Το 1913 επισκέφτηκε τη Νέα Υόρκη, όπου το έργο του υπό τον τίτλο «Γυμνό που κατεβαίνει τη σκάλα» δημιούργησε σκάνδαλο όταν εκτέθηκε σε δημόσια έκθεση. Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο ξαναγύρισε στο Παρίσι όπου συνεργάστηκε με τους ντανταϊστές και λίγο αργότερα με την ομάδα των υπερρεαλιστών. Σε αυτή παρέμεινε μέχρι το 1925. Για τους υπερρεαλιστές αποτελεί την κεντρικότερη φυσιογνωμία της σύγχρονης τέχνης. Όταν πρόσθεσε στη Μόνα Λίζα μουστάκι και μούσι δημιούργησε σκάνδαλο στο χώρο της τέχνης.

Το 1929 σταμάτησε να ζωγραφίζει και στράφηκε περισσότερο σε δισδιάστατα ή τρισδιάστατα σύμβολα και σε λογοπαίγνια που είχαν σκοπό να εξευτελίσουν τις κατεστημένες αντιλήψεις περί δημιουργίας στην τέχνη.

1971

Με ποσοστό 91,5% «επανεκλέγεται» στην Προεδρία του Νότιου Βιετνάμ ο μοναδικός υποψήφιος και ουσιαστικός δικτάτορας Θιέου, εν μέσω κολοσσιαίων διαδηλώσεων διαμαρτυρίας που καταπνίγονται βίαια.

Ο Νγκουιεν Βαν Θιέου
Ο Νγκουιεν Βαν Θιέου

1975

Η Αμερικανική Βουλή εγκρίνει τη μερική άρση της απαγόρευσης αποστολής όπλων στην Τουρκία.

1976

Γενική επιστράτευση των Παλαιστινίων κηρύσσει ο Γιάσερ Αραφάτ, προκειμένου να αντιμετωπίσει τη συριακή επέμβαση στο Λίβανο.

Ο Γιάσερ Αραφάτ
Ο Γιάσερ Αραφάτ

1984

Σοβιετικοί αστροναύτες επιστρέφουν από ταξίδι-ρεκόρ 237 ημερών σε τροχιά

1986

Πραγματοποιείται απόπειρα δολοφονίας εναντίον του Ινδού πρωθυπουργού Ρατζίβ Γκάντι, δύο χρόνια μετά τη δολοφονία της μητέρας του Ιντιρα Γκάντι. Τραυματίζονται έξι άτομα και ο επίδοξος δολοφόνος χαρακτηρίζεται «ψυχοπαθής».

Ο Ρατζίβ Γκάντι (δεύτερος από δεξιά)
Ο Ρατζίβ Γκάντι (δεύτερος από δεξιά)

1990

Προφυλακίζεται ο κατηγορούμενος για το σκάνδαλο Κοσκωτά πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Αγαμέμνων Κουτσόγιωργας.

Ο Αγαμέμνων Κουτσόγιωργας
Ο Αγαμέμνων Κουτσόγιωργας

1991

Πεθαίνει ο εικαστικός καλλιτέχνης Γιώργος Βακαλό, που διακρίθηκε ιδιαίτερα στη σκηνογραφία και στη ζωγραφική.

Γιώργος κι Ελένη Βακαλό
Γιώργος κι Ελένη Βακαλό
Γιώργος Βακαλό
Έργο του Γιώργου Βακαλό

1996

Ένα Μπόινγκ 757 της Αεροπερού, συντρίβεται στις ακτές του Περού με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 70 επιβάτες.

1996

Ξεκινάει η δίκη κατά του Γεωργίου Κοσκωτά στο πενταμελές Εφετείο Αθηνών με την κατηγορία της υπεξαίρεσης 32 δισ. δρχ. από την Τράπεζα Κρήτης.

1998

«Φεύγει» από τη ζωή η συγγραφέας και δημοσιογράφος Λιλή Ζωγράφου. Εμφανίστηκε αρκετά νέα στα ελληνικά γράμματα, το 1949 με το πεζογράφημα «Αγάπη» και καθιερώθηκε δέκα χρόνια αργότερα με το δοκίμιο «Νίκος Καζαντζάκης, ένας τραγικός». Εργάστηκε ως δημοσιογράφος σε γνωστά περιοδικά και εφημερίδες. Ταξίδεψε πολύ στην Ευρώπη και τις ανατολικές χώρες. Έζησε αρκετά χρόνια στη Γαλλία και την Ιταλία, αλλά λάτρευε την Πράγα, την πόλη που μεγάλωσε ο Κάφκα. Το 1962 ήταν η πρώτη, όπως με περηφάνια έλεγε, που έδωσε διάλεξη για τον Κάφκα στην Αθήνα. Έχουν εκδοθεί 24 βιβλία της, μυθιστορήματα, νουβέλες, δοκίμια και θέατρο, με αλλεπάλληλες εκδόσεις. Το τελευταίο της μυθιστόρημα «Η αγάπη άργησε μια μέρα» διασκευάστηκε και προβλήθηκε από την ΕΤ-1. Το τελευταίο της δοκίμιο «Από τη Μήδεια στη Σταχτοπούτα, η ιστορία του φαλλού» εκδόθηκε φέτος από τις εκδόσεις «Αλεξάνδρεια».

Λιλή Ζωγράφου
Λιλή Ζωγράφου

Άνθρωπος χειμαρρώδης, χωρίς ταμπού στη γλωσσική της συμπεριφορά, η Λιλή Ζωγράφου , τόσο στα βιβλία της, όσο και στην προσωπική της ζωή, αρνήθηκε τον πεσιμισμό και δήλωνε τρελά ερωτευμένη με τη ζωή. Έρωτας για εκείνην ήταν η αιωνιότητα. Αντικαραμανλική και αντιπαπανδρεϊκή άσκησε άφοβα κριτική στην πολιτική ζωή. Είχε τη λεβεντιά της ειλικρίνειας και της αμεσότητας. Παντρεύτηκε τρεις φορές, αλλά διάλεξε να ζει μοναχικά.

Θυμίζουμε μερικά από τα έργα της: «Βιογραφία – Άπαντα Μ. Πολυδούρη» (1961), «Τι απόγινε εκείνος που ‘ρθε να βάλει φωτιά» (Θέατρο, 1972), «Αντιγνώση, Τα δεκανίκια του Καπιταλισμού» (1974), «17 Νοέμβρη 1973 – Η νύχτα της μεγάλης σφαγής» (1974), «Καρυωτάκης – Πολυδούρη, Η αρχή της αμφισβήτησης» (1977), «Επάγγελμα: πόρνη», «Η γυναίκα που χάθηκε καβάλα στ’ άλογο», «Η γυναίκα σου η αλήτισσα» «Νύχτωσε αγάπη μου, είναι χθες», «Παλαιοπώλης αναμνήσεων», «Πού έδυ μου το κάλλος», «Κάφκα, ο σύγχρονός μας» (1994) κ.ά.

2016

Πεθαίνει ο Άγγλος βιολιστής και αρχιμουσικός Νέβιλ Μάρινερ (Sir Neville Marriner).

Νέβιλ Μάρινερ
Ο Νέβιλ Μάρινερ

Έχει χαρακτηριστεί ως «ένας από τους μεγαλύτερους μαέστρους του κόσμου».

Είναι γνωστός και ως ο ιδρυτής και διευθυντής του μουσικού συνόλου Ακαδημία του Αγίου Μαρτίνου των Αγρών (Academy of St. Martin in the Fields).

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...