Σαν σήμερα 10 Αυγούστου – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 10/8

1675

Τίθεται ο θεμέλιος λίθος του Βασιλικού Αστεροσκοπείου του Γκρήνουιτς (Greenwich) στο Λονδίνο.

Αστεροσκοπείο του Γκρήνουιτς
Το Αστεροσκοπείο του Γκρήνουιτς

1788

Ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ ολοκληρώνει τη Συμφωνία αρ. 41, γνωστή και ως «Του Διός».

Πορτραίτο του Μότσαρτ
Πορτραίτο του Μότσαρτ

1792

Η Γαλλική Επανάσταση βρίσκεται σε εξέλιξη. Ο λαός κάνει έφοδος στο Παλάτι του Κεραμεικού. Ο Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ της Γαλλίας συλλαμβάνεται και προφυλακίζεται.

1793

Ανοίγει τις πύλες του το μουσείο του Λούβρου.

Το μουσείο του Λούβρου
Το μουσείο του Λούβρου

1809

Ο Ισημερινός (Εκουαδόρ) κηρύσσει την ανεξαρτησία του από την Ισπανία.

Ισημερινός (Εκουαδόρ)
Η σημαία του Ισημερινού (Εκουαδόρ)

1865

Γεννιέται ο Αλεξάντρ Κονσταντίνοβιτς Γκλαζουνόφ, Ρώσος συνθέτης, διευθυντής ορχήστρας και μουσικοπαιδαγωγός της ύστερης ρωσικής ρομαντικής περιόδου.

Αλεξάντρ Κονσταντίνοβιτς Γκλαζουνόφ
Ο Αλεξάντρ Κονσταντίνοβιτς Γκλαζουνόφ

Υπηρέτησε ως διευθυντής του Ωδείου της Αγίας Πετρούπολης (1905-1928) και συνέβαλε στην αναδιοργάνωσή του, -ως Ωδείου Λένινγκραντ πλέον, μετά τη Ρωσική Επανάσταση.

Ο γνωστότερος μαθητής του κατά τη διάρκεια της θητείας των πρώτων σοβιετικών χρόνων του, ήταν ο Ντμίτρι Σοστακόβιτς.

1884

Γεννιέται ο Παναΐτ Ιστράτι, (Παναγής Βαλσάμης το πραγματικό του όνομα), ο επονομαζόμενος και Γκόργκι των Βαλκανίων, Ελληνικής καταγωγής Ρουμάνος συγγραφέας.

Ο Παναΐτ Ιστράτι (δεξιά), με τον Ν. Καζαντζάκη στην ΕΣΣΔ
Ο Παναΐτ Ιστράτι (δεξιά), με τον Ν. Καζαντζάκη στην ΕΣΣΔ το 1927

Την περίοδο του Μεσοπολέμου είχε επισκεφτεί την Σοβιετική Ένωση μαζί με τον Νίκο Καζαντζάκη. Το 1928 σε συγκέντρωση στο θέατρο Αλάμπρα της Αθήνας Νίκος Καζαντζάκης και Παναΐτ Ιστράτι είχαν μιλήσει για τις κατακτήσεις της Σοβιετικής Ενωσης και τις σκευωρίες των ιμπεριαλιστών εναντίον της. Ως συνέπεια, η κυβέρνηση θα απελάσει τον Ιστράτι από την Ελλάδα.

1912

Γεννιέται ο σπουδαίος Βραζιλιάνος συγγραφέας και ποιητής Χόρχε Αμάντο (Jorge Amado).

Χόρχε Αμάντο
Ο Χόρχε Αμάντο

Θεωρείται ο μεγαλύτερος λογοτέχνης της Βραζιλίας. Πρόλαβε να δει τα έργα του να μεταφράζονται σε 54 γλώσσες και το όνομά του να συνδέεται με αναγνωρίσεις όπως το Βραβείο Λένιν, ενώ ήταν πολλές φορές υποψήφιος και για το βραβείο Νόμπελ, το οποίο όμως δεν έλαβε ποτέ. Ίσως για τους ίδιους λόγους για τους οποίους βραβεύτηκε με το βραβείο Λένιν…

Τον αγώνα για επιβίωση, ο Αμάντο το γνώρισε από τα γεννοφάσκια του, αφού γεννήθηκε σε μια φυτεία κακάο της επαρχίας Μπάια, η οποία έμελλε να γίνει γνωστή παγκοσμίως μέσα από το έργο του μελλοντικού συγγραφέα. Το 1931 έγραψε το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Η χώρα του καρναβαλιού». Την ίδια περίοδο εντάχθηκε στις γραμμές του Κομμουνιστικού Κόμματος Βραζιλίας. Γεννημένος συγγραφέας, ο νεαρός Αμάντο γράφει πυρετωδώς, επιχειρώντας να αποτυπώσει τις συνθήκες στις οποίες ζουν οι συμπατριώτες του. Πολύ γρήγορα ακολουθούν τα μυθιστορήματα «Κακάο» (1933) και «Ιδρώτας» (1934). Με αυτά, ο συγγραφέας θα αναδείξει τη δημιουργία της ταξικής συνείδησης στους εργάτες της πόλης και της υπαίθρου. Η μυθιστορηματική απεικόνιση της ζωής και των αγώνων του φτωχού λαού του θα συνεχιστεί με την τριλογία «Μυθιστορήματα για την Μπάια», η οποία αποτελείται από τα βιβλία «Ζουμπιάμπα» (1935), «Νεκρή Θάλασσα» (1936), «Οι καπετάνιοι της άμμου» (1937). Γι’ αυτό το έργο θα βασιστεί στη λαϊκή παράδοση των Βραζιλιάνων νέγρων.

Ο Αμάντο, όμως, δε θα αρκεστεί στο να περιγράφει τη σκληρή ζωή της φτωχολογιάς και να παίρνει θέση μόνο μέσα από τα γραπτά του. Όντας μέλος του ΚΚΒ θα συμμετάσχει στην «Εθνικοαπελευθερωτική Συμμαχία» (η οποία καθοδηγούνταν από το ΚΚΒ), γεγονός που θα είναι αρκετό για να φυλακιστεί με την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του Βάργκας. Το 1941 αυτοεξορίζεται, ενώ συνεχίζει τη συγγραφική του δραστηριότητα. Γράφει τη βιογραφία του ποιητή και ηγέτη του ΚΚΒ, Α. Κάστρο Αλβις, καθώς και τα βιβλία «Χωράφια χωρίς σύνορα» (1943) και «Πόλη Ιλιέους» (1944). Αυτή τη φορά, το θέμα που τον απασχολεί σε αυτά τα βιβλία είναι ο αιματηρός αγώνας ανάμεσα στους ιδιοκτήτες φυτειών και τους καπιταλιστές, το αναπόφευκτο πέρασμα από τη φεουδαρχία στον καπιταλισμό, το οποίο προαναγγέλλει και το ξεπέρασμα του τελευταίου. Το 1945 επιστρέφει στη Βραζιλία και εκλέγεται βουλευτής του Κομμουνιστικού Κόμματος. Το 1946, με αυτήν την ιδιότητα, ο Αμάντο θα συνυπογράψει το 4ο Βραζιλιάνικο Σύνταγμα. Την ίδια χρονιά δημοσιεύει και το μυθιστόρημά του «Κόκκινα φιντάνια», το οποίο αποτελεί μια παραστατική απόδοση της επαναστατικότητας της βραζιλιάνικης αγροτιάς. Παράλληλα, με το έργο αυτό, ο συγγραφέας δείχνει να εντρυφεί περισσότερο στη μέθοδο του σοσιαλιστικού ρεαλισμού.

Το 1948, ωστόσο, θα αυτοεξοριστεί εκ νέου. Πηγαίνει στο Παρίσι όπου γνωρίζει τον Σαρτρ, τον Αραγκόν και τον Πικάσο, μεταξύ άλλων. Το 1950 θα πάει στο Κάστρο της Ένωσης Λογοτεχνών της Τσεχοσλοβακίας, όπου θα γράψει την ωδή «Ο κόσμος και η ειρήνη». Στην Τσεχοσλοβακία θα ζήσει έως το 1952, συμμετέχοντας, παράλληλα, στο παγκόσμιο φιλειρηνικό κίνημα, μέσω της παγκόσμιας οργάνωσης «Οπαδοί της Ειρήνης». Αυτός ο αγώνας του θα τιμηθεί το 1951 με τη βράβευσή του με το Βραβείο Λένιν «για την εδραίωση της ειρήνης ανάμεσα στους λαούς». Το 1952 θα εκδώσει το μυθιστόρημα, «Το υπόγειο της Λευτεριάς», με το οποίο θα απεικονίσει τους κοινωνικούς αγώνες στη Βραζιλία, κατά την περίοδο από το 1937 έως το 1941. Στο μυθιστόρημα αυτό γίνεται ακόμη πιο εμφανής η αντιπαράθεση μεταξύ του κόσμου των υψηλών ιδεών και αισθημάτων, του ηρωισμού των απλών ανθρώπων της Βραζιλίας και του κόσμου της απληστίας, του κέρδους και της βίας. Αναδεικνύεται επίσης ο καθοδηγητικός ρόλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Βραζιλίας σε αυτόν τον αγώνα.

Την ίδια δεκαετία θα εκδοθεί και η πιο γνωστή – στην Ελλάδα τουλάχιστον – μυθιστορηματική τριλογία του, με την οποία θα απεικονίσει την ιστορία του επαναστατικού κινήματος της Βραζιλίας από τις αρχές του 20ού αι. Η τριλογία αποτελείται από τα βιβλία: «Σκληροί καιροί», «Νύχτες αγωνίας» και «Φως στο σκοτάδι». Ακολουθούν τα μυθιστορήματα «Γαβριέλα, γαρίφαλο και κανέλα» (1958) και «Η Ντόνα Φλορ και οι δύο άντρες της» (1966). Σε αυτά τα μυθιστορήματα, καθώς και στις συλλογές διηγημάτων «Οι θαλασσόλυκοι» (1961) και «Οι βοσκοί της νύχτας» (1964) θα χρησιμοποιήσει παραδοσιακά στοιχεία για να εκφράσει τις ιδιομορφίες του φιλελεύθερου εθνικού χαρακτήρα. Το βιβλίο «Η Ντόνα Φλορ και οι δύο άντρες της» μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο το 1976, από τον σκηνοθέτη, Μπρούνο Μπαρέτο, ο οποίος, με αυτήν την ταινία, δημιούργησε μία από τις μεγαλύτερες εμπορικές επιτυχίες του βραζιλιάνικου κινηματογράφου και μία από τις γνωστότερες ταινίες της χώρας του στο εξωτερικό. Πρωταγωνίστρια ήταν η ηθοποιός, Σόνια Μπράγκα. Όμως και άλλα έργα του από αυτήν την περίοδο θα μεταφερθούν στη μεγάλη ή στη μικρή οθόνη, με τη μορφή ταινιών ή τηλεοπτικών σειρών. Το 1961 γίνεται μέλος της Ακαδημίας της Βραζιλίας, ενώ ήταν μέλος και του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης. Ήταν παντρεμένος με την επίσης συγγραφέα Ζέλια Ζετάι και πατέρας δύο παιδιών.

1913

Υπογράφεται στο Βουκουρέστι η συνθήκη μεταξύ των νικητών του Β’ Βαλκανικού Πολέμου (Σερβία, Ελλάδα, Ρουμανία) και της ηττημένης Βουλγαρίας. Λίγο αργότερα (στις 29 Σεπτέμβρη 1913), υπογράφτηκε και η βουλγαροτουρκική συνθήκη.

Χάρτης με τις αλλαγές που επέφερε η Συνθήκη του Βουκουρεστίου
Χάρτης με τις αλλαγές που επέφερε η Συνθήκη του Βουκουρεστίου

Με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου η Σερβία πήρε ολόκληρο σχεδόν το τμήμα της Μακεδονίας που το είχε αποσπάσει πρωτύτερα η Βουλγαρία από την Τουρκία, η Νότια Μακεδονία και η Δυτική Θράκη παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα, η νότια Δοβρουτσά στη Ρουμανία και ένα τμήμα της Ανατολικής Θράκης με την Αδριανούπολη στην Τουρκία.

Τελικά η Βουλγαρία από τα εδάφη που είχε αποκτήσει μετά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο, κράτησε μερικά μόλις τμήματα της Μακεδονίας και της Δυτικής Θράκης. Τα τουρκο – βουλγαρικά σύνορα μετακινήθηκαν δυτικότερα από τη γραμμή Αίνου- Μήδειας.

1920

Στην πόλη των Σεβρών υπογράφεται η ομώνυμη Συνθήκη μεταξύ των κρατών – νικητών του Α’ Παγκοσμίου ιμπεριαλιστικού Πολέμου και της σουλτανικής κυβέρνησης της Τουρκίας. Η Συνθήκη των Σεβρών είναι η τελευταία απ’ τις συνθήκες του συστήματος των Βερσαλλιών μεταξύ των νικητών και των ηττημένων του πολέμου.

Ο Ελ. Βενιζέλος υπογράφει την Συνθήκη των Σεβρών
Ο Ελ. Βενιζέλος υπογράφει την Συνθήκη των Σεβρών

Την περίοδο αυτή η κατάσταση στην Εγγύς Ανατολή δεν έμοιαζε καθόλου με την κατάσταση που είχε δημιουργηθεί αμέσως μετά το τέλος του πολέμου. Οι νίκες της Σοβιετικής Ρωσίας στον αγώνα κατά της αντεπανάστασης και της ξένης ένοπλης επέμβασης, οι επιτυχίες του εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος στην Τουρκία και στις αραβικές χώρες και οι διαμάχες ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κράτη ματαίωσαν την εφαρμογή των πρωταρχικών σχεδίων για το μοίρασμα των εδαφών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ανάμεσα στα κράτη-νικητές. Ωστόσο, οι ιμπεριαλιστές της Αντάντ αποφάσισαν να κατοχυρώσουν με τη Συνθήκη των Σεβρών τους όρους που είχαν επεξεργαστεί ύστερα από μακροχρόνιες συζητήσεις.

Η Συνθήκη των Σεβρών προέβλεπε την απόσπαση από την Τουρκία της Συρίας, του Λιβάνου, της Παλαιστίνης και του Ιράκ, που με τη μορφή εδαφών υπό εντολή μετατρέπονταν σε αποικίες της Αγγλίας και της Γαλλίας (η Αγγλία έπαιρνε το Ιράκ και την Παλαιστίνη και η Γαλλία τη Συρία και το Λίβανο).

Με την ίδια Συνθήκη δινόταν στην Ελλάδα η Σμύρνη με την ενδοχώρα της και το ευρωπαϊκό τμήμα της Τουρκίας, εκτός της Κωνσταντινούπολης και των περιχώρων της. Η Γαλλία έπαιρνε ακόμη την Κιλικία και τις γειτονικές της περιοχές στη Νότια Ανατολία. Κομμάτια της Ανατολίας δόθηκαν στην Αρμενία και το Κουρδιστάν. Στην Ανατολία επίσης καθορίστηκαν σφαίρες επιρροής της Γαλλίας και της Ιταλίας. Ακόμη, η ζώνη των Στενών υποτασσόταν απόλυτα στους συμμάχους και προπάντων στους Αγγλους.

Η Συνθήκη των Σεβρών χαιρετίστηκε ως εθνική νίκη και προσωπικός θρίαμβος του Βενιζέλου. Τελικά, η Μικρασιατική Καταστροφή έβαλε τέρμα στη Συνθήκη των Σεβρών, η οποία ουσιαστικά ποτέ δεν εφαρμόστηκε.

1944

Τμήματα του ΕΛΑΣ Πελοποννήσου δίνουν σκληρή μάχη με τους Γερμανούς στο Βουρλιά Λακωνίας.

Τμήμα του ΕΛΑΣ
Τμήμα του ΕΛΑΣ

1945

Πεθαίνει ο Αμερικανός φυσικός Ρόμπερτ Γκόνταρτ (Robert Hutchings Goddard), δημιουργός του πρώτου πυραύλου με υγρά καύσιμα.

Ο Ρόμπερτ Γκόνταρτ
Ο Ρόμπερτ Γκόνταρτ

1947

Δημοσιεύονται οι καταστατικές διατάξεις του Γενικού Αρχηγείου του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας.

Οι Καταστατικές Διατάξεις του Γεν. Αρχηγείου του ΔΣΕ (πηγή: Αρχείο ΚΚΕ)
Οι Καταστατικές Διατάξεις του Γεν. Αρχηγείου του ΔΣΕ (πηγή: Αρχείο ΚΚΕ)

1961

Γίνεται μετ’ εμποδίων, η πρεμιέρα της ταινίας του Αλέκου Αλεξανδράκη «Συνοικία το όνειρο», με πρωταγωνιστές τους Αλέκο Αλεξανδράκη, Μάνο Κατράκη, Αλίκη Γεωργούλη και μουσική Μίκη Θεοδωράκη.

Αφίσα για την ταινία "Συνοικία το όνειρο" (επανέκδοση)
Αφίσα για την ταινία “Συνοικία το όνειρο” (επανέκδοση)

Σε πολλές περιπτώσεις η αστυνομία επεμβαίνει και διακόπτει την προβολή της ταινίας, ως «ανατρεπτική» και «κομμουνιστική».

1966

Το Αμερικανικό «Λούναρ Ορμπιτερ 1» εκτοξεύεται από το ακρωτήριο Κένεντι και γίνεται το πρώτο διαστημόπλοιο που μετέδωσε φωτογραφίες για τα πιθανά μέρη προσεδάφισης στη Σελήνη.

Το «Λούναρ Ορμπιτερ 1» καταστράφηκε στις 29 του Οκτώβρη όταν προσέκρουσε στην απομακρυσμένη πλευρά του πλανήτη.

Η πρώτη εικόνα της Γης από το φεγγάρι, όπως την έστειλε το «Λούναρ Ορμπιτερ 1»
Η πρώτη εικόνα της Γης από το φεγγάρι, όπως την έστειλε το «Λούναρ Ορμπιτερ 1»

1967

Ο πραξικοπηματίας Γ. Παπαδόπουλος ενισχύει τις εξουσίες του με τη δημιουργία της «Γενικής Διεύθυνσης Πολιτικής Διακυβέρνησης», απ’ όπου θα κατεύθυνε τη δράση προς όλους τους τομείς.

Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος
Ο δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος

1970

Η χούντα ανακοινώνει την απόλυση 500 πολιτικών κρατουμένων. Το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, με ανακοίνωσή του, τονίζει ότι η απόλυσή τους αποτελούσε επιτυχία της σκληρής πάλης του ελληνικού λαού και της διεθνούς αλληλεγγύης, καλώντας σε ένταση της πάλης για την απελευθέρωση όλων των πολιτικών κρατουμένων.

1983

Η Γαλλία στέλνει αλεξιπτωτιστές και μαχητικά αεροσκάφη στο Τσαντ, πρώην αποικία της, όπου από το 1965 μαίνεται ο εμφύλιος πόλεμος, στον οποίο έχει αναμειχθεί η Λιβύη. Στην επέμβαση, μαζί με τους Γάλλους μετέχουν και οι ΗΠΑ.

Γάλλοι αλεξιπτωτιστές στο Τσάντ
Γάλλοι αλεξιπτωτιστές στο Τσάντ

2001

Πεθαίνει ο κορυφαίος χορευτής, χορογράφος και δάσκαλος Γιάννης Φλερύ (ψευδώνυμο του Γιάννη Παπαντωνόπουλου).

Γιάννης Φλερύ
Ο Γιάννης Φλερύ

Ο Φλερύ έβαλε τη σφραγίδα του σε δεκάδες ταινίες και επιθεωρήσεις στο θέατρο και τον κινηματογράφο, επί 65 χρόνια, ενώ αποτέλεσε για 35 χρόνια το δημοφιλέστερο χορευτικό ζευγάρι με την αξέχαστη Λίντα Άλμα. Κορυφαίος χορευτής, χορογράφος και δάσκαλος για πολλές δεκαετίες, υπηρέτησε με ήθος και συνέπεια την τέχνη του και το ελληνικό θέατρο. Καταθέτοντας το ταλέντο και τον επαγγελματισμό του, επιβραβεύτηκε με την αναγνώριση, το θαυμασμό και την αγάπη του κοινού.

Λίντα Άλμα
Η Λίντα Άλμα με τον Γ. Φλερύ

Ξεκίνησε την καριέρα του το 1937, με πρώτη παρτενέρ τη Λουίζα Ποζέλι, αλλά λαμπρή πορεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό έκανε με τη Λίντα Άλμα. Γεννήθηκε στην Πάτρα το 1914. Το πραγματικό του όνομα ήταν Γιάννης Παπαντωνόπουλος. Χόρευε από μικρός. Σε ηλικία 14 χρόνων ήρθε στην Αθήνα, τελείωσε το Γυμνάσιο, γράφτηκε στη Νομική, αλλά γρήγορα το πάθος του για το χορό τον οδήγησε στο θέατρο, αρχικά στο θίασο του Χρυσοστομίδη, που έψαχνε για χορευτές. Αυτοδίδακτος στην αρχή, αλλά τολμηρός βγήκε το 1932 στη σκηνή. Χόρευε σε επιθεωρήσεις, σε οπερέτες, σε κωμειδύλλια, κάνοντας περιοδείες στην Ελλάδα.

Τα πρώτα πραγματικά μαθήματα χορού τα πήρε το 1937 δίπλα στον Κώστα Νίκολς, έναν περίφημο δάσκαλο του κλασικού μπαλέτου, που είχε υπάρξει μαθητής του Φοκίν και του Μπαλανσίν.

Το 1940 πήγε στο μέτωπο και στην Κατοχή συνδέθηκε με το ΕΑΜ, γεγονός που μετά τα Δεκεμβριανά του στοίχισε μια περίοδο επαγγελματικών δυσκολιών. Το άστρο του, όμως, είχε αρχίσει να λάμπει κυρίως από την εποχή (γύρω στο 1942-43) που έγινε καλλιτεχνικό ζευγάρι με τη Λίντα Αλμα, με την οποία έμειναν αχώριστοι για πάνω από 35 χρόνια. Ηταν η παρτενέρ του, η φίλη του, ο άνθρωπός του. Μαζί ξεκίνησαν το 1946 και τη διεθνή τους καριέρα. Η Εντιθ Πιάφ, που ήρθε στην Ελλάδα για λίγες εμφανίσεις στο κέντρο «Μαϊάμι», όπου χόρευαν κι αυτοί, ενθουσιάστηκε και τους κάλεσε να την ακολουθήσουν στη Γαλλία, σε μια πανευρωπαϊκή τουρνέ που ετοίμαζε, αλλά και στην Αμερική. Έμειναν μαζί της μέχρι το 1952. Χόρεψαν επίσης σε ταινίες, δίπλα σε μεγάλα ονόματα της εποχής, τον Αζναβούρ, τον Ιβ Μοντάν, τον Ζακ Μπρελ, τον Μπουρβίλ.

Ο Γιάννης Φλερύ ταυτίστηκε επίσης με τη χρυσή εποχή του ελληνικού κινηματογραφικού μιούζικαλ. Χορογράφησε και χόρεψε σε πολλές ταινίες.

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...